Onafhankelijke variabelen

Prikkelend initiatief

Een kenmerk van een burgerinitiatief is vaak het prikkelende karakter, dat ingaat tegen de gevestigde orde. Het prikkelende karakter ontstaat vaak doordat er een concrete aanleiding is waar een initiatief op inspeelt, dit wordt ook wel de ‘trigger’ genoemd[ CITATION Huy12 \l 1043 \m Spe13]. Het prikkelend initiatief wordt als volgt geoperationaliseerd en meetbaar gemaakt:

 Het initiatief is ontstaan naar aanleiding van een concrete gebeurtenis. Het heeft een concrete aanleiding.

Zeer eens Eens Neutraal Oneens Zeer oneens

5 4 3 2 1

 Het initiatief is prikkelend van aard, het gaat tegen de gevestigde orde in.

Zeer eens Eens Neutraal Oneens Zeer oneens

Ruimte

Een initiatief heeft ruimte nodig om zich te ontwikkelen. Het is hierbij van belang dat het initiatief niet wordt tegengewerkt, en de ruimte krijgt van partners en overheden om zich te ontwikkelen. Hierbij is het belangrijk dat de partners en overheden flexibel genoeg zijn om de bestaande praktijk en rollen te veranderen, om het initiatief ruimte te geven[CITATION Ned14 \l 1043 ].

 Het initiatief ondervindt tegenwerking door partners

Zeer eens Eens Neutraal Oneens Zeer oneens

5 4 3 2 1

 Het initiatief ondervindt tegenwerking door overheden

Zeer eens Eens Neutraal Oneens Zeer oneens

5 4 3 2 1

 Het initiatief ondervindt tegenwerking door regelgeving of vergunningen

Zeer eens Eens Neutraal Oneens Zeer oneens

5 4 3 2 1

 Het initiatief heeft de vrijheid haar eigen weg te gaan [ CITATION Huy12 \l 1043 \m Iga15]

Zeer eens Eens Neutraal Oneens Zeer oneens

5 4 3 2 1

Focus

Het is voor het succes van een initiatief van belang dat er een duidelijke focus is waaraan wordt gewerkt. Ontbreekt deze focus dan zal het initiatief niet slagen. Een duidelijke focus wordt als volgt geoperationaliseerd: Een gedeeld en helder doel dat de interacties structureert en de kwaliteit hiervan ook stimuleert[CITATION Ned14 \m Com94 \l 1043 ].

 Het doel van het initiatief is mij duidelijk.

Zeer eens Eens Neutraal Oneens Zeer oneens

 Ik herken mij in het doel van het initiatief.

Zeer eens Eens Neutraal Oneens Zeer oneens

5 4 3 2 1

Interactie locatie

Interactie tussen partners en tussen partners en het initiatief kan op verschillende manieren plaatsvinden en ook op verschillende locaties, zowel fysiek als via informatiesystemen. Het is belangrijk dat er ergens interactie plaatsvindt[CITATION Ned14 \l 1043 ]. Interactielocatie is als volgt meetbaar gemaakt:

 Waar vindt het contact tussen u en het initiatief plaats?

Sociaal kapitaal

Sociaal kapitaal gaat over de relaties in het netwerk van de Anjerpunten. Deze relaties zijn in beeld gebracht door gebruik te maken van een zogenaamde naamgenerator. Een naamgenerator bestaat uit een aantal vragen, waarmee door verschillende vragen te stellen, het netwerk van de respondent zo volledig mogelijk in beeld wordt gebracht[ CITATION Fla00 \l 1043 ].

Naamgenerator:

• Vul de namen in van de mensen, uit uw netwerk, die werkzaam zijn bij een (semi-) overheid (provincie, gemeente, waterschap...)

• Vul de namen in van de mensen, uit uw netwerk, die behoren tot uw marktpartners • Vul de namen in van de mensen, uit uw netwerk, die behoren tot de bureaus/bedrijven

waarmee u samenwerkt

• Vul de namen in, van mensen uit uw netwerk, die behoren tot de overige Anjerpunten waarmee u samenwerkt

• Vul de namen in, van mensen uit u netwerk, die behoren tot uw familie/vrienden/overig

Met behulp van de namen uit de naamgenerator kunnen de dimensies van sociaal kapitaal verder worden onderzocht. De variabele sociaal kapitaal bestaat uit twee dimensies. Per dimensie zijn er indicatoren geformuleerd waarmee de dimensie meetbaar is gemaakt.

Mondelinge communicatie (Telefoon, WhatsApp, sms) Schriftelijke communicatie (brief of email)

Fysieke ontmoeting, namelijk… Anders, namelijk…

1. De eerst dimensie is de aard van de relatie. Wanneer er een sterke band bestaat tussen individuen, vindt er ook betere uitwisseling plaats. Door middel van twee indicatoren is deze dimensie meetbaar gemaakt[ CITATION Gra73 \l 1043 \m Bor13].

Frequentie contact is gebaseerd op het werk van Borgatti (2013).

 De respondenten is gevraagd om per relatie aan te geven hoe vaak er contact plaatsvindt. 1. Nooit

2. Eens per jaar of minder 3. Om de paar maanden 4. Om de paar weken 5. Wekelijks

6. Dagelijks

Vertrouwen is een belangrijke indicator voor de aard van de relatie. Vertrouwen is meetbaar

gemaakt door de respondenten te vragen om voor iedere relatie in hun netwerk de volgende vraag te beantwoorden[ CITATION Gaa05 \l 1043 ]:

 Als je elkaar tegenkomt op straat, zou je elkaar dan aanspreken of niet? 1. Ja

2. Misschien 3. Nee

2. De locatie van de relaties in het netwerk is gemeten, door eerst huidige baan van alle relaties van de initiatieven in beeld te brengen. Deze banen zijn voorzien van een rangscore met behulp van de job prestige scores [ CITATION Hau96 \l 1043 ]. Door de score van de laagst bereikte positie af te trekken van de hoogst bereikte positie, wordt de range van bereikte posities van een individu verkregen [ CITATION Lin01 \l 1043 \m Lin99]. Hoe hoger deze score is, hoe meer bereik het individu heeft.

Grensoverschrijdende activiteiten

Wanneer een initiatief over de grenzen van het eigen cluster heen kan kijken, zal de effectiviteit van het initiatief toenemen[ CITATION Lin01 \l 1043 ]. De grensoverschrijdende activiteiten worden gemeten met gegevens uit de enquête. Drie dimensies zijn onderscheiden die gezamenlijk de variabele grensoverschrijdende activiteiten vormen.

De eerste dimensie is de sterkte van zwakke relaties. Deze dimensie is meetbaar gemaakt met de indicator structurele gaten. Met behulp van het software programma UCINET, kunnen de structurele gaten in het netwerk worden gemeten.

De tweede dimensie is de sterkte van de locatie. Wanneer een initiatief relatief dichtbij veel bruggen is gelokaliseerd, is het initiatief effectiever. De indicator voor deze dimensie is het aantal zwakke relaties dat een initiatief heeft. Een zwakke relatie is een relatie die alleen met het initiatief een relatie heeft.

De derde dimensie is de locatie in de hiërarchische structuur. Hoe beter de sociale positie van een individu, hoe beter de toegang tot relaties en hulpmiddelen[ CITATION Lin01 \l 1043 ]. Uit onderzoek van Lin (1999) bleek dat iemand met een betere educatie, een voormalige baan en een hoger inkomen, beter sociaal kapitaal heeft dan iemand die dit niet heeft. Omdat dit onderzoek richtte op mensen die geen baan hadden, heeft het hebben van een voormalige baan ook significante invloed op het sociaal kapitaal. In deze studie is dit echter niet van belang, dus wordt het hebben van een voormalige baan, niet meegenomen. In plaats van de voormalige baan wordt de huidige baan gebruikt. De hiërarchische positie wordt gemeten door gebruik van twee indicatoren: opleidingsniveau en rangscore huidige baan. Naar het inkomen van de respondenten wordt niet gevraagd omdat dit gevoelig kan zijn omdat de gegevens niet anoniem verzameld worden [ CITATION Lin99 \l 1043 ].

 De respondenten is gevraagd om het opleidingsniveau dat van toepassing is te selecteren [ CITATION Sad06 \l 1043 ].

1. Geen onderwijs/ basisonderwijs/ cursus inburgering/ cursus Nederlandse taal

2. LBO/ VBO/ VMBO (kader- en beroepsgerichte leerweg)/ MBO 1 (assistentenopleiding)

3. MAVO/ HAVO of VWO (eerste drie jaar)/ ULO/ MULO/ VMBO (theoretische of gemengde leerweg)/ speciaal onderwijs 4. MBO 2, 3, 4 (basisberoeps-, vak-, middenkader- of specialistenopleiding) of MBO oude structuur (vóór 1998)

5. HAVO of VWO (overgegaan naar de 4e klas)/ HBS/ MMS

6. HBO propedeuse of WO propedeuse of WO propedeuse/ HBO (behalve HBO master), WO-kandidaats of WO-bachelor 7. WO-doctoraal of WO-master of HBO-master/ postdoctoraal onderwijs