Waer Cains onrust bouwde Steen.
83. De wijse Vaders leefden immer
Meest buiten, niet in 't Stadsch getimmer.
+
In hutten op het eensaem velt
Was slechts haer wooning neergestelt.
Soo wierd van haer op 't best, in tenten,
De Stadr, op vaste fondamenten
Selfs door Gods meester-konst gebouwt,
Verwacht en door 't geloov' aenschouwt.
84. Dit kon haer aegliks recht verklaren,
Hoe dats' alhier maer Pelgrims waren;
+
Hoe m'hier geen vast verblijf en hadt,
Maer soeken moest d'aenstaende Stadt.
Soo wierden allerbest haer oogen
Met vreugd na dat gebouw getoogen,
Wiens laegste sold'ring blinkt en bernt
-Van Son en Maen en 't Hel gesternt.
V. Pause.
Als 't voorgaende. Of: aldus.
+
God selfs, om-vleescht, gaand' gier beneeden, Hielt nooit soo veel van magt'ge Steeden.
+
Ging Nazareth en Bethlehem + Gen. 4. 14. 17.
+ Heb. 11. v. 9/10. + Heb. 13. v. 14. + 1 Tim. 1. v. 16. + Mich. 5. 1.
Gods Zoon niet voor Ierusalem?+ Moest niet de glants van zijne werken+
In kleine Steedekens uyt-sperken? Moest niet d'Olijfberg of Woestijn+ Zijn keurigste vertrek-plaats zijn?+
86. Indien hy in de Steen verkeerde, 't Was maer, op dat hy 't volk daer leerde,
En niet als of haer trotsch gebouw+ Hem eenigsins vermaken sou: Maer 't scheen sijn lust en rust te wesen, Selfs eer de Son noch was ver-resen,+
En eer 't gewoel hem hadd' versnelt, Weer uyt te gaen na 't open velt.
87. Soud' hy sijn Godheids glans verklaren, En sich verheerlikt openbaren,
't Moest niet zijn in 't gewiel der Steen; Maer op een hooge berg alleen.+
Daer blonk, als 't Son licht, ons' Messias, En sprak met Moses en Elias;
Daer klonk Gods stem de wolken door, Als by de vloed Iorsaen te voor,+ 88. Ik merk ook, hoe 't sijn ondertrouwde,+
Sijn Bruid, wel meest met Dorpen houde,+ En lust hebb', om, met hem verselt, Te gaen in 't vry en eensaem velt. De Bruid'gom wil op opn'er straten;
+ Matt. 2. 24. + Ioan. 1. 11. en 4. 46. + Luc. 22. 39. + Luc. 4. 42. en 5. 16. + Matt. 13. 1/2/3. + Marc. 1. v. 35. + Matt. 17. 8. etc. + Matt. 3. 33. 17. + Hos. 2. 18. + Hoogl. 7. v. 11.
(Soo 't schijnt) sich niet omhelsen laten, Noch met sijn bruid sijn soo gemeen, Als daerse by hem is alleen.
89. Sond God sijn heil-boon ooit beneden, 't Was selden in 't gedwang der Steden,
+
Maer in de vrye velden meest,
+
Of daer m' in 't stil verhief sijn geest Verwacht m'ook noch besoek van Eng'len, Men moet niet veel op straet gaen heg'len,
Als op dat aerdsch geswier belust, God soekt een ziel in hem gerust.
90. Wat souden wy soo boven maten Ons' hert en oog verbyst'ren laten
Door Glans van Steen vol pracht en trots, Die niet en zijn in d'oogen Godts? 't Is ydelheid en dert'le sotheid, Kleinmoedigheid, of enkel botheid,
Niet op een plaets te mogen zijn Om datse slecht van aensien schijn'.
91. Men siet ook nog, uit 't Stadsche leeven, De wijsste sich na 't land begeeven,
Dat in sijn afgaend' ouderdom, Sijn leven tot gerustheid kom. Daer vint hy dan gelijk een haven, Na al 't geduerig omme-draven;
En, na veel stormen, goede ree, Op dat hy leev' en sterv' in vree.
92. Sool wie dan, in sijn jonge dagen, 't Geluk heeft, om, van 't aerdsch ontslagen,
Strak tot het beste voort te gaen, Is hy'er niet veel beter aen?
't Kan niet gesegt zijn, noch beschreeven, Wat voordeel dat dit slag van leeven
+
Geeft aen een yverig gemoet, Dat ghraeg het sijn', in stilheid, doet.
93. Hoe soet is 't, 's avonds na den eeten, Sich met een vry en bly geweeten,
+ Luc. 2. 8/9. + Dan. 9. 10. + 1 Thes. 4. v. 11.
In d'ope lucht hier te vertreen? Maer wat geschiedt dan in de Steen? Men sit'er op de stoel slechts neder, En siet'er swieren heen en weder:
Soo veel geloop, gepronk, geprael, Dat schier 't gesicht daer in verdwael.
94. Men hoort rontom soo veel gedommel, Hier schiet musquet, daer raest de trommel.
Hier klaptmen deur en vensters toe, Daer roeptmen beid' uw ooren moe. Wanneer g'eens wilt in 't stil alleen gaen, Men laet u ongemoeit niet heen gaen.
Men noot u binnen, tegen dank, Soo mist gy 't oogmerk van uw gank.
95. O! die, in schaduw van de boomen, Soo vry, by stille waer-stroomen,
Een avond-luchtjen halen mag, Hoe soet bol-eindigt die den dag! Hy slaept gerust, en quelt sich minder. Sijn aendacht vint niet soo veel hinder,
Als wel wanneer men 's avonds laet Sich heeft verlustigt langs de straet.
96. Maer, segt een, die sulks nooit bekende, Gy sit schier als aen 's werelds ende,
En weet niet eens in sulk een staet, Wat in de wereld ommegaet; En daerom maekt hy sijn gedachten, Dat ik de wereld meer sou achten,
Soo 'k van haer slechts meer kennis hadt, En niet soo verre van haer sat.
97. 't Is waer, ik sitt' hier als verborgen, Wanneer ik denk, wat van den morgen
Tot aen den avond, al geswier Is in de Steden, meer dan hier. Maer doch, ik kenn' genoeg de wereld, Die soo bedrieglik is bepereld,
Dat s'heel en al in 't boose leid,+
En schoon genoeg voor oogen vleit.
+
98. De Werelod lacht in haer vertoog-lust Van 's levens grootheid, vleesch-lust, oog lust,
Drie elementen, daer de mensch Tracht in te leven, na sijn wensch: Dat 'd d'aerde, daerse steeds in wroeten; Het water daers' in swemmen moeten;
De lucht, daer d'aem sich in verwijdt.
+
Het vierd' is 't vier van twist en nijdt.
99. Het is noch niet heel lang geleeden, Dat ik, door noot in d'eelste Steden
Een ruime tijt hielt mijn verblijf: Maer wat was daer mijn tijt verdrijf? Ik vondt'er doch niet aengenamer, Dan dat ik stil boleef op mijn Kamer,
En sloot mijn vensters dichtjes toe, En deed' het geen ik hier ook doe.
100. Wat kon my doe 't gewoel der Straten En 't leven van de Stadt doch baten?
Mits ik het alsins socht t'ontvlien, En moede was van sulks te sien. Mijn hooft moest malen van al 't pralen. Wanneer ik 't hert eens op wou halen,
Soo moest ik, uit 't geswerm der Stadt, Verkiesen 't stille wandelpadt.
101. Dan voeld' ik ook een swerm te trecken Van 't hert, en 't vry gemoet te strecken
Na hooger dingen dan al 't geen De Wereld soekt in trotsche Steen. Dan sprak ik tot mijn ziel; verlust u, En tot mijn moede sinnen; rust u,
Sweeft in uw eigen element, En leeft eens als gy zijt gewent.
102. Wie 's werelds masker af kan trecken, Sal haest met al haer schoonheid gecken,
S'is als een vuile Iesabel;
+
Met valsch blancketsel blinkt haer vel.
+ 1 Ioan. 2. 16. + Luc. 12. 49. 51. + 1 Kon. 9. v. 30.
Hy lonkt en lokt, en jokt begeerlik, Haer kroont en loont op 't lest te deerlik
Dien, die, gelijk haer trouwe vriendt,+
Haer heeft ge-eert, geviert, gedient.
103. 't Is 's werelds aerd, dat sy de schel En schors van alle schoon voor-stel
Met schitter-glans; maer 't vuile merg, Onsichtbaer voor ons' oog, verberg. Hy toont de vleeschlike genuchten; Daer bergt het pijnlik quijnlik suchten,
Dat door het spa berouw, in 't hert, Te jammerlik veroorsaekt wert.
104. Daer is by groote rijke lieden, Die, hoog in staet, veel volks gebieden,
Een heim'lijk suchten en geklag, Dat elk niet sien of hooren mag.
Schijnt heerlik, als men haer geprael siet; Maer niemant isser, die haer quael siet,
Om dat de glimp van overvloed Die voor ons oog bedekt en hoed.
105. d'Aensienlikst' houdt in sich verborgen Veel leet, bekommernis en sorgen:
En onder 't uyterlijk geluk
Schuilt menigmael inwendig druk; Welk dies te meer hem valt beswaerlik, Om dat hy niet mag openbaerlik
Elendig zijn als slechte lien, Die sich het selve niet ontsien.
106. Seer cierlik zijn wel groote Steeden, Om wand'lend' eens daer door te treden,
Maer onbewroegt vernoegt en rein, Aldaer te woonen, dat's geen klein. Hoe menig mensch, die 't Buiten-Leven Geen onbesuist, voor 't Steedsche geven,
Heeft sulks betreurt, wanneer hy dacht, Wat lust en rust hem 't eerste bragt?