3.6 Bepaling van de criteria
3.6.3 Overzicht van de criteria
Voor de hiervoor genoemde indicatoren is wederom uitgezocht of er ook gegevens beschikbaar zijn binnen de provincie. In Tabel 11 is hiervan een overzicht gegeven. Ook is in de tabel vermeld in welke vorm de gegevens beschikbaar zijn.
De adviseur kunstwerken heeft voor de criteria uit de tabel aangegeven, dat hij op basis van deze criteria in staat moet kunnen zijn om onderscheid te maken tussen de verschillende kunstwerken. Zij vertegenwoordigen gezamenlijk alle doelen zoals ook te zien is in de gedachtenbomen. De adviseur heeft daarnaast aangegeven dat de implicaties, als gevolg van een bepaalde score van een alternatief op de verschillende criteria, voor hem duidelijk zijn. Voor zover mogelijk is getracht om geen dubbelzinnige criteria te gebruiken. Uit de gedachtenbomen valt wel af te leiden dat bepaalde criteria bijdragen aan verschillende doelen. In de uitwerking van een beslissingsmethode worden deze criteria aan een enkel doel gekoppeld om zo mogelijke dubbeltelling tegen te gaan. Dit is mijn inziens mogelijk wanneer de beslisser zich maar bewust is van de koppeling naar meerdere doelen.
De hoeveelheid criteria kan nog wel tot problemen leidden. Het valt binnen de verwachting dat bepaalde criteria slechts een erg beperkte bijdrage leveren bij de bepaling van de noodzakelijkheid van een interventie bij kunstwerken. In de modelleringsfase worden deze dan alsnog uitgesloten. De criteria zijn ook niet helemaal onafhankelijk van elkaar. Wanneer bijvoorbeeld verkeer door
Beslissingscontext bij de provincie 39
woongebied moet rijden kunnen leefbaarheid, doorstroming en verkeersveiligheid afnemen. Een groter kunstwerk faciliteert in de regel ook een grotere hoeveelheid verkeer. Met deze afhankelijkheden moet bij het uitwerken van het model rekening gehouden worden.
Tabel 11: Overzicht van de criteria en de aanwezigheid van gegevens
Code Criterium Gegevens beschikbaar Vorm
UC UC-waardes Beperkt Berekende waardes, opgesplitst in
waardes voor vaste en beweegbare kunstwerken
INC Incidenten Ja Geregistreerde incidenten 2008-2013
CON Conditiescores
hoofddraagconstructie
Ja Cijfer op een schaal van 1 tot 6
ONT Ontwerpcategorie Ja Ordinale waarden en
onderzoeksrapporten
MS Monumentale status Ja Ja/nee
INT Verkeersintensiteit Ja Historische gegevens per wegvak
WP Wegprioritering Ja Cijfer op een schaal van 1 tot 6
NB Nabije bebouwing Ja Gebouwen binnen een bepaalde straal
GR Grootte Ja Overspanning of oppervlakte
AP Aanwezigheid pompruimte Ja Decompositie van elementen; ja/nee
AB Aanwezigheid
bedieningsruimte
Ja Decompositie van elementen; ja/nee
3.7 Deelconclusie
In dit hoofdstuk is gezocht naar een antwoord op de tweede deelvraag: “Op basis van welke criteria kan de noodzakelijkheid voor een interventie van kunstwerken worden bepaald?” Dit is gedaan door de processtappen van het beslissingsproces model van Baker et al. te volgen. Omwille van de helderheid van het verhaal is identificatie van de alternatieven naar voren gehaald. De stappen zijn hieronder herhaald.
0. identificatie van de stakeholders, 1. definiëren van het probleem, 2. eisen vaststellen,
3. doelen stellen,
4. identificatie van alternatieven, 5. definiëren van criteria,
6. selectie van een beslissingsmethode.
Als eerste is er een stakeholderanalyse uitgevoerd. Hieruit volgde dat de volgende stakeholders verder in beschouwing worden genomen: de adviseur kunstwerken, de programmamanagers en de operationele managers. Externe stakeholders en andere stakeholders kunnen indirect wel een invloed uitoefenen op de prioritering, maar uiteindelijk is het de adviseur kunstwerken die zelf een beslissing maakt.
Vervolgens is het probleem gedefinieerd. Hierin wordt de nadruk gelegd op het onderscheid tussen de functies van kunstwerken en hun bijdrage aan het behalen van de provinciale doelstellingen. In essentie dienen de kunstwerken allereerst hun functie uit te voeren. De provinciale doelstellingen kunnen als indirecte functie worden gezien. De volgende probleemdefinitie is opgesteld: Voor welke
kunstwerken is interventie het meest noodzakelijk zodat deze hun functies kunnen blijven uitvoeren op het gewenste niveau en bijdragen aan het behalen van de provinciale doelstellingen?
Voor het probleem zijn hierna eisen en doelen bepaald. Er zijn niet veel eisen die bepaling van de noodzakelijkheid van een interventie beperken. De enige twee eisen vanuit de provincie zijn dat de kunstwerken uiteindelijk moeten voldoen aan wet- en regelgeving en dat een prioritering dient plaats te vinden op basis van reeds beschikbare informatie. Vanuit de functies van de kunstwerken en de provinciale doelstellingen is gezocht naar doelen voor de kunstwerken. Hieruit volgen 5 doelstelling;
40 Beslissingscontext bij de provincie
1) Maximalisatie leefbaarheid; 2) Behoud of maximalisatie gebiedsidentiteit; 3) Maximalisatie bereikbaarheid; 4) Maximalisatie doorstroming 5) Maximalisatie veiligheid.
Hierna is gekeken naar de alternatieven. In het rapport is dit gedeelte naar voren gehaald omdat veel mensen geen voorstelling hebben bij een kunstwerk. Dit is gedaan om verwarring met andere associaties te voorkomen. Voor WK vormen de kunstwerken in haar beheer de alternatieven. Deze dienen te worden geprioritiseerd op de noodzakelijkheid voor een interventie. Degenen waarbij de noodzaak voor een interventie het hoogst is zijn de kunstwerken met lage prestatie scores waardoor het uitvoeren van hun functie in gevaar komt of diegene die een grote bijdrage leveren aan het behalen van de provinciale doelstellingen.
De definiëring en selectie van criteria verliep moeizaam vanwege de veelal ontbrekende gegevens bij de provincie. Uiteindelijk is een set van criteria in samenspraak met de adviseur kunstwerken geselecteerd en aan de verschillende doelen gekoppeld. Dit is gedaan aan de hand van twee gedachtenbomen; één specifiek voor veiligheid en één voor de provinciale doelstellingen. Een overzicht van de geselecteerde criteria is te zien in Tabel 12. Hierbij is het criterium UC-waardes opgesplitst in een tweeën; een voor vaste kunstwerken en een voor beweegbare kunstwerken.
Tabel 12: Geselecteerde criteria
Code Criterium Eenheid
UCv UC-waardes vaste kunstwerken [-]
UCb UC-waardes beweegbare kunstwerken [-]
INC Incidenten [incidenten/jaar/km]
CON Conditiescores hoofddraagconstructie [-]
ONT Ontwerpklasse [-]
MS Monumentale status [ja/nee]
INT Intensiteit [mvt/etmaal]
WP Wegprioritering [-]
NB Nabije bebouwing [gebouwen/km2]
GR Grootte [m2]
AP Aanwezigheid pompruimte [ja/nee]
AB Aanwezigheid bedieningsruimte [ja/nee]
Met deze set van criteria en beschrijving van de probleemcontext wordt in het volgende hoofdstuk gezocht naar een geschikt beslissingsmethode om tot een prioritering van de kunstwerken te komen.
Beslissingsmethode voor de prioritering van kunstwerken 41