Wanneer een verzoek wordt ingediend om huisartsen een jaar lang vragen te laten beantwoorden over huiselijk geweld en kindermishandeling, kan hierbij tevens
Databronnen gezondheidszorg en hulpverlening 59
gevraagd worden onderscheid te maken tussen huiselijk geweld en kindermishandeling en tussen de verschillende vormen huiselijk geweld of kindermishandeling (lichamelijk, psychisch, seksueel).
Kindermishandeling buiten huiselijke kring
Tevens kan gekozen worden voor het toevoegen van vragen op basis waarvan onderscheid mogelijk is tussen kindermishandeling binnen en buiten de huiselijke kring. Het gaat daarbij bijvoorbeeld om vragen over de relatie tussen dader en slachtoffer en locatie van het geweld.
Informatie over rollen
De gegevens die via CMR verzameld kunnen worden hebben betrekking op patiënten die zich tot de huisarts wenden met letsel of klachten die gerelateerd kunnen zijn aan huiselijk geweld of kindermishandeling. Het gaat in dat geval primair om slachtoffers. Gegevens over plegers kunnen niet worden verkregen via CMR.
Informatie over geslacht/gender
Wanneer een verzoek wordt ingediend om huisartsen een jaar lang vragen te laten beantwoorden over huiselijk geweld en kindermishandeling, kan hierbij tevens gevraagd worden naar gegevens over geslacht en gender.
Kwaliteit
Hieronder wordt de kwaliteit van de data van CMR besproken.
Volledigheid
CMR wordt gevuld door een representatieve groep van 59 Nederlandse huisartsen in 42 praktijken. Bij de keuze van praktijken wordt rekening gehouden met geografische spreiding en met spreiding over gebieden met verschillende omgevingsadressendichtheid (een indicator voor bevolkingsdichtheid). In de huidige samenstelling van praktijken geldt dat het noorden van het land enigszins is oververtegenwoordigd, terwijl het oosten van het land enigszins is ondervertegenwoordigd (NIVEL 2015).
De huisartsen die gegevens verzamelen voor CMR hebben zich uit vrije wil gecommitteerd aan de extra inspanning die dit met zich meebrengt. Ze ontvangen hiervoor een kleine financiële tegemoetkoming. De gegevens die zij voor CMR verzamelen wordt door NIVEL steekproefsgewijs op volledigheid gecontroleerd. Hieruit blijkt dat de CMR over de gehele linie een lichte onderschatting oplevert, omdat de huisartsen niet in alle gevallen de tijd hebben of nemen om de extra vragen voor de CMR te beantwoorden. De ervaring leert, zo vertelt een medewerker van NIVEL, dat het vereenvoudigen van de handelingen die de huisartsen moeten uitvoeren (bijvoorbeeld door het laten verschijnen van een pop-up-scherm met vragen zodra de huisarts een bepaalde ICPC-code invult) de volledigheid van de gegevens ten goede komt. Wel is de verwachting dat de volledigheid afneemt naarmate het aantal vragen en de detaillering van de vragen toenemen.
Validiteit
CMR biedt mogelijkheid om bij bepaalde IPCP-codes die gerelateerd kunnen worden aan huiselijk geweld en kindermishandeling - bijvoorbeeld de code voor geweld - een aantal extra vragen te laten beantwoorden over huiselijk geweld en kindermishandeling. Hiermee worden niet alle gevallen van huiselijk geweld en kindermishandeling ondervangen. Er kunnen zich situaties voordoen waarbij er wél sprake is van huiselijk geweld en kindermishandeling, maar niet in combinatie met één van de gekozen IPCP-codes. Dit betekent ook dat niet alle vormen van huiselijk geweld en kindermishandeling evenveel kans hebben om in de het CMR te worden geregistreerd.
Continuïteit
Om gegevens over huiselijk geweld en kindermishandeling op te nemen in de CMR dient daartoe een verzoek te worden ingediend bij NIVEL. In het geval dat dit verzoek wordt gehonoreerd, levert dit op zijn vroegst informatie op over huiselijk geweld en kindermishandeling in 2017, aangezien de CMR voor 2016 al is vastgesteld. De mogelijkheid bestaat om de vragen gedurende meerdere jaren in de CMR op te nemen.
4.4 Veilig Thuis registratie
6Met ingang van de nieuwe Jeugdwet in januari 2015 zijn het Advies en Meldpunt Kindermishandeling (AMK) en het Steunpunt Huiselijk Geweld (SHG) samengevoegd tot het Advies- en Meldpunt Huiselijk Geweld en Kindermishandeling (AMHK). In de uitvoeringspraktijk heeft dit de naam Veilig Thuis (VT) gekregen. De 26 VT-organisaties werken op regionaal niveau en fungeren als advies- en meldpunt voor zowel particulieren als professionals die te maken krijgen met huiselijk geweld en kindermishandeling. Bij een adviesvraag beperkt VT zich tot contact met de adviesvragers. Er worden in dat geval geen gegevens vastgelegd van het gezin of huishouden waarover de zorgen bestaan, maar alleen gegevens van de adviesvrager. Bij een melding onderneemt VT zelf stappen om de situatie van HG of KIMI in onderzoek te nemen. In dat geval legt VT wél gegevens vast van de leden van het gezin, het huishouden en/of eventuele andere betrokkenen.
Beschikbaarheid
Alle VT-organisaties zijn verplicht om twee keer per jaar bij het CBS gegevens aan te leveren over alle adviezen, meldingen en onderzoeken die ze hebben uitgevoerd over huiselijk geweld en kindermishandeling. De beschrijving van de te verzamelen gegevens is weergegeven in ‘Beleidsinformatie AMHK Informatieprotocol’. Over adviesvragen dienen gegevens te worden aangeleverd over de aanleiding voor de adviesvraag en de functie/hoedanigheid van de adviesvrager. Bij een melding (en/of een daaruit volgend onderzoek) worden door het CBS gegevens uitgevraagd over de aanleiding voor de melding (bijvoorbeeld partnergeweld, eergerelateerd geweld,
Databronnen gezondheidszorg en hulpverlening 61
kindermishandeling), de aard van het geweld (bijvoorbeeld lichamelijk mishandeling, psychisch geweld, seksueel misbruik), de functie/hoedanigheid van de melder en gegevens over de personen waarop de melding betrekking heeft.
Bereidheid
De gegevens van het CBS worden beschikbaar gesteld voor onderzoek door derden. Hiertoe dienen de onderzoekers een verzoek in te dienen bij een onafhankelijk orgaan, namelijk de Centrale Commissie voor de Statistiek.
Geschiktheid
Hieronder wordt de geschiktheid van de registraties van de Veilig Thuis registraties beschreven.