• No results found

Deel III: Empirie

7. Zuidelijke Ring Groningen

7.4 Rijkswaterstaat

onderdeel is van de rijksweg N7/A7 is het ministerie van V&W bevoegd gezag bij deze weg. Rijkswaterstaat Noord-Nederland is de dienst die gaat over de ZRG. Rijkswaterstaat heeft de afgelopen jaren een verandering doorgemaakt die zowel in hoofdstuk 1 en 4 aan bod is gekomen. Het gaat hier om de verandering van houding ten opzichte van aanbesteden. De traditionele methode van de RAW-systematiek is volledig vervangen door het “markt, tenzij…”-principe. Projecten bij Rijkswaterstaat worden uitgevoerd via integraal projectmanagement (IPM) Hierbij is de taakverdeling bij een project verdeeld over vijf rollen: omgevingsmanager, manager techniek, manager contracten een projectbeheerser en een project manager.

7.4.1 Scope

Hieronder wordt de scope van Rijkswaterstaat wat betreft PPS en de ZRG weergegeven. PPS

Rijkswaterstaat heeft meer ervaring dan andere overheden met PPS. Er zijn al verschillende weginfrastructuurprojecten op deze manier uitgevoerd, zoals al uitgebreid naar voren is gekomen in verschillende onderdelen van dit onderzoek. Andere publieke partijen moeten hier nog een ontwikkeling in maken. Verder heeft Rijkswaterstaat een breed aanbestedingsbuffet van innovatief aanbesteden tot PPS waar veel ervaring mee is opgedaan en waarvoor standaardcontracten klaar liggen. Met het “markt, tenzij…”-principe in het achterhoofd kan wel gezegd worden dat Rijkswaterstaat in principe erg positief ten opzichte van PPS staat. Echter het moet natuurlijk wel bij de situatie passen. Bij de ZRG heeft Rijkswaterstaat momenteel nog geen vast omlijnde ideeën over PPS, aangezien het nog niet bekend is welke variant gebruikt zal worden. Zo gauw dat wel bekend wordt zal het verplicht zijn om een PPC uit te voeren. De resultaten hiervan zullen meewegen in de uiteindelijke keuze.

ZRG

De scope van Rijkswaterstaat wordt ingekaderd door de mogelijkheden die de financiële middelen bieden. Rijkswaterstaat is alleen de uitvoerende dienst en heeft dus ook geen eigen voorkeur voor een van de varianten. Het is belangrijk dat een robuuste oplossing wordt gekozen met de beschikbare financiële middelen welke in 2020 zal zorgen voor beste resultaat. De rol die Rijkswaterstaat binnen een PPS model kan spelen hangt af van de insteek bij de planstudie. Mocht de insteek voor de ZRG meer infra-gericht zijn, dan zal Rijkswaterstaat trekker blijven, terwijl als het een meer gebiedsgericht project wordt de gemeente trekker zal worden. Gezien de houding van de gemeente ten opzichte van PPS zal de kans daarop klein zijn. Momenteel is voor de verkenning de volgende verdeling gemaakt qua taken op basis van het IPM-model:

Rijkswaterstaat: project leider, Contract manager (innovatie), projectondersteuning Gemeente: omgevingsmanager

Provincie: Manager techniek, Contract manager (regionaal geld)

Deze indeling zorgt ervoor dat elke overheid de taken op zich heeft genomen waar ze het beste in zijn.

7.4.2 Meerwaarde

Waar wordt meerwaarde gecreëerd door PPS bij de ZRG volgens Rijkswaterstaat? Financiële meerwaarde

project goedkoper kan worden. Geld verdienen in de omgeving van de weg is waarschijnlijk beperkt. De gemeente bezit alle grondposities rondom de ZRG en heeft daar momenteel geen plannen mee.

Gebiedsgerichte meerwaarde

Gebiedsgerichte meerwaarde bij de ZRG is ook beperkt of er moeten kwaliteiten zoals leefbaarheid en verenigen van het Sterrenbos mee gaan spelen. Dit zal dan spelen bij een mogelijke tunnelvariant.

Innovatieve meerwaarde

De innovatieve meerwaarde bij een dergelijk project is natuurlijk wel een grote kans en vervlechting daarbij is een pre. De procedurele afstemming daardoor zorgt ook voor financiële meerwaarde door minder vertraging. Rijkswaterstaat ziet hier in ieder geval wel grote kansen liggen voor de ZRG.

7.4.3 Samenwerking

Welke kenmerken voor een goede samenwerking bij PPS zijn er aanwezig volgens Rijkswaterstaat wordt hier toegelicht.

Vertrouwen

Vertrouwen valt volgens Rijkswaterstaat het beste onder te verdelen in ambtelijk en bestuurlijk vertrouwen aangezien dit twee verschillende dingen zijn. Als er vervolgens wordt gekeken naar de verschillende relaties dan bestaat er in de meeste gevallen wel vertrouwen, maar soms ook wantrouwen. Ook moet het ministerie van V&W meegenomen worden in een zodanige vergelijking, want vaak is de houding ten opzichte van het ministerie anders dan ten opzichte van de regionale dienst van Rijkswaterstaat. Rijkswaterstaat heeft een goede vertrouwensband met zowel de gemeente als de provincie. Op ambtelijk niveau is de band tussen gemeente en provincie ook goed, maar op bestuurlijk niveau echter is er eerder sprake van wantrouwen. Ook is de gemeente Groningen erg huiverig als het gaat om marktpartijen en is de provincie enigszins wantrouwend ten opzichte van het ministerie van V&W. Het Ministerie van V&W besluit uiteindelijk over wel of geen PPS, maar dan moeten de bestuurders dit ook willen.

Stabiliteit

Een stabielere context tussen de partijen bij de ZRG begint volgens Rijkswaterstaat te ontstaan. De partijen begrijpen dat ze niet zonder elkaar kunnen. De verstorende factor binnen deze context zijn uiteindelijk de verkiezingen. Verschil tussen bestuurders kan invloed hebben op het proces. Gezamenlijke doelen

Ambtelijk is het wel een overtuiging om tot gezamenlijke doelen te komen, maar het is belangrijk dat daar op een goede afweging van belangen gelet wordt. De bestuurders moeten het eerste eens worden. En dat is lastig gezien de huidige vertrouwensrelatie.

Coöpetitie

De indeling van het IPM-model zorgt duidelijk voor een goede afweging van belangen, want iedereen zit op de plek waar hij/zij het beste in is.

Beleidsinzicht

gemeente en provincie geloven er minder in dan Rijkswaterstaat en de marktpartijen. Bij Rijkswaterstaat is dit duidelijk wel aanwezig.