een afdoende populatieregulatie van deze soorten niet mo-gelijk is.
De aandacht ging in dit onderzoek in eerste instantie naar grauwe en Canadese ganzen. Dit zijn de enige twee soorten waarbij het herkomstgebied meebepalend is voor het feit of de Vlaamse overheid, dan wel de jachtrechthouder, verant-woordelijk is voor het vergoeden van geleden schade.
Bij schade door dieren uit natuurgebieden draagt de over-heid immers de verantwoordelijkover-heid terwijl dat in andere gevallen de jachtrechthouder is. Voor de andere soorten zomerganzen, waaronder de uitheemse soorten, beperkte het onderzoek zich tot het actualiseren van aantallen- en verspreidingsgegevens.
De bedoeling van het onderzoek was een beeld te krij-gen van zowel de huidige populatiegroottes en versprei-ding van alle verschillende in- en uitheemse soorten zo-merganzen als van de dagverplaatsingen van grauwe en Canadese ganzen. Al deze gegevens moeten toelaten om bij het optreden van schade een eerste beeld te vormen van de mogelijke herkomst van de ganzen die de schade veroorzaakten.
Om deze vragen te kunnen beantwoorden organiseerde het INBO twee simultaantellingen (eind juni en eind au-gustus) met behulp van de vrijwilligers van het netwerk watervogeltellingen. We verstuurden ook een vragenlijst naar alle conservators van erkende natuurreservaten, ter-reinbeheerders van het ANB en gemeentelijke milieuamb-tenaren.
Om een beeld te krijgen van de dagverplaatsingen van zo-wel grauwe als Canadese ganzen werden twee gekende populaties uit Vlaamse reservaten gedurende de zomer-maanden tweewekelijks opgevolgd. Voor grauwe ganzen viel de keuze hierbij op de Viconiakleiputten in Stuive-kenskerke, voor Canadese gans op de Scherenmeersen in Kalken.
De gegevens van de simultaantellingen en van de enquête gaven geen gebiedsdekkend beeld van de verspreiding
en de aantallen van de Vlaamse zomerganzen. Een com-binatie van de resultaten van de verschillende inventari-satiemethoden liet wel toe de belangrijkste rustplaatsen voor de meest voorkomende soorten in Vlaanderen aan te duiden.
In de ruiperiode van Canadese en grauwe gans (juni tot halfweg juli) bleven alle dagverplaatsingen beperkt tot een straal van 150m. Voor Canadese gans waren de ver-zamelde gegevens onvoldoende om buiten deze periode uitspraken te doen.
Voor grauwe gans beperkten de meeste foerageervluch-ten in de zomer zich tot 1km. Voor het bereiken van gepre-fereerde voedselgronden konden deze afstanden op het einde van de zomer oplopen tot 2,5km.
De gegevens voor grauwe gans lieten toe om een eerste benaderend ruw model uit te werken dat in het geval van schade het meest waarschijnlijke herkomstgebied bepaalt. Het voorgestelde model laat niet toe om de herkomst te bepalen van ganzen op percelen die gelegen zijn binnen het foerageerbereik van verschillende ganzenrustplaatsen. Hier kan enkel een gedetailleerde kennis van de lokale situatie op het moment van de schade helpen om de her-komst van de betrokken ganzen in te schatten.
Frank Huysentruyt (frank.huysentruyt@inbo.be) Jim Casaer (jim.casaer@inbo.be)
INBO MEDEWERKERS Yves Adams Tim Adriaens Peter Adriaens Dries Adriaens Dominique Aerts Luc Allemeersch Anny Anselin Wafa Assaouci Johan Auwerx Kristof Baert Raf Baeyens Dirk Bauwens Claude Belpaire Filip Berlengee Veronique Biunkens Ilse Boeren Daniel Bombaerts Niko Boone Herwig Borremans Hans Bosch Davy Bosman Ann Braarup Cuykens Jan Breine Peter Breyne Dimitri Brosens Rein Brys Sam Buekenhout David Buysse Ann Capieau Jim Casaer Yves Ceusters Bart Christiaens Pieter-Jan Christiaens Johan Coeck Sigrid Coenen Bram Conings Nathalie Cools Filip Coopman Wouter Courtens Karen Cox Jean-Pierre Croonen Michel Dannau Ilse Danneels Karel De Baets Lode De Beck Pieter De Becker Els De Bie Geert De Blust Tom De Boeck Anja De Braekeleer Luc De Bruyn Adinda De Bruyn Daniel De Charleroy Wim De Clercq Ilse De Coninck Eske De Crop Bart De Cuyper Luc De Geest Koen De Gelas Nicole De Groof Arthur De Haeck Luc De Keersmaeker Geert De Knijf Irina De Landtsheer Geoffrey De Maesschalck Ward De Moor Christine De Mulder Bart De Pauw Wim De Potter Nico De Regge Steven De Saeger Bruno De Vos Marc De Wit Klaas Debusschere Kris Decleer Heidi Demolder Franky Dens Luc Denys Maarten Dermout Marieke Desender Sander Devisscher Koenraad Devos Pieter Dhaluin Catherine Dhondt Jonas Dillen Olivier Dochy Myriam Dumortier Gabriël Erens Marc Esprit Joris Everaert Simon Feys Linde Galle Caroline Geeraerts Emilie Gelaude Olaf Genar Gerrit Genouw Geert Goemans Stefaan Goessens Valérie Goethals Bart Goossens Serge Goossens Carlos Goossens Jan Gouwy Robin Guelinckx Ralf Gyselings Steven Haelterman David Halfmaerten Dirk Hennebel Maarten Hens Cécile Herr Kenny Hessel Jari Hinsch Mikkelsen Maurice Hoffmann Willy Huybrechts Bert Huygens Stijn Huysecom Frank Huysentruyt Yves Jacobs Ivy Jansen Lymke Janssens Jikke Janssens Isabel Lambeens Ismaël Lamghari Guy Laurijssens Kristof Lemmens Suzanna Lettens An Leyssen Leon Lommaert Jo Loos Gerald Louette Chris Luyten Dirk Maes Yves Maes Seth Martens Andre Meersman Linda Meiresonne Els Mencke Saartje Mens Joachim Mergeay Wim Mertens Boudewijn Michiels Tanja Milotic Bart Moens Stefaan Moreels Ans Mouton Johan Moysons Johan Neirynck Axel Neukermans Sabrina Neyrinck Thierry Onkelinx Patrik Oosterlynck Jo Packet Desiré Paelinckx Kathleen Peirsman Ken Perremans Johan Peymen Bruno Picavet Joke Pieraert Frederic Piesschaert Mathieu Pieters Sébastien Pieters Marc Pollet Sam Provoost Paul Quataert Maud Raman Tom Robberecht Nele Roosens Peter Roskams Kurt Schamp Sven Schelfaut Thomas Scheppers Kristin Schneiders Anne Schneiders Marc Schouppe Femke Siebens Ilse Simoens Kato Simons Geert Sioen Eddy Smesman Jan Soors Toon Spanhove Geert Spanoghe Jeroen Speybroeck Marijke Steenackers Chris Steenwegen Maarten Stevens Willem Stevens Eric Stienen Diederik Strubbe Joost Sturtewagen Jan Stuyck Tom Surdiacourt Filiep T’Jollyn Jurgen Tack Ilse Temmerman Thomas Terrie Arno Thomaes Marijke Thoonen Francis Turkelboom Alexander Van Braeckel An Van Breusegem An van Caelenberg Hans Van Calster Inge Van Cauwenberghe Josiane Van Craenenbroeck Toon Van Daele Guy Van Dam Peter Van de Kerckhove Jan Van De Pontseele Marc Van De Walle Christelle Van de Walle Koen Van Den Berge Erika Van den Bergh Tom Van den Neucker Beatrijs Van der Aa Liesel Van der Cruyssen Thomas Van Dessel Franky Van Gijsel Wouter Van Gompel Ann Van Herzele Martine Van Hove Andy Van Kerckvoorde Wouter Van Landuyt Nancy Van Liefferinge Frederic Van Lierop Kris Van Looy Koen Van Muylem Jelle Van Overberghe Pierre Van Peteghem Wouter Van Reeth Gunther Van Ryckegem Tessa Van Santen Ann Van Schoors Jozef Van Slycken Geert Van Spaendonk Hendrikus van Straaten Gerlinde Van Thuyne Antoon Van Tilborgh Jan Van Uytvanck Janine van Vessem Sandra Van Waeyenberge Stijn Vanacker Kris Vandekerkhove Jeroen Vanden Borre An Vanden Broeck Jan Vanden Houten Pieter vandenbroucke Kristine Vander Mijnsbrugge Alain Vanderkelen Bart Vandevoorde Nicolas Vanermen Luc Vanhercke Dirk Vansevenant Jeroen Vanzavelberg Hilde Verbiest Jan Vercammen Edward Vercruysse Orfee Vergote Yves