In de monitor wordt gevraagd aan studenten wat zij vinden van het nut van de lessen voor hun toekomst. Als je ergens het nut van inziet, blijf je ook gemotiveerd om de lessen te volgen. We hebben gekeken of er een verband is tussen het nut van de lessen en het cijfer dat studenten aan hun opleiding geven. Zoals in figuur 5.9 te zien is, geven studenten die slecht oordelen
7,4
45 44
over het nut van hun lessen ook een veel lager cijfer aan hun opleiding. De opleiding krijgt daarentegen een veel hoger cijfer van studenten die positief oordelen over het nut van de lessen.
figuur 5.9: Welk rapportcijfer geef je jouw opleiding? Naarmate waarin lessen nut hebben voor de toekomst
figuur 5.10: Wat vind je van het nut van de lessen? Naarmate waarin studenten met plezier naar school gaan.
JOB beveelt dus scholen aan erop te letten dat het duidelijk is voor studenten waarom bepaalde lessen worden gegeven, en wat het nut ervan is voor de toekomst van de student. Want behalve dat het studenten gemotiveerd houdt, geven ze ook aan met meer plezier naar school te gaan. Dit kun je terugzien in figuur 5.10.
Inspraak
Als belangenbehartiger van mbo-studenten vinden we het belangrijk dat er goed wordt geluisterd naar de mening van studenten. Daarom is de JOB-monitor ooit in het leven geroepen. Jullie zijn immers degenen die het onderwijs ervaren.
Naast dat het onderwijs daar beter van wordt, blijkt ook uit de resultaten dat studenten naar wie er wordt geluisterd, ook veel positiever zijn over hun school.
We zijn dan ook blij om te zien dat uit de resultaten van dit jaar blijkt dat scholen steeds beter luisteren naar studenten. De mening van de student wordt dus elk jaar belangrijker. JOB vindt het heel goed dat scholen zich hiervoor inzetten, en hopen dat hier de komende twee jaren weer aandacht aan wordt besteed.
Het loont ook echt voor scholen om de mening van studenten serieus te nemen. In figuur 5.11 is te zien dat, wanneer studenten het gevoel hebben dat hun mening ertoe doet op school, hun school bijna met twee punten beter beoordelen dan wanneer er slecht naar de studenten wordt geluisterd.
7,3
ONDERWIJS EN BEGELEIDING
45 44
figuur 5.11: Welk rapportcijfer geef je jouw school? Naarmate waarin de school luistert naar de mening van studenten
In figuur 5.12 zien we ook dat er een positief verband is tussen de beoordeling van docenten hoe ze lesgeven en of docenten aan studenten vragen wat ze vinden van lessen. Als docenten vragen naar de lesbeleving, zijn studenten veel positiever over hoe docenten lesgeven (76 procent). Wanneer weinig tot geen docenten vragen naar de lesbeleving, is dat maar 36 procent.
figuur 5.12: Wat vind je van hoe jouw docenten lesgeven? Naarmate waarin docenten naar lesbeleving vragen
In de ‘Dit zegt JOB’ sectie van het thema Medezeggenschap op bladzijde 77 gaan we dieper in op de belangen van inspraak van studenten, en waarom het zo belangrijk is voor goed onderwijs én voor studenten zelf. Ook geven we daar tips hoe er andere vormen (anders dan de studentenraad of JOB-monitor) van participatie kunnen worden vormgegeven op school.
Wat kun je als studentenraad doen?
Hulp om goed te presteren & begeleiding
We vinden het als JOB heel belangrijk dat iedere student in de gelegenheid is om het beste uit zichzelf te halen. Studenten waarderen dit ook, aangezien ze positiever zijn over hun school wanneer ze goed worden begeleid en school hen helpt om goed te presteren. Als er uit de monitor naar voren komt dat studenten vinden dat de school hen niet helpt om goed te presteren, dan kun je een rondvraag doen onder studenten om erachter te komen waar ze behoefte aan hebben. Wat zou hen helpen om goed te presteren? Hebben ze daar hulp bij nodig van docenten, om bijvoorbeeld goed te leren plannen?
Het woord ‘begeleiding’ omvat natuurlijk veel onderdelen, dus het is goed om verder te onderzoeken waar knel- en verbeterpunten liggen.
We zien als JOB ook graag dat studenten bij wie het studeren makkelijk afgaat, worden gestimuleerd om deel te nemen aan andere activiteiten voor extra uitdaging. Plaatsnemen in de studentenraad is daar een voorbeeld van, maar ook excellentieprogramma’s of studeren in het buitenland zijn opties. Het is dan wel belangrijk dat studenten op de hoogte zijn van deze mogelijkheden. Je kan bijvoorbeeld posters maken waarop staat welke mogelijkheden er allemaal zijn als je als student extra uitdaging zou willen, of laat deze informatie op de monitoren in school projecteren.
7,3
ja, bij (nagenoeg) alle vakken neutraal nee, bij (nagenoeg) geen enkel vak
Docenten vragen naar lesbeleving
47 46
Nut van de lessen vergroten
Als uit de resultaten naar voren komt dat studenten op jouw school vinden dat de lessen niet nuttig zijn, dan is het goed om hier dieper in te duiken. Studenten die namelijk het nut inzien van de lessen, zijn meer gemotiveerd en geven hun opleiding ook een veel hoger cijfer! Een mogelijke manier hiervoor is het instellen van de zogenoemde vakevaluaties.
Bij een vakevaluatie krijg je de mogelijkheid om een aantal vragen te beantwoorden over het vak dat je hebt gevolgd.
Deze vragen kunnen gaan over de inhoud van de lessen, over de docenten en het lesmateriaal. Hier kunnen studenten ook aangeven of ze de lessen wel of niet nuttig vinden. De feedback wordt vervolgens door de betreffende docenten gelezen zonder dat zij weten van welke student de feedback komt. Maar daar blijft het niet bij! De evaluaties worden vaak ook bekeken door het opleidingsmanagement. Zij kijken dan met een scherpe blik naar de evaluaties van de vakken. Ook opmerkingen over extra studiekosten, het nut van bepaald lesmateriaal en vak als onderdeel van de opleiding worden kritisch bevraagd en veranderd waar nodig. De vakevaluaties zijn niet bedoeld om af te rekenen met een docent, maar om te zorgen voor verbetering van de lessen. Tegelijkertijd mogen studenten ook nooit worden afgerekend op hun feedback, dus je cijfer wordt niet beïnvloed door je mening over een vak!
De vakevaluaties zijn dus belangrijk. Ze zorgen ervoor dat jij, je medestudenten, de docenten en het opleidingsmanagement zich constant afvragen hoe het onderwijs kan worden verbeterd. Je kunt het zo zien: door vakevaluaties in te voeren op jouw school en jouw mening te geven, verbeter je het vak voor de volgende student. Jouw feedback kan dus zorgen voor een fijnere schoolervaring voor jezelf en voor andere studenten.
Wat ook zou kunnen, is dat je een klassenvertegenwoordiger aanstelt. Deze kan de meningen van zijn of haar klasgenoten verzamelen over een vak, door hen mondeling wat vragen te stellen. De klassenvertegenwoordiger kan dit dan doorspelen aan het opleidingsmanagement.