Om ervoor te zorgen dat transparantie daadwerkelijk effect heeft, is het belangrijk om lessen te trekken uit de praktijk. Dit is met name van belang om financiële instellingen in staat te stellen om hun mogelijke rol als
VIER
agents-of-change te vervullen. De lessen die getrokken kunnen worden uit de koolstofcasus worden hieronder vermeld, naast de gebleken condities om het gebruik van B&NK-informatie te versterken. De lessen en condities vormen een uitgangspunt voor het volgende hoofdstuk waarin we reflecteren op de huidige implementatie en de invulling van de geboden beleidsruimte.
4.3.1 Lessons learned over koolstofrapportage
Uit de ervaringen met koolstofrapportage en het onderzoek naar de rol van informatie over biodiversiteit en natuurlijk kapitaal zijn een aantal lessen te destilleren:
Legitimiteit verkrijgen via internationale doelstellingen en regels voor beleggers
Het aantal bedrijven dat koolstofrapportages publiceert, is toegenomen vanwege een combinatie van
internationale aandacht, nationale doelstellingen en instrumenten, zoals de koolstofbelasting. Die combinatie heeft ook geleid tot aandacht van beleggers en bedrijven en het in kaart brengen van de financiële risico’s die gelinkt kunnen zijn met klimaat. Aandacht voor andere onderwerpen kan worden gestimuleerd door ze te linken met klimaatrisico’s (bijvoorbeeld bij ontbossing), en andere SDG’s. De Nederlandsche Bank is bijvoorbeeld al wel met de SDG’s actief, maar biodiversiteit wordt in hun stukken niet expliciet genoemd (DNB 2017b)
Verbeterde schattingen over de financiële risico’s van verlies van B&NK
Kwantitatieve schattingen van de impacts op en afhankelijkheden van B&NK zijn nog vaak zeer onzeker (Maas et al. 2017). Er zijn scenario’s nodig die enerzijds uitgaan van internationaal overeengekomen doelen met betrekking tot het behoud van biodiversiteit, water en andere goederen en diensten uit de natuur, en anderzijds laten zien hoe dit specifieke gevolgen zal hebben voor bepaalde sectoren en geografische locaties (Maas et al. 2017). Die ontwikkeling is eerder doorlopen voor de risico’s van klimaatverandering, wat mede heeft geleid tot het identificeren van de carbon bubble. De grote voorraden aan fossiele brandstoffen vertegenwoordigen een veel lagere financiële waarde nu overheden beleid voeren om klimaatverandering zoveel mogelijk te beperken.
Standaardisatie van rapportage en ondersteunend advies
Bij veel van de mondiaal grote bedrijven wordt voor koolstofrapportage het GHG-protocol gebruikt of een andere standaard die daarop is gebaseerd. Dit, in combinatie met de verplichting van sommige landen om te rapporteren over koolstofemissies in relatie tot nationale doelstellingen, heeft geleid tot meer en betere rapportages. Daarnaast is het nodig dat organisaties zich
verder ontwikkelen door het geven van gericht advies over B&NK, in navolging van de Carbon Trust. Voor indirect veroorzaakte emissies in (internationale) toeleveringsketens is de uitdaging nog veel groter – hier is ook meer aandacht nodig voor internationale harmonisatie en standaardisatie.
Kwaliteit rapportage moet verbeterd worden
Rapportage leidt niet altijd automatisch tot verandering. Er zijn nog maar weinig evaluaties over de impact van koolstofrapportage op de koolstofprestaties (emissiereductie en maatregelen om risico’s te verkleinen). De eerste inzichten geven aan dat er een positieve correlatie is tussen rapportage en het verlagen van emissies. Om rapportage in te kunnen zetten als een stimulans voor beter mvo met als doel om daadwerkelijk impact te hebben, moet er meer vergelijkbare informatie beschikbaar zijn die gebruikt kan worden in benchmarks. Daarnaast is de betrouwbaarheid van informatie cruciaal, waarvoor goede auditing en verificatie nodig zijn. Met het verstrekken van betrouwbare informatie wordt ook de legitimiteit gesteund.
4.3.2 Condities voor effecten van transparantie
over B&NKinformatie
Op basis van de interviews en geïdentificeerde barrières voor meer gebruik van B&NK-informatie bij investerings- beslissingen en engagement-strategieën zijn enkele suggesties geformuleerd (Lambooy et al. 2018):
Hanteer een gestandaardiseerd format of framework voor rapportage
De huidige beschikbare formats zijn voldoende uitgewerkt, getest en gebruikt, en bieden voldoende mogelijkheden om verschillende accenten te leggen. Er is nog wel een sectorspecifieke aanpak nodig, de impacts verschillen sterk tussen sectoren. Ook is het daarbij nodig dat het dataverzamelingsproces wordt gestandaardiseerd om zo kosten te beperken, ook ten behoeve van verificatie van informatie door een externe partij.
Stimuleer het gebruik van BN&Kgegevens bij managers in de financiële sector
De overheid kan B&NK-impacts en -afhankelijkheden via instrumenten zoals belastingen en regulering omzetten in kosten en baten voor bedrijven. Om de materialiteit van deze informatie te verhelderen is wetenschappelijke kennis nodig over de relevantie en waardering van B&NK, net zoals dat al voor klimaataspecten is gedaan,
bijvoorbeeld via scenariostudies die effecten op de lange termijn laten zien. Daarnaast kunnen financiële
supervisors (zoals de Nederlandse Bank - DNB) voor een publiek belang strikter toezien op het opnemen van B&NK-aspecten in risicoanalyses.
57
4 Cases: klimaat, biodiversiteit en natuurlijk kapitaal |
VIER VIER
Vergroot de aandacht voor langetermijngevolgen van verlies aan B&NK
In de financiële sector kan je de aandacht voor impacts op en afhankelijkheden van natuurlijk kapitaal op de lange termijn stimuleren. Dat kan bijvoorbeeld door de beloningen voor financieel managers mede af te laten hangen van indicatoren die meer toekomstgericht zijn dan wat nu bij het gebruik kwartaalcijfers gebruikelijk is.
Noten
1 Koolstofaccounting beoogt de antropogene emissies in de atmosfeer te kwantificeren, in een poging om besluit- vorming, doelstelling en effectieve methodes om de emissies over de tijd te verminderen, te helpen. Dit omvat fysieke boekhouding in termen van broeikasgasemissies en/ of monetaire boekhouding, waarbij koolstof een financiële marktwaarde krijgt.
2 De door de Verenigde Naties ondersteunde Principles for Responsible Investment (PRI) is een internationaal netwerk van investeerders die samenwerken om de zes Principes voor Verantwoord Beleggen in de praktijk om te zetten. Het doel is om inzicht te krijgen in de implicaties van duurzaamheid voor investeerders en om ondertekenaars te ondersteunen om deze kwesties op te nemen in hun investeringsbeslissingen en eigendomspraktijken. Bij de uitvoering van de beginselen dragen de ondertekenaars bij aan de ontwikkeling van een duurzamer mondiaal financieel systeem.
3 Het GHG Protocol Initiative werd in 1998 bij het World Resources Institute en de World Business Council for Sustainable Development bijeengeroepen om een reeks internationaal geaccepteerde brekeningkundige en rapportagestandaarden voor het bedrijfsleven te ontwikkelen (World Business Council for Sustainable Development / World Resources Institute , 2004, blz. 2; Andrew & Cortese 2011)
4 TEEB - The Economics of Ecosystems and Biodiversity. 5 https://naturalcapitalcoalition.org/projects/