i n braak g e bouwen b u u rtoverl ast
onvei l i g h eidsbelevi ng
Criteria
zichtbaarheid betrokkenheid
a a nwez i g h e i d soc i a l e ogen attractiviteit
toeg a n k e l ij k h e i d
P O L I T I E K E U R M E R K
V E I L I G
WONEN
Verv o l g K4 - Achterpaden
• onts l u i t per zijde maximaal 10 achtertuinen of wo n i ng e n . of:
- als h et achterpad 1 1 tot maxi m a a l 1 5 won i n g e n per zijde onts l u i t is d e b reedte van h et pad 1 , 8 meter of afs l u itbaar met een gemeenscha p p e l ij k e hek;
- als h et a chterpad 1 6 tot maxi m a a l 20 won i n g e n per zijde onts l u it is het pad m i n i ma a l 2, 1 m eter b reed o f afs l u itbaar m et een gemeensch a p p e l ij k h e k .
• E e n gemeenschappelij k hek voor e e n achterpad:
- b iedt doorzicht naar h et achterpad, door b ijvoorbee l d h et toepassen van e e n spij l e n h e k . De maxi m a l e afsta n d tussen d e spij l e n is 1 5 c m ;
is zelfs l u ite nd;
- is van d e b i n n en ka nt zonder sleutel te openen. Een bescherm i n g (pl a at, b u is) m oet e r voor zorgen dat ontgre n d e l i n g va naf d e b u itenzijde wordt tegengegaan;
- is voorzien van een f l i pp erbeve i l i g i n g .
Z i e ook
• 52 ' B ouwhoogte e n sch a a l '
• 56 'Verkave l i n g e n achterpaden'
• K1 'Verkave l i n g e n situering eenge
z i nswon ingen'
T i p
Sch u re n m oeten zoveel m o g e l ij k zicht op h et a chterpad laten. D i t k a n b ijvoor
beeld door sch u u rtjes a a n weerszijde van h et achterpad n iet tegenover e l ka a r te p l a atsen e n d e schuren smal te houden.
Straat
1,5
m � m
Extra verlichtingspuntI
Straat
48
P O L I T I E K E U R M E R K
V E I L I G
WONEN
E rf a fsc h e i d i n g e n
E rfafsc h e i d i n g e n werpen een d rempel o p tegen wo n i n g i nbrekers e n a n d e re on bevoegd e n, maar belemmeren h et z icht op d e wo n i n g of h et woongebouw n i et.
• De a chtert u i n e n van (hoek)wo n i ngen of woongebouwen, d ie grenzen aan d e openba re r u i mte bij de toegang tot h et woongebied e n/of l a ng s d e (wijk-)onts l u it i n gs routes l i ggen, zijn b ij op l everi n g voorzien va n e e n e rfafsc h e i d i n g m e t e e n hoogte van circa 1 , 8 m .
• De erfafsch e i d i n g is zo g econstrueerd d a t g e e n opsta pjes e n h a n d g repen voor overk l i m m i n g wor
den geboden.
Z i e ook
• K1 'Verkave l i n g en situering eengezi nswo n i n g e n '
T i p
De erfafsc h e i d i n g kan een pergola, t u i n h e k, t u i n m u u r o f h a a g zij n . O o k water k a n a l s afsch e i d i n g d i e n e n .
Voorkomen moet word e n d a t d o o r h et toepassen van erfafsc h eid ingen h et zicht va n u it d e woning op d e openba re r u i mte -en and ersom - verlore n gaat. Spec i a l e a a n d a c h t h ierbij d ient o o k u it te g a a n naar d e e ntrees van d e woonwij k (zie S3 'Aa nsl u i
ting op o m l iggende bebouwing'). H et z icht o p de a chtergevel b l ijft b ijvoo rbee l d m og e l ij k door h et toepassen v a n gedeelte
l ij k transpara nte e rfafsc h e i d i n g e n (op een hoogte van ongeveer 1 , 2 tot 1 , 8 m eter) .
Veil igheidsproblemen
i n b ra a k gebouwen onveil i g h eidsbeleving b u u rtoverlast
Criteria
zichtba a rheid attractiviteit toegankelijkheid kwetsbaarheid doel wit
P O L I T I E K E U R M E R K
V E I LI G
WONEN
Co m p l ex v a n b e rg i n g e n , s c h u re n of p r i v é - g a ra g es; s i t u e r i n g
Een com p lex van berg i ngen, schu ren of privé-garages i s zoda n i g g e p l a atst dat een soc i a a l ve i l i g e e n ove rzichte l ij ke situatie ontstaat.
• Privé-garages e n berg i n g e n of sch u re n behorend bij eengezi nsrijenwo n i n g e n of woongebouwen zij n geplaatst in k l e i n e concentraties (maxima a l 1 0);
• De d e u ren/toega n g e n l i ggen in h et zicht van ten m i nste twee wo n i ng e n .
Z i e o o k
• W 7 ' B erging, sch u u r o f g a ra g e; r a m e n , d e u re n e n verl ichting'
Vei ligheidsproblemen
i n braak gebouwen onvei I i g h e i dsbeleving d i efstal van/uit a uto's
�.
50
Criteria
zichtbaarheid attractiviteit
kwetsbaarheid doelwit
P O L I T I E K E U R M E R K
V E I L I G
WONE N
2 . 5 .
P OLI T IE K E U R M E R K
VE I L I G
®WONEN
G 1 Woongebouw; omvang e n com partimentering (basiseis) G 2 Balkons (aanvullende eis)
G3 E ntreepa rtij woongebouw (basiseis)
G4 (Toegangs)deuren gemeenschappelijke ruimten (basiseis) GS Verlichting gemeenscha ppelijke rui mten (basiseis)
G6 lift (basiseis)
G7 Collectief bergingencom plex; ontsluiting en omvang (basiseis)
G8 Berging; deur (basiseis) G9 Berging; raam (basiseis)
G 1 0 Collectieve fietsenstalling (aanvullende eis)
G 1 1 Parkeerga rage (behorend bij een woongebouw) (basiseis)
G 1 2 Voorzieningen in een woongebouw (aanvullende eis) G 1 3 Muren/vlakken/wanden; anti-graffiti (aanvullende eis) G 1 4 Beheerplan en toezicht woongebouw (aanvullende eis)
Woo n g e b o u w; o m v a n g e n c o m p a rt i m e n te r i n g
H et woo ngebouw is q u a sch a a l en onts l u it i n g ove rzichte l ij k en herkenbaar.
• Een woongebouw bevat maxi m a a l 50 won i n g e n . of
• Als h et woo ngebouw meer dan 50 won i n g e n bevat is de onts l u iting a ls volgt gerege l d : - B ij e e n portiekonts l u iting l i ggen e r n i et meer d a n 1 0 won i n g e n a a n e e n portiek.
- B ij een g a l erij of i nterne corridor l i ggen er, vanuit d e l ift of h et tra p porta a l g e rekend, a a n weers-zijden n i et meer d a n 1 0 won ingen a a n e l ke zijde. E r k u n nen dus max i m a a l 20 wo n i ngen a a n een g a l erij of co rridor l ig g e n .
- e l k com p a rt i m ent h eeft e e n toegangsd e u r d i e vold oet a a n d e specificaties v a n h et norm b l a d G 4 ' (Toegangs)d e u re n gemeenschappelijke ruimte n ' .
Zie ook
• S2 ' Bouwhoogte e n sch a a l '
• G7 'Col l ectief berg i n g enco m p l ex; onts l u it i n g en omva n g '
T i p
Woongebouwen h e b be n bij voorke u r d e vorm van e e n ' u rban v i l l a ' o f e e n a p p a rte
menten-gebouw (met een centra l e tra pll ift
partij). Langg erekte flatblokken (gale rijfl ats) zijn opt isch verk l e ind door een opdeling i n subb l okken e n accentue r i n g van e ntree par
tijen.
Over d e compartim ente r i n g va n h et g e bouw d ient overleg met de bran dweer p l a ats te
i n braak g e bouwen va n d a l isme
b u u rtoverlast
onve i l i g heidsbeleving
5 1
Criteria
zichtbaa r h e i d betrokkenheid
kwetsbaarheid doe lwit toeg a n ke l i j k h e i d
P O L I T I E K E U R M E R K
V E I L I G
WONEN
A A N E N E E B a l ko n s
D e (privé-) b uite n r u i mte bij bovenwo n i ngen verge m a k k e l ij kt h et co ntact tussen straat e n d e bewo
n e rs, zonder dat op k l i m moge l ij kheden worden g e boden .
• A l l e wo n i ng e n hebben een b a l kon dat u itkijkt op de (sem i-)openbare r u i mte. D it k a n eve ntueel een zog enaamd 'Frans b a l kon' zijn, dat wil zeggen openslaande d e u re n i n het g eve lvlak met een b a l ustra de ervoor.
• B a l ustrades en hekken zij n van een doorzichtig materiaal of constructie zod at zicht op d e open
b a re r u i mte mogelijk is.
• B a l konranden, b a l ustrades e n heme lwaterafvoeren die langs of door b a l k o n p l aten heenvoeren zijn zoda n i g u itgevoerd dat opk l i m m i ng n a a r b a l kons op hoger gelegen verd i e p i n g e n zo goed a l s u it
g es loten kan word e n .
• Na ast e l ka a r ge l eg e n b a l kons z i j n zoda n i g v a n e l ka a r gescheiden d a t h et n iet mogelijk is o m v a n h et e n e b a l kon n a a r h et a n d e re t e k l i m m e n . Tussen d e b a l kons z i j n ba l konscheid i n g e n a a n ge bracht van m i n i m a a l 1 , 8 meter hoog.
Deze bieden geen opsta pjes e n h a n d g repen voor overk l i m m i n g of b u iten l a n g s te k l i m m e n .
Z i e o o k
• W 3 'Opkl i m ba a rh e i d ' Tip
O m buite n l a ngs k l i m m e n te voorko men kan een g l a d d e p l aat, zonder h a n d grepen e . d ., van m i n
ste ns 1 , 2 m b reed b ij de b a l konsc h e i d i n g i n d e b a l ustra d e een o p l ossing z ij n . D e z e p l a at m oet m i nstens 1 ,8 m eter hoog zijn m a a r bij voo rkeur d e vol led ige hoogte van d e verd ieping hebben.
Veiligheidsproblemen
i n braak gebouwen onveil igh eidsbeleving b u u rtove rl ast
Criteria
zichtba a rheid toeg a n ke l ij k h e i d betro kkenheid
P O L I T I E K E U R M E R K
VEILIG
WONEN
E n tree p a rt i j w o o n g e b o u w
D e e ntree i s u itnodigend voor bewo ners e n bezoekers, m a a r n i et voor on bevoegden.
H et onts l u itingssysteem b iedt bewoners de mogelijkheid e l ka a r te (her-)kennen.
• De e ntree van een woo ng ebouw ligt in het zicht van h et open bare gebied.
• De e ntree l i gt bij voorkeur vlak i n d e geve l . Als d e e ntrees terugspri n g e n is de n i s m i n i m a a l 2x zo breed a ls d i ep.
De gemeensch a p p e l ij ke entree van een woon gebouw i s voorz ien va n :
• e e n d e u r d i e vold oet a a n d e volgende specificaties:
Zelfs l u itend;
Er is een voorz i e n i n g o m f l i pperen te voorkomen.
- Deuren k u n ne n vanaf d e b i n n e n k a nt zonder s l eutel word e n geopend, bij voorkeur met een ova l e of d r i ek a ntige knop.
- De b u ite n k a nt van d e deur heeft geen d e u rkruk, dat w i l zeggen heeft e e n knopsch i l d met een n i et-beweegbare deu rknop.
- E r is h e l der, doorz ichtig (draad)glas i n d e deur a a n g e bracht.
• een b e l l e n bord b ij die deur met n a a m bordjes.
• een i ntercom of videofoo n .
Z i e volgende p a g i n a >
Veiligheidsproblem. en
i n braak g e bouwen onve i l ig h eidsbelev i n g vanda l isme
b u u rtoverlast
Criteria
toeg a n ke l ij k h e i d zichtbaarheid betrokkenheid kwetsbaarheid
P O L I T I E K E U R M E R K
V E I L I G W O N E N
Verv o l g G 3 - E ntreep a rt ij woongebouw
• voorz i e n van doorwerppostkaste n, d i e a a n d e b i n n e n k a nt zijn voorz i e n van een afgesc h u i n
de boven ka nt (he l l i ngshoek m i n i ma a l 30') . Als doorwerp postkasten n iet mogelijk zijn, wor
d e n d e postkasten a a n de b u itenzijde va n h et g e bouw gepl a atst.
Voor d e e ntree h a l gelden de volgende eisen:
• De h a l is voorzien van g la s, zodat d a g l icht k a n toetreden e n van b u itenaf zichtbaar is wat er b i n n e n gebeurt .
• De entreehal i s overzichte l ij k . E r z i j n geen p l e k ke n waar i e m a n d zich k a n verstoppen.
• De wanden e n vloeren zijn betegeld, voorz i e n va n een coat i n g (in verband met schoon
maken en onderhoud) of van een eenvo u d i g te re i n ig e n mater i a a l .
• E r i s een goede bewegwijzering, m e t e e n h e l d e re a a n d u i d i n g van verd i e p i n gs- e n h u is
n u m mer.
• De verlichti n g vo l doet a a n de specificaties van normblad G 5 'Verl i chting gemeensch a ppelij k e r u i mten'.
T i p
U itgangspunt is d a t d e afs l u itbare deur zove e l mog e l ij k a a n d e b uite nzij d e va n h et g e bouw l i gt. Een n i et-afs l u itbare voorha l is n i et wense l i j k .
P O L I T I E K E U R M E R K
V E I L I G
WONEN
(Toe g a n g s ) d e u re n g e m e e n s c h a p p e l ij ke r u i mten
D e (toegan gs)deure n v a n gemeenschappelij ke (ve rkee rs) r u i mten, zoa l s het berg i ng en co m p l ex, de parkeergarage, d e fietsensta l l i ng , h et noodtrappe n h u i s e n d e comparti menten, i n een woongebouw zijn zelfs l u itend e n bevei l i g d tegen fli ppere n . Zij bieden bij brand een ve i l ig e v l u chtweg.
• De d e u re n zijn zelfs l u itend;
• E r is een voorz i e n i n g om f l i pperen te voorko m e n .
• D e u re n k u n n e n v a n a f de b i n n e n ka nt z o n d e r sleutel worden g e o p e n d , bij voo rke u r m et een ova l e o f d rieka ntige knop.
• De bu itenkant van d e d e u r h eeft geen deu rkruk, dat w i l zeggen heeft een knopsch i l d e n een n i et
beweeg bare deu rknop.
• Er is h e l de r, doorz ichtig (draa d)g l as i n d e deur a a n gebra cht.
Toelichting
Deze eis is van toepassing op deuren in het woongebouw die toegang geven tot het collectieve bergingencom
plex (zie G7), de parkeergarage (zie G 7 7), de collectieve fietsenstalling (G 7 0), het noodtrappenhuis of deuren die gebruikt worden om een woongebouw of bergingencomplex te compartimenteren. Compartimentering is alleen nodig in situaties beschreven in normblad G 7 ' Woongebouw; omvang en compartimen tering '.
Flipperen is het van buitenaf, via de ruimte tussen de deur en het kozijn, openen van de dagschoot van het (hoofd)slot van de deur met behulp van een buigzaam ma teriaal. Als de deur op slot (nach tschoot) is heeft flip
peren geen effect. Een flipperbeveiliging kan bestaan uit een slot met een automatische nachtschootuitwerper, een slot met een dagschootvergrendeling of uit anti-inbraakstrips.
T i p
Als d e u rru it is bij voo rkeur een verticale g l a sstroo k a a n d e sc h a r n ierzij d e toegepast.
i n braak gebo uwen onveil i g h eidsbeleving
5 5
Criteria
toe g a n k e l ij k h e i d
P O L I T I E K E URMERK
V E I L I G WONEN
Ve rl i c h t i n g g e m e e n s c h a p pe l ij k e r u i m t e n
D e gemee nscha p pe l ij k e ru i mten i n een woongebouw zijn goed ver l icht.
• E r i s sprake van heldere, n i et verb l i n d e n d e en g e l ij k matige verl ichti n g over d e gehele oppervla kte van d e r u i mte, met verl ichtingssterkte van m i n i m a a l 60 l u x op 1 meter van de vloer g e m eten
Toelichting
Deze eis is van toepassing op alle gemeenschappelijke verkeersruimten in het gebouw zoals de entree (zie G3), hallen, (bergings)gangen (G7), corridors, lift (G6), (nood)trappenhuizen en de collectieve fietsenstalling (G 1 0).
Voor buitengalerijen en de daaraan gelegen woningen trees geldt dat deze gelijkmatig en goed verlicht moeten zijn (met wit lich t, RA waarde >60).
Tip
• I n d i e n (extra) l i chtpu nten worden aangebracht zijn vandal ismebeste n d i g e a rmaturen a a n bevo
l e n
• U it ve rl ichti n gsoogpunt i s verl icht i n g met een bewe g i ngsmelder (die reageert op d e a a nwe
z i g h e i d van mensen) soms mogelijk. Dit is a l l ee ntoegestaan i n zeer we i n i g gebrui kte r u i m tes zoa l s een noodtra ppenhuis. H et n iveau v a n d e ( i n g esch a ke l d e) verl ichti n g moet b i j h et ge
bru i k van een bewe g i ngsmelder g e l ij k zijn .
•
Vei ligheidsproblemen
in b ra a k g e bouwen onve i l i g heidsbeleving vandal isme
brand b u u rtoverlast
Criteria
toe g a n k e l ij k h e i d zic htbaarheid betrokken h e i d
P O L I T I E K E U R M E R K
V E I L I G
W O N E N
L i ft
De l iften i n een woon g e bouw zij n soc i a a l ve i l ig en goed verl icht.
Een l ift is voorz i e n va n :
• e e n va n d a l ismebeste n d i g e spiegel tegen d e achterwa n d v a n de l ift (tussen 1 en 1 , 8 meter)
• een com m u n i catie- e n/of a l a rmvoorz i e n i n g .
• De verlichting vol doet a a n d e specificaties van norm b l a d G S 'Verl ichting gemeensc h a p pe l ijke r u i mten'
Veil igheidsproblemen
onve i l i g h e i dsbelev i n g vandal isme
b u u rtoverl ast
Criteria
toe g a n k e l ij k h e i d z ichtba a r h e i d betrokkenheid kwetsbaarheid
P O L I T I E K E U R M E R K
V E I L I G W O N E N
Co l l ect i ef b e rg i n g e n co m p l ex; o n ts l u i t i n g e n o m v a n g
Bergi ngenco m p l exen hebben een onts l u it i n gssysteem dat zowe l praktisc h i s a l s soc i a a l ve i l i g .
• H et com p l ex bevat m a x i m a a l 5 0 i n d ividuele berg i n gen o f is onde rverd e e l d i n com p a rtimenten d i e e l k maxi m a a l 2 5 i n d iv i d u e l e berg i ngen bevatte n . E i g e n a re n/gebruikers van d e berg i n g e n h e b be n a l l ee n toegang tot h et eigen com part i m ent.
• De toegang van het berg i n gcomplex l i gt op maaiveldn ivea u .
• De onts l u itingsgang komt i n e e n rechte l ij n u i t op de entre e h a l .
• H et com p l ex o f e l k comparti ment is afg esloten d o o r e e n eigen toega ngsdeur, d i e vol doet a a n d e s pecificaties van het norm b l a d G4 ' (Toeg a n gs)d e u re n gemeenschappe l ijke ru i mten' .
• Het com p l e x of de c l uster is voorzien van rechte onts l u itingsg a n g (en), d u s zonder bochten, k n i kken of n isse n . Als b ijvoorbee l d i n verband met brand
weereisen (vl uchtroutes) geen rechte onts l u itings
g a n g e n mogelij k zijn, wordt door het toepassen van slagva ste, h a lfronde spiegels e n/of h et ont
hoeken van d e g a n g e n een overzi chtel ij k e onts l u i
t i n g gerea l iseerd.
• De verl ichting voldoet aan de specificaties van norm
b l ad G5 'Verl ichting gemeenschappe l ijke ruimten'
Zie ook
• G 1 'Woo ngebouw; omva n g e n compart i me nte
r i n g '
Ti p
H et onthoeken van gangen werkt volgens hetzelfde principe a l s is toegel icht in normb l ad K4 'Achterpaden'.
Veil igheidsproblemen
i n braak gebouwen onve i l i g heidsbelev i n g
Criteria
z i chtba a rheid attractiviteit betro kkenheid
P O L I T I E K E U R M E R K
V E I L I G WON E N
B e rg i n g ; d e u r
D e d e u re n van berg i ngen (kelde rboxen) i n een woongebouw zijn voldoende i n braa kwerend. D e d e u r houdt i n afgesloten toesta n d een i n b reker - d i e g a n g ba re werkwijzen h a nteert - d r i e m i n uten o f l a n ger b u iten, zonder d e gebru i ksvr i e n d e l ij kheid t e sch a d e n .
• Er wordt een d e u r toegepast d ie :
d o o r een e r k e n d keuri ngsi nstituut op b a s i s van d e N V N 5096 ( i n b ra a kvertrag i n g van m i n i m a a l d r i e m i n uten) i s g etest e n goedgekeurd, of
- een conformiteitsverklaring heeft verk rege n op basis van toets i n g en goedke u r i n g van de beoor
d e l i ngsco m m iss i e van SKG/S K H .
• I n berg i n gdeure n i s geen g la s a a n g eb racht.
Toelichting
Deze eis is van toepassing op individuele bergingen (boxen, schuren of garages) in een complex of woonge
bouw, bereikbaar via een gemeenschappelijke ruimte (berginggang). Op de toegangsdeur van het gehele complex is het normblad G4 '(Toegangs)deuren gemeenschappelijke ruim ten ' van toepassing.
Op vrijstaande bergingen, schuren of garages is W7 'Berging, schuur of garage; ramen, deuren en verlich ting' van toepassing.
Tip
B ij voo rkeur d ra a i e n de d e u re n van i n d ividuele berg i n g e n n a a r b u iten, waardoor h et i n d e g a n g zichtbaar is a l s e r een berg i n g o p e n staat.
i n braak g e bouwen onve i l i g heidsbeleving
...
Veil igheidsproblemen
toeg a n ke l ij k h e i d attractiviteit
. j .
Criteria
P O L I T I E KEURMERK
V E I L I G W O N E N
B e rg i n g; ra a m
Berg i ngen in een woo ngebouw zijn voldoende i n braa kwere n d .
• Berg i n gen h e b b e n g e e n ra men ó f r a m e n m et een dag maat k l e i n e r dan 1 5 cm. Ve ntilat i e vindt p l a ats door toepass i n g van venti latiesleuven of venti latie roosters d i e qua constructie e n montage bestand zijn tegen forceren of verwijderen.
of
• I n d i e n ramen (da g m a at g roter d a n 1 5 cm) worden toegepast voldoen deze a a n de eisen van norm
blad W5.
Toelichting
Deze eis is van toepassing op individuele bergingen (boxen, schuren of garages) in een complex of woonge
bouw. De bergingen zijn dus bereikbaar via een gemeenschappelijke ruimte in een gebouw (berginggang). Op vrijstaande bergingen, schuren of garages is W7 'Berging, schuur of garage; ramen, deuren en verlich ting ' van toepassing.
' .' .�
Veil igheidsproblemen
i n braak gebouwen onvei l i g h e idsbelevi ng
Criteria
toeg a n kelijkheid attract iviteit
P O L I T I E K E U R M E R K
V E I L I G
WONEN