Reactie politiek verantwoordelijke: Staatssecretaris Van Rijn

• 3 februari 2015: Persbericht staatsecretaris Van Rijn

Dit betreft de eerste reactie van staatsecretaris Van Rijn nadat #pgbalarm op twitter explodeerde. In een persbericht gaf staatsecretaris Van Rijn aan dat elke pgb-houder vanaf dat moment kon declareren bij de SVB. Hij beloofde bepaalde resultaten binnen een vastgestelde deadline. 75 procent van de declaraties zouden namelijk binnen vijf werkdagen afgehandeld zijn. De SVB zou volgens staatssecretaris Van Rijn extra inzet plegen om zo snel mogelijk orde op zaken te krijgen. In deze eerste reactie van staatssecretaris Van Rijn lag het accent op de belofte tot verbetering. Deze belofte van staatsecretaris Van Rijn duidt op het reactietype

overtuigen. Staatssecretaris Van Rijn probeert op deze manier de direct betrokkenen, (in dit geval de pgb-houders en de zorgverleners), de grassrootsbeweging #pgbalarm en de Tweede Kamer ervan te overtuigen dat alle zaken spoedig in orde worden gemaakt. Een verdere escalatie zou dus niet nodig zijn. Hoewel dit niet een persoonlijke benadering van de direct betrokkenen en/of de grassrootsbeweging is, is deze reactie van staatsecretaris Van Rijn wel in de eerste instantie voor hen bedoeld. In die zin kan hier gesproken worden van een reactie die valt onder een open benadering (Mangelsdorf, Timmermans en Van Venetië, 2016:10 - 11).

• 4 februari 2015: Spoeddebat

Staatssecretaris Van Rijn wordt tijdens het spoeddebat van 4 februari 2015 ter verantwoording geroepen door enkele oppositiepartijen. In zijn verklaring geeft staatssecretaris Van Rijn aan dat veel van de fouten bij de SVB te wijten zijn aan ICT-problemen door toedoen van derden. Ook tijdens het debat beloofde staatssecretaris Van Rijn beterschap, zoals hij dit in het persbericht deed. Het eerste deel van deze reactie laat een defensieve houding zien, wat overeen komt met het reactietype verdedigen. Dit reactietype valt onder de gesloten benadering. De belofte is, zoals eerder toegelicht, in overeenstemming met het reactietype overtuigen binnen de open benadering.

• 9 februari 2015: Oprichting Rapid Response Team op initiatief van staatssecretaris Van Rijn

Door het Rapid Response Team op te richten, heeft staatsecretaris Van Rijn een nieuw speelveld

gecreëerd (Mangelsdorf, Timmermans en Van Venetië, 2016: 10-11). Er is een nieuw platform ontstaan, waar de gedupeerden kunnen aankloppen en met spoed worden geholpen. Ook belangenvereniging Per Saldo heeft zich aan dit platform gekoppeld om klachten en

spoedsituatie sneller door te kunnen schakelen. Het creëren van een nieuw speelveld is een reactietype vanuit een open benadering.

• 12 februari 2015: Debat “Problemen bij SVB omtrent pgb”

Tijdens het debat van 12 februari 2016 sprak de Tweede Kamer haar zorgen uit over de aanhoudende problemen in de pgb-uitbetalingen door SVB. Staatssecretaris Van Rijn gaf als reactie aan dat hij de problemen zeer serieus neemt en het Rapid Response Team verder gaat uitbreiden om zo snel mogelijk de zaken bij de SVB op te lossen.36 Dat staatssecretaris Van Rijn hier de zorgen van Tweede Kamer beaamt en aangeeft dat hij de problemen serieus neemt, duidt op acceptatie (Mangelsdorf, Timmermans en Van Venetië, 2016:10 – 11). Door het Rapid Response Team uit te breiden wil staatssecretaris Van Rijn verandering brengen in de situatie. Zowel het reactietype acceptatie als verandering zijn onderdeel van een gesloten benadering.

• 26 maart 2015: Debat “Voortgang uitbetalingsproblematiek pgb”

Staatsecretaris Van Rijn geeft tijdens dit debat aan dat per 1 april 2015 het herstelplan zal ingaan, wat zorg moet dragen voor de afbouw van de noodscenario pgb en een aanzet zal zijn naar de reguliere betalingssystematiek bij de SVB.37 _{In dit debat heeft staatsecretaris Van Rijn}

geen beloftes gedaan in de vorm van deadlines. Halverwege mei 2015 zou verdere berichtgeving komen, zo gaf hij aan. Verder verzocht staatsecretaris Van Rijn de gemeenten en zorgkantoren om actief pgb-houders op te sporen die nog niet gedeclareerd zouden hebben, om zeker ervan te zijn dat alle zorgverleners betaald zouden krijgen. Per Saldo zou het proces bewaken. In deze reactie van staatssecretaris Van Rijn worden twee reactietypen vanuit de open benadering gesignaleerd. Het eerste reactietype die wordt herkend, is anticiperen (Mangelsdorf, Timmermans en Van Venetië, 2016:10 – 11). Staatsecretaris Van Rijn maakt een herstelplan wat gericht is op de (nabije) toekomst en daarnaast probeert hij eventueel nieuwe problemen voor te zijn door vroegtijdig pgb-houders op te laten sporen die nog niet gedeclareerd zouden hebben. Het tweede reactietype is samenwerken (Mangelsdorf, Timmermans en Van Venetië, 2016: 10 - 11). Staatsecretaris Van Rijn werkt naast de gemeenten en zorgkantoren ook samen met Per Saldo. Per Saldo is de belangenorganisatie voor pgb-houders en kan daarom gezien

36 _{VNG (2015), Kamerdebat 12 februari 2015, https://vng.nl/onderwerpenindex/sociaal-}

domein/persoonsgebonden-budget-pgb/tweede-kamerdebatten-over-pgb-problemen, bezocht op 19 maart 2016.

37 _{VNG (2015), Kamerdebat 26 maart 2015, https://vng.nl/onderwerpenindex/sociaal-} domein/persoonsgebonden-budget-pgb/tweede-kamerdebatten-over-pgb-

worden als een partij uit het kamp van de grassroots. Door deze actie reikt staatsecretaris Van Rijn uit naar de gehele groep die onder de gedupeerden vallen.

• 23 april 2015: Marsroute naar 15 mei

Op 23 april 2015 werden zes resultaatafspraken, die met de SVB gemaakt waren, vast gelegd in het document “Marsroute naar 15 mei”. Het informeren van de Tweede Kamer en burgers (waaronder pgb-houders), is een reactie op zich. Deze kan gezien worden als de reactiestrategie

veranderen vanuit de gesloten benadering (Mangelsdorf, Timmermans en Van Venetië, 2016:10). Staatssecretaris Van Rijn maakt concrete afspraken omwille van verbetering. Verbetering is een verandering in de situatie.

• 29 april 2015: Debat “Problemen SVB met pgb”

In het debat van 29 april 2015 zegt staatsecretaris Van Rijn definitief toe dat per 15 mei 2015 de problemen met de pgb bij de SVB grotendeels verholpen zullen zijn.38 _{Deze reactie is een}

vorm van overtuigen (Mangelsdorf, Timmermans en Van Venetië, 2016:10. Overtuigen is een reactiestrategie vanuit een open benadering. Met een open benadering wordt bedoeld dat de antagonist openstaat voor een toenadering met de grassroots (Mangelsdorf, Timmermans en Van Venetië, 2016: 11). De Tweede Kamer accepteert zijn belofte en eist van staatssecretaris Van Rijn dat hij deze waarmaakt.39

• 18 mei 2015: Brief staatssecretaris Van Rijn

Middels een brief geeft staatssecretaris Van Rijn de Tweede Kamer te kennen dat de SVB de achterstanden van januari, februari en maart 2015 heeft verwerkt. Ook de declaraties, die ingekomen zijn vanaf 1 april 2015, zouden volgens hem voor 94 tot 95 procent verwerkt zijn. Door een update te geven van de betalingssituatie bij de SVB tracht staatsecretaris Van Rijn de Tweede Kamer en de pgb-houders te overtuigen (Mangelsdorf, Timmermans en Van Venetië, 2016:10) dat alle zaken nu onder controle zijn. Overtuigen is een reactiestrategie vanuit een open benadering.

38 _{Overheid.nl (2015), Problemen SVB met pgb's, https://zoek.officielebekendmakingen.nl/h-tk-20142015-82-} 4.html, bezocht op 9 april 2016.

39 _{VNG (2015), Kamerdebat 29 april 2015, https://vng.nl/onderwerpenindex/sociaal-domein/persoonsgebonden-} budget-pgb/tweede-kamerdebatten-over-pgb-problemen#Kamerdebat_29_april_2015, bezocht op 19 maart 2016.

• 4 juni 2015 en 29 juni 2015: Reactie staatsecretaris Van Rijn na motie van wantrouwen Na de motie van wantrouwen vanuit de oppositie heeft staatssecretaris Van Rijn de Tweede Kamer moeten overtuigen (Mangelsdorf, Timmermans en Van Venetië, 2016: 10) door een nader onderzoek in te laten zetten op 4 juni 2015 naar de concreet behaalde resultaten van de SVB. Met een uitgebreidere onderbouwing in zijn brief van 29 juni 2015 informeerde hij de Tweede Kamer hierover.40 Dit reactietype vanuit de open benadering heeft staatsecretaris Van Rijn meerdere malen laten zien met betrekking tot de pgb-problematiek.

• 1 juli 2015: Debat: “Voortgang trekkingsrechtsrecht pgb”

Op 1 juli 2015 werd voor de zevende keer staatssecretaris Van Rijn bevraagd over de voortgang van de trekkingsrechten pgb bij de SVB. Staatssecretaris Van Rijn gaf aan dat hij zich vooral zal richten op de verbetering van de trekkingsrechten, hersteloperatie, compensatieregeling gedupeerden en vereenvoudiging van de systemen bij de SVB.41 Inhoudelijk ging dit debat over veranderingen die in de nabije toekomst plaats moesten vinden om zaken bij de SVB geheel te stroomlijnen. Hier wordt het gesloten reactietype veranderen herkend in de voorgenomen acties van staatsecretaris van Rijn (Mangelsdorf, Timmermans en Van Venetië, 2016: 10) om tot een goed functionerende SVB te komen.

40 _{kamerstukken 2014/2015, 25, 657, nr 185.}

41 _{VNG (2015), Tweede Kamerdebat over PGB op 1 juli 2015,}

https://vng.nl/onderwerpenindex/jeugd/jeugdhulp/tweede-kamerdebat-over-pgb-op-1-juli-2015, bezocht op 20 maart 2016.

De hiervoor beschreven analyse van de reacties van staatssecretaris Van Rijn is schematisch weergegeven in figuur 4.

Figuur 4: Schematische weergave type reacties staatsecretaris Van Rijn