4. Rulingpraktijk in het buitenland en het Nederlandse toekomstperspectief
4.4 Toekomstige transparantie van rulings
In voorgaande hoofdstukken is de problematiek rondom rulings besproken. Het gebrek aan transparantie kwam naar voren als een van de pijnpunten. Vrij recent zijn er nieuwe ontwikkelingen gekomen in de Nederlandse discussie omtrent rulings. Trouw publiceerde op 16 juni 2018 een artikel dat de Belastingdienst Shell een belastingvoordeel zou hebben gegeven van 7 miljard euro.118 In deze
paragraaf wordt deze casus kort besproken en vervolgens uitgelegd waarom het van groot belang is dat Nederland de transparantie omtrent rulings gaat
vergroten.
Trouw baseert haar informatie op een artikel van van der Streek dat officieel op 21 juni 2018 is uitgebracht. Het gaat om een reorganisatie binnen Shell. Door deze reorganisatie zouden oorspronkelijke Britse aandeelhouders
114 Besluit Europees Parlement, 25 november 2015, punt 118 115 van der Streek, 2017 p. 393
116 Commentaar van de Commissie Wetsvoorstellen van de NOB op de
voorstellen van de Europese Commissie van 25 oktober 2016
117 Besluit Europees Parlement, 25 november 2015, punt 111
Nederlandse dividendbelasting gaan betalen. Aangezien er in het Verenigd Koninkrijk geen dividendbelasting betaald hoeft te worden, heeft de
Belastingdienst een goedkeuring gegeven voor een constructie waarbij de Britse aandeelhouders geen dividendbelasting hoefden te betalen. Volgens van der Streek bestaat er de mogelijkheid dat bij het afgeven van de ruling de wet niet is gevolgd.119
Juist doordat de inhoud van de ruling niet is gepubliceerd wordt er in de media de suggestie gewekt dat Nederland mee heeft geholpen aan
belastingontwijking. Of er daadwerkelijk sprake is van een belastingvoordeel of dat de wet juist is gevolgd is nog niet duidelijk. In paragraaf 4.1 en 4.2 is naar voren gekomen dat landen zoals Luxemburg en Australië wel een samenvatting publiceren van de afgegeven ruling en dit voorbeeld zou Nederland moeten volgen. Dit vergroot de transparantie naar de buitenwereld toe. De discussie gaat over een inhoudelijke kwestie, namelijk of de wet dividendbelasting 1965 juist is toegepast. Toch komt met deze publicatie de rulingpraktijk nog verder onder druk te staan. Indien Nederland waarde hecht aan de rulingpraktijk en het slechts ziet als middel om vooraf duidelijkheid te scheppen hoe de wet wordt toegepast, dan zal Nederland meer informatie moeten verschaffen omtrent de afgegeven rulings. Dit is een manier om de schimmigheid rond rulings te laten verdwijnen en een belangrijke pijler van het Nederlandse vestigingsklimaat in stand te houden.
4.5 Subconclusie
In deze paragraaf wordt antwoord gegeven op de deelvraag: Op welke wijze wordt de rulingpraktijk in anderen landen uitgevoerd en wat is het
toekomstperspectief voor Nederland?
Luxemburg heeft in 2014 een verandering doorgemaakt in haar
rulingpraktijk. In dat jaar voerde ze een georganiseerde structuur in die in veel opzichten lijkt op de rulingpraktijk van Nederland. Net als Nederland heeft
Luxemburg beschuldigen gehad door de Europese Commissie van staatssteun. Echter publiceert Luxemburg wel een samenvatting van de afgegeven ruling.
Australië heeft een uitgebreid rulingsysteem. De procedure van afgifte van private rulings lijken veel op de procedures van Nederland. Bovendien hecht Australië veel waarde aan substance, zodat alleen bedrijven met bepaalde
economische realiteit gebruikmaken van de juiste Transfer Pricing regels. Toch heeft Australië met minder kritiek te maken dan Nederland. Dat heeft
waarschijnlijk te maken dat de inhoud van Nederlandse rulings verschilt met die van Australië. Bovendien publiceert Australië net als Luxemburg ook een
samenvatting van de afgegeven rulings.
De toekomst van het Nederlandse rulingbeleid kan de aankomende jaren drastisch veranderen indien er een uniforme winstbelasting wordt doorgevoerd in de EU. De uniforme winstbelasting kan onder meer zorgen dat de mismatches worden voorkomen binnen de EU. Daarnaast zijn er plannen gemaakt om
Europese invulling te geven aan Tax rulings. Echter zijn deze plannen nog niet concreet.
Tot slot wordt de roep om transparantie bij het afgeven van rulings steeds groter. De kritiek op de ruling van Shell, die onlangs is verschenen, heeft de kritiek versterkt. Nederland ziet het afgeven van rulings als een belangrijke pijler van het Nederlandse vestigingsklimaat. Wil Nederland deze pijler intact houden dan zal er meer transparantie moeten worden gegeven en zal Nederland het voorbeeld van bijvoorbeeld Luxemburg en Australië moeten volgen.
5. Conclusie
In deze scriptie is onderzoek gedaan naar de toekomst van het Nederlandse rulingbeleid en de daarbij behorende substance-eis. In dit hoofdstuk zal er in de eerste paragraaf antwoord worden gegeven op de deelvragen en vervolgens wordt de centrale vraag beantwoord. Tot slot wordt er in de tweede paragraaf een aanbeveling gedaan naar mogelijke vervolgonderzoeken.
5.1 Deelvragenconclusies en hoofdvraagconclusie
In het tweede hoofdstuk is er onderzoek gedaan naar het huidige Nederlandse rulingbeleid en de daarbij behorende substance-eis. De Nederlandse
rulingpraktijk is een belangrijke pijler voor het Nederlandse vestigingsklimaat. Door zekerheid te geven kan een belastingplichtige vooraf rekening houden met een bepaalde belastingdruk. De procedure voor het afgeven van een ruling is streng en in de loop der jaren flink verander. Een van de veranderingen is de invoering van de substance-eis die zorgt dat de belastingplichtige voldoende economische substantie moet hebben om in aanmerking te komen voor een ruling. Vanaf 2014 zijn de voorwaarden van deze substance-eis verscherpt.
In het derde hoofdstuk stond de kritiek op het huidige beleid centraal. Een belangrijk kritiekpunt op de afgegeven rulings is dat de rulings een vorm van staatssteun zouden vormen. De Europese Commissie oordeelde dat de inhoud van de rulings niet stroken met het Europese zakelijkheidsbeginsel. De Starbucks-case is een van de zaken die de Europese Commissie heeft behandeld. Nederland is tegen deze beslissing in beroep gegaan. Nederland beroept zich op het feit dat het zich aan het ‘at arms length’ beginsel, dat is opgenomen in de Nederlandse wet, heeft gehouden. Daarnaast moet er meer transparantie komen omtrent rulings. De verplichte spontane uitwisseling van rulings is een stap in de goede richting naar meer transparantie. Tot slot is het duidelijk geworden dat de substance-eisen aangepast moeten worden, omdat er belangrijke verschillen zijn in de verschillende substance-eisen en deze eisen niet streng genoeg zijn.
De laatste deelvraag is beantwoord in het vierde hoofdstuk. Er is gekeken naar het rulingbeleid van Australië en Luxemburg en vervolgens is er een
toekomstperspectief geschetst. Luxemburg heeft een vergelijkbaar rulingbeleid in vergelijking met Nederland. Ze ondervinden dezelfde kritieken omtrent mogelijke staatssteun. Echter publiceert Luxemburg wel samenvattingen van de afgegeven rulings. Op dit punt kan Nederland ook naar Australië kijken. De private rulings die Australië afgeeft worden namelijk gepubliceerd, waar
Nederland dit niet doet. In de toekomst kan de rulingpraktijk van Nederland flink komen te veranderen. De invoering van de uniforme winstbelasting kunnen de mismatches worden voorkomen. Daarnaast zijn er plannen gemaakt om
Europese invulling te geven aan Tax rulings. Tot slot zal Nederland meer openheid moeten geven over de afgegeven rulings. De druk op de
Belastingdienst om hier gehoor aan te geven is groter geworden nadat er kritiek is gekomen op de ruling van Shell.
Met bovenstaande antwoorden op de deelvragen kan de centrale vraag beantwoord worden: Wat is de toekomst van het Nederlandse rulingbeleid en de daarbij behorende substance-eis? Nederland zal in de aankomende jaren zijn rulingbeleid moeten aanpassen. Ten eerste moeten sommige eisen, waaronder de substance-eisen verscherpt worden. Dit voornemen heeft de regering al, maar wat belangrijker is dat Nederland meer openheid geeft door net als andere landen de rulings openbaar te maken. Daarnaast zal Nederland rekening moeten houden met een eventuele uniforme winstbelasting in de EU en de daarbij behorende veranderingen.
5.2 Aanbeveling
De pas verschenen kritiek op de ruling van Shell zal in de politiek uitgebreid besproken worden. In mijn optiek moet er onderzocht worden in hoeverre het juridisch mogelijk is om de afgegeven rulings te publiceren zonder dat de privacy van bedrijven geschonden wordt. Daarnaast lijk het mij interessant om te
onderzoeken wat in de impact is op de keuzes van bedrijven indien er meer uniformiteit binnen de Europe Unie komt.
Bibliografie
(Vak)literatuur
Balliet & Schaffner, 2016
S. Balliet & J. Schaffner, ‘BEPS, EU State Aid Investigations and LuxLeaks: And What about Luxembourg?’ International Transfer Pricing Journal 2016
Bierens de Haan, 2014
W. Bierens de Haan, ‘De vaststellingsovereenkomst met de fiscus: binding en rechtsbescherming bij een fiscaal compromis’ Open Access Advocate, 2014
Bowman, 2015
C. Bowman, ‘ What is happening in Australia to transfer pricing documentation?’
Transfer Pricing International Journal 2015
Breuer, Boer en Douwma, 2016
A. Breuer, J. Boer, S Douwma, ‘Uitwisseling van tax rulings’ WFR 2016(50): 334- 341
Butler & white, 2014
M. Butler & L. White, ‘Australian Taxation Office Isseus Significant Guidance on New Transfer Pricing Rules’ International Transfer Pricing Journal 2014
Charvet & Herbain, 2016
J. Charvet & C. Herbain, ‘Luxembourg implemented serveral reforms in 2015 to formalize existing practice, close loopholes and to shore up its tax bas’ Tax
Planning International European Tax Service 2016
Europese Commissie 21 oktober 2015
Europese Commissie, ‘Commissie besluit dat selectieve belastingvoordelen voor Fiat in Luxemburg en Starbucks in Nederland in strijd zijn met EU-
Gooijer, 2014
J. Gooijer, ‘Substance en de Nederlandse houdstervennootschap’, Kluwer 2014
Gonzalez, 2016
S. Gonzalez, ‘State aid and Tax competetition: Comments on the European Commission’s decisions on transfer pricing rulings.’ European State Aid law
quaterly (ESTAL) 2016, p. 556-574
Groot, de, FD 7 november 2017
G. de Groot, ‘Afspraak Belastingdienst met P&G niet volgens procedures’ FD 7 november 2017.
Haines, 2017
A. Haines, ‘No more secret tax rulings in the EU?’ International Tax Review 2017
Kerschner, Stiasny 2013
J. Kerschner, M. Stiasny, ‘Experience withch Advance Pricing Agreements’
Intertax 41(11), 2013, p.589
Korobchenko, 2014
K. Korobchenko, ‘Tax planning: Source state substance requirements’ 2014
Luja, 2015
R. Luja, ‘Fiscale Rulings en staatssteun’ NJB 2015/678
Luja, 2016
R. Luja,‘The European Commission’s 2016 Approach towards State Aid in Tax Matters’, 2016
Maas, 2017
Mischo & Kerger, 2015
P. Mischo & F. Kerger, ‘The Luxembourg Tax Ruling Procedure’, European
Taxation 2015
Molla, Oepen & van Stappen, 2015
E. Molla, W. Oepen & D. van Stappen, ‘Mandatory Automatic Exchange of Information on Tax Rulings: Political Agreement Reached in ECOFIN Council’
International Transfer Pricing Journal 2015
Opinie, FD 13 Februari 2018
Opinie, ‘ Debat | Moet Nederland stoppen met rulings’ FD 13 Februari 2018
Peters, 2017
C. Peters, ‘Staatssteun en tax rulings: over de competitie tussen staten en de doodlopende weg van het recht’ WFR 2017/87
Robins & Shamsi, 2016
N. Robins & S. Shamsi, ‘The European Commission’s State Aid Clampdown: The End of ‘Selective’ Tax Rulings?’Derivatives & Financial Instruments 2016
Sprundel, 2016
D. Sprundel, ‘Naar een Europese winstbelasting’ WFR 2010/948
Van der streek, 2017
J. van der Streek, ‘De geherlanceerde CCTB/CCCTB-voorstellen; nu wél een schot in de roos?’ WFR 2017/63
Van der Streek, 2018
J. van der Streek, ‘Shell en de dividendbelasting’ WFR 2018/118
Vanistendael, 2015
Vis, 2014
N. Vis, ‘Introduction of Substance Requirements for Netherlands Holding Companies’ European Taxation 2014
Vleggeert, 2016
J. Vleggeert, ‘De implementatie van de BEPS-acties door Nederland: Kroonjuwelen versus ‘’aggressive tax planning indicators’’’ WFR 2016/47
Walker, 2014
J. Walker, ‘ Seeking Certainty – Advance Ruling Practices’ Asia-Pacific Tax
Bulletin 2014
Rapporten
- 21e halfjaarsrapportage belastingdienst 16 april 2018
- Rapport Werkgroep-Primarolo over de schadelijke belastingconcurrentie binnen de EU, V-N 2000/6.6
- Rapport Algemene Rekenkamer belastingontwijking 2014
- Countering harmful tax practices more effectively, taking into account transparency and substance, Action 5-2015 final report. p. 47
- State aid implemented by the Netherlands to Starbucks (PBEU 2017/L 83/38) - State aid which Luxembourg granted to Fiat (PbEU 2016/L 251/1)
- Mededeling Europese Commissie (PbEU 2016/C 262/01)
- Ontwerpmededeling van de Commissie betreffende het begrip ‘’staatssteun’’ in de zin van art. 107, lid 1 VWEU COM 2014, p. 50-51
- DG Competition Working Paper on State Aid and Tax Rulings, 2016 - Transfer Pricing Methods, OESO, 2010
Kamerstukken kamerstukken II, 1990/91, 21 221, nr. 5 kamerstukken II, 2000/01, 27 505 Kamerstukken II, 2016/17, 25 087, nr. 136 Kamerstukken II 2016/17, 34 550, nr. 43 Kamerstukken II, 2017/18, 25 087, nr. 180
Kamerstukken II, 2017/18, 25 087, nr. 187
Besluiten
Besluit van 11 augusturs 2004, IFZ2004/126M Besluit van 2 juni 2014, DGB 2014/3098 Besluit van 13 juni 2014 DGB 2014/3099
Besluit Europees Parlement, 25 november 2015, punt 118
Kamerbrieven
- Beleid ten aanzien van verlenging en beëindiging van fiscale rulings, 1989 - Toelichting op de concentratie van de behandeling van rulings, 1990 - Rulings aanspreekpunt buitenlandse investeerders, 1995
- Brief staatssecretaris van Financiën van 4 november 2016, 2016- 0000194729
- Brief staatsecretaris van Financiën van 23 mei 2017, 2017-0000100477 - Beschrijving stand van zaken APA-/ATR-praktijk
Bijlage bij de brief van de Staatsecretaris van Financiën van 23 mei 2017 - Notitie ‘Aanpak belastingontwijking en belastingontduiking’ 2018
- Gegevens uitwisseling van informatie over rulings met een internationaal karakter
Bijlage bij de brief van de Staatsecretaris van Financiën van 18 februari 2018
Wetten:
art. 8b van de wet Vennootschapsbelasting 1969 art. 8c van de wet Vennootschapsbelasting 1969
art. 1bis uitvoeringsbeschikking van de wet dividendbelasting 1965 art. 9 van het OESO-modelverdrag
art. 6d van de Wet op de internationale bijstandsverlening bij de heffing van belastingen
Richtlijnen: EU-richtlijn 2011/16/EU EU-richtlijn 2015/2376/EU Websites: http://www.oecd.org/tax/beps https://www.nytimes.com/2014/11/06/business/international/hundreds-of- companies-seen-cutting-tax-bills-by-sending-money-through-luxembourg.html http://europa.eu/rapid/press-release_IP-16-3471_nl.htm Overige bronnen:
- Beroep T-760/15, 23 december 2015 Nederland - Beroep T-755/15, 30 december 2015 Luxemburg
- COM(2016)683 – Gemeenschappelijke geconsolideerde heffingsgrondslag voor de vennootschapsbelasting (CCCTB)
- COM(2016)685 – Gemeenschappelijk heffingsgrondslag voor de vennootschapsbelasting
- Commentaar van de Commissie Wetsvoorstellen van de NOB op de voorstellen van de Europese Commissie van 25 oktober 2016