jongeren-opbouwwerk is de situatie inmiddels aanzienlijk verbeterd. Samen met de jongeren zijn diverse activiteiten opgezet, wals een skate-baan, een meiden
krant, een jonge moedersproject en een jongerenraad. De jongeren in De Meent hebben inmiddels hun eigen centrum. Coördinator Marjan Adema beschrijft hoe dit succes vooral te danken is aan jongerenparticipatie.
I
n Hilversum worden vanaf de start van de Stichting Jongerenopbouwwerk jongeren actief betrokken bij het voorbereiden en uitvoeren van projecten. Dit artikei laat door de beschrijving van diverse concrete projecten zien hoe deze jongerenparticipatie is ontstaan en hoe dit steeds nieuwe vorm en inhoud krijgt.
Hilversum, is een van de nieuwe werkterreinen van het Jongerenopbouwwerk aOB). Er wonen veel jongeren, er is wei
nig te beleven. Het jeugdhonk is gesloten en daarna in opdracht van de wijkraad door de gemeente gesloopt. Daar waar jongeren elkaar ontmoeten worden ze weggejaagd. Het jongerenwerk is mislukt en de vooruitzichten dat er weer iets nieuws gestart gaat worden, zijn zeer slecht. De wijkraad eist het beschikbare budget en de vacature voor het jongerenwerk op voor ander sociaal-cul
tureel werk. De gemeente wil niets van een nieuwe jongeren
ruimte weten. Rond de jongeren heerst een vijandige sfeer en er is weinig ruimte voor overleg. De jongeren brengen hun tijd op straat door en vervelen zich.
Het is winter 1 986. De H ilversumse Meent, een ingeslapen nieuwbouwwijk op tien kilometer afstand van het centrum van
59
-TIJDSCHRIFT VOOR JEUGDHULPVERLENING EN JEUGDWERK
We leggen contact met de jongens en meiden, iets wat hen ver
baast, want ze zijn gewend dat volwassenen hen op straat op een negatieve manier benaderen. We nemen de tijd voor een praat
je, laten ons veel zien en raken via via met steeds meer jongeren bekend. Al snel wordt duidelijk dat ze een eigen jongerenruimte willen. Als tussenoplossing regelen we een vrachtwagen, waar de jongeren elkaar achterin de laadbak kunnen ontmoeten. Het is immers winter en andere locaties om elkaar te treffen en te ver
gaderen zijn er niet. We gaan geregeld bij ze langs en brengen de jongeren in contact met personen en instanties die misschien kunnen helpen een nieuwe ruimte te realiseren.
Dit voorbeeld maakt duidelijk hoe het JOB te werk gaat. We werpen ons op als intermediair tussen jongens en meiden en di
verse organisaties. \Y/e leggen op straat en in winkelcentra con
tact met jongeren en proberen te achterhalen waarom ze nauwe
lijks van Hilversumse voorzieningen gebruik maken. Vervolgens zetten we samen met de jongeren stappen - 'klussen' noemen we dit - om oplossingen te zoeken en zaken te veranderen. Dit kan variëren van het verkrijgen van een eigen ontmoetingsruimte, samen met jongens en meiden voor wat vertier zorgen tijdens een lange zomer, tot het organiseren van een skateplek.
WIJZE VAN WERKEN
Het verkrijgen van een eigen ruimte voor jongeren is vaak een kwestie van hollen of stilstaan. Je weet nooit hoe lang het duurt voordat er resultaten geboekt worden. Je weet niet of ambtena
ren, instellingen, volwassen buurtbewoners en politiek bereid zijn mee te werken. Dit proces moet gestuurd worden, tegen
werking en vertragingsmechanismen moeten ovetwonnen wor
den. Van de jongeren vergt dit veel geduld, tact en incasserings
vermogen. Tegelijkertijd wordt hun kracht en inzet nogal eens ondermijnd door onderlinge strijd en ruzie. Dit groepsproces vraagt ook onze begeleiding.
Bij diverse participatieprojecten is ondersteuning van jongeren door jongerenwerkers erg belangrijk. Om jongeren bij ontwik
kelingen te betrekken, moeten we de gemeentelijke stukken uit
leggen, vergaderingen beleggen en de groepsvorming stimule
ren. Werkzaamheden worden in mootjes gehakt, er worden taakgroepen gevormd. Op deze manier kunnen jongeren actief zijn in overzichtelijke deeltaken, waarmee sneller resultaat ge
boekt kan worden. Dat werkt stimulerend.
In De Hilversumse Meent zitten de jongeren intussen niet stil.
Samen met de jongens en meiden wordt een sportwerkgroep ingesteld, een enquête gehouden, geld bij elkaar versierd, en een sportleraar aangetrokken. Er is met medewerking van de ouders contact gelegd met de wethouder om de eis van de jongeren voor een nieuwe jongerenwerker kracht bij te zet
ten. De jongens en meiden hebben zelf in de sollicitatiecom
missie gezeten. De ouders hebben een ondersteunende rol ge
speeld.
Resultaat van het project in De Meent is dat de positie van jon
geren op diverse fronten is versterkt en cr een nieuw jongeren
centrum is gebouwd.
STRA A TGROEPEN
In de zomer van 1 990 doet zich in de 810emenbuurt een bijna identieke situatie voor als in De Meent. Een actieve jongeren
groep wordt weggejaagd van een schoolplein en gecriminaliseerd door de buurt.
Maar ook op tal van andere plekken en in andere buurten loopt het tussen jongens en meisjes en de buurt uit de hand. We wor
den dikwijls gebeld door politie, collega-instellingen ofbuurtbe
woners of we kunnen bemiddelen. Maar vaker - en liever - stap
pen we zelf op jongeren af tijdens onze regelmatige zwerftochten door Hilversum.
Een paar jaar later komen we steeds vaker rolschaatsende jon
gens en meiden in het Hilversumse straatbeeld tegen. Een praat
je met een paar van deze 'skeelers' leidt tot een concrete vraag om ondersteuning. Het gaat om veertig jongens en meiden die overal waar ze bij elkaar komen om te skaten weggejaagd wor
den. Momenteel zitten ze met de gemeente en buurtbewoners om de tafel voor het plaatsen van een half-pipe, een grote half
ronde skate-baan, die er zeker komt. Ook maken ze hun eigen krantje en hebben ze gelukkig nog steeds veel lol in het skeelen.
Iedere stad of dorp kent het fenomeen van jongeren op straat. In veel gemeentes leidt dit rondhangen tot confrontaties met buurtbewoners en politie. In de loop van enkele jaren ontstaat in Hilversum het idee om straatgroepen samen te brengen, zodat ze met elkaar hun positie kunnen versterken. Informele leiders worden gepolst en met enige ondersteuning van het jongerenop
bouwwerk zien ze er wel brood in.
Daarnaast werken we het idee van een lokale jongerenraad uit.
JONGEREN PRA TEN MEE IN HIL VERSUM
Rondhangendtjongeren komen dikwijls in conflict met buurtbewoners en politie Een raad die gevraagd en ongevraagd haar neus steekt in plan
nen die instanties en gemeente met de Hilversumse jeugd voor
heeft. Naast vertegenwoordigers van straatgroepen benaderen we een aantal meiden van projecten, die door ons ondersteund worden, zoals de meiden krant en het jonge moederproject. Zij denken met ons mee over hoe jongeren op straat voor hun be
langen kunnen opkomen en hoe ze betrokken kunnen worden bij beleid. Deze adviesgroep van jongens en meisjes van de H il
versumse straat zal de basis vormen voor wat later de 'Young Ones' zal gaan heten.
foto: Andri Ruigrok MEISJES-EN JONGENSBELEID
Het tij hebben we mee. In het kader van sociale vernieuwing zet de gemeente Hilversum in 1 99 1 stappen om een samenhangend jongerenbeleid te formuleren. De gemeente vraagt het Jongeren
opbouwwerk een advies uit te brengen aan de hand van een op
bouwwerkproces. Deze kans grijpen we met beide handen aan.
Allereerst wordt besloten om van het begin af aan te praten over een samenhangend beleid voor meisjes en jongens en niet over een beleid voor jongeren. Ook vinden we betrokkenheid van 61
-TIJDSCHRIFT VOOR JEUGDHULPVERLENING EN JEUGDWERK
meiden en jongens bij dit advies absoluut noodzakelijk. Het ad
vies zal immers over hen gaan en moet daarom ook in samen
werking met hen tot stand gebracht worden. Aan de hand van ruim honderd vragen wordt aan jongeren gevraagd hoe ze den
ken over hun werksituatie, wat hun ervaringen zijn met de hulpverlening en de politie, wat ze verwachten van hun toe
komstige woonomgeving. Daarnaast gaan we in op de ver
keersonveilige plekken in Hilversum, op het door hen gesigna
leerde gebruik van alcohol en drugs onder Hilversumse jongens en meisjes, op het voorkomen van seksueel geweld, het aanbod van
jongeren-centra en hun behoefte
De gemeente beraadt zich in het kader van sociale vernieuwing op een andere relatie met burgers en particulier initiatief. Dat jongerenparticipatie mogelijk is, blijkt uit onze ervaringen.
Wij betrekken al jarenlang jongeren bij nieuwe initiatieven en projecten, ofhet nu gaat om een eigen ontmoetingsruimte, een aanbod aan jonge moeders of een scholingstraject voor alloch
tone meiden. Als meiden en jongens inspraakmogelijkheden krijgen bij zaken die hen direct aangaan, dan is hun inzet meestal groot.
In feite gaat het bij jongerenparticipatie primair om een men
taliteitskwestie: het komt er op aan dat vol
aan participatie en me
dezeggenschap.
Algemeen wordt veron
dersteld dat jongens en meisjes niet bijzonder geïnteresseerd zijn in de