De provincie werkt de KRW en het in het LBOW overeengekomen beleid uit en zet dit om in het stroomgebiedsbeheersplan Rijn-Oost. De provincie heeft daarmee de regierol in handen; zij fungeert als de hoofdaannemer van Rijn-Oost als project. Onder Rijn-Oost vallen de provincies Overijssel en grote delen van Drenthe en Gelderland. De gezamenlijke onderneming wordt gestructureerd door het RBO Rijn-Oost. De provincie Overijssel levert een gedeputeerde als voorzitter. De gemeente Almelo valt formeel onder het toezicht van de provincie Overijssel. In onderstaande studie wordt de provincie Overijssel gezien als hét provinciale orgaan dat op stroomgebiedschaal fungeert.
Processchema
In het proces hebben elke van de drie partijen verschillende taken en functies. Daarnaast zijn er nog andere belanghebbenden zoals waterbedrijf Vitens en lokale belangenverenigingen. Voor de overheden in het proces in het onderstaande schema uit te beelden (zie Afbeelding 7.1) met daarbij de belangrijkste taken per overheid.
81Naar het deelstroomgebiedsdistrict Rijn-Oost wordt in dit rapport verwezen met stroomgebied Rijn-oost. Meer achtergrond
informatie over het deelstroomgebiedsdistrict Rijn-Oost en de KRW is te vinden op www.rijnoost.nl.
Afbeelding 7.1: procestaken van de regionale overheden Provincie Overijssel
De provincie Overijssel is nu bezig met het opstellen van de doelen en maatregelen voor Rijn-Oost en ziet hierop toe bij de waterschappen (die voor hun beheersgebied de doelen maatregelen invulling geven). Medio 2006 moeten er voorlopige maatregelen en kostenramingen bekend zijn om daarna de haalbaarheid van doelen en maatregelen in de Tweede Kamer te bespreken83. Het processchema dat de provincie hanteert is in Afbeelding 7.2 weergegeven:
Afbeelding 7.2: planning Rijn-Oost met de Nota 2006
De doelen zullen via goedkeuring in het RBO een stroomgebiedsstatus moeten verkrijgen. Volgens de provincie zal er waarschijnlijk per waterlichaam een provinciale verordening komen waarin het beleid en de maatregelen voor deze waterlichamen staan. Hiermee krijgen de gemeenten een juridische verplichting opgelegd om het beleid en de maatregelen uit te voeren.
De provincie geeft aan dat de gemeenten vooral op bestuurlijk niveau ontbreken. Hier wordt gepoogd verandering in te brengen door de gemeenten te laten zien hoe de doelen worden afgeleid en de waterlichamen zijn vastgesteld. Dit gebeurt nu aan de hand van conferenties, digitale nieuwsbrieven en folders, zodat er in ieder geval bewustwording ontstaat van de
ontwikkelingen. Of dit voldoende is om met name de bestuurders te bereiken is vooralsnog afwachten. Daarnaast is de provincie bezig om aanspreekpunten per gemeente te verkrijgen. Op ambtelijk en bestuurlijk niveau is er een contactpersoon gezocht. Zo ook bij Almelo. Deze mensen worden op de hoogte gehouden over conferenties en besluiten maar dienen ook als aanspreekpunt naar buiten toe: voor burgers, verenigingen en private ondernemingen. De provincie ziet vier opgaven voor gemeenten:
◦ Meedraaien in het proces en informatie aanleveren
◦ Opnemen van de doelen in het gemeentelijke waterplan
◦ De waterkwaliteit meer betrekken bij nieuwe inrichtingsplannen
◦ Intern een multidisciplinaire organisatie opzetten
De provincie wil graag dat gemeenten zelfstandig gaan meedraaien in het KRW-proces. Naast het informeren van de gemeente wil de provincie ze ook gaan consulteren. Hiervoor zijn echter nog geen duidelijke uitgezette lijnen en blijft het voorlopig zo dat gemeenten zelf gaan participeren door het bijwonen van conferenties en zich actief te laten voorlichten. De gemeenten moeten beginnen met het inpassen van de KRW-doelen in het eigen beleid. Dit is makkelijker gezegd dan gedaan, zeker omdat de doelen nog steeds niet helder zijn geformuleerd. Er moet begonnen worden met het overnemen van het beleid waar de KRW op inzet. Concreet betekent dit Rijksbeleid, zoals in het vorige hoofdstuk aan bod is gekomen, maar ook het stroomgebiedsbeleid waarop de provincie aanstuurt (maar nog niet vast staat). De waterkwaliteit moet meer betrokken worden bij (her)inrichtingsplannen. De watertoets is volgens de provincie nu nog teveel gericht op de waterkwantiteit. De waterkwaliteit zou hierbij beter betrokken moeten worden. Intern moeten de gemeenten de beleidsvelden beter op elkaar afstemmen en integreren. Er is een betere samenwerking en communicatie nodig tussen de verschillende afdelingen.
Waterschap Regge en Dinkel
Het Waterschap Regge en Dinkel zorgt regionaal voor het opstellen van de doelen, maatregelen en kostenafwegingen naar effectiviteit en haalbaarheid. Het waterschap heeft een meer operationele implementatierol binnen zijn eigen beheersgebied. Met het uitwerken van de doelen voor de waterlichamen van Regge en Dinkel is het waterschap net begonnen. Men wil binnen afzienbare tijd het proces een keer doorlopen hebben en begin 2006 de doelen, maatregelen en bijkomende kosten in beeld hebben (zie ook Afbeelding 7.2). Dit is een eerste oefening. Daarna wordt er met de gemeenten overleg gepleegd om het proces nogmaals te doorlopen verrijkt met de opgedane ervaringen. Het waterschap Regge en Dinkel heeft zich inmiddels beziggehouden met de stroomgebiedskarakterisering, het verzamelen en aanleveren gegevens ten aanzien van het eigen beheersgebied en het vaststellen van de waterlichamen. Tot op heden zijn de gemeenten nauwelijks ingelicht over deze werkzaamheden en de voortgang. Volgens het waterschap was er weinig interesse en beleving bij de gemeenten waar wel informatievoorziening plaatsvond. Eerder gehouden workshops werden nauwelijks bezocht door gemeenten. Een recente bijeenkomst (november 2005) echter, georganiseerd door Stadswerk Overijssel, trok een overvolle zaal met gemeentelijk medewerkers tot ver buiten de provincie. Dit wijst erop dat de bewust worden, c.q. interesse gegroeid is. Op korte termijn zullen er workshops worden aangeboden waarbij de eerste resultaten gepresenteerd worden om de gemeenten beter te informeren en waar deze ook hun stem kunnen laten horen. Periodiek (halfjaarlijks) zal er met de betrokken gemeenten overlegd gaan worden, op zowel ambtelijk als bestuurlijk niveau. Ook de KRW komt in dat overleg aan bod. Via bestaande contacten worden gemeentelijke medewerkers geïnformeerd en worden zij uitgenodigd voor bijeenkomsten met de KRW als thema.
Gemeente Almelo
Almelo zal uiteindelijk van het waterschap en de provincie maatregelen aangereikt krijgen en samen maatregelen moeten bepalen. Deze vloeien voort uit het beleid van Rijn-Oost met een grote regionale afstemming, maar ook met de gebiedseigen invulling die de waterlichamen nabij Almelo behoeven. Officieel komen deze maatregelen uit het stroomgebiedsbeheersplan, maar zoals is besproken in paragraaf 5.3.III kan het stroomgebiedsbeheersplan gezien worden als het koepeldocument van het lokaal én het regionaal gebiedsbeleid. De gemeente heeft nog weinig idee welke maatregelen bepaald zullen gaan worden en of zij daar inspraak op heeft. Voor Almelo zal de connectie met het waterschap de uitwerking van de doelen in de beleidsplannen vooral gaan bepalen. De gemeente geeft aan in afwachting te zijn van de ontwikkelingen, haar rol in het geheel en de consequenties voor het gemeentelijk beleid en de financiële lasten. Er wordt verwacht dat het waterschap haar zal informeren en gaan betrekken. Dit zal binnen afzienbare termijn wel gaan gebeuren volgens het waterschap Regge en Dinkel, maar nu heeft het identificeren van de doelen en het bepalen van de belangrijkste opgaven op stroomgebiedsschaal de prioriteit. De gemeente Almelo staat dus vooralsnog buiten het proces waar het om de gang van zaken en medezeggenschap gaat. Door de gemeente Almelo wordt verwacht dat de extra werkzaamheden als gevolg van de KRW naast of bovenop het bestaande werk gedaan zullen moeten worden. Er wordt nog geen extra arbeidscapaciteit geraamd voor de KRW.