Opbrengst consumententoezicht

De totale geschatte opbrengst van het consumententoezicht bedraagt ongeveer 47,9 miljoen euro voor 2016.

Opbouw totale opbrengst consumententoezicht

De totale geschatte opbrengst van het consumententoezicht van ongeveer 47,9 miljoen euro bestaat uit:

 Ongeveer 27,2 miljoen euro voor werkzaamheden die in 2016 zijn afgerond  Ongeveer 20,7 miljoen euro voor activiteiten uit 2015 waarvan de opbrengsten nog

doorlopen in 2016

De opbrengst van de in 2016 afgeronde werkzaamheden is gebaseerd op 8 zaken: 7 oneerlijke handelspraktijken en 1 zaak waarbij een snelle interventie is toegepast.

Daadwerkelijk effect is groter

Het daadwerkelijke effect van het consumententoezicht is echter groter dan de financieel uitgedrukte opbrengst. Voor veel activiteiten van de ACM op het gebied van consumententoezicht is het lastig om een opbrengst te schatten. De effecten hiervan zijn namelijk moeilijk in geld uit te drukken. Een voorbeeld hiervan is de verbeterde informatievoorziening door webwinkels.

De ACM beschrijft als dat mogelijk is per zaak hoe zij tot de berekening van de opbrengst is

gekomen. We specificeren de opbrengst niet altijd per zaak in verband met vertrouwelijkheden. Elke opbrengst van consumententoezicht nemen we voor 2 jaar mee in lijn met de Berekeningsmethode, tenzij anders aangegeven.

90 / 184 5.3.1 Tarieventoezicht elektriciteit en gas op de consumentenmarkt

De opbrengst van vangnetregulering voor 2016 bedraagt ruim 800.000 euro.

De ACM heeft de wettelijke taak om de tarieven voor levering van elektriciteit en gas aan

kleinverbruikers op redelijkheid te toetsen. Wanneer we een tarief onredelijk vinden, kunnen we een maximumtarief opleggen aan de leverancier. Dit heet ook wel ‘vangnetregulering’.

In 2016 vond de ACM tweemaal de voorstellen van energieleveranciers onredelijk waarna de tarieven zijn aangepast. Het prijseffect per afnemer is het verschil tussen het tarief dat de leverancier in eerste instantie bij de ACM heeft ingediend en het verlaagde tarief dat deze partij na ingrijpen van de ACM daadwerkelijk rekent. Bij ons is bekend hoeveel huishoudens het desbetreffende contract hebben afgesloten. Bij de berekening van de opbrengst gaan we uit van een gemiddeld verbruik in kWh of m3.

De duur van de opbrengst is afhankelijk van de contractduur van de tarieven waarbij is ingegrepen. Als de tariefvoorstellen betrekking hebben op een contract met een looptijd van 3 jaar, dan heeft het ingrijpen ook gevolgen voor 3 jaar.

91 / 184 5.3.2 Toezichtacties energie

De opbrengst van de toezichtacties energie bedraagt ruim 900.000 euro.

In 2016 heeft de ACM 2 toezichtacties uitgevoerd die we meenemen in de opbrengst. In beide gevallen betrof het een fout in de administratie waardoor consumenten een te hoog bedrag hadden betaald voor hun vastrecht of te weinig korting hadden ontvangen. In beide zaken zijn de

92 / 184 5.3.3 Oneerlijke handelspraktijken

De opbrengst voor de oneerlijke handelspraktijken in 2016 bedraagt bijna 11,0 miljoen euro. Ongevraagde vervolgzendingen

Bedrijven benaderen consumenten via online advertenties of op straat om (gratis) kennis te maken met hun producten of diensten. Het komt regelmatig voor dat consumenten zich via deze

proefzending onbewust abonneren op vervolgzendingen. Volgens de wet hoeven consumenten echter niet te betalen als zij niet expliciet hebben ingestemd met betaalde vervolgzendingen.

In 2016 heeft de ACM verschillende bedrijven, waaronder aanbieders van maaltijdboxen, ertoe gezet om geen ongevraagde vervolgzendingen meer te sturen. Consumenten worden nu beter

geïnformeerd over de opzegmogelijkheden en het herroepingsrecht van 14 dagen, en is het opzeggen van een abonnement vergemakkelijkt.

Pandhuizen

De maximale rente voor een belening of verpanding is sinds 1 juli 2015 4,5% per maand. Pandbeleningsovereenkomsten moeten ook voldoen aan een aantal eisen met betrekking tot transparantie. De ACM heeft gecontroleerd of de pandhuizen voldoen aan deze regels. De ACM heeft daarna meerdere pandhuizen gedwongen om de rente aan te passen.

Webwinkels

De ACM heeft in 2016 diverse onderzoeken verricht naar webwinkels die:

 Consumenten onvoldoende informeerden over hun rechten wanneer zij binnen de bedenktijd van hun aankoop af wilden

 De verplichtingen voor webwinkels niet naleefden  Oneerlijke handelspraktijken bedreven

De bedrijven waarbij de ACM handhaving heeft ingezet, hebben hun gedrag veranderd. Ze

informeren consumenten nu wel over hun rechten binnen de bedenktijd van hun aankoop, komen de verplichtingen voor webwinkels na, en stopten de oneerlijke handelspraktijken.

Verlaging betalingskosten internetaankopen

De ACM heeft enkele ondernemingen, zoals de grootste maaltijdbezorgers en aanbieders van vliegtickets, aangesproken. Zij rekenden aan consumenten te hoge kosten voor het gebruik van betaalmiddelen als iDeal of creditcard bij internetaankopen. Zij hebben het bedrag dat zij in rekening brengen hierna verlaagd en in lijn gebracht met de geldende regels. Die bepalen dat ondernemers alleen de werkelijke kosten voor de betaling mogen doorberekenen.

Snelle interventies

Snelle interventies zijn erop gericht om snel in contact te treden met een handelaar om een (vermoedelijke) inbreuk op consumentenrecht te doen staken. Ook kan door snelle actie, waar mogelijk, compensatie van gedupeerden worden bewerkstelligd. In 2016 heeft de ACM diverse snelle interventies gedaan. In verband met vertrouwelijkheid kunnen we deze snelle interventies niet toelichten. Per snelle interventie is de opbrengst berekend door de gemiddelde schade per

93 / 184 5.3.4 Prijstransparantie

De opbrengst door verbeterde prijstransparantie in 2016 bedraagt ruim 14,5 miljoen euro. Reisbranche

De ACM wil dat consumenten duidelijk geïnformeerd worden over de prijs bij het boeken van reizen. Om dit voor elkaar te krijgen hebben we in 2013 in 5 aandachtspunten kenbaar gemaakt waar de focus ligt bij de handhaving van de wet. Bij de bekendmaking van de aandachtspunten heeft de ACM meegedeeld dat zij actief zou gaan handhaven. In 2016 is er sprake geweest van 2 toezeggingen en 1 boete in de reisbranche. Alle bijkomende kosten vermelden deze partijen ondertussen duidelijk en transparant.

Door de intransparantie van de onvermijdbare kosten krijgen consumenten te maken met extra zoekkosten en bestaat de kans dat consumenten een verkeerde (te dure) keuze maken. De ACM gaat ervan uit dat deze extra kosten en de verkeerde keuze in totaal 0,75% van de gerealiseerde omzet betreffen, zoals ook gedaan is in de zaak “Transparantie in reiskosten” in 2013 en in soortgelijke zaken in de reisbranche in 2014.

Autorijklaarkosten

In 2016 heeft de ACM gecontroleerd of geadverteerde prijzen voor nieuwe auto’s transparant zijn zodat consumenten niet verrast worden door onvermijdbare kosten als ze een auto kopen. Door duidelijke prijzen te hanteren is het vergelijken van auto’s makkelijker voor consumenten. Door intransparantie van de onvermijdbare kosten krijgen consumenten te maken met extra zoekkosten en bestaat de kans dat de consument een verkeerde (te dure) keuze maakt. De inschatting is dat deze extra kosten en de kosten van een verkeerde keuze lager liggen dan in de reisbranche. Een nieuwe auto kost veel meer dan een reis, en de ACM verwacht dat de extra kosten procentueel lager zullen zijn dan bij een reis. De ACM neemt aan dat deze extra kosten en de kosten van een verkeerde keuze in totaal 0,1% van de gerealiseerde omzet betreft.

94 / 184