Ontwikkelingen in de AC-procedure gedurende de onderzoeks- onderzoeks-periode

Tijdens de onderzoeksperiode zijn er verschillende ontwikkelingen in de aantallen en doorlooptijden in de AC-procedure. Bepalende factoren hierbij lijken te zijn:

1 uitspraken van de ABRvS;

2 de omvang en samenstelling naar nationaliteit van de instroom; 3 de bedrijfsvoering en beschikbare capaciteit bij de IND.

De doorlooptijd in de TNV is in 2001 en 2002 aanzienlijk korter dan in 2003 en 2004. De stijging vanaf begin 2003 is mogelijk het gevolg van een stijging in de instroom in het voorjaar van 2003 door de oorlog in Irak, in combinatie met de sluiting van de TNV in Ermelo in september 2002, gevolgd door de sluiting van het AC in Zevenaar in het najaar van 2003. In principe stromen alle asielzoekers eerst het AC in. Alleen in uitzonde-ringsgevallen stromen asielzoekers direct in de normale asielprocedure in. In de onderzoeksperiode stroomt gemiddeld 86% van alle asielzoe-kers de AC-procedure in, maar het percentage dat direct in de normale procedure instroomt, is niet constant. Begin 2003 is er relatief veel directe instroom in de normale procedure (meer dan 20% van de totale instroom), mogelijk door het grote aandeel asielzoekers uit Irak dat niet in het AC kon worden afgehandeld.

Het percentage asielzoekers dat in het AC een negatieve beschikking kreeg, nam in het eerste deel van de onderzoeksperiode toe van minder dan 20 in april 2001 tot bijna 60 eind 2002. Het percentage negatieve beschikkingen daalde begin 2003 naar ongeveer 40 en bleef tussen 30 en 40 tot het eind van de onderzoeksperiode. De toename tot eind 2002 in het percentage negatieve beschikkingen is vermoedelijk het gevolg van een verruiming van het criterium voor afhandeling in het AC (in een uitspraak van de ABRvS) in combinatie met een aanscherping van het landenbeleid en een dalende instroom, waardoor meer AC-zaken met de beschikbare capaciteit konden worden afgehandeld (zie de rapportage Vreemdelingenketen september tot december 2002). De afname in het percentage negatieve beschikkingen vanaf 2003 is minder goed te verkla-ren.

Een factor is het grote aantal Irakezen dat in het AC niet mocht worden afgedaan, maar deze factor heeft alleen een rol gespeeld in de eerste helft van 2003. Mogelijk hebben andere ontwikkelingen bij de IND in 2003-2004, waaronder de overname van de taken van de Vreemdelingendienst en de reorganisatie, een rol gespeeld door de beschikbare capaci-teit voor de AC-afdoeningen te beperken. Echter, de beschikbare

(capaciteits)gegevens zijn onvoldoende om hierover duidelijke conclusies te kunnen trekken.

Er is halverwege 2002 een scherpe daling in het percentage verzoeken met een geregistreerd aantal procesuren in AC beslis van meer dan 48 uren. De verklaring hiervoor ligt vermoedelijk in uitspraken van de ABRvS over het stopzetten van de klok.

Gedurende de onderzoeksperiode neemt het percentage asielzoekers met een negatieve beschikking dat in beroep gaat toe. Een verklaring voor de stijging in de bereidheid om in beroep te gaan is niet op basis van de gegevens in dit onderzoek te geven.

De normale asielprocedure volgt in de regel op de AC-procedure wanneer het asielverzoek in de AC-procedure niet is afgedaan. De wettelijke termijn waarin de asiel-beslisprocedure moet zijn afgerond, is zes maanden. Onder de Vw 2000 kan deze termijn worden verlengd als nader onder-zoek moet worden uitgevoerd bij derden of als het asielveronder-zoek onder een besluitmoratorium valt. In de normale asielprocedure is het mogelijk tegen een negatieve beslissing in beroep te gaan. Daarnaast kan in hoger beroep worden gegaan tegen de uitspraak van de rechter in een beroepszaak. In dit hoofdstuk worden de karakteristieken van de normale asielprocedure beschreven. Achtereenvolgens worden de volgende karakteristieken belicht: 1 instroom in de normale asielprocedure;

2 nader onderzoeken en besluitmoratoria; 3 routes;

4 resultaat;

5 doorlooptijden van de individuele processtappen.

5.1 Instroom

De instroom in de normale asielprocedure bestaat uit instroom door doorverwijzing vanuit AC beslis, directe instroom in de normale asielpro-cedure en terugverwijzingen naar de normale asielproasielpro-cedure uit beroep of hoger beroep. De doorverwijzingen vanuit de AC-procedure naar de normale asielprocedure hebben het grootste aandeel in de instroom. De totale instroom van verzoeken in de normale asielprocedure is over de onderzoeksperiode 42.291 verzoeken. Doordat sommige asielzoekers asiel beslis meerdere keren doorlopen, is het aantal asielzoekers in de normale asielprocedure minder, namelijk 40.297 asielzoekers.

Figuur 38: Instroom normale asielprocedure per maand naar herkomst (N = 42.291 asielverzoeken) 0 500 1.000 1.500 2.000 2.500 3.000

apr-01 jun-01 _aug-01 okt-01 _dec-01 feb-02 apr-02 jun-02 _aug-02 okt-02 _dec-02 feb-03 apr-03 jun-03 _aug-03 okt-03 _dec-03 feb-04 apr-04 jun-04

Maand

Aantal asielverzoeken

Instroom uit AC Directe instroom normale

asielprocedure AC-beschikking en instroom

De relatief hoge instroom in de normale asielprocedure in de eerste maanden na het ingaan van de nieuwe Vreemdelingenwet ten opzichte van de periode erna is het gevolg van een relatief hoge totale instroom van asielverzoeken in deze periode en een lager percentage AC-afdoeningen in deze periode.

De instroom van asielzoekers die een AC-beschikking hebben, bestaat onder andere uit asielzoekers die na een negatieve beschikking in de AC in beroep zijn gegaan en door de rechtbank zijn teruggewezen naar de IND. De pieken in directe instroom in de normale asielprocedure in de periode maart tot juni 2003 zijn niet goed te verklaren, maar komen overeen met een forse stijging in de directe instroom van asielzoekers uit Irak (figuur 39).

Figuur 39: Directe instroom in de normale asielprocedure per maand en naar nationaliteit (N = 7.749 asielverzoeken)

0