PSALM 117 GEZONGEN:

Psalm 50 vers 5, 6.

Psalm 117: 1

Wij behandelen in dit avonduur de kortste van de Psalmen van het Israël Gods, die aldus luidt:

“Looft de Heere, alle heidenen; prijst Hem alle natiën! Want zijn goedertierenheid is geweldig over ons, en de waarheid des Heeren is in der eeuwigheid! Hallelujah.”

Mijn Geliefden.

Deze Psalm, is (om mij eens zo uit te drukken) niet van de hemel gevallen, maar door een mens gemaakt, die zichzelf tot de heidenen en natiën heeft gerekend, bij wie het dus met de roem van Abraham en van de werken gedaan was. Door een man die aan Mozes en aan de wet gestorven is, en sterft door de heerlijkheid welke hij aanschouwt voor de Troon van genade. Voor zichzelf heeft hij niets meer nodig, en hij heeft alleen die Heere voor ogen, die zich genoemd heeft en nog noemt: De Eerste en de Laatste; Die is, Die was, en Die komen zal; Christus de Heere! Voorts is het een man die spreken en getuigen kan van Gods genade. Hij moet dus een tijd gekend hebben, dat hij buiten de genade leefde, maar ook een ogenblik waarop deze genade hem te machtig geworden is. En hij kan er van getuigen, dat zij niet opgehouden heeft en niet ophoudt bij hen, die op haar hopen en op haar vertrouwen. Zeer dikwijls echter moet hij verschrikkelijk zijn ter neergeslagen, als hij bemerkte dat alle mensen leugenaars waren, en dat hij zichzelf op zijn eigen waarheidszin en oprechtheid niet kon verlaten. Menigmaal is hij geplaagd en gekweld bij de gedachte of de Heere God, die bij deze en gene gelegenheid Zijn woord wèl had waar gemaakt, ook verder Zijn waarheid zou bevestigen.

En niet zelden is hij voor zich en voor andere zo wanhopend geweest, dat hij dikwijls moet gedacht hebben: nu kom ik om. De macht en het geweld van de vijand is te sterk; hier zijn omstandigheden, die zó verschrikkelijk zijn, dat er aan Gods genade en aan de vervulling van Zijn belofte niet meer te denken is, Het is hier gedaan; een stroom van zonden stort zich uit over andere en over mij; een stroom die niet te keren is. Echter spreekt hij toch dit uit: dat de genade en waarheid regeert, dat is, met andere woorden, dat zij niet ophoudt alles te besturen hoewel het ogenschijnlijk geheel anders is. De woorden in het Hebreeuws geven te kennen, dat deze genade en waarheid is als een man, als een man in de volle betekenis van het Woord, die wederstaat al wie hem aanvalt, die zich niet laat buigen noch breken. Die de storm het hoofd biedt en tegen al zijn vijanden wijze maatregelen neemt zodat hun aanslagen mislukken. Deze genade en waarheid is dus mannelijk; dat is, sterk, in staat om al list en geweld van de vijands te schande te maken. Zij is hem als een stroom, die zich over rotsblokken naar beneden stort, zich baanbreekt door bergen heen, de landen van al natiën en volken besproeit, en zich steeds meer en meer verbreedt.

Onze Psalm is dus door zulk een man gemaakt. En hij brengt heidenen en natiën een heerlijke boodschap. Hij zegt niet: “De genade en waarheid van de Heere regeert over Israël, of over Jakob.”

Nee, maar: “Looft de Heere al heidenen, prijst Hem al natiën. Want Zijn genade, Zijn waarheid regeert over ons, dat is, over u heidenen, over mij en over al kinderen van Israël, die met de heidenen en natiën één Heere loven.” En waarom moeten zij Hem verheerlijken en prijzen? Niet om Zijn almacht, niet omdat Hij zon, maan en sterren gemaakt heeft. Nee, dat heeft hij nu niet op het oog.

Maar hij richt zijn blik op de heidenen en op de genade. Hij ziet dus van de een kant volken verstoken van de genade, heidenen verstrikt in hun bijgeloof, natiën omgeven door duisternis, en zichzelf midden onder hen, maar van de andere kant een stroom van Goddelijke genade en waarheid.

Het is dus een Psalm door een mens gemaakt. Geen engel heeft hem van de hoge hemel tot ons mensen gesproken, of hem ons met geklank van een geweldige bazuin doen vernemen. Maar deze woorden worden eenvoudig en natuurlijk gezegd door een mens, die de Heere voor ogen heeft. Wat hinderen hem de heidenen en natiën op zichzelf als de Heere er slechts is? En deze Heere regeert van het kruis. Zijn bloed is werkelijk niet te vergeefs vergoten. En als de Vader tot Hem gezegd heeft: “Gij zijt Mijn Zoon; eis van Mij, zo zal Ik U de volken tot een erfdeel geven, de einden der aarde tot een bezitting,” zal het ook wèl daarbij blijven! Hij heeft de genade verkregen, genade voor het geboete menselijk geslacht. En wat Hij verworven heeft zal Hij ook wel op zijn tijd weten te verheerlijken.

Voor het uiterlijke laat hij de heidenen en natiën bij hun wetten, zeden en gebruiken, maar Hij verandert de harten, Hij verbreekt ze met Zijn genade, waarmee Hij ze te sterk is, en overtuigt hun gemoed door Zijn waarheid, die zo machtig is dat al leugengeesten de vlucht moeten nemen.

De Psalm, die wij heden behandelen mijn geliefden, is de kortste van allen, maar hij zegt zeer veel. Hij is juist daarom zo kort samengevat om het de mens toch duidelijk te maken dat de zaak zo staat: veel omhaal van woorden is niet nodig; slechts dit éne moet geschieden: De Heere moet verheerlijkt worden omdat Zijn genade en waarheid tot in eeuwigheid over ons heerst. En dit is een rijk en onuitputtelijk woord.

Maar nogmaals, een mens heeft het gezegd, geen engel. En waarom ik hierop zo telkens terugkom?

Opdat u verstaan en begrijpen mag, dat geen menselijke kracht of geschiktheid iets kan tot stand brengen, dat God zich niet aan de omstandigheden stoort, maar dat Hij zijn boden uitzendt, die als mensen spreken wat in Gods hart is; wat waarheid is, niet alleen in de hemel, maar ook op aarde. En wat komen zal, wat het is en hoe het zijn zal.

De man die de maker is van deze Psalm begeeft zich niet tot het vleselijke Israël, niet onder de wet van Mozes; niet tot de offers, hoewel God ze heeft geboden, maar hij rekent zich tot de heidenen en verkondigt het luide zodat alle heidenen en Israël het mogen horen en vernemen: ‘Dat alles waar gij u op toelegt doet het niet; hier moet genade zijn en waarheid, die regeren en houden niet op, prijst daarom de Heere en looft Hem.’

Dat heeft de maker van onze Psalm gezien, dat is, hij heeft het ondervonden. En terwijl hij de voornaamste van de zondaars en van de heidenen geweest is voor Gods troon, zo wantrouwt hij toch niet hoewel hij inziet dat de toestand wanhopig is aan Gods genade en waarheid. Maar hij zegt dat God toch het stuurrad nog in de hand heeft, dat Zijn genade en waarheid toch nog eenmaal zullen overwinnen. Maar heeft hij er dan, terwijl hij die heidenen voor zich zag, niet aan gedacht, dat zij eerst moesten bekeerd worden, voordat hij met deze Psalm tot hen kon komen?

Nee, integendeel! Voor alle dingen moest hij met deze Psalm tot hen komen en getuigen. Hij is de Heere! En dat doet hij ook.

Dit heeft hij geloofd en ook gepredikt! En zo is het ook uitgekomen. Waar zijn de afgoden van de heidenen gebleven? Zijn zij niet al achter elkaar ter neer gestort? Waar zijn al verschillende Pausen?

Want er is niet alleen in Rome een Paus, maar er zijn ook onfeilbare bij de andere volken; wat hebben zij kunnen doen? Meent u dat de Ultra-montanen slechts hier en in andere steden van het Rijk woelen? Nee, ook onder de heidenen worden ze gevonden. Want de duivel heeft overal zijn trawanten, om de mensen in de duisternis te doen blijven. Maar de Mens Christus Jezus is gepredikt onder al de volken en natiën. Zij die ondankbaar zijn geweest hebben Hem verworpen. Maar zij hebben Hem toch gehad. Zij echter, die hun afgoden hebben laten varen, hebben het voor lichaam en ziel kunnen ondervinden dat Gods genade telkens nieuw is, dat Zijn waarheid en trouw geweldig is als een stroom.

Waar is Mozes? Waar zijn Wet? Zij is afgeschaft in het geweten van alle Heiligen Gods die sedert achttien eeuwen geleefd en in het Evangelie geloofd hebben. Zo is deze Psalm in de wereld gekomen.

De man gelooft wat er in staat: De Heere bestaat, en Hij alléén, geen andere naam onder de mensen moet geloofd en geprezen worden! Dit heeft hij geloofd, omdat hij het ondervonden heeft en nog steeds ondervindt: waar alles uit en voorbij schijnt te zijn, daar, juist daar komt de genade weer op de meest onverwachte wijze. Honderdmaal heeft hij gewantrouwd of God niet zou ophouden met Zijn

genade daar, waar de zonde zo groot was geworden. Maar het is zoals Paulus schrijft: “Waar de zonde meerder geworden is daar is de genade veel meer overvloedig geweest.” Dit heeft hij geloofd, en het is uitgekomen zoals hij geloofd heeft.

Van wie heeft hij de Psalm? Van de Heilige Geest? Ja, maar niet zo alsof deze als door een trechter hem de Psalm had ingegoten. Maar hij heeft de woorden van Mozes en de Profeten voor waar gehouden en er op gesteund als op zijn enige troost in leven en in sterven. Hij predikte dus niet als een geleerde, maar als een mens die van deze zaak zeker is, dat het wat Gods genade en waarheid betreft, zo met de heidenen en natiën gelegen is.

Het is dus Gods Woord, gegeven door de Heilige Geest, maar van de lippen van een mens die wèl vroeger Mozes, de Tien Geboden, de Joden en hun zeden liefhad, wie dit echter nu alles is ontvallen.

Die niets meer over heeft gehouden dan de Heere. Die het ondervonden heeft dat Hij een Heere is die wonderen doet, Die geprezen wil zijn, tegenwoordig evenals vroeger. De Kanaänietische vrouw zei:

“Ja, Heere maar ook de hondekens eten de broodkruimels, die vallen van de tafel hunner Heeren!”

‘U bent toch zulk een rijk Heer, en hebt brood in overvloed, geef mij toch een weinig van de broodkruimels: dan ben ik geholpen!’ Hij wil geprezen zijn zoals door hen die riepen: “Jezus, Gij Zone Davids, ontferm U over ons!” Geprezen dus voor Zijn genade, geloofd voor Zijn waarheid! God kan Zijn waarheid niet te schande maken; wat Hij Zijn volk beloofd heeft, trekt Hij nimmer terug. En als Hij zegt: “Vrees niet, want Ik heb u verlost. Wanneer gij zult gaan door het water, Ik zal bij u zijn, en door de rivieren, zij zullen u niet overstromen; wanneer gij door het vuur zult gaan, zult gij niet verbranden, en de vlam zal u niet aansteken,” dan houdt Hij ook trouw Zijn woord en neemt daarvan niets terug.

“Zijn goedertierenheid is onvermoeid,” zegt een Psalm. Welk een merkwaardige wijze om zich uit te drukken. De Heere God zegt dus nimmer: “Ik ben nu te moe, thans kan Ik u niet helpen!” Maar Hij is altijd als een druif, die wanneer u ze drukt, droppelen schenkt die u sterken ten eeuwige leven.

Komt slechts tot deze Rots en u zult ondervinden welk heerlijk water er uit stroomt. Proeft het en uw ogen zullen dadelijk verlicht worden.

Wat zijn wij gewoon te doen? Het is ons eigen, steeds te luisteren naar woorden van mensen. Altijd letten wij op hetgeen deze of geen Vorst of Koning, hetgeen de Paus, hetgeen de Wet van Mozes zegt:

“Hier een weinig en daar een weinig!” Nu hier hebben wij ook de woorden van een mens. Deze woorden heeft hij van God, maar door de praktijk. Hij spreekt uit eigen ondervinding, en zegt: “Weg met uw werken, die God niet heeft bevolen; weg met uw afgoden die ogen hebben en zien niet; oren en horen niet; voeten en gaan niet. Hier is de Heere, Looft Hem! En al staan de muren van Jericho ook nog zo onwrikbaar, wanneer de Heere slechts geprezen wordt, storten zij in één ogenblik ter aarde.

Looit de Heere voor Zijn heilige wonden, voor Zijn vergoten bloed! Looft Hem voor al het lijden, al smarten die Hij om onzentwil heeft uitgestaan. Looft Hem om al Zijn wonden, al Zijn tranen, al Zijn genadige woorden. Dankt er Hem voor dat Hij hier op aarde heeft willen komen en een kind worden;

dat Hij onze krankheden op zich genomen en onze smarten gedragen heeft; dat Hij dood, duivel en hel overwonnen, de ketenen van de hel en de banden van de dood voor ons verbroken heeft. Looft Hem voor het woord van Zijn genade, voor Zijn heerlijke beloften. Looft de Heere voor alle dingen en zegt: “ Ach God, ik verdien Uw genade, Uw goedheid niet, maar U bent daarin onvermoeid!” ‘s Avonds leg ik mij neer en bid: “Almachtige God, Heere Jezus Christus, verkwik mij met een zachte slaap;

behoed mij en de mijnen voor ziekte; geef dat ik spoedig inslaap, dat de zorgen mij niet kwellen, smarten mij niet opwekken uit de slaap.”

En dan sluimer ik in en kan niets meer doen, kan mijn huis, mijn eigen hart niet meer besturen; kan er niets tegen doen dat ik door akelige dromen verschrikt wordt. Wanneer ik dan ‘s morgens weer wakker wordt, dank ik de Heere, dat Hij mij gedurende de nacht heeft geholpen, dat mijn huis niet

gedurende mijn rust in vlammen opging, dat Hij mij niet zwaar heeft bezocht, of mij troost en sterkte in mijn bezoeking heeft gegeven. Want Hij alleen heeft alles wel gedaan. In één ogenblik kan Hij geven wat Hij wil: nu vorst, dan weer dooiweer; nu regen dan zonneschijn. Hij heeft ook de hart en van de vorsten in Zijn handen, en leidt ze als waterbeken.

Ach, mocht ik toch opmerkzaam zijn op Zijn woord, blijven wachten op deze Heiland, bescheiden en zachtmoedig mijn weg gaan, Hem steeds voor ogen houden, Gods vrees altijd in het hart dragen, en mijn lied en Psalm zingen:

Dood, duivel, Leven, Genade, Alles heeft Hij in zijn hand.

Hij kan behouden Alle die tot Hem komen.

Maar mijn arm hart! Wat komt er al niet uit dit menselijk hart: ondankbaarheid, ongeloof, toorn, verkeerdheid evenals bestond de Heere niet meer. En wij morren en klagen. Dat weet een heidenkind; dat weet hij, die niets méér zijn wil dan een heidenkind. Maar wat staat mij dan te wachten? Wee mij: God zal Zijn genade van mij wegnemen, zal Zijn woord aan mij niet houden.

Want ik ben in Zijn ogen een gruwel! Maar dan, opeens komt deze Psalm u weer voor de geest, en daarbij blijft het voor alle kinderen Gods, voor alle Heiligen: “Looft den Heere Hallelujah.” Amen.

11. EEN UITBREIDING OVER PSALM 119: 33-40