29Tabel 2.4. Geboorteland verdachten 9

Drugsdelict Overval HKS Nederland 57% 59% 56% Turkije 7% 6% 7% Marokko 6% 7% 7% Suriname 7% 7% 5% Nederlandse Antillen 13% 6% 8% Overig 11% 15% 17% Totaal N 100% (n=762) 100% (n=572) 100% (15.114)

Bij de groep van een drugsdelict verdachte personen is de verdeling naar geboorteland bij manne-lijke verdachten vrijwel identiek aan die van de vrouwemanne-lijke verdachten. Qua leeftijd bestaan er echter duidelijke verschillen. Verdachten die geboren zijn in de Nederlandse Antillen (31 jaar) of in Marokko (29 jaar) zijn gemiddeld jonger dan verdachten die elders geboren zijn (35 jaar).

Bij personen die verdacht worden van een gewapende overval wijkt de verdeling naar geboorte-land bij mannelijke verdachten af van die van de vrouwelijke verdachten. Van de mannelijke ver-dachten is 58% in Nederland geboren tegenover 77% bij de vrouwen. Verder blijkt, in tegenstel-ling tot de mannelijke verdachten, geen enkele vrouwelijke verdachte in Marokko of de Neder-landse Antillen geboren te zijn. Qua leeftijd bestaat er echter geen verschil.

2 . 3 . 2 . D e l i c t e n w a p e n g e b r u i k

In VDS is meestal ook opgenomen in welke situatie het wapen is aangetroffen: of er sprake was van een schiet- of dreigincident met gebruik van een wapen of dat het wapen werd aangetroffen zonder dat sprake was van een gepleegd feit met het wapen. In dit opzicht bestaat er tussen de drie groepen verdachten een duidelijk verschil (X²=1311.223 (df=8), p<.001). Bij de groep Antil-liaanse verdachten blijkt ongeveer 45% aangehouden vanwege het in bezit hebben van een wapen, een kwart vanwege bedreiging, 18% voor het feitelijk schieten met het wapen en 12% omdat men op het moment van aanhouding het wapen bij zich droeg. Bij de meeste vanwege een drugsgerelateerd vuurwapendelict verdachte personen is het wapen in de woning van de ver-dachte aangetroffen en 2% droeg het wapen bij aanhouding bij zich. Bij 82% van de overval-verdachten is het wapen aangetroffen nadat men iemand daarmee bedreigd had, bij 8% is het bij de verdachte in huis gevonden, 3% droeg het wapen bij aanhouding bij zich en bij 7% is het wapen in beslag genomen nadat ermee geschoten was.

9. In dit onderzoek is uitgegaan van het geregistreerde geboorteland van verdachten. Dit uitgangspunt sluit incon-gruentie tussen etniciteit en nationaliteit niet uit. Dat is ook niet mogelijk, want de Nederlandse politie registreert de etnische afkomst van verdachten niet. Voor de interpretatie van de onderzoeksgegevens betekent dit, dat met name jonge Turkse en Marokkaanse verdachten die in Nederland zijn geboren (tweede en derde generatie) onderbelicht blijven. Het daadwerkelijke aantal is zeer waarschijnlijk hoger dan hier is weergegeven, omdat deze verdachten deels onder de categorie 'geboorteland Nederland' vallen. Voor de groep verdachten die geboren is op de Nederlandse Antillen geldt deze onderschatting in mindere mate.

30

Tabel 2.5. Situatie in beslagname wapen, naar verdachtengroep

Antillianen Drugsdelict Overval

Bedreiging 25% 1% 82%

Schieten 18% 0% 7%

Bezit wapen 44% 97% 8%

Dragen van het wapen 12% 2% 3%

Anders 1% 0% 0% Onbekend 0% 1% 0% Totaal 100% (n=996) 100% (n=769) 100% (n=574)

Antilliaanse verdachten die het vuurwapen ook daadwerkelijk gebruikt hebben zijn gemiddeld wat jonger (27 jaar) dan de Antilliaanse personen die verdacht worden van het bezitten van een illegaal vuurwapen (zonder het voor een delict te hebben gebruikt). De laatsten zijn gemiddeld 29 jaar. De groep Antilliaanse verdachten die met het wapen gedreigd heeft is gemiddeld 28 jaar. Bij de overvalverdachten zijn het met name de 20-29 jarigen die het wapen feitelijk gebruikt hebben (66%). De vuurwapenbezitters en de verdachten die met het wapen gedreigd hebben zijn vooral te vinden in de leeftijdsgroep van 15-24 jaar. Ook naar geboorteland zijn er duidelijke verschillen. Onder de vuurwapengebruikers vinden we relatief meer in Turkije, Marokko en de Nederlandse Antillen geboren personen, terwijl in de groep die met het wapen gedreigd heeft in Nederland geboren personen ruimer vertegenwoordigd zijn. Bij bezitters van een wapen worden relatief meer personen die niet in Nederland, Turkije, Marokko, Suriname of de Nederlands Antillen, maar elders geboren zijn aangetroffen

Soort wapen

Van de groep van een drugsdelict verdachte personen is in VDS in de meeste gevallen informatie beschikbaar over het soort wapen dat men in bezit had. Bij de groep overvallers is in meer dan de helft van de gevallen het wapen niet bekend. Hoewel men wel over informatie beschikt dat een wapen is gebruikt, is niet bekend om wat voor soort wapen het gaat omdat het wapen niet gevon-den is. Voor de groep Antilliaanse verdachten is in ongeveer een kwart van de gevallen geen informatie beschikbaar over het soort wapen.

Wat betreft het soort wapen dat de drie groepen verdachten in het bezit hadden, bestaan duide-lijke verschillen (X²=624.932 (df=30), p<.001). Antilliaanse verdachten beschikken veel minder vaak dan de beide andere groepen verdachten over een voor be- of afdreiging geschikt wapen, maar maken daarentegen meer gebruik van c.q. zijn vaker in het bezit van een pistool. Personen die zijn opgepakt met betrekking tot overvallen hebben het minst vaak een pistool en scoren juist het hoogst op het gebruik of in bezit hebben van voor be- of afdreiging geschikte wapens. Personen die zijn opgepakt in verband met drugszaken beschikken, meer dan de beide andere groepen verdachten, over gasbusjes. Uit tabel 2.6 valt verder op te maken dat bij Antillianen en personen die opgepakt zijn in verband met drugszaken ook vaker alleen munitie en geen wapen is aangetroffen.

31 Tabel 2.6. Wapenbezit verdachten, in procenten (gedetailleerd)

Antillianen Drugsdelict Overval

Pistool 45% 36% 13% Revolver 4% 6% 2% Geweer 1% 4% 1% Automatisch wapen 1% 3% 1% Verborgen vuurwapen 1% 1% 0% Gas/alarm 8% 13% 12% Lucht/gas/veer 1% 2% 3%

Be-afdreiging geschikt wapen 2% 10% 14%

Gasbusje 1% 7% 1%

Overig wapen 0% 1% 0%

Onderdeel wapen 1% 2% 1%

Geen wapen, alleen munitie 8% 8% 2%

Onbekend 26% 7% 51% Totaal 100% (n=996) 100% (n=769) 100% (n=574)

Tussen mannen en vrouwen, afkomstig van de Nederlandse Antillen, bestaat geen verschil wat betreft het soort wapen dat aangetroffen is. Er is wel een relatie tussen de leeftijd en het soort wapen. Zo blijken bij Antillianen in de leeftijdsgroep van 35-54 jaar meer gasalarmwapens en minder pistolen aangetroffen te worden dan bij jongere verdachten. Bij vrouwelijke verdachten die vanwege een drugsdelict aangehouden zijn wordt vaker een gasbusje aangetroffen en minder vaak een pistool dan bij mannelijke verdachten. Verder blijken verdachten in de leeftijdsgroep van 15-24 jaar vaker een be- of afdreigend wapen of een gasalarmwapen in hun bezit te hebben dan oudere verdachten.

Ook wanneer een vergelijking getrokken wordt naar land van herkomst blijken er duidelijke ver-schillen te bestaan. In Nederland of in Marokko geboren verdachten zijn vaker in het bezit van een be- of afdreigend wapen dan wel een gasalarmwapen terwijl bij verdachten van Turkse, Suri-naamse of Antilliaanse komaf juist vaker een pistool wordt aangetroffen. De van een overval verdachte mannen en vrouwen verschillen niet van elkaar wat betreft het soort wapen dat daarbij gebruikt is. Er bestaat wel een zekere relatie tussen de leeftijd en het soort wapen. Verdachten in de leeftijdsgroep van 15-19 jaar gebruiken daarbij veel vaker dan oudere verdachten een be- of afdreigend wapen en veel minder frequent een pistool. Evenals de van een drugsdelict verdachte personen zijn in Nederland of in Marokko geboren verdachten van een overval vaker in het bezit van een be- of afdreigend wapen, terwijl bij verdachten van Turkse, Surinaamse of Antilliaanse komaf juist vaker een pistool wordt aangetroffen.

32

Merk wapen

Van de verdachten waarvan het wapen in beslag is genomen, is informatie beschikbaar over het merk wapen. Onder de scherpschietende vuurwapens (geweren, pistolen en revolvers) is bij de Antilliaanse verdachten, althans voorzover het de in beslag genomen pistolen betreft, de Tanfoglio (232) veruit het meest populair, op afstand gevolgd door de Fn (45) en de Zastava (26). Bij de in beslag genomen revolvers gaat het vooral om de Smith & Wesson (5), Rossi (4), Taurus (4) en Zastava (4).

Bij de drugsgerelateerde vuurwapenverdachten gaat het bij de in beslaggenomen geweren vooral om de Voere (4) en de Anschutz (3). De top 4 bij de in beslaggenomen pistolen wordt gevormd door de Tanfoglio (59), de Fn (34), de Zastava (24) en de Beretta (23). Bij de in Turkije geboren verdachten blijkt met name de Beretta en in mindere mate de Fn en Tanfoglio in gebruik te zijn, terwijl bij in Marokko geboren personen vooral de Tanfoglio en de Zastava wordt aangetroffen. Bij in Suriname of in de Nederlandse Antillen geboren verdachten wordt hoofdzakelijk de Tanfoglio aangetroffen. Wat de revolvers betreft worden vooral de Smith & Wesson (8) en de Colt (4) gevonden.

De bij de overvalverdachten aangetroffen pistolen zijn vooral de Fn (14), de Cz (12), de Tanfoglio (7) en de Zastava (5). De revolvers zijn vooral van de merken Smith & Wesson (3) en Taurus (3). Uitsplitsing naar geboorteland geeft bij deze groep geen opvallende verschillen te zien .

Situatie en wapen

Eerder is beschreven in welke situaties vuurwapens aangetroffen zijn. Daarbij kunnen ruwweg drie soorten situaties onderscheiden worden: (i) het bezitten van het wapen, (ii) het bedreigen met het wapen en (iii) het feitelijk schieten met het wapen. Binnen de groep Antilliaanse verdachten en de groep vanwege een overval verdachten is nagegaan welk type wapen in deze situaties ge-bruikt wordt. Omdat vrijwel alle vanwege een drugsgerelateerd vuurwapendelict verdachte per-sonen zijn aangehouden om het in bezit hebben van een vuurwapen en het type wapen reeds eerder is beschreven, zijn die buiten beschouwing gelaten.

Van de Antilliaanse verdachten die aangehouden zijn vanwege wapenbezit werd in 60% van de gevallen een pistool aangetroffen, 12% was in het bezit van een gas/alarmwapen, 5% van een revolver en bij 5% is geen wapen maar alleen munitie aangetroffen. De meest frequent gevonden pistolen zijn de Cz (4) en de Zastava (3). Van de vanwege bedreiging met een wapen aangehou-den Antillianen is in ongeveer 60% van de gevallen het soort wapen onbekend. Het meest frequent in beslag genomen wapen is een pistool, met name de Tanfoglio (27). Bij de Antilliaanse verdachten die ook daadwerkelijk met het wapen geschoten hebben is in eenderde van de geval-len een pistool in beslag genomen, hoofdzakelijk een Tanfoglio (30). Bij 13% van de verdachten is bij de aanhouding alleen munitie aangetroffen en was het wapen niet (meer) traceerbaar.

33