• No results found

brandstoffen, die mogelijk in de scheepvaart in de toekomst gebruikt kunnen worden Tevens worden de voor en nadelen behandeld van de verschillende mogelijkheden.

6.3.6 Reductie van VOS

De emissie van vluchtige organische stoffen in de scheepvaartsector is gedeeltelijk afkomstig van de scheepsbrandstoffen en gedeeltelijk van smeerolie in de motor. Door de ontwikkeling van steeds betere motoren wordt ook de VOS-emissie door motoren steeds lager.

Zeescheepvaart

Het merendeel van de VOS-emissie in de zeescheepvaart is afkomstig van oliedamp die tijdens het inladen en uitladen van de ruwe olie en olieproducten uit de olietankers ontsnapt. Om dit te voorkomen kan gebruikt gemaakt worden van zogenaamde VECS (Vapour Emission Control System). Dit systeem vangt de lucht uit de tankers op en leidt dit via een leidingsysteem naar een zuiveringsinstallatie op het land. Wanneer er geen leidingsysteem aanwezig is of wanneer schepen niet aan land aanmeren, bestaat ook de mogelijkheid om een VECS aan boord van een schip te installeren. Maar dit staat nog in de kinderschoenen. Naast het voorkomen van emissie naar de lucht kan ook geprobeerd worden om het ontstaan van VOS tegen te gaan. Een mogelijk methode is de atmosfeer boven het olie-oppervlak te verzadigen met VOS tijdens het in- en uitladen zonder mogelijkheid tot ontsnapping naar de lucht. De vorming van VOS kan ook voorkomen worden door de vervoerde olie af te koelen om op deze manier de dampspanning van de olie te verlagen. Daarnaast zijn er nog twee methoden om VOS-emissie tijdens de zeereis te reduceren, namelijk [Oftedal et al., 1996]:

1)

verzadiging van de lucht boven het olie-oppervlak.

2)

de tanks 100% vullen in plaats van de reguliere 98%, waarbij de aanwezigheid van een expansievat noodzakelijk is.

Binnenvaart

Ook in de binnenvaart bestaat ruim een kwart van de totaal vervoerde tonnage uit olieproducten. Bovenstaande maatregelen ter vermindering van VOS-emissie zijn ook toepasbaar bij binnenschepen. Aangezien binnenschepen een relatief kleinere afstand afleggen dan zeeschepen zal het minder noodzakelijk zijn om emissies tijdens de reis te reduceren. Voor langere afstanden zou dit wel gedaan kunnen worden.

6.3.7 Overzicht van maatregelen en milieu-effecten

In deze laatste subparagraaf wordt een overzicht gegeven van de maatregelen die in deze paragraaf behandeld zijn. Hierbij is er een onderscheid gemaakt naar energiebesparende en technische maatregelen, respectievelijk tabel 6.4 en 6.5. In deze overzichten zijn tevens de milieu-effecten aangegeven.

Tabel 6.4. Overzicht van de maatregelen op het gebied van energiebesparing en de bijbehorende milieu- effecten.

Energiebesparende technische maatregelen Milieu-effecten

Efficiënt gebruik van het laadvermogen Energiebesparing per tonkm Reductie van verschillende emissies

Verlagen van de vaarsnelheid Energiebesparing per tonkm

Reductie van verschillende emissies Kiezen van de optimale scheepsgrootte Energiebesparing per tonkm

Reductie van verschillende emissies Kiezen van de juiste technologische aspecten, als motor,

weerstand en efficiëntie van schroef/voortstuwing

Energiebesparing bestaande schepen: 4-20% Energiebesparing nieuwe schepen: 5-30% Reductie van verschillende emissies Onderhoud aan technisch apparatuur op schip Energiebesparing per tonkm

Reductie van verschillende emissies Optimaliseren van het laadvermogen (qua ruimte-indeling) Energiebesparing per tonkm

Reductie van verschillende emissies Efficiënter maken en verfijnen van motor (vergroten van

motorrendement) Energiebesparing nieuw schip: 10-12%Toename motorrendement Reductie van verschillende emissies

Toepassen van common railinjectie Energiebesparing alle technische maatregelen: 10-20%

Reductie van verschillende emissies

Aanbrengen van straalbuizen Toename schroefrendement

Energiebesparing alle technische maatregelen: 10-20%

Reductie van verschillende emissies

Verbeteren van schroeftunnels Toename schroefrendement

Energiebesparing: 5%

Reductie van verschillende emissies

Verlengen van romp Energiebesparing

Reductie van verschillende emissies

Optimaliseren van romp Energiebesparing: 5-20%.

Vergroten van schroefrendement

(aanbrengen 0-aanstroomvereffeningsbuis)

Energiebesparing: 12-15%

Reductie van verschillende emissies

Keuze van schroef Energiebesparing van 5-10%.

Plaatsen van een economy-meter Energiebesparing: 4-12%

Reductie van verschillende emissies Toepassen van warmtekrachtkoppeling Energiebesparing

Installeren van een MS-motor i.p.v. een HS-motor in een

Tabel 6.5. Overzicht van de maatregelen op het gebied van techniek en de bijbehorende milieu-effecten.

Maatregelen m.b.t. techniek Milieu-effecten

Aanpassen van inputfactor: reductie van lokale temperatuurspieken van de vlam

NOx-reductie Aanpassen van inputfactor: reductie van de partiële druk van

zuurstof NOx-reductie

Aanpassen van inputfactor: verbeterde controle van het verbrandingsproces

NOx-reductie: maximaal 20-30%

Verminderde energie-efficiëntie (toename brandstofconsumptie)

Toename CO2-emissie Toename PM10-emissie Aanpassen van inputfactor: reductie van verbrandingstemperatuur

door controle van het werkend medium (brandstof en lucht) met behulp van water wateremulsie, waterinjectie of HAM

NOx-reductie: 20-50% (waterinjectie), circa 30% (wateremulsie), 70-80% (HAM) Verminderde energie-efficiëntie ’End-of-pipe’: Selectieve Katalytische Reductie (SCR-systeem) NOx-reductie: 90-95%

SO2-reductie door gebruik laagzwavelige brandstof.

’End-of-pipe’: ’Exhaust Gas Recirculation’-systeem (EGR- systeem)

NOx-reductie bestaand schip: 20% NOx-reductie nieuw schip: 40%

’End-of-pipe’: toepassen van roetfilters Reductie van zichtbaar fijn stof met 80-90% ’End-of-pipe’: zeewater ’scrubber’ (gaszuiveraar) SO2-reductie: maximaal 90%

Plaatsen van een intercooler voor de ingang van de verbrandingsruimte

NOx-reductie

Toepassen van een gasturbine voor de aandrijving Reductie van verschillende emissies Verminderde energie-efficiëntie Toename CO2-emissie

Grootte van fijn stof is kleiner Toepassen van een gasmotor voor de aandrijving Reductie van verschillende emissies

Toename CO2-emissie Grootte van fijn stof is kleiner Toepassen van een brandstofcel voor de aandrijving Reductie van verschillende emissies Toepassen van elektromagnetische hydrodynamische

voortstuwing Lagere energie-efficiëntieReductie van verschillende emissie Toepassen van een nucleaire reactor Reductie van verschillende emissie

Radio-actief afval Toepassen van Vapour Emission Control System (VECS) VOS-reductie Verzadigen van atmosfeer boven olie-oppervlak bij laden- en

lossen en tijdens zeereis

VOS-reductie Verlagen van dampspanning door afkoeling van olie VOS-reductie Olietanks 100% vullen in plaats van de regulier 98% VOS-reductie

6.4

Mogelijkheden met betrekking tot brandstof en techniek

6.4.1 Inleiding

In deze paragraaf worden de mogelijkheden behandeld met betrekking tot brandstof en techniek om reducties van emissies naar de lucht te bereiken. Er zal hier en daar een overlapping plaatsvinden met de vorige paragrafen.