Naast de waardeverhouding is ook de oppervlakte per (sub)categorie opnieuw berekend naar de peildatum 1 januari 2017. In deze oppervlaktebepaling is de nieuwe afbakening van de categorie natuur verwerkt.
Tabel 2.2 geeft een overzicht van het oppervlak per belangencategorie. Hierbij zijn voor wegen de vermenigvuldigingsfactoren toegepast waarmee, naast het wegoppervlak zelf, ook de dienstbaarheden naast de weg worden meegenomen.
Oppervlakte (spoor)wegen
Voor de (spoor)wegen is gebruik gemaakt van de meest recente Top10NL en CBS bestand bodemgebruik. Het oppervlak van de hoofd en regionale wegen laat een daling zien van 6,8 % ten opzichte van een stijging van 2,2% voor lokale wegen en bebouwde kom. Door de
wegenontwikkeling vindt er een functieverschuiving plaats van regionale wegen naar lokale wegen. Worden deze percentages gecorrigeerd voor de factoren voor de dienstbaarheden (respectievelijk 3,3 en 1,5), dan heffen deze percentages elkaar redelijk op. Bij overige wegen stijgt het areaal met 4,2 %.
Naast de wegenontwikkeling zelf worden lichte verschuivingen bij wegen verklaard door een voortdurende ontwikkeling en actualisatie binnen de gebruikte bronbestanden.
Verschil oppervlakte wegen kostentoedelingsonderzoek en heffingsmaatstaf
De oppervlakte wegen die wordt gebruikt voor een kostentoedelingsonderzoek is een andere oppervlakte dan dat wordt gebruikt voor de belastingheffing. In een kostentoedelingsonderzoek is de totale vervangingswaarde van wegen afhankelijk van het oppervlak van wegen gekoppeld aan een theoretische dienstbaarheid. Deze theoretische dienstbaarheid is gekoppeld aan de waarde per hectare zoals toegepast in de Taxatiewijzer. Het oppervlak van wegen in een
kostentoedelingsonderzoek kan dus niet worden vergeleken met het oppervlak waar daadwerkelijk belasting op wordt geheven.
Het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden heeft op 12 december 2017
(ECLI:NL:GHARL:2017:10902) uitspraak gedaan in een hoger beroep tussen de provincie Flevoland en het waterschap Zuiderzeeland (GBLT) over de reikwijdte van de tariefdifferentiatie voor verharde openbare wegen bij de watersysteemheffing. In navolging van de rechtbank oordeelt het Gerechtshof dat onverharde delen die dienstbaar zijn aan de (verkeersfunctie van de) verharde weg, niet onder de reikwijdte van deze tariefdifferentiatie vallen. Tegen de uitspraak van het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden is inmiddels cassatie bij de Hoge Raad ingesteld. De uitspraak heeft geen effect op de waardeverhoudingen en daarmee ook niet op de uitkomsten van de kostentoedeling.
Kenmerk R001-1262634SAH-V03-kmi-NL
Oppervlakte natuur
Sinds de invoering van de Wet modernisering waterschapsbestel is er onduidelijkheid over de vraag wanneer een terrein kwalificeert als een natuurterrein als bedoeld in artikel 116, onderdeel c, van de Waterschapswet en wanneer niet. Om deze onduidelijkheid weg te nemen zijn er in overleg met de terreinbeheerders verspreid over Nederland zes zogenaamde
voorbeeldprocedures gestart. Het arrest van de Hoge Raad en de daaraan voorafgaande voorbeeldprocedures concentreren zich (impliciet) op de vraag of bepaalde natuurbeheertypen in het Subsidiestelsel Natuur en Landschap behoren te worden aangeslagen als natuur of
ongebouwd. Het betreft hierbij de volgende natuurbeheertypen:
N10.02 Vochtig hooiland
N12.01 Bloemdijk
N12.02 Kruiden- en faunarijk grasland
N12.03 Glanshaverhooiland
N12.05 Kruiden- en faunarijke akker
N13.01 Vochtig weidevogelgrasland
Op 7 november 2014 is de onduidelijkheid weggenomen door een uitspraak van de Hoge Raad5. Voor de waardeverhouding betekent dit dat hierin een nieuwe afbakening van de categorie natuur moet worden meegenomen.
Door de uitspraak van de Hoge Raad en de herziening van de afbakening van de categorie natuur stijgt het areaal natuur in 2017 met 12,6 %. Het oppervlak Natuur is door het waterschap geactualiseerd en aan Tauw verstrekt.
Oppervlakte bouwpercelen
Het areaal bouwpercelen is op basis van de kadastrale registratie opgegeven door BSOB. Ten tijde van het onderzoek waren de cijfers nog niet volledig beschikbaar voor alle gemeentes binnen het beheersgebied van Aa en Maas. Op basis van elf gemeenten in het beheersgebied is een inschatting gemaakt dat het areaal bouwpercelen voor 2017 ca. 1.200 ha. bedraagt. De daling van het areaal tussen 2012 en 2017 is in lijn met de trends van de
woningbouw-ontwikkelingsgegevens van de provincie Noord-Brabant6. De woningbouw trekt weer aan, maar op dit moment is nog sprake van een na-ijl effect van de financieel-economische crisis.
Oppervlakte overige en agrarische gronden
Het oppervlak agrarisch en overige categorieën in de waardeverhouding is bepaald als
restcategorie door het totaal van de categorieën af te trekken van de totale oppervlakte van het waterschap. Hiervoor wordt gekozen omdat de oppervlakte overige gronden zeer lastig is vast te stellen en daarvoor dezelfde waarde wordt gehanteerd als voor agrarische gronden. Overige gronden bestaat onder andere uit parken, plantsoenen en snippers openbare ruimte. Het areaal
5 HR 7 november 2014, ECLI:NL:HR:2014:3118.
6 http://bevolkingsprognose.brabant.nl/hoofdstuk/ontwikkeling-van-de-brabantse-woningvoorraad
Kenmerk R001-1262634SAH-V03-kmi-NL
agrarisch en overige gronden is gestegen met ongeveer 12,9 %. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt doordat de correctie op het meegetaxeerd oppervlakte is bijgesteld sinds 2012.
Oppervlakte gebouwd
Het oppervlak gebouwd is opgegeven door BSOB en betreft peildatum 1 januari 2012.
Ten opzichte van 2012 stijgt het oppervlak in 2017 met 8,9 %. Dit wordt verklaard doordat er in de afgelopen jaren de objectafbakeningsregels zijn gewijzigd7 en steeds betere objectafbakeningen en taxaties worden afgeleverd.
Tabel 2.2 Oppervlakte per belangencategorie(ha), inclusief dienstbaarheden
Categorie 2012 2017
A1.1 Autosnelwegen 1.105 1.108
A1.2 Hoofd en regionale wegen 4.085 3.808
A1.3 Lokale wegen + bebouwde kom 6.809 6.956
A1.4 Overige verharde wegen 1.069 1.114
A2 Agrarische en overige gronden 79.728 90.044
A3 Openbare spoorwegen 201 227
A4 Bouwpercelen 2103 1.200
B Natuur 21.813 24.552
C Gebouwd 29.394 32.000
Verschil 14.7038 0
Totaal 161.009 161.009
7 Brief Unie van Waterschappen (AFNAME AREAAL ONGEBOUWD (WM 17-90A EN B))
8 Verschil wordt toegelicht in de memo naar het algemeen bestuur op 24 september 2013. Hierbij wordt een toelichting gegeven dat, als gevolg van de harmonisatie van heffingseenheden en wijzigingen van de
objectafbakening, een correctie op het areaal ongebouwd en natuur moest plaatsvinden. Deze correctie is gemaakt op basis van de best beschikbare gegevens die op dat moment.
Kenmerk R001-1262634SAH-V03-kmi-NL