Opstart monitoringnetwerk Sleedoornpage

2.3 Resultaten van het onderzoek naar de imago’s van de Sleedoornpage in Vlaams-

2.3.3 Opstart monitoringnetwerk Sleedoornpage

Inleiding

De afgelopen jaren werd in het kader van de provinciale bijzondere natuurbeschermingsprojecten de verspreiding van Sleedoornpage in Vlaams-Brabant onderzocht. Het gecoördineerde verspreidingsonderzoek vond plaats tijdens de winter 2008-2009 en 2008-2009-2010 en heeft geleid tot tal van nieuwe verspreidingsgegevens.

Om de vinger aan de pols te houden wordt er vanaf 2011 gewerkt aan het uitbouwen van een monitoringnetwerk om de toestand van de soort op een gestructureerde manier op te volgen.

De idee is om in Vlaams-Brabant (en indien mogelijk over gans Vlaanderen) een aantal populaties permanent op te volgen door binnen de populatie elk jaar minstens 2 verschillende landschapselementen te controleren. Doordat elk jaar slechts 2 locaties onderzocht dienen te worden blijft de tijdsinvestering vrij beperkt. Door een volgehouden inspanning krijgen we hierdoor een beter zicht op populatietrends op lange termijn zoals jaarlijkse en/of regionale schommelingen, toe- of afname in bepaalde regio’s, enz.

Voor elke geselecteerde regio waar het voorkomen van de soort vastgesteld werd, wordt gezocht naar vrijwilligers, natuurstudiewerkgroepen, etc. die elk jaar het beperkte aantal geselecteerde landschapselementen willen bekijken. Per geselecteerd landschapselement kan een gebied worden afgebakend op www.waarnemingen.be (zie document werkwijze).

Personen die in het verleden reeds waarnemingen doorgegeven hebben uit een

geselecteerde regio waar we van start zouden willen gaan met de monitoring werden

gecontacteerd. Een aantal mensen heeft reeds bevestigd te willen participeren aan deze

monitoring. Om het project te doen slagen is echter een jaarlijkse opvolging en aansturing

nodig.

Monitoringnetwerk Sleedoornpage: werkwijze

Doelstelling:

Over gans Vlaams-Brabant (indien mogelijk Vlaanderen) een aantal geselecteerde populaties van Sleedoornpage permanent opvolgen door binnen de populatie elk jaar minstens 2 verschillende landschapselementen te controleren om een beter zicht te krijgen op populatietrends.

Opdat de gegevens in de toekomst met elkaar vergeleken kunnen worden is het belangrijk dat de geselecteerde landschapselementen aan een aantal eigenschappen

¾ Geschikt voortplantingsgebied voor de soort:

voldoen:

- minstens 10% van het landschapselement bestaat uit Sleedoorn - bij voorkeur zuidelijk geëxposeerd

- gelegen in kleinschalig landschap

¾ Er werden in het recente verleden (vanaf winter 2005-2006) sleedoornpage-eitjes waargenomen.

¾ Locatie gemakkelijk bereikbaar en toegankelijk

¾ Duurzaam karakter (weinig kans om te worden verwijderd op korte termijn).

¾ Minimale lengte van 20m, minimale hoogte 1m.

Voor elke geselecteerde regio waar het voorkomen van de soort vastgesteld werd, wordt gezocht naar vrijwilligers, natuurstudiewerkgroepen, etc. die elk jaar het beperkte aantal geselecteerde landschapselementen willen bekijken. Per geselecteerd landschapselement kan een gebied worden afgebakend op www.waarnemingen.be. Zie voorbeeld van gebied:

Halle – Sleedoornpage – Hallerbos

http://waarnemingen.be/gebied/info/126181

Methode voor het aanmaken van een Sleedoornpage-monitoringlocatie

Log in op www.waarnemingen.be

Ga naar Mijn Waarnemingen.be > Mijn gebieden - http://waarnemingen.be/user_area Kies voor 'Maak je eigen gebieden aan'

Volg de instructies en geef het gebied een naam op deze manier:

Gemeente – Sleedoornpage – Gebiednaam

Teken de vorm van je zoekgebied zo nauwkeurig mogelijk. Eindig met een dubbelklik om de vorm te sluiten en druk op OK als je het gebied hebt afgebakend. Tracht bij het afbakenen van het gebied je te beperken tot de zone die geschikt is voor de soort (bv. enkel de bosrand i.p.v. het ganse bos, een houtkant in het gebied i.p.v. een ganse zone van het gebied).

Stuur een mailtje naar ilf.jacobs@natuurpunt.be als je klaar bent.

Het Waarnemingen.be team zal het gebied dan nationaal activeren zodat verschillende

personen kunnen participeren aan de monitoring in het gebied.

Tabel 3

Gestandaardiseerd Waarnemingsformulier ‘Monitoringnetwerk Sleedoornpage’.

W AARNEMINGSFORMULIER ‘M ONITORINGNETWERK S LEEDOORNPAGE ’

1PAGINA PER LANDSCHAPSELEMENT (HAAG,HOUTKANT,BOSRAND,…)

Voor elke geselecteerde locatie die in het kader van ‘Monitoringnetwerk Sleedoornpage’

onderzocht wordt, wordt een eigen gebiednaam en polygoon aangemaakt op http://waarnemingen.be. Gelieve bij elk bezoek zowel de gegevens in te vullen op dit invulformulier als de waarnemingen door te geven op de projectpagina ‘Inventarisatie Sleedoornpage’ op http://waarnemingen.be/waarnemingen_projecten.php?project=215. Geef in de projectpagina het totaal aantal gevonden eitjes in of vul bij aantal 0 in, indien geen eitjes werden gevonden. Nulwaarnemingen zijn immers ook belangrijk!

Het is belangrijk dat het ganse landschapselement gecontroleerd wordt, zowel begin als einde, voor- en achterkant! Bezorg de ingevulde formulieren aan de coördinator of stuur ze naar onderstaand adres.

Teller(s):……….………(omcirkel notulist) Datum:……… Begin uur: … u ….. Eind uur: … u……

Gemeente:...

Locatie: ………- Sleedoornpage -……… (Naam gebied in waarnemingen.be) Omgeving:

Landschap: kleinschalige landbouw - grootschalige landbouw - directe omgeving woonkernen – bos(rand) – natuurgebied

Toestand van de aan het landschapselement grenzende zones:

¾ Noord: akker – grasland/weide – wegberm – ruigte – bos – weg

¾ Oost: akker – grasland/weide – wegberm – ruigte – bos – weg

¾ Zuid: akker – grasland/weide – wegberm – ruigte – bos – weg

¾ West: akker – grasland/weide – wegberm – ruigte – bos – weg

Aanwezigheid hoge bomen ( > 7m) IN landschapselement: geen – weinig – veel

Aanwezigheid hoge bomen ( > 7m) in directe omgeving ( > 5m en < 50m) van landschapselement:

geen – weinig – veel Locatiekenmerken

Type: houtkant – haag – bosrand – rand van bosweg – holle weg Waardplanten in landschapselement:

Sleedoorn: geen / matig / veel Pruim/Kriek/………..

Lengte landschapselement (m): ……..

Hoogte landschapselement (m): <1 / 1-3 /3-5 / >5 m Breedte: <1 / 1-3 /3-5 / >5 m

Grondscheuten/Uitlopers: geen/weinig/veel

AANTAL EITJES PER HOOGTEKLASSE WAAR ZE GEVONDEN WERDEN.

Hoogte Aantal eitjes (turven) Totaal/hoogte TOTAAL

0 – 0,5m 0,5 – 1m 1 – 1,5m 1,5 – 2m

> 2m

OPMERKINGEN(bv. opvallende verschillen t.o.v. voorgaande jaren)

...

Contact: Ilf Jacobs,ilf.jacobs@natuurpunt.be, 015/29 72 73 Natuurpunt Studie, Coxiestraat 11, 2800 Mechelen.

Monitoringnetwerk Sleedoornpage – adoptievoorstel van populaties

3 Samenwerking en sensibilisatie

Inleiding

De Sleedoornpage is een soort die voor een aanzienlijk deel voorkomt buiten de natuurgebieden. Om in de toekomst –en bij voorkeur op korte termijn- effectieve acties te ondernemen rond de soort is het belangrijk dat zoveel mogelijk betrokken actoren binnen de natuurbehoudsector samen werken zodat ieder ‘binnen zijn niche’ kan verdergaan met gepaste beschermingsmaatregelen.

Het sensibiliseren van partners en het opstarten van goede samenwerkingsverbanden is één van de belangrijkste pijlers voor een duurzame bescherming van deze soort. Daarom wordt gestreefd naar een nauwe samenwerking tussen partners door sensibilisatie en overleg.