overschatten.
3.3.4 Sociale steun voor gezonde keuzes
Er zijn respondenten die herkennen dat er weinig steun is in de sociale omgeving voor gezonde(re) keuzes, bijvoorbeeld in de vorm van het aanbieden van gezonde snacks op een verjaardag. Deze respondenten geven aan dat ze verwachten of al hebben meegemaakt dat 'de visite' gezonde snacks afkeurt met een opmerking als 'heb je konijnen gekregen of zo?' Ook geeft een aantal respondenten aan dat partner, familie of mensen op school groente en sla maar 'konijnenvoer' vinden. Er zijn echter ook respondenten (de verhouding tussen deze twee groepen is ongeveer 50-50) die vertellen dat ze niet ervaren/verwachten dat de omgeving negatief commentaar geeft op gezonde keuzes of ze laten ze 'zich niet gek maken' omdat volgens hen 'iedereen moet doen en laten wat hij of zij zelf wil'.
En als uw zoon gezond eet op school, kan hij dan commentaar krijgen? 'Ja, dan is het konijnenvoer. In de kantine verkopen ze nu ook gezond eten. De kroketten zijn daar ook weg. Maar goed dan gaan ze naar de Febo. Je hoort ze zeggen bij mij op school dat het konijnenvoer is. En ook docenten zeggen dat. Een vrouw die altijd gezond eet zeggen ze tegen: oh weer dat konijnenvoer. Docenten kunnen net kinderen zijn hoor. Het zijn geen goede voorbeelden.'
'De kaasjes vervangen voor worteltjes? Nee, die is gek, hoor ik dan!' Hebben vrienden invloed op je eetpatroon? 'Nee, ik laat me niet gek maken. Neem nog een hamburger zeggen ze dan. Dan neem ik een salade, maak ik zelf wel uit. Ik heb vrienden van mijn leeftijd maar ik heb ook vrienden van tussen de 25 en 30; fanatieke sporters.'
'Nee, ik krijg beslist geen commentaar op wat ik eet. Iedereen moet doen en laten wat ze willen, zeker wat eten betreft. Ik kan me meer voorstellen dat als ik zit te blowen dat men daar wat van vindt.'
3.3.5 Opvattingen over de prijs van gezonde voeding
Van de respondenten meent een aantal dat gezond eten niet per se duurder is dan ongezond eten. Een kleiner aantal meent dat dit wel zo is en twee respondenten hebben geen idee. De respondenten die niet menen dat gezond eten duurder is denken bij ongezond eten aan het halen van fastfood wat volgens hen duurder is dan zelf koken. Het is verder volgens deze respondenten gewoon een kwestie van bewust, creatief bood- schappen doen; dan hoeft gezond eten niet duurder te zijn dan ongezond eten. Ten slotte wordt door deze respondenten gewezen op een aantal gezonde producten (komkommer,
3
tomaat, sla) die volgens hen 'niets' kosten. De respondenten die wel het gevoel hebben dat gezonde voeding duurder is dan ongezonde voeding menen dat vers (wat volgens hen gezonder is) duurder is dan niet verse producten, dat magere producten duurder zijn dan niet-magere producten, dat gezonder vlees ('kipfilet') duurder is dan ongezonder vlees ('shoarma', 'leverworst'), dat bijvoorbeeld aardappels-groente-vlees duurder is dan een hamburger als avondmaaltijd, dat light producten en andere producten die gezonder zouden zijn (Max Havelaar bananen, producten van het merk Bertoli, olijfolie, tomaten, fabrieksbrood, Becel) duurder zijn dan de ongezondere varianten van deze producten (gewone bananen, margarine, brood van de warme bakker):
'Stel je voor dat je dat elke avond moet bestellen, dan kom je duurder uit dan dat je groente koopt en bij de slager verse producten neemt.'
'Ik denk eigenlijk dat gezond juist misschien wel goedkoper is. Wat ik zie als ik in de supermarkt rondkijk; een gezonde maaltijd kun je voor weinig neerzetten. Vette hap kost iets meer. Of je moet het zelf bakken.'
'Als je wat minder geld voor boodschappen hebt, ben je geneigd snel de diepvriespizza te pakken. Dan is het lastiger een gezonde maaltijd te koken. Bertoli en bijvoorbeeld light producten zijn altijd duurder.'
'Als ik een week lang gezond eet, zeg maar aardappelen, groenten en vlees ben ik 80 euro in de week kwijt. Maar met hamburgers en zo ben ik goedkoper uit.' Opvallend vaak beginnen respondenten spontaan over biologische voeding als voorbeeld van gezonde maar (veel te) dure voeding:
'Wat ik wel zie in de supermarkt. Schaaleieren, biologisch. Hebben wel een prijskaartje. Zo gezond, maar ben je 4 euro meer kwijt. Biologisch vlees. Volgens mij zal het wel gezonder zijn maar ik doe er niet aan mee. Het is te duur en ik proef het verschil niet.'
'Als je op de biologische tour gaat wel. Dan betaal je 3 keer zoveel.'
'Ik denk dat gezonde voeding duurder is. Als je bijvoorbeeld biologische groenten koopt, dan is het veel duurder dan normaal. Als ik 50 euro in de week heb dan kom ik 3 dagen door met biologische voeding. Ik zeg niet dat gewone groenten ongezonder zijn dan biologisch, maar je krijgt wel die bestrijdingsmiddelen binnen.'
Veel respondenten laten overigens in het algemeen lang niet al hun keuzes voor voedingsproducten alleen afhangen van de prijs:
Let je op prijs als je eten kiest? 'Niet altijd…. Soms wel natuurlijk. Als er 2 dezelfde dingen liggen en de een 3 euro is en de ander 1,5 euro, dan koop ik die