De meeste Tozo-uitkeringen zijn in de eerste maand uitgekeerd aan ondernemers in de sector
‘specialistische zakelijke diensten’. Ook in de sector ‘handel’, ‘overige dienstverlening’ en ‘cultuur, sport en recreatie’ hebben veel personen een Tozo-uitkering gekregen.
In september zijn de verhoudingen wat verschoven. De meeste Tozo-uitkeringen zijn nog steeds in de sector ‘specialistische zakelijke diensten’, maar daarna volgt ‘Cultuur, sport en recreatie’. Binnen de sector ‘overige dienstverlening’ is het aantal Tozo-uitkeringen harder afgenomen.
Onder de sector ‘specialistische zakelijke diensten’ vallen o.a. advies- en onderzoeksbureaus, vormgevers/ontwerpers, boekhouders, notarissen en advocaten. In deze sector zijn veel zzp’ers werkzaam. Ook is het een hele grote sector, wat het grote aantal Tozo-uitkeringen verklaart.
De relatief grote afname van het aantal Tozo-uitkeringen in de sector ‘overige dienstverlening’ heeft mogelijk te maken met de aard van de sector. Na de eerste lockdown konden kappers vanaf juni hun deuren bijvoorbeeld weer openen.
Zelfstandigen kunnen meerdere bedrijven bezitten, daardoor is het totaal van alle sectoren hoger dan het totaal aantal lopende uitkeringen. De sector waar een bedrijf onder valt is bepaald aan de hand van de hoofdactiviteit van het bedrijf.
●
●
Sector
Sector ToelichtingToelichting
Specialistische zakelijke diensten
o.a. advies- en onderzoeksbureaus, vormgevers/ontwerpers, boekhouders, notarissen en advocaten.
Cultuur, sport en recreatie
o.a. sportscholen, podiumkunsten, musea en kermisattacties.
Handel o.a. groothandel, detailhandel en markthandelaren.
Horeca o.a. hotels, campings, cafés en restaurants.
Vervoer en opslag o.a. personen- en goederenvervoer zoals taxivervoer, vervoer over weg en water, de luchtvaart en de koeriersbranche.
Bouwnijverheid o.a. projectontwikkeling, bouw, kabels en buizen, installatie en afwerking.
Overige dienstverlening o.a. haarverzorging, wellness en reparatie van elektronica.
Onderwijs o.a. regulier onderwijs, maar ook sportleraren, rijscholen en cultureel onderwijs.
Verhuur en overige zakelijke dienstverlening
o.a. de verhuur van auto’s en consumentenartikelen, reisbureaus, uitzendbureaus en beveiligers.
Informatie en communicatie
o.a. uitgeverijen, productiebedrijven, radio, televisie en telecommuncatie en aanverwante diensten.
Gezondheids- en welzijnszorg
o.a. gezondheidszorg, begeleiding en maatschappelijke dienstverlening.
Industrie o.a. vervaardiging van voedsel en goederen.
Landbouw, bosbouw en visserij
o.a. landbouw, bosbouw en visserij en dienstverlening voor deze sectoren.
Verhuur en handel van onroerend goed
o.a. verhuur en handel van onroerend goed en bemiddeling.
Sector
Sector ToelichtingToelichting
Effecten coronacrisis: ontwikkelingen bijstand en Tozo-uitkeringen
Ondernemers uit de sector
‘cultuur, sport en recreatie’ lijken oververtegenwoordigd
In maart 2020 heeft 18% van de zelfstandig ondernemers een Tozo-uitkering. In onder meer de sectoren ‘overige dienstverlening’ en ‘cultuur, sport en recreatie’ ligt dat percentage veel hoger.
In september is het percentage ondernemers dat een beroep doet op de Tozo gedaald naar 7%. In de sector ‘overige dienstverlening’ is het beroep op de Tozo gedaald naar het gemiddelde. In de sectoren ‘cultuur, sport en recreatie’ en ‘vervoer en opslag’ ligt het percentage veel hoger.
Onder de sector ‘overige dienstverlening’ vallen onder meer de kappers. Door de versoepelingen in de lockdown en de partnerinkomenstoets, maken zij minder gebruik van de Tozo. Voor de zelfstandigen in de de sectoren cultuur, sport en recreatie geldt dat veel minder. Deze sector kon (deels) weer open, maar er bleven beperkingen in de groepsomvang waardoor het daar minder ‘business as usual’ was.
Ook in de sector ‘vervoer en opslag’ daalde het percentage ondernemers dat een beroep deed op de Tozo minder had. Het gaat hier onder meer om personen en goederenvervoer, de luchtvaart en de koeriersbranche. Het is gezien de maatregelen die contact moeten beperken aannemelijk dat het vooral de zelfstandig ondernemers zijn die personen vervoeren, die hun inkomsten zagen terugvallen en een beroep moesten doen op de Tozo.
Zelfstandigen kunnen meerdere bedrijven bezitten, daardoor is het totaal van alle sectoren hoger dan het totaal aantal lopende uitkeringen.
●
●
Sector
Sector ToelichtingToelichting
Specialistische zakelijke diensten
o.a. advies- en onderzoeksbureaus, vormgevers/ontwerpers, boekhouders, notarissen en advocaten.
Cultuur, sport en recreatie
o.a. sportscholen, podiumkunsten, musea en kermisattacties.
Handel o.a. groothandel, detailhandel en markthandelaren.
Horeca o.a. hotels, campings, cafés en restaurants.
Vervoer en opslag o.a. personen- en goederenvervoer zoals taxivervoer, vervoer over weg en water, de luchtvaart en de koeriersbranche.
Bouwnijverheid o.a. projectontwikkeling, bouw, kabels en buizen, installatie en afwerking.
Overige dienstverlening o.a. haarverzorging, wellness en reparatie van elektronica.
Onderwijs o.a. regulier onderwijs, maar ook sportleraren, rijscholen en cultureel onderwijs.
Verhuur en overige zakelijke dienstverlening
o.a. de verhuur van auto’s en consumentenartikelen, reisbureaus, uitzendbureaus en beveiligers.
Informatie en communicatie
o.a. uitgeverijen, productiebedrijven, radio, televisie en telecommuncatie en aanverwante diensten.
Gezondheids- en welzijnszorg
o.a. gezondheidszorg, begeleiding en maatschappelijke dienstverlening.
Industrie o.a. vervaardiging van voedsel en goederen.
Landbouw, bosbouw en visserij
o.a. landbouw, bosbouw en visserij en dienstverlening voor deze sectoren.
Verhuur en handel van onroerend goed
o.a. verhuur en handel van onroerend goed en bemiddeling.
Sector
Sector ToelichtingToelichting
Superdruk
Effecten coronacrisis: ontwikkelingen bijstand en Tozo-uitkeringen
Hoofdstuk 3 Hoofdstuk 3
Ervaringen van gemeenten
Hoe hebben gemeenten de ontwikkelingen in de bijstand en het optuigen van de Tozo-regeling ervaren? Gemeenten wisselden najaar 2020 ervaringen uit bij de regionale leerbijeenkomsten van de Divosa Benchmark Werk & Inkomen.
Ook is er in het najaar informatie opgehaald tijdens de
managementgesprekken vanuit de benchmark waarbij de onderzoekers,
adviseurs en procesmanagers van BMC, Stimulansz en Divosa samen met een gemeente naar hun cijfers kijken en deze proberen te duiden. Op deze manier is er najaar 2020 in 17 bijeenkomsten met ruim 50 gemeenten contact
geweest.
In 2020 was het bij de gemeentelijke afdelingen voor werk & inkomen onmetelijk druk. In sneltreinvaart tuigden gemeenten de uitvoering van de Tozo op. En het was extra druk aan de poort omdat er veel nieuwe aanvragen waren voor een bijstandsuitkering.
Om dat allemaal te kunnen bolwerken, is er flink met personeel geschoven. Medewerkers die normaal taken rondom handhaving, schuldhulpverlening of re-integratie uitvoeren, zijn Tozo-aanvragen gaan verwerken. Er is personeel uit alle hoeken en gaten van de gemeente weggetrokken, er is personeel extern ingehuurd en bij één gemeente zijn alle parttimers een tijd fulltime gaan werken.
Ondanks de drukte met aanvragen, was het op de gemeentehuizen zelf behoorlijk stil. De
dienstverlening vond vooral digitaal plaats en de loketten waren maar beperkt open, of alleen op afspraak. Als er fysiek contact was met mensen in de bijstand, dan was dat één op één.
Het was niet ideaal, want digitaal is het toch lastiger om contact met mensen te onderhouden, zo laat een gemeente weten. Daar komt bij dat ook de re-integratietrajecten op een lager pitje stonden. Er was immers minder werk, er waren minder werkstages en trainingen gingen niet door (alhoewel ze in sommige gemeenten ook wel digitaal werden gegeven). Handhavers gingen ook niet meer op
huisbezoek. Alles bij elkaar is de conclusie is dat de mensen in de bijstand in het coronajaar een stuk minder goed in beeld waren bij de gemeente.
11