1.1.44..11 ADADMMIINNISISTTRRAATTIIEEFF
Het bosdomein valt onder de bevoegdheid van de houtvesterij Hechtel, gelegen binnen de Inspectie Limburg met als Woudmeester Erik Van Boghout.
De verantwoordelijke houtvester:
Erik Van Boghout Houtvesterij Hechtel Peerderbaan 31 3940 Hechtel tel.: 011-734150 www.bosengroen.be
De verantwoordelijke boswachter voor Hechtel-Eksel : Eddy Ulenaers
Tel.: 0479/679493
1
1..44..22 RRELELAATTIIEE MMEETT AANNDDEERREE GGRROEOENNEE DDOOMMEEIINNEENN 1.4.2.1 BOSSEN EN GROENDOMEINEN
1.4.2.1.1 JURIDISCH
In de gemeente Hechtel-Eksel zijn er een aantal bossen en groendomeinen die grenzen aan of in de buurt liggen van de gemeentebossen. Een aantal liggen vervat in de bespreking van de Ankerplaatsen en Relictzones afgebakend volgens de landschapsatlas (zie 1.7.3).
Grenzend aan of in de omgeving van de gemeentebossen liggen er een aantal reservaten: (Gedocumenteerde lijst van de reservaatprojecten in Vlaanderen (toestand 1/1/2003), brongegevens: AMINAL )
Tabel 2 Reservaatgebieden in Hechtel-Eksel
Beheerder Naam reservaat totale opp. (ha) opp. In eigendom opp. in huur
BOSR (ABG) In de Brand 11,44* 11,44
BOSR (ABG) Pijnven 36,93** 36,93
Natuurpunt Veewei 26,4132 24,3602 2,053
Natuurpunt Vallei van de Zwarte beek* 602,0857
Natuurpunt Dommelvallei*** 56,1317 56,1317
*MB 28/09/89
**MB 28/09/98
*** Deze valleien worden verder besproken onder 1.4.2.2 Rivier- en beekvalleien BOSR (ABG) : Bosreservaat (AMINAL Afd. Bos en Groen).
In de Brand1
De naam In de Brand wordt gebruikt voor zowel het gedeelte gemeentebos (bosplaats In de Brand), het bosreservaat (11,44 ha, zie tabel 2), als het domeinbos (24,8748 ha). Voor de ligging van deze gebieden, zie Kaart 1.4.2. Dit uniek duinengebied nodigt de wandelaar uit om een zwerftocht te maken doorheen een zeer groot duinengebied. De naam Den brand verwijst naar een plaats die ontgonnen werd door brand of een plaats die van gemeen bezit was en waar de gemeenschapsrechten toelieten brandstof te halen. Het geheel bestaat voor een deel uit zowel naakte duinen als duinen bedekt met heide en schaapsgras. De kenmerkende en unieke parabool duinenrug zonder vegetatie maakt dit duinengebied tot één der mooiste in Limburg. In den Brand is sinds jaar en dag een uitverkoren speelterrein voor kinderen. Het gebied werd in 1971 voor het publiek opengesteld.
Pijnven2
In het noorden van Eksel grenst het gemeentebos, meer bepaald de bosplaatsen Paardshaagdoornberg, Pijnvennerheide en Holvenheide aan het uitgestrekt bosgebied Pijnven, waarvan 70 ha domeinbos toegankelijk is voor het publiek en 36,9 ha bosreservaat (zie tabel 2) ontoegankelijk is. Vanaf 1905 zijn deze gronden bebost met bijna uitsluitend Grove den. Het bos kende reeds verscheidene catastrofen: een bosbrand vernielde in 1918 102 ha, in 1934 moest 70 ha kaalgekapt worden na een aanval van de nonvlinder en in het droge jaar 1976 was er op nieuw een bosbrand van 40 ha. Ondanks deze catastrofen bedraagt de huidige oppervlakte 956,20 ha.
Vanaf 1960 werden de eerste bestanden in het domeinbos verjongd, vooral door kaalslag, gevolgd door herbeplanting met Corsicaanse den. De laatste jaren wordt meer gebruik gemaakt van natuurlijke verjonging van de boomsoortenen de geleidelijke omvorming van oudere naaldboombestanden in gemengde percelen met loof- en naaldhout door groepsgewijze kapping.het aandeel inheems loofhout in het bos zal worden opgedreven.
Veewei
1 Uit www.hechtel.be
2 Uit de infofolder ‘Welkom in het domeinbos Pijnven’, Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Afdeling Bos en Groen
Ten zuiden van de bosplaats Aand de Molenplek (Eksel) ligt Veewei, een natuurgebied van 26,41 ha dat beheerd wordt doot Natuurpunt
1.4.2.1.2 GROTE FYSISCH AANEENGESLOTEN GEBIEDEN
Gemeentegronden grenzend aan Achter de berg
Er zijn naast de bestaande gemeentebossen, nog een aantal gronden, bestaande uit een cluster bossen en een gedeelte open terrein, die gemeenteeigendom zijn, maar die momenteel niet opgenomen worden in een bosbeheerplan. Zo is het gedeelte dat tegenover de bestanden 18a, 19a en 20a, Achter de berg, gelegen is, grotendeels bezet met naaldhoutbestanden gemengd met oude eiken-hakhoutstoven. Ook komen er enkele mooie duinlandschappen voor. Afhankelijk van de studie ‘Globale visievorming en participatie vanuit domeinbos Pijnven’ (Aeolus, in uitvoering, juni 2006) worden deze gebieden al dan niet opgenomen in het bosbeheerplan.
Begijnenvijvers
De 'Begijnenvijvers' of in de volksmond ‘de Wijer’, liggen op de grens van Hechtel en Peer, en behoren tot het gemeentelijk bosgebied Resterheide. Een deel van dit unieke natuurgebied is ingericht voor passieve recreatie, een ander deel is een waardevol en beschermd natuur-en broedgebied. Het gebied werd opengesteld in 1973. In de omgeving ligt een 170 ha groot wandelgebied met een arboretum.
Militaire domeinen
In het westen van de gemeente Hechtel-Eksel is het Militair domein gelegen. Het grenst aan meerdere bosplaatsen: Egelbrugmennekeshei, In de Brand en Spiekelspade. Het Militair domein bestaat grotendeels uit stuifduinen afwisselend kaal, bedekt met heide of met naaldhout. Ook grote heidevlakten en loofhoutpercelen (grotendeels Amerikaanse eik) komen er voor. Het gebied herbergt een aantal belangrijke natuurwaarden en vormt een buffer voor de aanpalende natuur- en bosgebieden.
Verder zijn er nog de bossen van het OCMW en de particuliere bossen.
1.4.2.2 RIVIER- EN BEEKVALLEIEN
Er zijn drie valleien in Hechtel-Eksel die een invloed hebben op de waterhuishouding in de gemeentebossen.
Twee van deze gebieden zijn juridisch afgebakend als reservaatgebied (zie Tabel 2), namelijk de Dommelvallei en de vallei van de Zwarte Beek. De vallei van de Grote Nete is eerder een fysisch geheel, dat dus geen juridische oppervlakte kent.
Vallei van de Zwarte Beek
Het gebied van de Zwarte Beek dat door Hechtel loopt, is afgebakend als relictzone ‘Bovenloop van de Zwarte Beek’ (bespreking zie 1.7.3) en als GEN nr 439 ‘Boven- en middenloop van de Zwarte Beek (bespreking zie 1.7.2). Het totale reservaat is 1417 ha groot, maar bijna 600 ha liggen in Militair domein. 687 ha van het gebied is eigendom van Natuurpunt, de rest zijn huurgronden. In totaal is er 65 ha erkend gebied in Hechtel-Eksel dat beheerd wordt door Natuurpunt Hechtel-Eksel sinds 1987.
De Dommelvallei
De Dommelvallei is een erkend rservaat van ongeveer 56 ha dat sinds 1990 door Natuurpunt beheerd wordt. Het is gelegen op het grensgebied van de gemeenten Hechtel-Eksel, Houthalen-Helchteren, Peer en Overpelt. De Dommelvallei en de Bollisserbeek zijn ook opgenomen in het VEN onder GEN nr 451. Een uitgebreide bespreking van het ganse gebied van de Dommelvallei als Gen-gebied staat onder 1.7.2.
Vallei van de Grote Nete
In 2002 werde het stroomgebied van de Grote Nete (ook Beneden Nete of Grote Neet genoemd) geïnventariseerd. In het eindrapport ‘Ecologische inventarisatie en Visievorming in het kader van Integraal Waterbeheer- Stroomgebied van de Grote Nete-Grote Laak (Technum, 2002)’ staan veel algemene adviezen, maar geen enkele die specifiek van toepassing is op het benedengebied gelegen in Hechtel-Eksel. Algemeen wordt er in de brochure ‘Grote Nete-Grote Laak (Afdeling Water, 2003)’ hetvolgende vermeld: grote delen van de vallei van de Grote nete zijn beschermd gebied EU-habitatrichtlijnengebied, EU-vogelrichtlijngebied, natuurgebied op het gewestplan,…(ook in Hechtel-Eksel, red.). Een ecologisch herstel van de waterloop en het valleigebied is dan ook wenselijk. Vooral verdroging, als gevolg van een versnelde afvoer van het oppervlaktewater en de winning van grondwater; is verantwoordelijk voor een sterke degradatie van de kwaliteit van de valleigebieden ten opzichte van de situatie van ruim 40 jaar terug. Ook vermesting en de waterkwaliteit beïnvloeden de ecologische waarden negatief. In de nabije toekomst zal de afdeling Water in samenspraak met de andere overheidsinstanties en de lokale waterbeheerders beslissen welke maatregelen op het terrein uitgevoerd zullen worden.”
Al deze gebieden zijn aangeduid op Kaart 1.4.1.