In dit hoofdstuk hebben wij het
uitvoeringsprogramma opgenomen zoals we dat vanaf 2018 willen uitvoeren. Voor dit
uitvoeringsprogramma hanteert de gemeente Heerde een aantal beleidsnotities waarin reeds bestaand beleid is opgenomen:
a. Het Collegeprogramma b. Kadernota Sociaal domein
In aparte tekstblokken vindt u de belangrijkste onderwerpen uit bovenstaande beleidsnotities. Voor de volledige teksten verwijzen we u naar de
betreffende beleidsnotitie. In onderstaande tekst is het beleid op hoofdlijnen uitgewerkt. Aan het eind van dit hoofdstuk wordt een aantal onderwerpen meer toegelicht. In bijlage 2 Voorbeeldberekening worden de financiële consequenties in beeld gebracht. Bijlage 3 geeft een samenvatting weer per onderwerp.
1. Ontwikkelen van Kunst en Cultuurbeleid
Met dit uitvoeringsprogramma geeft de gemeente Heerde vorm aan kunst en cultuurbeleid. Dat doen wij niet als overheid maar door samen met de inwoners die daar interesse in hebben. Precies zoals het ook tijdens een van de bijeenkomsten van de
burgerparticipatie is gesteld door een van de aanwezigen: “de gemeente Heerde is verantwoordelijk voor het beleid, maar niet voor de inhoud van kunst en cultuur”.
2. Instellingen dienen niet louter afhankelijk te zijn van overheidssubsidies De uitdaging voor culturele instellingen is om vanuit hun eigen positie, kracht en
verantwoordelijkheden nieuwe initiatieven te ontwikkelen en kansen te creëren en te benutten.
Wij geven hier vorm aan door van iedere subsidie-aanvrager te verwachten dat zij bij de subsidieaanvraag duidelijk vermelden dat een substantieel bedrag van de begroting uit andere fondsen wordt betaald.
Subsidies lager dan € 500,- worden niet uitgekeerd. We gaan ervan uit dat een bedrag van € 500,- door verenigingen zelf bijeen is te brengen. Daarnaast biedt dit uitvoeringsprogramma8 voldoende mogelijkheden voor het verkrijgen van incidentele activiteitensubsidies. Subsidies lager dan € 500,- zijn wel mogelijk vanuit het budget Incidentele Subsidies Kunst en Cultuur9. Deze kunnen worden aangevraagd via het Platform Kunst en Cultuur. In de Toelichting aan het eind van dit hoofdstuk leest u hier meer over.
8 Zie hiervoor het beleid dat in deze nota is beschreven voor prestatieafspraken en de evenwichtige verdeling van subsidies voor sport en cultuur
9 Het Evenementenbudget krijgt een andere naam: Incidentele subsidies kunst & Cultuur. In de toelichting leest u hier meer over.
Beleid – Kadernota sociaal Domein
Sport en verenigingsleven
Sport en vooral het verenigingsleven in zijn algemeen, wordt vanuit het sociale domein gezien als een belangrijk middel om te participeren in de maatschappij. Een vereniging is een
ontmoetingsplek die zorgt voor sociale binding en participatie.
Verenigingen vervullen een spilfunctie. Binnen verenigingen zijn veel persoonlijke contacten. Er zijn mensen actief van
verschillende generaties, specialismen en achtergronden. De gemeente vindt dat ze een belangrijke verbindende rol vervullen en een waardevolle partner zijn voor het sociaal domein. Denk daarbij aan hun signalerende vermogen en hun mogelijkheid om burgers een zinvolle (dag)besteding te kunnen bieden..
3 e Concept
3. De gemeente vervult een regierol in het stimuleren van kunst en cultuur Op verschillende manieren geeft de gemeente invulling aan deze regierol. Door beleid te maken, subsidies te verstrekken en te faciliteren in ambtelijke capaciteit en vergaderruimte voor
bijvoorbeeld het Platform Kunst en Cultuur, denkt de gemeente Heerde een goede regierol te vervullen in het stimuleren van kunst en cultuur. Ook het aansluiten bij lokale en/of regionale initiatieven kan bij de regierol horen van de gemeente Heerde. Denk hierbij aan deelname aan het Cultuur- en erfgoedpact en de IJsselbiënnale. Daar waar de gemeente Heerde vindt dat een initiatief iets toevoegt aan de doelstellingen en het beleid,
kan de gemeente Heerde regie nemen. De regierol strekt zich niet uit naar de activiteiten van de amateurverenigingen. De
amateurverenigingen hebben volledig zelf de regie, zolang zij de subsidie maar inzetten waarvoor het bedoeld is. Bij de professionele instellingen is dat anders, via een
uitvoeringsovereenkomst worden afspraken gemaakt over de te leveren prestaties.
4. Prioriteit ligt bij de jeugd
Cultuur geeft kinderen een basis mee, die verder reikt dan de cultuur op zich: het verder durven kijken dan wat je ziet, het bewustmaken van eigen voorkeuren, het leren kritisch te denken, creatief te zijn, openheid, leergierigheid, doorzettingsvermogen, experimenteerdrang, respect, durf, nieuwsgierigheid, verwondering.
Cultuur verrijkt kinderen, maakt hen sterker.
Een voorbeeld van een manier om kinderen in de jeugdzorg en bijvoorbeeld jonge vluchtelingen te inspireren is zoals het in Breda gebeurd. De Cultuurkantine maakt koppels van kunstenaars en kinderen. Even los van regels en procedures, kunnen ze in samenwerking met de kunstenaars kind zijn. Door kunst te maken krijgen kinderen de ruimte om hun verhaal te vertellen en te laten zien wie ze zijn. Zo wordt kunst ingezet voor empowerment(zelfredzaamheid) van kinderen die zich in een achterstandspositie bevinden. Het bevordert op positieve wijze hun interactie met de maatschappij en hun verdere ontwikkeling.
Door het Cultuurplein Noord Veluwe te
subsidiëren gaat een fors deel van de subsidies naar het opleiden van jeugd op gebied van kunst en cultuur.
De cultuurmakelaar wordt deels door de rijksoverheid gesubsidieerd en deels door de gemeente Heerde. Doordat deze rijksbijdrage structureel is kan ook de komende jaren de cultuurmakelaar worden ingezet.
Kinderen en jongeren onder de 18 jaar kunnen gratis lid worden van de bibliotheek.
Via aanpalend armoedebeleid heeft de gemeente Heerde in 2017 een overeenkomst voor vier jaar afgesloten met het Jeugdcultuurfonds waardoor kinderen in armoedesituaties kunnen deelnemen aan cultuuractiviteiten.
Beleid - Kadernota sociaal Domein
De rol van de gemeente:Als er veranderingen in de samenleving plaatsvinden, betekent dit dat je als gemeente mee moet veranderen. We zien dat de rol van de gemeente binnen het sociaal domein verandert. De gemeente gaat op een andere manier participeren. De Raad van openbaar bestuur heeft in 2012 een overheidsparticipatietrap geïntroduceerd.
Op deze participatietrap worden de instrumenten in beeld gebracht die de gemeente kan inzetten: reguleren door wet- en regelgeving, regisseren, stimuleren faciliteren en loslaten.
“De wereld verandert in een leefwereld waarin burgers zelf weten wat goed is en waar de gemeente slechts hoeft te begrijpen wat die burger wil. Het regisseren is voorbij, vanaf nu gaat het om
stimuleren en faciliteren.” Kaderdocument Sociaal Domein 2017-2020.
De gemeente wil omgevingsbewust en ondernemend werken en dit ook stimuleren bij de externe partners en burgers. In de
uitvoeringsplannen worden de randvoorwaarden nader uitgewerkt.
Uitgangspunt is dat het bijdraagt aan de samenhang binnen het sociaal domein.
Als het om kwetsbare groepen gaat kan de gemeente een regisserende of regulerende rol innemen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan burgers die grote problemen hebben in het dagelijks leven of de buurt, door een verslaving, problematiek op het gebied van
verstandelijke beperkingen en/of psychiatrie of gewoon omdat men door omstandigheden in een isolement terecht is gekomen.
3 e Concept
5. Subsidies uitsluitend op basis van meetbare prestatieafspraken10
Dit zijn subsidies voor activiteiten die bijdragen aan de realisatie van gemeentelijke beleidsdoelstellingen. Een vorm voor het verkrijgen van een dergelijke subsidie is deelname aan de Culturele Markt Heerde, deelname aan samenwerking via het Platform Kunst en Cultuur en deelname aan de samenstelling van een gezamenlijke cultuuragenda. Deze onderwerpen worden als
voorwaarden opgenomen in de subsidieregelingen.
Een andere vorm van subsidies op basis van prestaties is de participatiesubsidie. Dit is een nieuwe vorm van subsidie die de amateurverenigingen, maar ook de professionele instellingen, kunnen aanvragen wanneer zij actieve- of passieve deelname mogelijk maken voor mensen met een afstand tot de maatschappij. Hiermee geven we vorm aan een inclusieve samenleving door verbinding te maken tussen integratie en participatie in relatie tot Kunst en Cultuur.
Met de bibliotheek en het Cultuurplein worden jaarlijks prestatieafspraken gemaakt die worden vastgelegd in de uitvoeringsovereenkomsten.
6. Er moet een evenwichtige verhouding komen in de subsidies tussen sport en kunst en cultuur (muziek-,
zangverenigingen)
“Overweging evenwichtige verhouding11
Zowel kunst en cultuur, maar vooral ook sport is een middel dat in de beleidslijn van de gemeente Heerde steeds vaker ingezet wordt binnen het sociaal domein, ter stimulering van onder andere de volksgezondheid, participatie en samenredzaamheid. Op basis van de huidige verhouding van beschikbare financiële middelen, constateren we dat het mogelijk is om zowel voor kunst en cultuur als sport een groot bereik te realiseren. Dit is mede te danken aan de verenigingscultuur waar in Heerde sprake van is. Dit draagt bij aan ons advies om de verdeling van middelen aan te houden zoals deze nu is. Daarbij geldt ook voor zowel sport als kunst en cultuur in het collegeprogramma dat er speciale aandacht voor jeugd moet zijn. Binnen de huidige verdeling is daar sprake van.”
Op basis van bovenstaande tekst stellen we vast dat de verhouding tussen de subsidies van sport en kunst en cultuur niet wijzigt.
In de sportnota is vastgelegd dat instellingen een subsidie ontvangen van € 25,- per jeugdlid (tot 18 jaar). Dit zal ook voor cultuur worden toegepast. Ter voorbereiding worden de subsidieregelingen van de zangverenigingen en de muziekverenigingen gesplitst in twee aparte subsidieregelingen.
10 Zie hiervoor de uitwerking in bijlage 1 Toelichting.
11 Bron: Discussienota herziening subsidiebeleid en heroverweging subsidies, behandeld in de commissie Samenleving op 20 februari 2017 en 13 maart 2017. Het advies van de commissie was: De subsidieregeling gemeente Heerde voor subsidiejaar 2018 vast te stellen conform bijlage 1.
Beleid - Collegeprogramma
Kunst en cultuur is een belangrijk onderdeel van de maatschappij en hoort bij de ontwikkeling van de jeugd.
Richtinggevende afspraken:
a. Het ontwikkelen van kunst- en cultuurbeleid.
b. De cultuursector moet meer op eigen benen komen te staan en zich voor haar financiering meer dan nu richten op bezoekers, donateurs en sponsoren.
c. De gemeente moet een regierol vervullen in het stimuleren van kunst en cultuur.
d. Prioriteit ligt bij de jeugd.
e. subsidies uitsluitend op basis van meetbare prestatieafspraken.
f. Er moet een evenwichtige verhouding komen in de subsidies tussen sport en kunst en cultuur.
3 e Concept
Deze regel houdt in dat bij de subsidieaanvraag het aantal leden, jonger dan 18 jaar die inwoner zijn van de gemeente Heerde, wordt opgegeven. Er wordt echter nooit meer subsidie uitbetaald dan het
totaalbedrag van de subsidieregeling. Is er onvoldoende subsidie aanwezig binnen de subsidieregeling dan zal het bedrag van € 25,- evenredig naar beneden worden bijgesteld. Is er na toepassing van deze jeugdsubsidie nog budget beschikbaar binnen de subsidieregeling dan zal dit overige bedrag in gelijke delen worden verdeeld onder de verenigingen. Als een partij op basis van deze regel meer subsidie zou kunnen ontvangen dan men nodig heeft, zal er niet meer worden uitbetaald dan wat men nodig heeft. Deze regel geldt alleen voor de muziek- en zangverenigingen.
7. Gemeente wil een regiorol vervullen in het stimuleren van kunst en cultuur
In de Bibliotheek Noord Veluwe en het Cultuurplein Noord Veluwe werkt de gemeente Heerde al samen met andere gemeenten, zo ook bij de lokale
omroep. In dat kader viel ook de deelname aan de IJsselbiënnale. Ook zal de gemeente Heerde de komende jaren deelnemen aan het Cultuur en Erfgoedpact. In 2017 wordt een nieuw plan ontwikkeld door het Cultuur en Erfgoedpact.
Ambtelijk zal in de regio worden besproken of er mogelijkheden zijn voor regionale afstemming en samenwerking.
8. Kunst en Cultuur moeten Heerde op de Kaart zetten
Er zijn verschillende initiatieven die de gemeente Heerde op de kaart zetten. Naast alle mooie
cultuurorganisaties en kunstuitingen beschikken we over een prachtige theaterzaal. Ook de
atelierdagen, de atelierroute, IJsseltheaterfietstocht en de IJsselbiënnale dragen daaraan bij.
Daarnaast is de Culturele Markt Heerde een lokaal evenement waarvan we willen dat er ook meer mensen van buitenaf komen.
Om die reden willen we dat de meeste
subsidieontvangende partijen gaan deelnemen aan de Culturele Markt Heerde, om leden en fondsen te werven maar vooral om hun culturele bijdrage te leveren.
Het is van belang dat cultuur hier een verbinding legt met toerisme. Het is wenselijk dat Wij zijn Heerde onderdeel uitmaakt van het Platform Kunst en Cultuur. De stichting Wij zijn Heerde wil de kernen Heerde, Veessen, Vorchten en Wapenveld op de kaart te zetten. De gemeente Heerde zal een verbindende rol innemen tussen Wij zijn Heerde en het Platform Kunst en Cultuur. Het resultaat hiervan is dat er een goede interactie is tussen de beide partijen.
Beleid – Kadernota sociaal Domein
Er is een beweging in onze maatschappij dat jongeren bewuster worden van hun emotionele leefwereld. Het bevorderen en bewust maken van jongeren wordt veelal gedaan door
expressieve projecten. Kunst en culturele activiteiten spelen hier een belangrijke rol in. Daarnaast draagt kunst bij aan de talentontwikkeling bij kinderen/jongeren. Culturele projecten kunnen gebruikt worden bij begripsvorming van
kinderen/jongeren voor andere culturen en hun opvattingen. Bij subsidieverstrekking zullen prestatie-indicatoren opgenomen worden om aandacht voor expressie, talentontwikkeling en begripsvorming van kinderen te bevorderen.
De nota Kunst & Cultuur Heerde 2009-2017 heeft drie doelen die voornamelijk liggen op het gebied van het stimuleren van deelname aan cultuur, om Heerde op de kaart te zetten en om het culturele aanbod te verbeteren door samenwerking.
Kunst en cultuur in georganiseerde vorm vormen net als het verenigingsleven een belangrijke rol in het kader van sociale binding en maatschappelijk participatie. Culturele en creatieve activiteiten zorgen voor veel persoonlijke contacten en verbindt mensen en culturen met elkaar. Er zijn mensen actief van verschillende generaties, specialismen en achtergronden. In het subsidieprogramma voor kunst en cultuur zal naast het stimuleren van kunst en cultuur ook deze sociale component een prominentere plaats krijgen. De gemeente wil door kunst en cultuurprogramma’s een verbinding leggen tussen de integratie en participatie. Ook zijn er ontwikkelingen waarbij mensen met een beperking of afstand tot de arbeidsmarkt baat hebben bij een culturele activiteit. Zowel passief als actief. De gemeente wil onderzoeken of en op welke wijze deze mogelijkheden gebruikt kunnen worden.
3 e Concept
9. Evenementen Stimuleren
Via het Platform Kunst en Cultuur en het budget waarover het PKC het college adviseert blijft de gemeente Heerde het organiseren van evenementen stimuleren. Ook vanuit het Cultuur en Erfgoedpact worden evenementen gestimuleerd.
10. Kunst en Cultuur moet de Heerder identiteit versterken
Tijdens de burgerparticipatie kwam het verzoek om een dag in te stellen waarop de Heerder identiteit wordt versterkt, bijvoorbeeld door de deelname van allerlei koren. Wij anticiperen hierop door de Culturele Markt Heerde te versterken. De meeste instellingen (zie
toelichting) die subsidie ontvangt is verplicht om deel te nemen. Hierdoor kan de Heerder
identiteit worden versterkt in een evenement.
11. De samenwerking moet meer vorm krijgen
Een uitdrukkelijke wens tijdens de
burgerparticipatie was dat de samenwerking tussen culturele partijen meer vorm moet krijgen. Wij sluiten hierbij aan en trekken het nog wat breder: Wij stimuleren ook vormen van samenwerking tussen culturele en niet-culturele partijen.
De meeste partijen(zie toelichting) die subsidie ontvangen zijn verplicht deel te nemen aan het overleg van het PKC, dat hiervoor de juiste vorm zal ontwikkelen. De gemeente Heerde zal dit faciliteren.
Naast deelname aan het PKC dienen ook alle partijen actief mee te werken aan een centrale cultuuragenda. Aanmelden bij Wij zijn Heerde alleen is onvoldoende: er dient afstemming te zijn via het PKC.
12. Meer verantwoordelijkheid voor het Platform Kunst en Cultuur (PKC)
Er wordt meer gevraagd van het PKC. Het PKC heeft de vrijheid om hiervoor een vorm te vinden en deze af te stemmen met de gemeente. Wij zullen dit ondersteunen en faciliteren.
Het PKC kan tevens als adviesorgaan optreden om gevraagd en ongevraagd advies te geven aan het college en aan de gemeenteraad. Hiermee sluiten we aan bij de burgerparticipatie.
Het is belangrijk dat samenwerking wordt gezocht ook buiten de grenzen van Kunst en Cultuur. Het is daarom van belang dat er nauwe contacten zijn tussen het PKC en andere organisaties als de ondernemersvereniging, de bedrijvencontactgroep en Wij zijn Heerde. De gemeente Heerde stimuleert deze samenwerking en verwacht ook van het PKC dat zij actie onderneemt om deze samenwerking vorm te geven. Tijdens de bijeenkomsten in het kader van dit uitvoeringsprogramma kwam aan de orde dat de informatie, die wordt verstrekt tijdens de vergaderingen van het
Algemeen Bestuur van het PKC, niet terecht komt bij de verenigingen. De gemeente Heerde vraagt het PKC dan ook om na te denken over een vorm waar deze communicatie en informatievoorziening
Burgerparticipatie - Beleid
Dat Burgerparticipatie zin heeft moge duidelijk zijn via deze nota.
Bij diverse bestaande beleidsregels is geluisterd naar de wensen van de aanwezige inwoners van de gemeente Heerde.
Eén van die punten is de samenwerking die tot stand moet komen, maar ook de wens om de Heerder identiteit te versterken en de Culturele Markt Heerde. We hebben gesproken over het toepassen van subsidies op basis van prestatieafspraken en meer
verantwoordelijkheden voor het Platform Kunst en Cultuur. Ook is iedereen het over de rol van de gemeente eens: de gemeente maakt beleid, maar bemoeit zich niet met de inhoud van de culturele activiteiten.
De leden van de gemeenteraad gaven aan dat ze behoefte hebben aan een adviesorgaan op gebied van kunst en cultuur. Een bijdrage van de cultuurinstellingen aan de participatiemaatschappij wordt breed gedragen. Deze onderwerpen zijn in het cultuurprogramma verwerkt.
Uiteindelijk was er een goed inzicht in wat er leeft in de Heerder gemeenschap. Vanzelfsprekend levert zo’n proces ook verschillen van inzicht en van meningen op die aan de raad zijn voorgelegd.
3 e Concept
optimaal is. Professionele organisaties als bibliotheek en Cultuurplein zullen deelnemen aan het overleg van het Algemeen Bestuur van het PKC.
Ook de Cultuurmakelaar dient regelmatig aan te schuiven voor het verstrekken van informatie en het leggen van verbindingen. In de eerste drie maanden van elk jaar zal het PKC een korte evaluatie over het vorige jaar aanleveren aan het college. Vaste onderdelen hiervan zijn een
overzicht van de evenementen en een presentielijst van de bijeenkomsten.
13. Bibliotheek Noord Veluwe en Cultuurplein Noord Veluwe
Het beleid ten aanzien van de bibliotheek en het Cultuurplein wordt voortgezet. Er zullen jaarlijkse prestatieovereenkomsten worden gemaakt
waarin 10% van de bestaande subsidie variabel is en alleen wordt uitgekeerd als de omschreven prestatie is geleverd.
14. Lokale omroep
De subsidie van Radio 794 wordt verhoogd naar
€ 8.964,-1213. Hiermee komen we tegemoet aan het verzoek van Radio 794 om het bedrag dat in het gemeentefonds wordt gestort aan subsidie uit te keren. Dit staat los van het
accommodatiebeleid dat separaat wordt uitgevoerd.
15. Evenementensubsidies/Incidentele Subsidies Kunst en Cultuur14
Alle subsidies voor kunst en cultuur die niet worden uitgekeerd zullen worden overgeheveld naar het budget van Incidentele subsidies Kunst en Cultuur. Op deze wijze blijft het budget behouden voor kunst en cultuur.
16. Subsidies Oranjeverenigingen
De subsidies van de Oranjeverenigingen worden deels vastgesteld op basis van een vaste- en deels op basis van een variabele component. 25% van het totaalbedrag van de subsidieregeling wordt verdeeld op basis van het ledenaantal.
17. Erfgoed en de toekomst
In voorbereiding op de komst van de Omgevingswet, verwacht in 2020, is de gemeente Heerde zich aan het heroriënteren op haar instrumentarium en haar algehele omgevingsbeleid. De gemeente zal de komende jaren hard werken aan het bepalen van kernkwaliteiten en de ambitie en visie voor de
In voorbereiding op de komst van de Omgevingswet, verwacht in 2020, is de gemeente Heerde zich aan het heroriënteren op haar instrumentarium en haar algehele omgevingsbeleid. De gemeente zal de komende jaren hard werken aan het bepalen van kernkwaliteiten en de ambitie en visie voor de