Technische hygiënezorg (THZ)

De GGD onderzoekt asielzoekerscentra volgens de hygiënerichtlijnen van het Landelijk Centrum Hygiëne en Veiligheid (LCHV), en rapporteert en adviseert hierover aan het COA. Zowel lokaal als landelijk. Voorafgaand aan de start vond een nulmeting plaats. Daarna heeft de GGD nog tweemaal een THZ-onderzoek uitgevoerd. Het eerste THZ-bezoek vond plaats op 9 oktober 2015. Diverse verbeterpunten werden geconstateerd en waar mogelijk opgepakt.

Een vervolginspectie en inspectie van de gebouwen die na 9 oktober 2015 gebouwd zijn, vond op 16 december 2015 plaats. Adviezen die uit de eerste inspectie naar voren kwamen, waren -indien mogelijk- grotendeels opgevolgd.

Inspectie GCA

In het kader van infectiepreventie heeft er in samenwerking met de afdeling Infectiepreventie van het CWZ een inspectie plaatsgevonden bij het GCA. Op enkele punten werd niet voldaan aan de geldende hygiënenormen. Er zijn afspraken zijn gemaakt over het doorvoeren van verbeteringen.

Belangrijke succesfactoren bij deze taak

 Korte lijnen met alle ketenpartners en gemeenten.

 Snelle samenwerking met de ketenpartners.

Belangrijke leerpunten bij deze taak

 THZ in een vroeg stadium betrekken bij een nieuw in te richten opvanglocatie.

 Elkaar meer duidelijkheid geven over de rollen en verantwoordelijkheden van de ketenpartners met betrekking tot THZ.

 Goed op de hoogte zijn van de verschillende soorten opvanglocaties en vigerende richtlijnen.

E. Jeugdgezondheidszorg

De Jeugdgezondheidszorg maakte bij de start van Heumensoord geen deel uit van de GGD-taken voor asielzoekers; dit was niet opgenomen in het landelijk afgesproken pakket voor een POL-locatie.

Op nadrukkelijk verzoek van GGD Gelderland-Zuid bij het COA en GGD GHOR NL, is met ingang van 1 november 2015 toestemming gegeven om op POL-locaties alsnog JGZ-diensten te

verlenen aan kinderen van 0-12 maanden en om kinderen van 0-18 maanden te vaccineren.

Vanaf 1 januari 2016 is dit uitgebreid tot 0-4-jarigen en vanaf 1 maart 2016 tot alle kinderen van 0-19 jaar. Dit geldt inmiddels voor alle POL-locaties in Nederland, vooralsnog tijdelijk tot 1 september 2016.

Belangrijke succesfactoren bij deze taak

 Vanaf de start van Heumensoord werd JGZ geboden aan de jongste baby’s en hun ouders.

Ook werd het vaccinatieprogramma voor de jongste kinderen tijdig opgestart. Hierin is nauw samengewerkt met het GCA.

 Direct na de opening van de School Heumensoord zijn er samenwerkingsafspraken gemaakt, waardoor de Jeugdgezondheidszorg aandacht kon geven aan de schoolgaande kinderen.

 In april 2016 zijn nog net voor de sluiting van Heumensoord, aan alle aanwezige jeugd (0-19 jaar) vaccinaties aangeboden. Hier hebben 150 kinderen/jongeren gebruik van

gemaakt, er zijn 288 vaccinaties gegeven.

Belangrijke leerpunten bij deze taak

 Samenwerking met de COA-medewerkers om de uitnodiging voor JGZ bij de ouders te

F. Gezondheidsbevordering

Ook gezondheidsbevordering middels voorlichtingsactiviteiten, maakte bij de start van Heumensoord geen deel uit van de GGD-taken voor een Nood- / POL-locatie. Na enige tijd veranderde dit landelijk in een opzet waarbinnen de COA-locatiemanager de GGD opdracht kon geven tot het geven van voorlichting over een bepaald thema.

Voorlichting seksuele gezondheid

De COA-locatiemanager van Heumensoord heeft -in overleg- de GGD gevraagd om aan

bepaalde groepen vrouwen, voorlichting te geven op het gebied van seksuele gezondheid. Deze voorlichting is vervolgens gegeven. In overleg met het COA is driemaal een reeks van drie bijeenkomsten georganiseerd voor groepen vrouwen. Aansluitend is deze vrouwen de gelegenheid geboden zich te laten testen op SOA’s.

Voorlichting over de Nederlandse gezondheidszorg

Er is geen opdracht gegeven tot het geven van voorlichting over de gezondheidszorg in Nederland. Toch heeft de GGD voorlichtingsbijeenkomsten over dit onderwerp georganiseerd.

Dit gezien de informatieachterstand bij de bewoners en de signalen van de bewoners: over de onduidelijkheid en onvrede over de medische zorg in Nederland, de rapporten van de

(kinder)ombudsman en de IGZ. Deze voorlichtingsbijeenkomsten zijn gecombineerd met het verstrekken van informatie over hygiëne en infectiepreventie. De bijeenkomsten zijn uitgevoerd in samenwerking met GoViral, Dokters van de Wereld en met inzet van studenten van het RadboudUMC. Hiervoor zijn in 4 weken tijd 30 bijeenkomsten aan een totaal aantal van ongeveer 400 bewoners gegeven. De voorlichtingen zijn enthousiast ontvangen. Deze bijeenkomsten zijn separaat geëvalueerd.

Voorlichting over opvoeding

Voorlichting over opvoeding is gegeven in het verlengde van de JGZ-activiteiten op Heumensoord.

Belangrijke succesfactoren bij deze taak

 De komst van de COA-programmabegeleider zorgde ervoor dat de organisatie van de bijeenkomsten voorspoedig en soepel verliep.

 Bij iedere voorlichting over de gezondheidszorg in Nederland, was een COA-medewerker aanwezig om signalen op te pakken en vragen te beantwoorden. Dat bevorderde de inbedding van de informatie en het oplossen van knelpunten.

Belangrijke leerpunten bij deze taak

 Begin gelijk bij de start van de locatie met voorlichting. Over de gezondheidszorg in Nederland, seksuele gezondheid en opvoedingsondersteuning. Kennis hierover vergroot acceptatie van ons gezondheidszorgsysteem en voorkomt onrust.

 Geef ook voorlichting over manieren om met stress om te gaan, zodat de psychische gezondheid verbetert.

 Laat de voorlichtingsbijeenkomsten uitvoeren door een onafhankelijke organisatie, zoals de GGD.

 Kijk bij het geven van voorlichting over opvoeding goed naar de haalbaarheid ervan (in verband met leefomstandigheden) en de behoefte van bewoners.

 Maak de gezondheidsvoorlichting ook op POL-locaties tot een standaard onderdeel van de publieke gezondheidszorg, zoals bij een AZC.

5 Communicatie

De GGD zette de website www.ggdgelderlandzuid.nl in om het publiek uitleg te geven over de zorg die zij leverde aan de asielzoekers op Heumensoord. Dit gebeurde in de vorm van ‘vaste content’ (feitelijke informatie op webpagina’s). Daarbij is zoveel mogelijk verwezen naar de officiële communicatiekanalen van het COA en gemeenten Nijmegen en Heumen. Het intranet van de GGD is gebruikt om medewerkers te informeren over de activiteiten op Heumensoord.

Daarnaast werd het publiek geïnformeerd door middel van nieuwsberichten. Actualiteiten werden eveneens gedeeld via de diverse corporate social media-kanalen van de GGD Gelderland-Zuid. Content die via de nieuwsberichten en social media werd gedeeld had niet alleen een informatie doeleinde, maar werd ook ingezet om de inzet van de GGD en diens samenwerkingspartners te tonen en anderen hiermee te inspireren. Bijvoorbeeld door projectresultaten van ‘4refugees’ te laten zien. Ook in dit geval is zoveel mogelijk verwezen naar de officiële communicatiekanalen van het COA en gemeenten Nijmegen en Heumen.

Vanuit communicatie is gemonitord wat er speelde rondom gezondheid bij bewoners van Heumensoord. Het monitoren vond plaats door het volgen van verschillende social media platforms (facebookgroepen, twitter enz.) waar bewoners actief waren. Indien nodig is een reactie gegeven in samenwerking met een arts infectieziekten.

Rondom de griepprik is vanuit communicatie in afstemming met RIVM en diverse samen-werkingspartijen in de regio (GCA, COA enz.) nauw overleg gevoerd om voorbereid te zijn op eventuele media-aandacht.

Belangrijke succesfactoren bij deze taak

 Van GGD GHOR Nederland kwam een compliment dat het goed is dat we via online communicatie/ social media laten zien wat we doen. Niet alleen de basisinformatie, maar juist ook het delen van de best practices. Dit gaat over de algemene PGA, niet alleen over Heumensoord. Noot hierbij is dat we redelijk voorzichtig zijn geweest. De reacties waren positief, dus we hadden hier wellicht nog meer uit kunnen halen.

Belangrijke leerpunten bij deze taak

 Doordat het enige tijd duurde voordat precies duidelijk was wat de GGD wel en niet deed en wie dat wist, duurde het soms lang voordat we informatie op de website konden zetten en actualiseren. Hierdoor was de informatie op onze website niet altijd even actueel.

6 Afsluiting

De inzet van de GGD voor de publieke gezondheidszorg asielzoekers op Heumensoord is al met al zeer goed verlopen. In deze notitie zijn succesfactoren en leerpunten benoemd. Deze worden meegenomen en vertaald naar de inzet van de GGD op de andere en nieuwe COA-locaties in Gelderland-Zuid.

Datum 25 mei 2016 Contact

Jan-Dirk Sprokkereef Lieke Bruinooge

Tussenrapportage Veilig