Heb je een computer? Ja ik heb een computer
Zo nee, kan je ergens wel eens een computer gebruiken? Heb je een smartphone?
Geen smartphone, nee. Ook geen tablet Wat doe je allemaal op je computer?
Op de computer doe ik vooral mijn geldzaken, en ik doe spelletjes. Als ik foto's heb gemaakt zet ik ze ook op de computer. En ik heb een emailadres.
En op je telefoon? n.v.t
Gebruik je deze samen met iemand of alleen?
Ik werk meestal alleen op de computer maar ik doe niet alles en ik moet soms wel eens hulp vragen.
Wat vind je leuk aan computeren en op je telefoon zitten?
Ik vind de computer vooral de spelletjes en om mijn foto's op te bergen. Om die later terug te kijken en je kunt een hele boel bewaren op de computer.
Praat je ook met mensen die je al kent via het internet? Met email wel, anders bel ik mensen
Heb je wel eens een nieuw iemand ontmoet via de computer? Nee, nog nooit
Wat vind je van het internet?
Ik vind het handig. Als ik snel iets kan vinden.
Als een vriend van je nog nooit het internet heeft gebruikt, wat zou je aan een vriend dan willen uitleggen over computers of smartphones?
Ik kan iemand uitleggen hoe je de computer moet starten.
Wat zou je aan een vriend die niets weet over computers en smartphones willen vertellen waar die op moet letten als die het wilt gaan gebruiken?
Nou het is zo als je een mailtje krijgt van je bank en de bank vraagt om persoonlijke gegevens dan moet je oppassen.
Heb je wel eens iets vervelends meegemaakt op de computer? Wat was er toen gebeurd?
Ik heb wel eens per ongeluk iets aangeklikt wat niet goed was. Ik ben een keer lid geweest van een datingsite en daarvoor moest je betalen en toen ik die datingsite had beeindigd kreeg ik nog steeds mailtjes. Als je ergens aan begint en je sluit het weer af dat is soms lastig. Hoe kom je in vervelende situaties op het internet terecht?
Als je per ongeluk ergens op klikt.
Hoe kom je uit deze vervelende situaties op het internet?
Ik heb toen hulp gevraagd en dan kan ik die dingen wel oplossen als ik hulp vraag. Je kunt altijd iemand bellen.
Hoe heb je dat opgelost?
Heeft iemand daarbij geholpen? Mijn zus
Is er iets wat je nog graag wilt leren om te doen op het internet? Op dit moment zou ik niks weten.
--- Deelnemer B
Heb je een computer? Ja ik heb een computer
Zo nee, kan je ergens wel eens een computer gebruiken? Heb je een smartphone?
Ja ook een smartphone
Wat doe je allemaal op je computer?
Ja met mijn werk als taalambassadeur gebruik ik het wel veel om met mijn werk te appen en mailen. Nu ook vanwege de corona heb ik laatst voor het eerst videobelt. In mijn vrije tijd
gebruik ik het voor facebook dat doe ik veel en om nieuws op te zoeken. En ook om te appen met mensen.
En op je telefoon?
Dat doe ik ook op mijn telefoon
Gebruik je deze samen met iemand of alleen?
Ik doe dat meestal alleen maar als ik wel eens iets niet snap dan vraag ik dat aan iemand anders.
Wat vind je leuk aan computeren en op je telefoon zitten? Het is wel handig
Praat je ook met mensen die je al kent via het internet? Ja met mensen waarmee ik werk en familie
Heb je wel eens een nieuw iemand ontmoet via de computer? Nee dat heb ik nooit gehad.
Wat vind je van het internet?
Ja ik vind het toch moeilijk. Want ik heb nu dus een nieuwe windows en nu moet ik alles opnieuw vinden. Ik wil niet altijd om hulp vragen. Daarom vind ik het ook fijn om zelf te leren hoe je dingen kan doen. Dus ik zou het fijn vinden als zo'n nieuwe windows dan wat makkelijker is dat je het zelf kan doen. Want ik heb het wel nodig voor mijn werk maar dan moet ik toch eerst weer om hulp vragen. Het internet is wel heel fijn maar het moet maar wel allemaal werken.
Als een vriend van je nog nooit het internet heeft gebruikt, wat zou je aan een vriend dan willen uitleggen over computers of smartphones?
Nou dat wordt wel heel lastig want er is zoveel te doen op de computer. Ik heb zelf ook nog wel eens dat ik iets niet weet. Zo heb ik nu windows tien van windows zeven en moet ik ook alles weer opnieuw leren. Het wordt heel lastig om iemand dat allemaal uit te leggen.
Wat zou je aan een vriend die niets weet over computers en smartphones willen vertellen waar die op moet letten als die het wilt gaan gebruiken?
Ja nou iets waar je altijd op moet letten is op linkjes die je niet kent. Dan moet je altijd die persoon die het linkje stuurt even bellen om te kijken of het goed is. Want dan proberen criminelen je computer over te nemen dus daar moet je wel echt voor oppassen.
Heb je wel eens iets vervelends meegemaakt op de computer? Wat was er toen gebeurd?
Ja ik heb zelf wel eens iets vervelends meegemaakt. Ik heb een keer dat mensen mij mailden dat is ook geweest in Opgelicht dat programma. Toen werd ik gemaild dat mensen wisten dat ik porno keek van 'kid boys' en dat ik hen geld moest betalen anders zouden ze dat sturen naar al mijn vrienden. Toen ik dat zag schrok ik wel heel erg en snapte ik het niet. Toen heb ik mijn zus gebeld en die is toen gekomen en die vertelde me dat ik dat geld betalen niet moest doen want het waren dus criminelen.
Hoe kom je in vervelende situaties op het internet terecht?
Ja dus door het klikken op de linkjes van criminelen of openen van verkeerde websites Hoe kom je uit deze vervelende situaties op het internet?
Ik zeg ook altijd tegen mensen die laaggeletterd zijn dat je een volwassenen in je familie moet zoeken die je kan vertrouwen. Dat die je dan kan helpen en dat je die kan bellen als je het niet meer weet.
Hoe heb je dat opgelost?
Mijn zus heeft me toen dus geholpen. Die zei dat ik geen geld moest betalen. Heeft iemand daarbij geholpen?
Is er iets wat je nog graag wilt leren om te doen op het internet?
Nee ik weet het niet zo maar ik heb nu drie keer videobellen gedaan en dat vind ik wel heel leuk dat ik weer mensen kan zien. Maar dat is ook heel moeilijk hoor en daar ben ik nog mee bezig met leren maar ik vind dat wel heel fijn.
Interviewer: Maar er zijn ook mensen die dat nog niet kunnen.
Nee en dat is wel heel belangrijk ook omdat we binnen zitten maar dat is te moeilijk om zelf te doen soms want het is ook heel moeilijk. Ik vind het wel belangrijk dat mensen dat leren ook nu. Ik zeg nou ook dat mensen ook weer naar school moeten om de digitale wereld een beetje te leren.
--- Deelnemer C
Hebben volwassenen met eenLVB vaak de mogelijkheid om online sociale platformen te betreden in uw ervaring?
Ja, als je de weg weet is het makkelijk toegankelijk. Maar vaak is het zo dat ze de weg niet weten en in mijn geval denk ik soms, ik focus ook op mijn zoon daar weet ik het meest van, dat ik dan denk nou dat kan hij maar beter weten. Dan maak ik hem niet wijzer.
Gaat hun omgeving veel om met online media?
Ik weet er niet alles van maar ik zie vaak op verjaardagen dat ze in een kring zitten en dan zitten ze allemaal op hun telefoon.
Wat zijn de voornaamste programma’s die gebruikt worden? (Facebook, Instagram) Ze zitten erop maar ik weet niet wat ze doen
Met welk doel betreden volwassenen met eenLVB de online omgeving?
Spelletjes veel denk ik, sociale contacten misschien ook maar vaak zijn mensen met een LVB die zitten niet zo dik in hun vriendenkringen over het algemeen. Ik dacht eerst dat het alleen bij mijn zoon was maar als ik zo rondkijk en -vraag dan is dat wel zo.
Wat zijn de grootste zorgen rondom het online gaan van volwassenen met een LVB volgens u?
Dat ze ergens intrappen, dat zijn dus dingen die ze niet zelf opzoeken vaak maar die op hun pad komen. Want daar heb ik heel veel aandacht voor dat er niet op verkeerde links worden
geklikt. Daar heb ik het heel vaak over met Frits. Dat gebeurd namelijk wel en ik heb hem nu zover gekregen dat hij alle gekke mailtjes die anders zijn dat voordat hij klikt hij even vraagt of ik het ook zo doen.
Wat vind u belangrijk rond mediawijsheid bij volwassenen met een LVB?
Kritisch inzien is heel moeilijk, vaak denken mensen met een LVB "oh dit kan geen kwaad" en zover ben ik met mijn zoon dat hij eerder gaat twijfelen. Dat kost heel veel herhalen, en hij is niet gek hoor of hij maakt er zelf wel een grapje van. Het leren onderscheiden is belangrijk maar dat is heel moeilijk. Je kunt het niet te vaag laten, je moet het vaak uitleggen omdat het nooit 1 soort is.
Nou is het zo dat als je een beperking hebt dan is de grens tussen kinderen en mensen van 50 wat vager. Dat hangt er ook vanaf, mijn zoon is gelukkig zo dat het wel beklijft.
Wat zijn verschillen tussen dat en kinderen zonder lvb denkt u?
Kinderen zonder licht verstandelijke beperking die groeien nog. Die groeien in de stof en ik denk dat ouders daar heel anders mee omgaan dan met iemand met een LVB. Bij mijn zoon weet ik dat er soms plafonds zitten, dat het niet verder kan, hoewel dat weet je nooit precies. Maar ben ik er veel alerter op als ik iets vermoedt of als ik iets zelf meemaak om daar dan al dan niet met een grapje want je moet nooit te zwaar op de hand doen. Om ergens aandacht aan te verlenen. Met iemand met een beperking of die nou 15 of 50 is moet je volgens mij heel veel herhalen en zeggen: weet je nog dat je toen dat mailtje kreeg haha. Zoals
bijvoorbeeld bij poolse bruiden. Mijn dochter heeft hem geholpen met een account aanmaken en zelfs toen we het account geblokkeerd hadden bleef hij nog briefjes krijgen in het engels, wat hij niet goed kon lezen, dus daarom lazen we het samen en gingen we er samen over lachen totdat we het er uiteindelijk helemaal uit hebben gekregen. Dat zijn dingen die komen steeds op zijn scherm en dat zie ik niet, dus hij moet willen dat ik het zie, daarom wil ik er grapjes over maken.
In hoeverre herkent u zich in deze benefits & barriers?
1e - Als dat op een goede manier lukt is dat geweldig want dan vergroot dat et inderdaad. 2e - vaag, gaat de mist in
3e - Ja dat telt voor iedereen, ik geloof dat als wie dan ook, dus ook een beperkt iemand, als die heel trots is als die iets gedaan heeft al is het iets simpels dat is natuurlijk fantastisch. 4e - ja ook mee eens
1e - Daar maak ik me zorgen om maar ik geloof dat wij het nu samen goed in de hand
hebben. Maar er zijn vaak geraffineerde trucs. Dus om iemand erachter te laten komen wat is nou een verdacht mailtje. Wat ik ook zeg is dat als iemand zegt je moet nu beslissen, dan moet je niet beslissen. Maar dat moet ook vaak herhaald worden. Zeker met berichten als je hebt dit fantastische ding gekregen je moet alleen nog even klikken. Daar ben ik nog niet uit
2e - Ja dat is zo. Mensen die niemand hebben dat is moeilijker 3e- Niet begrijpen wat normaal is online is inderdaad erg moeilijk 4e - Ja
5e - Ja en als dat iemand is die kwaad in de zin heeft is dat heel vervelend. Zo heeft mijn zoon eens een stofzuiger aan de deur gekocht voor 3000 euro. En dat geld had hij niet dus hebben ze aan de deur ook een lening voor hem afgesloten. Daar schaamde hij zich ook zo voor dat pas op de zevende dag hij het aan mij vertelde en dat ik op het allerlaatste moment het nog heb kunnen blokkeren en het geld terug weten te krijgen. Maar als ze dus overdondert worden is het lastig het juiste te doen. Ik gebruik dan altijd het gevoel van hem door hem daaraan te herinneren en dan zeg ik erbij dat was niet dom want je was nog onervaren. Ik let op mijn woorden en dan houdt hij zijn eigenwaarde. En dan vraag ik hem hoe dat was en dan vertelt hij dat hij zich heel rot voelde. Dat helpt dan wel.
Denkt u dat er verschil is tussen deze voor volwassenen met een LVB en kinderen? Ik weet het niet, beperkingen zijn natuurlijk in gradaties. Kinderen zit meer potentie in om het te snappen die kan je nog zeggen nou als je later groot bent kan ik het je beter uitleggen. Bij mensen met een LVB heb je eerder een grens bereikt of moet je duidelijker zijn. Vooral herhalingen en duidelijk uitleggen. Er zijn meerdere stichtingen waar ze hulp kunnen krijgen voor op de computer dus daar kunnen ze ook vragen als je niemand hebt. Dus je kan dan wel wat vinden via de soos ofzo. Dan heb je de kans om op een normale manier mee te doen. Als iemand zich dom gaat voelen of als wij boos worden dan gaat hij niet meer bellen voor hulp. Dat verschilt met kinderen, daar zeg je niet je bent dom, dat denken ze zelf ook niet. Als ze zelf denken dat ze dom zijn dan gaan ze zich schamen en niet meer om hulp vragen. En dat hebben wij er nu uit na zoveel jaren aan werken. Jongere kinderen die vragen hulp op een niveau wat ze kunnen. Bij een kind zeg je wel je weet toch dat je dat niet moet doen maar bij mijn zoon zou ik dat nooit zeggen. Want ergens heeft hij dat dan wel gehoord maar ergens is het een soort van zie je wel dat ik dom ben. Het maakt het ook leuk om samen aan te werken. Welke barrière is het best te behandelen volgens u?
Ik denk de veiligheid waarborgen. Ik denk als je dat hebt dat de rest daaruit voortvloeit. Beschermen belangrijk. Toegankelijkheid ook erg belangrijk. Het wordt steeds belangrijker om het te kunnen gebruiken. Het gaat heel hard. Als je iets moet leren van toegankelijkheid is heel moeilijk want wat leer je ze wel en wat niet want er zijn zoveel opties. Je moet ze echt leren onderscheiden en dat is natuurlijk moeilijk als je een beperking hebt. Heel moeilijk. Welke barriers en benefits zijn het belangrijkst voor volwassenen met een LVB om te benutten of te doorbreken denkt u?
Je kan zien dat er een gat in de markt zit met bijvoorbeeld ABCdate en waar ze dus een buffer in heeft. Want niemand krijgt een vreemd persoon aan de lijn. Dat is iets wat ze altijd nodig hebben omdat ze anders worden gepakt door mensen met kwaad in de zin juist op een plek waar ze zich veilig voelen. Kritisch onderscheiden erg belangrijk om te leren.
Wat is een mediawijsheidsprogramma - vaak zijn het lessen/spelletjes/filmpjes over media-onderwerpen. De bedoeling ervan is om in dit geval kinderen inzicht te geven in de mediaonderwerpen en ze mediawijs te maken. Mediawijsheid wordt opgedeeld in vier onderdelen, begrip, gebruik, communicatie en strategie. Binnen deze competenties zijn verschillende niveaus. Deze verschillen voor kinderen per leeftijdsgroep.
Is er verschil denkt u in hoe mediawijsheid programma's moeten werken voor kinderen en volwassen met LVB? Wat dan?
Dat is lastig, in principe zou je zeggen voor kinderen en mensen met een beperking als het op 1 niveau is kan je het op 1 manier doen maar wanneer als je ze aanbiedt voor een kind van 9 of mijn zoon van 50 heb je in ieder geval al een andere toon nodig. De manier waarop je ze aanspreekt, niet te kinderlijk want zo voelen ze zich niet. Het aanspreken van een jongetje van 9 of tegen mijn zoon, het onderwerp heeft ook veel te maken. Bv iets kopen op het internet is iets heel anders, dat leer je niet een kind van 9 jaar. Het gaat ook om het
onderwerp. De onderwerpen zijn heel anders. Mensen met een LVB hebben op gebieden een hoger niveau. En dat is met beperkte mensen heel moeilijk. Normale kinderen kan je zeggen er zit een groei in en beperkte mensen kan je dat nooit duiden.
Wat voor rol speelt het feit dat kinderen hun hersenen nog ontwikkelen en bij de doelgroep niet of minder denkt u?
Je moet ze anders aanspreken, het kan in mijn ogen nooit een eenzelfde programma zijn. Veel meer maatgericht werken dan met een kind, daar kan je leeftijdsgroepen doen en daar heb je dan speling. Maar mensen met een beperking kan dat niet. Daar loop je dan vast. Ook hun interesses zijn anders. Dus als een heel erg beperkt kind die een grote dertigjarige is maar eigenlijk nog maar acht is. Die vind het ook leuk om beertjes te kleuren ofzo. Maar iemand die verder is gekomen die moet je toch anders benaderen. Je kan ze vooral niet op dezelfde manieren aanspreken. De onderwerpen die belangrijk zijn voor mensen met een LVB zijn vaak ook heel moeilijk bv seksualiteit enzo. Ik heb de ervaring dat ik nooit wist wat wilt hij nou weten. Niet vanuit schaamte ofzo maar je moet kunnen peilen waar zit je ergens, wat wil je. En die dingen zijn erg lastig. Dat zijn soorten programma's waar je iets aan kan hebben en iets van kan leren.
In welke opzichten denkt u dat volwassenen met een licht verstandelijke beperking verschillen van kinderen met (volgens onderzoek) dezelfde mentale leeftijd?