Therapie-integriteit
Therapeut:________ Beoordelaar: _________ Datum beoordeling:_________ Nummer sessie: _________ Sessie: 1/ 2/ 3/ 4/ 5/ 6/ booster (omcirkelen wat van toepassing is)
Instructies: de therapie-integriteit komt tot uiting doordat de therapeut bij iedere sessie een aantal punten toepast conform het protocol. Gebruik de 5-punt schaal, hieronder afgebeeld, om de therapeut te beoordelen op het gebruik van de volgende items tijdens de sessie.
1 2 3 4 5
Zeker niet van toepassing
Niet echt van toepassing
Neutraal, niet zeker
In enige mate van toepassing
Zeker van toepassing Lees ieder item goed door en geef steeds op de 5-punt schaal aan in welke mate de bewering in het item van toepassing is op de therapeut. Doe dit door het cijfer te omcirkelen dat uw mening over de therapeut het beste weergeeft.
Sessie 1
1
Introductierondje; therapeuten en deelnemers stellen zich voor, uitleg inhoud behandeling (huiswerk, groepsregels en vertrouwelijkheid), laten zien welke onderdelen in de sessie aan bod komen, suggestie: uitdelen mapjes waarin huiswerk, hand-outs huiswerkopdrachten en informatie over slaap voor
komende weken kunnen worden bewaard. 1 2 3 4 5
2
Motivatie- en doelstellingsoefening; situatie schetsen waarin het slaapprobleem is opgelost, deelnemers dit op laten schrijven en plenair
bespreken. 1 2 3 4 5
3
Algemene informatie over slaap; interactieve les over slaap middels gebruik van flip-over of bord, vijf vragen voorleggen en bespreken ('wat is slaap', 'waarom slapen we', 'wat gebeurt er tijdens de slaap' en 'wat is er specifiek aan de slaap bij jongeren') en daarna besproken informatie
uitdelen. 1 2 3 4 5
4
Slaaphygiëne; uitleg slaaphygiëne, voor verdere uitleg gebruikmaken van
informatie uit bijlage 12.3 en deze uitdelen. 1 2 3 4 5
5
Oefening: jouw slaaphygiëne; plenair bespreken van eigen voorbeelden van slaaphygiëne en bijbehorende storende gewoonten, therapeut noteert deze voorbeelden/storende gewoonten op een flip-over of bord, uitdelen van lijst met slaaphygiënepunten (bijlage 12.4) waarvan deelnemers drie belangrijkste punten die ze bij zichzelf herkennen aanvinken, in
subgroepen van twee à drie personen kiezen deelnemers eigen punten waaraan de komende weken kan gewerkt/zal worden, plenair
ieder geval door iedereen moeten worden nageleefd (vermijden van inspanning twee uur voor slapen, niet meer drinken van cafeïne zes uur voor slapen en aanhouden van constante bedtijden).
6
Restrictie van tijd in bed; in overleg vaststellen van bedtijdadviezen,
bedtijden moeten realistische en haalbaar zijn. 1 2 3 4 5
7
Slaapefficiëntie; uitleg slaapefficiëntie, uitdelen persoonlijke voortgangsgrafieken en bedtijdenadviezen voor de komende week, plenair bespreken met aandacht voor commitment en eventuele
weerstand. 1 2 3 4 5
8
Samenvatting/afsluiting; thuis oefenen bedtijden en werkpunten
slaaphygiëne, benadrukken elke week mapjes meenemen. 1 2 3 4 5
Sessie 2
9
Huiswerk bespreken; in tweetallen en daarna plenair huiswerk bespreken (wat ging goed en minder goed?), uitdelen van nieuwe persoonlijke grafieken en bedtijden voor komende week, plenair toelichten en
bespreken. 1 2 3 4 5
10
Omgaan met malende of terugkerende gedachten; uitleg invloed van malende of terugkerende gedachten over slaap (bijlage 12.5), therapeut geeft instructie aan de groep en laat dit opschrijven, in tweetallen uitwisselen aan de groep wat daaruit is gekomen, therapeut kiest een voorbeeld uit de groep en bespreekt dit met de groep a.d.h.v. schema (bijlage 12.6), uitdelen van leeg vel met stappen waarmee deelnemers individueel één keer alle stappen doorlopen en vervolgens plenair nabespreken, nogmaals uitdelen van leeg vel met stappen om thuis te
doorlopen. 1 2 3 4 5
11
Ontspanningsoefening; uitleg ontspanningsoefening, instructie geven en uitvoeren bodyscan, plenair nabespreken, meegeven geluidsfile voor
thuisoefening . 1 2 3 4 5
12
Samenvatting/afsluiting; thuis slaaphygiëne blijven oefenen (evt. nieuwe slaaphygiëne punten toevoegen), bedtijden voor deze week aanhouden, omgaan met malende gedachten: minstens één keer invullen op de hand- out en meenemen naar de volgende sessie, ontspanningsoefening: drie of
meer keer thuis doen. 1 2 3 4 5
Sessie 3
13
Huiswerk bespreken; in tweetallen of plenair huiswerk afgelopen week bespreken, uitdelen van nieuwe persoonlijke grafieken en bedtijden voor
komende week, plenair toelichten en bespreken. 1 2 3 4 5
14
Cognitief herstructureren I; inleiding en uitleg over uitdagen storende of disfunctionele gedachten a.d.h.v. vijf vragen (bijlage 12.7), therapeut stelt een vraag en schrijft de antwoorden op een flip-over, neemt een concreet voorbeeld uit de groep en zet die om in een 'als-dan'-gedachte, vervolgens wordt deze gedachte gebruikt om de rest van de oefening door te lopen en uit te leggen, deelnemers identificeren zich paarsgewijs
opschrijven op de hand-out voor gebruik van het huiswerk voor de komende week, plenair bespreken van een 'als-dan'-gedachte en opschrijven op flip-over om volgende week op terug te komen.
15
Ontspanningsoefening; gehele of verkorte versie van de bodyscan of een andere ontspanningsoefening afhankelijk van de tijd (minimaal vijftien
minuten). 1 2 3 4 5
16
Samenvatting/afsluiting; slaaphygiëne blijven oefenen (evt. nieuwe punten toevoegen), bedtijden voor deze week aanhouden, andere oefeningen (ontspanning, gedachteboekje) blijven oefenen, oefening
storende gedachten (vijf vragen) invullen. 1 2 3 4 5
Sessie 4
17
Huiswerk bespreken; in tweetallen of plenair huiswerk bespreken, nieuwe
grafieken en bedtijden worden uitgedeeld en besproken 1 2 3 4 5
18
Cognitief herstructureren II; plenaire oefening storende gedachten bespreken a.d.h.v. de storende gedachten van de vorige sessie die nog op de flip-over staan, plenair uitwerken voorbeeld deelnemer waarbij therapeut begeleidt en een deelnemer speelt cliënt, andere deelnemers spelen therapeut en stellen ieder een van de vijf vragen en formuleren een
nieuwe helpende gedachte. 1 2 3 4 5
19
Ontspanningsoefening; gehele of verkorte versie van de bodyscan of een
andere ontspanningsoefening afhankelijk van de tijd en planning sessie. 1 2 3 4 5 20
Peer pressure/invloed van anderen; toelichting therapeut beïnvloeding
van anderen en vraagt om voorbeelden. 1 2 3 4 5
21
Rollenspel; rollenspel spelen met een concreet voorbeeld, nabespreken en
samenvatting maken. 1 2 3 4 5
22
Samenvatting/afsluiting; slaaphygiëne blijven oefenen (evt. nieuwe punten toevoegen), bedtijden voor deze week aanhouden, andere oefeningen (ontspanning, gedachteboekje) blijven oefenen, oefening
storende gedachten (vijf vragen) invullen. 1 2 3 4 5
Sessie 5
23
Huiswerk bespreken; in tweetallen of plenair huiswerk afgelopen week bespreken, nieuwe persoonlijke grafieken en bedtijden worden uitdelen
en bespreken. 1 2 3 4 5
24
Terugvalpreventie; therapeut stelt de volgende vragen aan deelnemers en schrijft de antwoorden op een flip-over: 'welke punten zijn er in de huiswerkbespreking naar voren gekomen die kunnen misgaan of minder goed gingen de afgelopen weken? 'Wat kun je doen in deze situaties?', na
afloop bijlage 12.8 uitdelen. 1 2 3 4 5
25
Bedtijdenberekening; therapeut bespreekt a.d.h.v. bijlage 12.9 een
eenvoudige methode om zelf de bedtijden te berekenen. 1 2 3 4 5 26
Ontspanningsoefening; gehele of verkorte versie van de bodyscan of een
andere ontspanningsoefening afhankelijk van de tijd en planning. 1 2 3 4 5 27 Samenvatting/afsluiting; slaaphygiëne blijven oefenen (evt. nieuwe 1 2 3 4 5
punten toevoegen), bedtijden voor deze week aanhouden, andere oefeningen (ontspanning, gedachteboekje, storende gedachten) blijven oefenen.
Sessie 6
28
Ontspanningsoefening; gehele of verkorte versie van de bodyscan of een
andere ontspanningsoefening afhankelijk van de tijd en planning. 1 2 3 4 5
29
Bedtijdengrafieken en uitleg berekening; nieuwe persoonlijke grafieken en bedtijden uitdelen en plenair bespreken. Hierbij is extra aandacht voor
het berekenen van de bedtijden. 1 2 3 4 5
30
Samenvatting/terugvalpreventie; alles onderdelen die in de afgelopen zes weken aan bod zijn gekomen bespreken. Alle onderdelen en oefeningen uit de CGT voor insomnia bespreken (slaaphygiëne, bedtijden,
gedachtenboekje, oefening met terugkerende of malende gedachten,
ontspanningsoefening, omgaan met druk van anderen). 1 2 3 4 5
31
Evaluatie; bespreken welke oefeningen goed of minder goed hebben gewerkt, wat de deelnemers hebben geleerd van het slaapprogramma. Dit kan op de manier van huiswerkbespreking of d.m.v. een vragenlijst
(bijlage 12.10) 1 2 3 4 5
32
Boostersessie; deelnemers herinneren aan de tijd en plaats van de boostersessie twee maanden na sessie 6, slaapdagboek een week van
tevoren invullen. 1 2 3 4 5 Boostersessie 33
Programma; korte uitleg doel en programma boostersessie waarin alle
onderdelen uit de zes sessies aan bod komen. 1 2 3 4 5
34
Grafiek slaapdagboekje; uitdelen grafieken slaap over de afgelopen week, in tweetallen bespreken daarna plenair, extra aandacht voor
zelfberekening bedtijden. 1 2 3 4 5
35
Interview; in tweetallen elkaar interviewen a.d.h.v. alle vragen op
interviewblad (bijlage 12.10), therapeut geeft extra instructie . 1 2 3 4 5
36
Plenair nabespreken; aan iedereen uitleggen wat er bij zijn/haar maatje goed ging, wat er moeilijk ging in de afgelopen twee manden en wat die
persoon anders gaat doen. 1 2 3 4 5
37
Plenair bespreken wat je kunt doen als het 'misgaat'?; therapeut
bespreekt met de groep de vijf vragen uit de hand-out terugvalpreventie
(bijlage 12.8) en deelt dit daarna uit. 1 2 3 4 5
38
Ontspanningsoefening; gehele of verkorte versie van de bodyscan of een
andere ontspanningsoefening afhankelijk van de tijd en planning. 1 2 3 4 5 39 Evaluatie; plenair of door gebruik van vragenlijst korte evaluatie houden. 1 2 3 4 5
Verbaal gedrag van de therapeut
Therapeut:________ Beoordelaar: _________ Datum beoordeling:_________ Nummer sessie: _________ Sessie: 1/ 2/ 3/ 4/ 5/ 6 (omcirkelen wat van toepassing is)
Instructies: Gebruik het observatieschema, hieronder afgebeeld, om de therapeut te beoordelen op het gebruik van de volgende items tijdens de sessie. Lees ieder item goed door en geef steeds op het observatieschema aan hoe vaak het item van toepassing is op de therapeut. Doe dit door te tellen hoe vaak het item voorkomt (= frequentie).
Verbaal gedrag van de therapeut waarbij de therapeutische relatie wordt gemeten, door middel van:
Versterking
Totale
frequentie
52
Complimenteren (bijv. ‘heel goed
gedaan’, ‘goed’)
53
Bekrachtigen (bijv. ‘maar
natuurlijk’, ‘oké’) Onderscheidend Totale frequentie 54
Deelnemer geeft een specifieke verbale reactie op een vraag die de therapeut stelt (bijv. 'wanneer begon het probleem?', 'ongeveer
twee jaar geleden')
Motivatie
Totale
frequentie
55
Overtuigen ('bijv. als je dat doet
dan gebeurt dit…')
56
Geruststellen (bijv. 'je komt er wel', ‘heel normaal, iedereen heeft
dat’)
57
Positieve consequenties
beschrijven (bijv. 'je zult je veel
beter voelen')
58
Negatieve consequenties
beschrijven (bijv. ‘het is belangrijk
dat…’, ‘ik zou toch zorgen dat…’)
Bijlage 3