Maandag 30 juni 2014 vond het interview plaats met respondent 4, een vrouw van 55 jaar oud. Zij heeft aan de PABO gestudeerd en staat nu voor de klas als leerkracht bij O.J.S. De Zevensprong te Emmeloord. Respondent 4 is één van de BHV’ers binnen De Zevensprong en zij houdt dit jaarlijks bij door middel van een herhalingscursus. Het interview duurde ongeveer drie kwartier en vond plaats in een lokaal in De Zevensprong.
Ervaring met noodsituaties
Respondent 4 heeft weinig ervaring met noodsituaties en heeft nog nooit hoeven optreden als BHV’er tijdens een calamiteit. “Nou niet dat het echt was, maar wel oefeningen. Nooit gelukkig in een echte situatie”, aldus respondent 4. Wel heeft ze regelmatig geoefend tijdens BHV-trainingen.
Ook weet respondent 4 waar de ontruimingsplattegrond in de school hangt. “Nou in ieder geval in de klas”. Ze weet dat zo goed omdat ze zelf BHV’er is, maar ze vindt het ook erg belangrijk dat mensen zonder een BHV-cursus weten waar een ontruimingsplattegrond hangt. “Ja kijk en ik ben ook BHV’er, dus we zijn daar ook mee aan het oefenen. Maar goed, dat moeten anderen ook weten”.
Ontruimingsplattegrond Jumbo
Nadat de drie ontruimingsplattegronden waren overhandigd, bestudeerde de repondent ze ongeveer tien minuten. In eerste instantie valt het respondent 4 meteen op dat de legenda en de uitleg van de gebruikte afbeeldingen veel uitgebreider is bij de plattegronden van Xenos en Pathé. Dat vindt ze erg goed en dat mist ze dan ook bij de plattegrond van de Jumbo. “Hier zie ik alleen maar dit en de brandhaspel en de nooduitgang. En voor de rest zie ik heel weinig uitleg van waar wat is. En dat vind ik heel belangrijk. Want dat zijn dingen waar je meteen naar zou moeten kunnen zoeken”
Daarnaast is het vanwege de plaatsing achter een paal/buis onduidelijk waar de gebruiker van de plattegrond zich bevindt. De afbeelding met de tekst ‘U bevindt zich hier’ is bij de Jumbo volgens respondent 4 ook te klein en moet veel groter net zoals bij de Pathé en Xenos.
Verder vindt respondent 4 goed dat in de plattegrond van de Jumbo duidelijk staat vermeld dat 112 gebeld moet worden. “Wat ik bij allemaal eigenlijk goed vind, dat er heel duidelijk staat, nouja dat je 112 moet bellen. Nouja, je zal zeggen dat weet iedereen, maar dat weet dus niet iedereen”. En ze vindt het ook goed dat er duidelijk vermeld staat dat je moet zeggen wie je bent en wat er is gebeurd. “Ik vind het ook heel goed, dat staat ook bij allemaal, zeg duidelijk wie u bent en wat er is gebeurd. Want als er paniek is, nouja dan roep je vaak: ja maar er is brand”. Verder is het ook goed dat in de plattegrond van de Jumbo geïnstrueerd wordt om bij het slachtoffer te blijven en hem/haar niet alleen te laten. Tot slot heeft de plattegrond van Jumbo als enige van de drie erin staat dat de handbrandmelder moet worden ingedrukt. “Nou dat vind ik ook wel weer een goede tip”.
Respondent 4 vindt de plattegrond van Jumbo de minst overzichtelijke van de drie. “Dit vind ik eigenlijk de minst duidelijke. Ik vind het heel veel en nouja ook de locatie waar je bent en heel weinig uitleg waar wat is. En door de paal”. Met “heel veel” bedoelde respondent 4 de hoeveelheid details. De plattegrond van Jumbo bevat volgens respondent 4 te veel details en overbodigheden. “Dat vind ik heel onoverzichtelijk”, aldus respondent 4. Daarentegen zijn de instructies weer te kort door de bocht. “Bel 112, meld uw naam, sluit ramen en deuren (niet op slot), volg instructies brandweer op. Vind ik te summier”.
Ontruimingsplattegrond Pathé
Bij het zien van de plattegrond van Pathé geeft respondent 4 meteen aan dat ze het een hele overzichtelijke plattegrond vindt. “En dit vind ik heel overzichtelijk, de eerste indruk”.
Bij de ontruimingsplattegrond van Pathé valt het respondent 4 meteen op dat daar veel uitleg is van de verschillende afbeeldingen en dat is volgens haar een pluspunt. “Dat er gewoon heel veel uitleg is, ook van de verschillende tekens. En dat vind ik gewoon heel goed”. Daarnaast is duidelijk te zien waar je je als gebruiker op dat moment bevindt, omdat dat met een duidelijke pijl is aangegeven.
Als respondent 4 naar de instructies kijkt, vindt ze het goed dat er duidelijk staat dat je 112 moet bellen en dat je duidelijk moet zeggen wie je bent en wat er is gebeurd. Ook is het volgens respondent 4 erg goed dat er staat dat je om eigen en andermans veiligheid moet denken. De instructies zijn kort en krachtig en dat vindt respondent 4 belangrijk. Er missen wel een paar instructies bij persoonlijk letsel volgens respondent 4. Er wordt namelijk ergens gezegd dat het slachtoffer niet alleen gelaten moet worden, er wordt ook niet gezegd dat het slachtoffer gerustgesteld moet worden en er wordt ook niet gezegd dat je het slachtoffer geen drinken mag geven.
De verschillende situaties die beschreven worden (brand, persoonlijk letsel en ontruiming) worden volgens respondent 4 in de plattegrond van Pathé duidelijk weergegeven. “Hier is het mooi in stukjes. Hier is het mooi in categorieën. Heel duidelijk”. Ze vindt dat je zo direct ziet wat het belangrijkste is. Het verschil in aantal instructies bij brand, ongeval en ontruiming vindt respondent 4 niet storend, maar het aantal instructies zou bij ongeval dus wel iets uitgebreider mogen.
Na het zien van alle plattegronden geeft respondent 4 aan dat ze de plattegrond van Pathé het duidelijkste vindt. “Ik denk dat ik deze, zoals ik het nu zie, het overzichtelijkste vind”. De tekst is duidelijker dan de tekst in de plattegronden van Jumbo en Xenos volgens respondent 4.
Desondanks heeft de plattegrond van Pathé ook wel een paar verbeterpunten. Allereerst is de vluchtroute niet zichtbaar op de plattegrond. “Nee, dat kan je daar niet vinden”, aldus respondent 4 over de vluchtroutes. Daarnaast bevat de plattegrond ook veel details die niet nodig zijn. “Ja, dat is eigenlijk helemaal niet zo belangrijk”.
Ontruimingsplattegrond Xenos
Het valt de respondent ook bij de plattegrond van Xenos direct op dat er een uitgebreide legenda wordt gebruikt, wat respondent 4 erg goed vindt. Verder is de afbeelding met ‘U bevindt zich hier’ erg duidelijk en goed te zien. “Dit vind ik goed, want dat is het allerbelangrijkste, want je bent ergens, boodschappen aan het doen ofzo, je weet echt helemaal niet hoe of wat”. De eerste indruk is dat de ontruimingsplattegrond erg overzichtelijk is en overbodige details zijn weggelaten. De plattegrond zelf (de schematische weergave van het gebouw) vindt respondent 4 de overzichtelijkste in vergelijking tot de andere twee plattegronden. “Ja, en dat is natuurlijk eigenlijk ook weer het allerbelangrijkste”, aldus respondent 4. Ook is de vluchtroute het beste weergegeven op de plattegrond van de Xenos. “Ja, maar dit is inderdaad die vluchtroute, dat is gewoon heel mooi”.
Wat respondent 4 goed vindt aan de ontruimingsplattegrond van Xenos, net als bij de plattegronden van Jumbo en Pathé, is dat er staat dat je 112 moet bellen, dat je duidelijk moet zeggen wie je bent en wat er is gebeurd. Daarnaast staat er in de plattegrond van Xenos, net als in die van Jumbo, dat het slachtoffer niet alleen gelaten moet worden en dat het slachtoffer geen drinken mag krijgen. Dat vindt respondent 4 ook erg goed. Tot slot bevat de plattegrond van Xenos als enige van de drie de
instructie dat het slachtoffer gerustgesteld moet worden. Ook dat vindt respondent 4 een belangrijke instructie. “Nouja, dit is hier wel weer goed: Stel het slachtoffer gerust".
In de plattegrond van Xenos staan de drie verschillende situaties (brand, ongeval en ontruiming) wel in categorieën en duidelijk onder elkaar, maar desondanks vindt respondent 4 dit iets minder duidelijk dan hoe het bij de plattegrond van Pathé is weergegeven. Bij de plattegrond van Xenos krijgt respondent 4 het gevoel dat ze heel veel moet lezen. Ze vindt dat de plattegrond te veel informatie bevat voor in een noodsituatie. “Hier heb ik het gevoel dat ik heel veel moet lezen achter elkaar. Te veel voor zo’n moment”.
Respondent 4 denkt dat als de plattegronden van Xenos en Pathé met elkaar gecombineerd worden, dat je dan een hele goede ontruimingsplattegrond krijgt. De tekst van de Pathé is volgens respondent 4 namelijk het duidelijkste en de plattegrond van de Xenos is weer het overzichtelijkste.
Verwijzingen naar afbeeldingen
Volgens respondent 4 wordt er weinig in de tekst verwezen naar de afbeeldingen uit de legenda. “Weinig. Minimaal”, aldus respondent 4. Er wordt alleen in sommige plattegronden verwezen naar de blusapparatuur. Maar vervolgens worden de verschillende soorten blusmiddelen niet genoemd. Respondent 4 denkt dat het voor de gebruiker van een ontruimingsplattegrond duidelijker is als er expliciete verwijzingen plaatsvinden, omdat de gemiddelde persoon weinig verstand heeft van bijvoorbeeld blusapparatuur of een AED. “Kijk wij zijn er elk jaar mee bezig, dus dan zit het in je systeem. Maar de gemiddelde burger weet dat helemaal niet denk ik”.
Verder denkt respondent 4 dat het duidelijker zou zijn als achter elke instructie bijvoorbeeld een bijpassende afbeelding uit de legenda wordt weergegeven. “Dat zou wel goed zijn. Dat dat er bijvoorbeeld achter staat. Gebruik de blusmiddelen, nou voor mijn part staat hier een twee bij en een drie en een vier. Dat je dat dan zo terug kan zien. En dat je heel goed kan zien waar het hangt”. Daarnaast wordt er ook gebruik gemaakt van afbeeldingen in de legenda, terwijl er vervolgens nergens in de tekst naar verwezen wordt. Niet allemaal, maar wel de belangrijkste afbeeldingen moeten volgens respondent 4 toch even kort benoemd worden in de tekst. Het zou volgens
respondent 4 dus handig zijn om even in de tekst te noemen wanneer bijvoorbeeld een AED gebruikt moet worden. “Want AED, dat weten ook heel veel mensen niet wat het is. En dan kunnen ze er ook nog niets mee. Ik vind niet dat al die tekentjes, pictogrammen, vermeld moeten worden hier in de tekst. Maar een aantal zou gewoon handig zijn”.
Aantal afbeeldingen
Het aantal afbeeldingen in de plattegrond van de Jumbo vindt respondent 4 te weinig. “Dat vind ik hier veel te weinig. Die tekentjes waar wat is, dat vind ik heel belangrijk. Nou dat zie je hier niet of
nauwelijks”. Zo mist respondent 4 bijvoorbeeld de AED op de plattegrond van de Jumbo. “Dat zie je hier helemaal niet”. Andere afbeeldingen die ze belangrijk vindt om te vermelden in een
ontruimingsplattegrond zijn de blusmiddelen, de handbrandmelder, EHBO en de uitgang.
De plattegronden van Pathé en Xenos bevatten wel de belangrijkste afbeeldingen volgens respondent 4. Respondent 4 vindt dat alleen afbeeldingen moeten worden gebruikt, waar de gemiddelde bezoeker wat aan heeft. “Maar bepaalde dingen, waar een burger niets mee doet, dat hoef je ook allemaal niet in kaart te brengen, want dan wordt het veel te onoverzichtelijk”. De afbeelding van de droge stijgleiding op de plattegrond van Pathé is een voorbeeld daarvan. “Waar die droge stijgleiding zit, dat vind ik helemaal niet interessant voor de burger. Voor de gemiddelde bezoeker heeft dat weinig nut. Want dan wordt het weer te veel en te druk”, aldus respondent 4 over de afbeelding van een droge stijgleiding. Daarentegen vindt ze wel dat deze afbeelding belangrijk is voor de brandweer. “Maar voor de brandweer is dat wel belangrijk. Daar is het wel weer heel goed voor, want die kijken hier waarschijnlijk ook naar”.
De afbeeldingen die gebruikt worden in de plattegrond van Xenos zijn volgens respondent 4 goed leesbaar, in tegenstelling tot de gebruikte afbeeldingen in de plattegrond van Pathé. De afbeeldingen in de plattegrond van Pathé zijn volgens respondent 4 niet duidelijk te herkennen omdat ze te dicht bij elkaar staan. “De plaatjes lopen ook nog heel erg in elkaar over. Ja heel dicht naast elkaar. Ja, dat vind ik te summier”.
Tot slot worden er in de plattegrond van de Xenos afbeeldingen in de legenda gebruikt, die vervolgens nergens op de plattegrond staan weergegeven. Een voorbeeld hiervan is de EHBO-afbeelding. “Het is niet te vinden”. Als het er überhaupt niet is dan hoeft het volgens respondent 4 ook niet in de legenda te worden vermeld, maar respondent 4 denkt dat de makers van deze plattegrond vergeten zijn om de afbeelding op de plattegrond weer te geven. “Dat zijn ze misschien vergeten. Ja, want dat is er
absoluut, want dat moet. Dat is in ieder gebouw”. Spelfout
Respondent 4 kon de spelfout niet zo snel ontdekken. Na hulp van de onderzoeker zag ze wel de fout in de plattegrond van de Jumbo. Respondent 4 vindt het wel slordig dat er een fout in staat, maar vindt het niet rampzalig. “Ja, het mag niet. Het klopt niet. Maar ik vind het niet verschrikkelijk. Maar correct is het niet, het is wel gewoon belangrijk dat het goed Nederlands is.”