Hetgeen in dit onderzoek is uiteengezet en is geconcludeerd kan relevant zijn voor lokale en regionale
verenigingen op het gebied van cultuur en sport. Uitgegaan wordt van het feit dat het MKB in lokale
gebieden eerder bereid is om te investeren in deze organisaties. Nu zij dit weten, kunnen ze wellicht
gerichter op zoek gaan naar sponsors.
41
BIBLIOGRAFIE
Berg, van der, K. & Van Rijt-Veltman (2010). Knelpunten van het MKB in de steden. Zoetermeer.
Panteia.
Bertens, C., Veldhuis-Van Essen, C. & Snoei, J. (2011). MVO-ambities. Zoetermeer: Panteia.
Bowen, H. R. (1953). Social Responsibilities of the Businessman. New York, NY: Harper.
Brammer, S. & Millington, A. (2006). Firm size, organisational visibility and corporate philanthropy:
An empirical analysis, Business Ethics: A European Review 15(1), pp. 6-18.
CBS (2016). De rol van het midden- en kleinbedrijf in de Nederlandse economie. Een selectie uit het
onderzoeksrapport “Een input-output tabel voor het midden- en kleinbedrijf en het
grootbedrijf”. Den Haag: CBS. Geraadpleegd op 5 juli 2017, van: https://www.cbs.nl/-
/media/_pdf/2016/23/mkb%20tekst%20resultaten% 20versie%206%20juni%202016.pdf.
Ciliberti, F., Pontrandolfo, P. & Scozzi, B. (2008). Investigating corporate social responsibility in
supply chains: an SME perspective. Journal of Cleaner Production 16, pp. 1579-1588.
Davis, K. (1960). Can business afford to ignore social responsibilities? California Management
Review 2, pp. 70-76.
Duurzaamheidskompas (2011). Meer betalen voor duurzaam? Alleen als de consument weet waarom.
Geraadpleegd op 8 juli 2017, van:
http://www.duurzaamheidkompas.nl/downloads/324_duurzaamheidkompas7kendeprijs.p
df.
Duurzame Winst voor MKB (2013). Een handig stappenplan. Geraadpleegd op 30 juni 2017, van:
http://www.duurSTAPPENzamewinstvoormkb.nl/bekijk_preview/.
Europese Commissie (2011). Communication from the Commission to the European Parliament, the
Council, the European Economic and Social Committee and the Committee of the
Regions. Brussels.
Friedman, M. (1962). Capitalism and freedom. Chicago, IL: University of Chicago Press.
Geerts, T. (2016). Mkb steekt jaarlijks ruim 1 mld in lokale maatschappelijke organisaties.
Geraadpleegd op 4 juli 2017, van: https://www.panteia.nl/nieuws/mkb-steekt-jaarlijks-
ruim-1-mld-in-lokale-maatschappelijke-organisaties/.
Jenkins, H. (2006). Small Business Champions for Corporate Social Responsibility. Journal of
Business Ethics 2006- 67(3), pp. 241-256.
Johnson, R.A. & Greening, D.W. (1999). The effects of corporate governance and institutional
ownership- types of corporate social performance. Academy of Management Journal
42(5), pp. 564-577.
Jones T. M., & Wicks A. C. (1999). Convergent stakeholder theory. Academy of Management Review
24-2, pp. 206-221.
42
Kenniscentrum Duurzaam MKB (z.j.). Duurzaam ondernemen. Geraadpleegd op 5 juli 2017, van:
http://www.duurzaammkb.nl/duurzaam_ondernemen.
Klauw, van der, J. (2014). MVO leeft in het MKB. Onderzoek naar MVO-activiteiten onder leden van
brancheverenigingen. Geraadpleegd op 6 juni 2017, van:
https://mvonederland.nl/sites/default/files/media/Rapport%20MVO%20LEEFT%20in%2
0het%20MKB.pdf.
Linden, van der, B. (2011). MKB-ondernemer ziet zichzelf vooral als manager. Zoetermer: Panteia.
Geraadpleegd op 2 juli 2017, van: http://ondernemerschap.panteia.nl/pdf-
ez/m201120.pdf.
Meznar, M.B. & Nigh, D. (1995). Buffer or bridge? Environmental and organizational determinants of
public affairs activities in American firms. Academy of Management Journal 38(4), pp.
975-996.
MKB Nederland (2016). Hoe zet je mvo in voor je bedrijf? Geraadpleegd op 30 juni 2017, van:
http://www.mkbservicedesk.nl/9381/hoe-zet-mvo-voor-bedrijf.htm.
Mousiolisa, D. T., Zaridisb, A. D., , Karamanisc, K. & Rontogianni, A. (2014). Corporate Social
Responsibility in SMEs and MNEs. The Different Strategic Decision Making.
International Conference on Strategic Innovative Marketing, IC-SIM 2014, September 1-
4, 2014, Madrid, Spain
MVO Nederland (2011). MKB investeert 1,75 miljard euro in de samenleving. Geraadpleegd op 5 juli
2017, van: https://mvonederland.nl/nieuws/mkb-investeert-175-miljard-euro-de-
samenleving,1,75
MVO Trendrapport (2017). Kantelpunten binnen handbereik. Geraadpleegd op 5 juli 2017, van:
https://mvonederland.nl/sites/default/files/media/MVO%20Trendrapport% 202017.pdf.
MVO voor- en nadelen (2009). Maatschappelijk verantwoord ondernemen: voor - en nadelen.
Geraadpleegd op 7 juli 2017, van: http://zakelijk.infonu.nl/diversen/40671-
maatschappelijk-verantwoord-ondernemen-voor-en-nadelen.html.
Ostrom, E. (1994). Constituting social capital and collective action, Journal of Theoretical Politics
6(4), pp. 527-562.
Panteia (2015). Het MKB anders bekeken. Geraadpleegd op 25 juni 2017, van:
http://ondernemerschap.panteia.nl/main/pressrelease/perid/4764.
Perrini, F., Pogutz, S. & Tencati, A. (2006). Corporate social responsibility in Italy: State of the art.
Journal of Business Strategies 23(1), pp. 65-91.
Putnam, R.D. (2000). Bowling Alone: The Collapse and Revival of American Community. New York,
NY: Simon & Schuster.
Samuelson, P. A. (1971). Love that corporation. Mountain Bell Magazine.
Sanders, F., Roorda, C., & Welkers, J. (2015). Maatschappelijk verantwoord ondernemen volgend
MKB-ondernemers. Een verkenning van de houding en motivatie bij MKB-bedrijven ten
43
aanzien van MVO en de wijze waarop MVO-activiteiten door MKB-bedrijven concreet
worden ingevuld. Geraadpleegd op 2 juni 2017, van: https://www.drift.eur.nl/wp-
content/uploads/2017/03/Maatschappelijk-verantwoord-ondernemen-volgens-MKB-
ondernemers.pdf.
Udayasankar, K. (2008). Corporate social responsibility and firm size. Journal of Business Ethics 83
(2), pp. 167-175.
Verhoeven, N. (2011). Wat is onderzoek. Amsterdam: Boom Lemma.
Woolcock, M., & Narayan, D. (2000). Social Capital: Implications for Development Theory,
Research, and Policy. World Bank Research Observer 15(2), pp. 225-250.
44
Bijlage:
Walifa Ramnarain
Founder of YEP
- How would you define CSR?
Hiermee dient rekening mee gehouden te woorden. Bedrijven hebben verantwoordelijkheid in
de maatschappij en deze moet ook genomen worden. Als iedereen een bijdrage levert komt dit
ten goede voor de volgende generatie.
- How important is Corporate Social Responsibility for you, not as a manager but just in
general? Why?
Heel belangrijk. Zonder het nemen van verantwoordelijkheid belasten we andere mensen
hiermee. Het verbeteren van de wereld begint bij jezelf.
- How do you act social responsible in your private life? Why?
Afval scheiden. Biologische producten i.p.v. massa supermarket producten. De auto waarin ik
rijd. Probeer ook zo min mogelijk hierin te rijden. Wasdroger niet gebruiken. Ik steun 10
goede doelen. Verantwoordelijkheid nemen steentje bijdragen aan de maatschappij en hoop
dat mij kinderen dit ook overnemen en hen kinderen ook weer zodat er verbetering optreedt.
- How important is it that your organization takes sustainable initiatives? What are examples
of that?
Heel belangrijk. Bij Alle evenementen die wij organiseren proberen wij zoveel mogelijk een
duurzame policy te hanteren. Waarbij wij onder andere afval scheiden en zoveel mogelijk
hergebruiken. Bijvoorbeeld Geen plastic bekers. Maar gewoon glazen die kunnen hergebruikt
worden.
“Intern zie je met name goed op digitaal gebied dat wij duurzaam aan het ondernemen zijn.
Printen lijkt een doodzonde bij ons, en als we iets willen printen moeten we het naar het
secretariaat sturen. En zij gaan vervolgens eerst vragen of het echt nodig is dat er wordt
geprint, en helpen je er bijvoorbeeld aan herinneren dat het ook mogelijk is om in WORD of
PDF zinnen te arceren. Een veelgehoorde ‘smoes’ is namelijk dat iemand zegt dat het zo van
is met een markeerstift delen op papier te arceren.”
- In what way does YEP act Corporate Social Responsible? Why do they act social
responsible in this way?
Uit oogpunt van bewustzijn wat we doen, wat we willen bereiken en wat we willen uitstralen.
“Alles bij ons in de keuken is biologisch. Van het brood, tot het fruit, en de vleeswaren.” –
Walifa Ramnarain
45
How can CSR be effective as a marketing tool ?
- By what tools do you get to know the existing of CSR activities of companies?
Meestal Facebook. Op de website . Vooral online
- Are you aware of the sustainable activities of companies? Can you give me some examples?
Ik vraag altijd na wat voor bedrijfsvoering het bedrijf hanteert, zelfs een keer een contract
afgewezen omdat het niet in onze visie past qua duurzame bedrijfsvoering. Stichting
Regenboog. Zij betekenen op sociaal vlak heel veel voor anderen.
- How do you communicate the CSR strategy in your organization?
Mondeling op afspraken en blogs.
- How do you position your involvement of CSR within the marketing strategy?”.
Niet echt. Vanuit mijn eigen standpunt communiceer ik dit naar buiten.
- Did you encounter any negative experiences regarding CSR in your personal life?
Ben thuis Keurig de afval aan het scheiden . laatst achter gekomen dat alles uiteindelijk op
een hoop wordt gegooid. Terwijl anders gecommuniceerd wordt.
Sommige bedrijven maken misbruik van het communiceren van hun CSR strategie.
- Did you encounter any negative experience regarding CSR with your company?
Grootste afval verwerkingsbedrijf in Haarlemmermeer heft een prijs gewonnen met meest
duurzaam. Extern wordt dit heel nadrukkelijk gecommuniceerd terwijl er intern bijna niets
mee wordt gedaan. Dit valt mij zwaar tegen
- Did you ever not buy a product or service because of its social responsible background?
Why?
Het biologisch afbreekbare schoonmaakmiddel was niet sterk genoeg vandaar dat ik moest
switchen naar een chemisch alternatief. De kwaliteit was dus niet toereikend .
- Have you thought about any possible detrimental effects about doing business with CSR
companies? What are they?
Mits het bedrijf niet alleen pretendeert duurzaam te zijn en echt zo is. Dan zie ik geen
negatieve gevolgen van in.
What is the role of price in the decision?
- How important is the role of price of a product or service to you?
Mij persoonlijk is prijs niet een belangrijke factor.
- For example: What is the most important factor of hiring a company? And why?
Kwaliteit. Oplossingsvermogen, communicatie. Vriendelijk personeel.
- For example: Two companies have the same quality, however one of them operates in a
sustainable way. Would you prefer this one?
46
Het duurzame bedrijf.
- For example: Two companies have the same quality, however one of them operates is a
sustainable way and is slightly more expensive. Which one would you prefer?
Als de kwaliteit gewaarborgd blijft zal ik altijd voor het duurzame alternatief kiezen
aangezien dit het beleid is waarmee ik het bedrijf wil runnen.
In hoeverre zijn jullie betrokken met het sponsoren van lokale verengingen?
“Zelf doe ik dit niet, maar ik weet wel van anderen dat ze het doen. Ik ben absoluut actief op
het gebied van MVO, maar ik sponsor geen sportclubjes of muziekverenigingen nee.”
- What is the most important incentive for you to be environmental friendly?
Natuurlijke uitputting willen voorkomen voor de mensheid
- Is there anything you would like to see improved/could be optimized in your organization in
order to be more social responsible?
Het beter communiceren van onze duurzame intenties naar buiten. Verder proberen wij dit al
na te leven.
- What advice would you give to organizations who would like to become more social
responsible?
Ik zou bedrijven adviseren om duurzaam te worden omdat er op elk gebied een bijdrage
geleverd kan worden, dus niet alleen op milieu en het kost verder niks. Het opent zelfs
meerdere deuren bijvoorbeeld bij de overheid.
Sofia Maza
De Bildung academie
- How would you define CSR?
Als bedrijf ben je onderdeel van de maatschappij end at brengt verantwoordelijkheden met
zich. Onder CSR versta ik dat er verantwoordelijkheid word genomen voor je acties. En dat je
bewust van de invloed/gevolgen bent
- How important is Corporate Social Responsibility for you, not as a manager but just in
general? Why?
Ik zou persoonlijk willen dat iedereen zijn verantwoordelijkheid neem ten de belangen van
alle stakeholders meenemen.
- How do you act social responsible in your private life? Why?
In ben heel nadrukkelijk ermee bezig om maatschappelijk verantwoord te leven. Zo eet ik
minder vlees, douche ik kort en ben ik bewust van waar ik mijn producten koop. Ook probeer
ik anderen hiervan bewust te maken door er met mensen over te praten.
47
- How important is it that your organization takes sustainable initiatives? What are examples
of that?
Het is ontzettend belangrijk om dat organisaties duurzame initiatieven te ondernemen.
Duurzaam is de toekomst. Als je als bedrijf hier niet aan meedoet dan sla je de plank mis.
“De computer staat zo ingesteld dat die automatisch dubbelzijdig print. En we hebben een
‘Green Team’. Dit zijn een paar collega’s die regelmatig samenkomen om dergelijke zaken te
bespreken en kijken hoe ze het kunnen verbeteren”
- In what way does (company name) act Corporate Social Responsible? Why do they act
social responsible in this way?
Een van de pijlers van de Bildung is maatschappelijk verantwoordelijkheidsbesef. Dit
brengen wij mensen bij niet alleen door het er over te hebben. Maar ook door projecten in de
praktijk met bijvoorbee
“In de kantine hebben we fruit van Marqt, en dit wordt om de zoveel dagen ververst.”
“Onze koffie is van Max Havelaar, en met kerst krijgen we altijd een MVO-kerstpakket met
duurzame producten. Met ons personeelsuitje doen we ook altijd iets MVO. De vorige keer
zijn we naar een biologische boerderij geweest ten zuiden van Amstelveen. Daar hebben we
een biologische kookworkshop gehouden. Dat was heel leuk.”
- By what tools do you get to know the existing of CSR activities of companies/ ?
Met name Facebook, website en in gesprek gaan
- Are you aware of the sustainable activities of companies/ ? Can you give me some
examples?
Vaak staat er een apart kopje op de website wat voor activiteiten de bedrijven op het gebied
van duurzaamheid hebben. Daarnaast ga ik er ook met het bedrijf over in gesprek. Zo kom ik
erachter of hun intenties puur zijn en het niet alleen een marketing truc is.
- How do you communicate the CSR strategy in your organization?
Met name door het uitvoeren van grote prakt projecten met aanzienlijke partners. Waardoor
het niet alleen bij praten blijft maar ook daadwerkelijk een verschil maakt.
- Did you encounter any negative experiences regarding CSR in your personal life?
Grote kleding ketens buiten ondertussen kinderen uit terwijl zich anders voor wordt gedaan.
Dit geldt ook voor ‘groene’ energie terwijl in de werkelijkheid dit tegen valt waardoor ik het
gevoel heb voor de gek gehouden te worden.
- Did you encounter any negative experience regarding CSR with your company?
Mijn blik is sceptischer geworden doordat het als marketing tool wordt gebruikt.
48
- Did you ever not buy a product or service because of its social responsible background?
Why?
In het verleden wel omdat het duurder was.
- Have you thought about any possible detrimental effects about doing business with ? What
are they?
Het zou meer geld kunnen kosten maar de prijs houdt me echter niet tegen.
- How important is the role of price of a product or service to you?
Dit is niet het belangrijkste. Andere factoren spelen voor mij een belangrijkere rol in
samenhang met de prijs
- For example: What is the most important factor of hiring a company? And why?
Of het bedrijf goed staat aangeschreven en of ik achter het bedrijf sta qua bedrijfsvoering.
Dat er bijvoorbeeld niet illegale immigranten uitgebuit worden
- For example: Two companies have the same quality, however one of them operates in a
sustainable way. Would you prefer this one?
absoluut
- For example: Two companies have the same quality, however one of them operates is a
sustainable way and is slightly more expensive. Which one would you prefer?
Ik zal altijd de het duurzame product of service verkiezen boven een goedkopere optie. Ik sta
achter het idee van onze bedrijfsvoering daarmee hoor je niet alleen die attitude te
verkondigen maar hier ook naar te handelen.
- What is the most important incentive for you to be environmental friendly?
Dat ik de aarde op een zo goed mogelijke manier terug geef. En dus goed achterlaten voor de
generaties die nog niet bestaan.
- Is there anything you would like to see improved/could be optimized in your organization in
order to be more social responsible?
Het is een visie van de Academie. Ik denk dat deze visie nog duidelijker naar voren mag
komen bij alle studenten van de academie dus niet alleen de studenten die de module
‘duurzaamheid’ volgen. Ook zou ik graag nog meer projecten willen zien die onze visie
nastreeft op het gebied van duurzaamheid. Dit houdt dus ook in dat ik graag meer
samenwerkingen zou willen zien met duurzame partners.
- What advice would you give to organizations who would like to become more social
responsible?
49
Stel een realistisch doel en sla niet in een keer. Maar maak een plan voor bijvoorbeeld 5 jaar.
En zorg dat je stapsgewijs deze visie implementeert. Het heeft tijd nodig om deze visie bij
iedereen binnen de organisatie bij te leren.
Ralph de Bruijne
De Bruijne B.V.
- How would you define CSR?
Met het oogpunt op milieu. Maatschappelijk verantwoord maar wel duurder. Staan kosten
tegenover
- How important is Corporate Social Responsibility for you, not as a manager but just in
general? Why?
In het algemeen ben ik er niet zo mee bezig. Vaak kost het moeite en heb ik er niet zo veel aan.
- How do you act social responsible in your private life? Why?
Altijd licht uit, niet onnodig de kraan laten lopen. Verwarming uit. Dit soort kleine dingen die
geen extra moeite kosten.
- How important is it that your organization takes sustainable initiatives? What are examples
of that?
Om aangesloten te zijn bij een bouwverenigingen dient er voor duurzaamheid gekozen te
worden omdat het verwacht wordt. Het is de norm geworden. Duurzaam hout, scheiden van
afval, hergebruik van materialen.
- By what tools do you get to know the existing of CSR activities of companies/ ?
Certificaten via de website. Staat op de factuur (logo onderaan)
- Are you aware of the sustainable activities of companies/ ? Can you give me some
examples?
Ik doe niet echt onderzoek naar de CSR activiteiten van bedrijven. Soms kom ik er pas later
achter omdat er iets van een logo of keurmerk op de factuur staat vermeld.
- How do you communicate the CSR strategy in your organization?
Website. Facebook. En op het briefpapier logo van duurzaamheid certificaten
- Did you encounter any negative experiences regarding CSR in your personal life?
Bedrijven die aan ‘greenwashing’ doen bijvoorbeeld Mac Donalds die dan het wk sponsort in
Afrika niet uit goedheid maar uit zelfbelang.
- Did you encounter any negative experience regarding CSR with your company?
Niet echt.
50
- Did you ever not buy a product or service because of its social responsible background?
Why?
Duurzame bouwmaterialen. Dit is de norm geworden.
- Have you thought about any possible detrimental effects about doing business with ? What
are they?
Vaak zijn duurzame producten ook duurder en zou bijvoorbeeld bij schoonmaakmiddelen de
kwaliteit minder kunnen zijn dan hardnekkige chemische producten.
- How important is the role of price of a product or service to you?
Belangrijk in samenhang met kwaliteit
- For example: What is the most important factor of hiring a company? And why?
Goedkoop en goed schoon.
- For example: Two companies have the same quality, however one of them operates in a
sustainable way. Would you prefer this one?
Duurzame mits niet duurder. Als het toch niet duurder wordt, dus niks extra kost waarom niet.
- For example: Two companies have the same quality, however one of them operates is a
sustainable way and is slightly more expensive. Which one would you prefer?
Ik kies voor de duurzame optie als dit verwacht wordt vanuit de bouwverenigingen. In andere
situaties zal ik waarschijnlijk voor de goedkopere optie kiezen indien de kwaliteit gelijk is.
- What is the most important incentive for you to be environmental friendly?
Maatschappelijke druk. En noodsituatie zoals bedreigde panda’s.
- Is there anything you would like to see improved/could be optimized in your organization in
