Rol van diversiteit, inclusie en LGBT binnen beleid

Vanzelfsprekend willen beide musea iedere bezoeker zoveel mogelijk verwelkomen en engageren. Daarom zitten beide ondernemingsplannen vol met verwijzingen naar diversiteit, inclusie en naar het bedienen en betrekken van zoveel mogelijk doelgroepen. Ook vinden beide musea dat hun personeelsbestand een afspiegeling moet zijn van de diverse samenleving.

Het Stedelijk Museum noemt zichzelf een ‘’open’ instituut in een ‘open’ samenleving’.174 _{Ook staat ‘open’ vermeld onder de vijf kernwaarden van het museum,}

met de volgende uitleg: “We zijn toegankelijk en communiceren helder en duidelijk, we werken graag met elkaar en anderen samen en delen onze ideeën, kennis en ervaringen.”175 _{Uit het beleid blijkt dat het museum veel samenwerkingen aangaat,}

maar de focus lijkt hierbij te liggen op kunstenaars, die met hun werk de dialoog aangaan met een zo breed mogelijk publiek en zo nieuwe invalshoeken bieden. Daarnaast wil het museum

een dialoog creëren tussen verleden, heden en toekomst en de collectie ontsluiten door middel van meerdere verhaallijnen (meerstemmigheid). Het is onze overtuiging dat de ontwikkeling van

173 _{Amsterdam Heritage Museums, “Ondernemingsplan 2017-2020,” 10.} 174 _{Stedelijk Museum Amsterdam, “Ondernemingsplan 2017-2020,” 1.} 175 _{Ibid.: 3.}

het Modernisme, traditioneel verbonden met de collectie van het Stedelijk Museum, een veelvoud aan verhalen in zich draagt, die zich niet louter verhouden tot formele abstractie maar ook tot bijvoorbeeld niet-Europese of sociale thema’s.176

Het Stedelijk heeft dus meer een faciliterende rol, maar wil ook graag zoveel mogelijk mensen inspireren. Het museum stelt dat zijn collecties, tentoonstellingen en programmering gevoed worden door ‘actuele vragen die kunstenaars, de kunst en de samenleving opwerpen.’177 _{Het museum is een maatschappelijke plek waar actualiteit}

door kunst gedefinieerd en ervaren wordt en waar mensen hun persoonlijke leven, wereldblik en ervaringen kunnen verrijken door middel van kunst, wat ook uit de missie van het museum blijkt. Dat de focus ligt op kunst moge duidelijk zijn, maar het maatschappelijke en sociale aspect van het museum is terug te vinden in de vele samenwerkingen die het museum aangaat met bijvoorbeeld zorg- en onderwijsinstellingen. Daarnaast blijkt uit het beleid dat het museum een actieve partner is van Amsterdam Marketing, met voornaam doel om het merk Stedelijk op een strategische en betere manier op lokaal en internationaal niveau te positioneren.

Ook is er veel aandacht voor culturele diversiteit (het museum is immers een ‘grote culturele instelling in de interculturele stad Amsterdam’178_{) en voor mensen met}

een mentale of fysieke beperking. Echter, nergens in het beleidsprogramma wordt specifiek aandacht besteed aan de LGBT-gemeenschap. Daarnaast lijkt participatie en betrokkenheid van Amsterdammers binnen de programmering ook geen speerpunt, hoewel het project Blikopeners een uitzondering is. Dit is een project waarbij jongerenparticipatie centraal staat; jongeren uit verschillende delen van Amsterdam krijgen de kans om een jaar lang mee te beslissen over de invulling van programmeringen en zorgen daarmee voor vernieuwing in de organisatie en maken met hun initiatieven het museumbezoek laagdrempelig voor een breed publiek.

Het Amsterdam Museum zet ook in op participatie en co-creatie, maar lijkt veel meer te streven naar samenwerkingen met Amsterdammers en bijbehorende gemeenschappen. Het museum wil er zijn voor alle

176 _{Stedelijk Museum Amsterdam, “Ondernemingsplan 2017-2020,” 4.} 177 _{Ibid.: 2.}

Amsterdammers van iedere leeftijd en afkomst. De Amsterdammer herkent zich in het aanbod van de erfgoedmusea, ontmoet er andere Amsterdammers en wordt er verrast door nieuwe kennis en inzichten over zijn/haar stad. De programmering en de producten worden in nauwe samenwerking met de betreffende doelgroepen ontwikkeld.179

Wat binnen het beleid van het Amsterdam Museum veel meer een thema is, is meerstemmigheid of veelstemmigheid. In deze context wordt ook genoemd dat Amsterdam in 2016, vanwege de 180 verschillende nationaliteiten die er wonen, de meest diverse stad is in Europa.180 _{Daarnaast wil het museum maatschappelijk zijn,}

omwille van de volgende reden:

In onze visie spelen musea een steeds actievere rol binnen de samenleving. Zij vormen laagdrempelige en veilige plekken waar koppelingen worden gemaakt tussen bewoners onderling (social bridging) en ontwikkelingen in andere steden in de wereld. [We] willen dan ook een rol spelen in het versterken van de stadsgemeenschap: het erfgoed van de stad laat Amsterdammers nadenken over hun rol als (wereld)burger.181

Het Amsterdam Museum zet dus ook heel erg in op burgerschap, wat bij inclusie een belangrijke rol speelt. Ook de collecties zelf worden hiervoor gebruikt om bewoners en bezoekers van Amsterdam te betrekken bij het erfgoed, het te actualiseren en bij het creëren van een meerstemmig verhaal. Oftewel: het gaat om co-creatie, de collectie is niet het doel op zich, maar faciliteert sociale processen met behulp van een ‘vrijzinnige, diverse, inclusieve en maatschappelijke benadering’182_{. Zo is er in dit}

museum ook ruimte voor publiekstentoonstellingen die tot stand komen in samenwerking met een Amsterdamse community. De eerste is Transmission, een project en tentoonstelling in samenwerking met transgenders, waarbij dus een platform wordt geboden aan Amsterdammers ‘die de stad maken tot wat zij is, maar die (nog) niet vaak in musea te zien en te horen zijn.’183 _{Volgens het museum is Transmission}

‘samengesteld met ervaringsdeskundigen en betrokkenen bij het onderwerp. Ook de activiteiten, zoals de wekelijkste Stadsgesprekken op zaal, worden samen met hen

179 _{Amsterdam Heritage Museums, “Ondernemingsplan 2017-2020,” 10.} 180 _{Ibid.: 11.}

181 _Ibid. 182 _{Ibid.: 12.} 183 _{Ibid.: 13-14.}

georganiseerd. Hierdoor worden nieuwe groepen bereikt, waarmee een duurzaam contact wordt onderhouden’.184 _{Ook een grote foto van de opening van Transmission}

is te vinden in het museumbeleid. Deze tentoonstelling is één van de casussen die hieronder zal worden besproken.