From: Tim de Boer, Drone/RPAS Pilot and Engineer at Droneland
Date: 11 may 2016
Duration: 31:51
Melissa
En wat is jouw functie hier?
Tim
Gewoon all-round medewerker, dus bij droneland zijn we importeur en verkoper. En we doen ook vlieglessen, we geven heel veel service. We doen ook reperatie. En we doen dat voornamelijk voor de producten van DJI. En dat is dus ja een chinese drone fabrikant. Dus we doen hier zelf eigenlijk niks aan ontwikkeling.
Melissa
Oh ok, want op de website stond dat jullie zelf ook bouwen.
Tim
Ja we bouwen wel zelf ja. Alleen die dat zijn dan meer zeg maar bouwpakketten ook van DJI, waarin je eigenlijk bepaalde componenten kiest, wat de klant wil. Een bepaald frame, bepaalde ja gimmballs zoals dat dan heet. Dat is een camera bevestiging.
Melissa
Ja zoals payloads
Tim
Ja, dat zijn de payloads. Zo zou je het kunnen omschrijven. En met een bepaalde accu, bepaalde besturings communicatie. Dus echt het systeem zeg maar, bepaalde besturingsunit die je in je handen hebt. Ja dat is bij grotere modellen wat meer vrij in te richten zeg maar. Bij de kleinere modellen zoals bijvoorbeeld de phantom heb je bijvoorbeeld maar een keuze. Je hebt dan een optie, daar wordt het dan op aangeleverd.
Melissa
Ok, ja en ik zie dan bij die bijvoorbeeld dat daar je mobiel ingeplaatst kan worden.
Tim
Ja, de phantom en de aspire hebben allemaal een afstandsbediening met een houder voor een tablet en een smartphone. En het idee is dat je dus via de usb aansluiting op de achterkant, de data van de drone, inclusief het beeld, live op je mobiel laat zien, met een kabel gewoon zeg maar.
Melissa
Ja, ok want de drone communiceert met dat kastje zeg maar, en dat kastje communiceert weer met de mobiel.
Tim
Ja, precies. Nee in principe is de mobiel eigenlijk een toevoeging om de data en de video te tonen. Dus hij werkt ook zonder die mobiel. Je kan hem helemaal vliegen zonder een mobiel ook, alleen dan heb je geen beeld van je drone behalve dat je hem ziet. Je kan gewoon naar je drone kijken. Maar je ziet dan niet precies wat de camera filmt. Ja kijk op je mobiel kan je bijvoorbeeld ook zien hoe hoog je vliegt en hoe ver je vliegt. En dat soort dingen.
Melissa
Ja, want daar zit geen schermpje op
Tim
Nee daar zit verder geen scherm op. Melissa Daar komen ze ook nooit mee aangeleverd?
Tim
Nee, nee.
Melissa
En wat is dat knopje daar dan?
Tim
Dat knopje daar is dat hij weer automatisch terugvliegt.
Melissa
Ja, ok want dat is natuurlijk een verschil tussen verschillende drone modellen dat de een dat wel heeft en de ander heeft dat niet.
Tim
Ja, ik spreek nu voornamelijk over de DJI modellen. Maar ik moet toch wel zeggen dat de meeste kant-en-klare drones die hebben allemaal wel zo’n return-to-home functie.
Melissa
En dat is wel gewenst volgens mij?
Tim
Dat is zeker wel gewenst ja. Vaak is het ook een automatische actie van de drone op het moment dat die het besturingssignaal helemaal kwijt raakt. Dus op het moment dat deze wegvalt, doordat de accu uitvalt of doordat die buiten bereik wordt gevlogen of door een andere storing. Dan kiest de drone er zelf voor om die actie te starten.
Melissa
En is dat iets wat een soort van verplicht gesteld kan worden?
Tim
In de professionele branche van drones is het wel een verplichting dat een drone in ieder geval een actie onderneemt op het moment dat de besturing wegvalt. En of dat nou naar huis vliegen is of gewoon stil hangen of desnoods gewoon dalen op de plek waar die dan is, dat is, dat kun je je afvragen in hoeverre dat veilig is, maar hij moet in ieder geval iets doen.
Melissa
En hoe werkt die communicatie van daar naar dat kastje dan? Via radiogolven?
Tim
Ja dat is gewoon elektromagnetische straling.
Melissa
Maar wat zendt hij uit dan precies?
Tim
Nou het om het even te vergelijken met Wi-Fi, het is dus heel de frequentieband. Het is gewoon 2.4 Ghz alleen het is niet zo zeer dat je dus ja echt zegmaar pakketjes heen en weer stuurt. Kijk met wi-fi is het altijd, zit er een soort van check op zeg maar die dus verifieert of het verzonden signaal ook echt is wat er gewenst was. Zoals ik Wi-Fi begrijp in ieder geval. Ik ben ook niet helemaal een expert op dat gebied. Maar met wi-fi zit er heel veel verificatie op het signaal. En met dit is het eigenlijk meer zo van er wordt gewoon gezonden en er wordt eigenlijk puur en alleen ontvangen. En eigenlijk het enige wat die checkt is of het wel van de juist zender kijkt. Kijk je kan van
deze drones kan je er meerdere tegelijk vliegen, allemaal bij elkaar. Dus dan heb je een hele hoop signaaltjes, maar het is wel natuurlijk heel erg belangrijk, dat er maar 1 drone luistert naar 1 afstandsbediening. En vice versa dat je met 1 afstandsbediening ook maar 1 drone kan bedienen. Nou en daarom worden er ID tags toegevoegd aan dat digitale signaal zodat je in ieder geval dat de ontvanger in de drone weet naar welke id die moet luisteren. Maar er is niet heel veel verificatie van nou of je nou ook echt de juiste, ja de juiste informatie, ja weinig security.
Melissa
Maar wat zendt hij terug dan? Gewoon zijn locatie waar hij is?
Tim
Nou onder andere. Kijk deze drone heeft een inderdaad een aparte feedbak signaal eigenlijk waar onder andere ook die video in zit. Ja kijk je moet je even voorstellen dat los van het besturing kun je natuurlijk ook gewoon een drone of een andere vliegende object; een model vliegtuig of een model helicopter of een whatever. Dat kun je natuurlijk ook gewoon besturen zonder enige vorm van feedback. Je kan hem ook alleen vliegen met een link die alleen maar naar de drone toe communiceert zonder enige informatie die terugkomt, dat kan natuurlijk ook.
Melissa
En dat zijn dan die goedkopere modellen waarschijnlijk?
Tim
Ja, dat is eigenlijk hoe het vroeger ging. Vroeger had je alleen maar vliegtuigen van balsahout met een brandstofmotor aan boord en dan had je inderdaad, dan was je blij als je zeg maar vier kanalen kon besturen. En tegenwoording is het dus inderdaad en ja communicatie die heen en weer gaat. Er is een besturingsignaal voor de drone dat wordt naar de drone toegaat en er is een data link die terug komt naar de afstandbediening. En ja daar zitten onder andere ja video in en informatie in van de hoogte en de afstand et cetera.
Melissa
En hoe zit dat met de hoeveelheid bandwidth die dat kost?
Tim
Ja dat wel. Het zit ook allemaal op dezelfde frequentie. Ja dus het is echt ja twee kanten op langs elkaar heen. Hoe dat precies gaat weet ik niet. Dus ja die besturing heeft wel zeg maar een soort van prioriteit. Die is ook in principe ja krachtiger volgens mij dan het signaal wat hij terug ontvangt zeg maar. Dat mocht er een storing zijn dat eerst de feedback wordt verstoord en daarna pas de besturing, zodat je hem altijd nog kan besturen.
Melissa
Maar wat dan, stel als je nu op een open veld zou zijn en er zouden dertig van die drones vliegen, die dus allemaal op dezelfde frequenties vliegen. Gaat dat fout dan?
Tim
Nou ze zitten allemaal in dezelfde band. Dus ze vliegen nooit allemaal op dezelfde frequentie. Het is een systeem met ja zoals dat heet frequency hopping dus ze springen zeg maar van frequentie naar frequentie. Ze kijken op welke kanalen, welke het meest vrij is. Ja dus ze zoeken naar het meest vrije kanaal, met het minste interferentie. En dan springen ze ook nog weer van kanaal naar kanaal om zeg maar zoveel mogelijk diversiteit te houden in het signaal zeg maar.
Melissa
verliezen ze die connectie?
Tim
Wanneer ze verliezen. Nouja ik heb dat zelf nog nooit meegemaakt.
Melissa
Ok, nou ja ik hoor dus heel vaak dat die dingen crashen.
Tim
Ja maar dat heeft nooit met het communicatiesignaal te maken. Nee dat heeft voornamelijk te maken met bestuurders fouten. Gewoon human error. Of in sommige gevallen interne fout in de drone zelf. En dan kun je denken aan spontane accu falen, soms ook omdat de bestuurder zelf te lang door heeft gevlogen, maar ook soms omdat de accu zelf echt faalt. Heel af en toe horen we dat. Maar ja het kunnen ook andere dingen zijn. Er zijn ook invloeden van buitenaf die de techniek kunnen verstoren, dan moet je denken aan verhoogde zonneactiviteit, die GPS signalen kunnen verstoren. Ja kijk in dat geval werkt de besturing nog steeds goed en is het eigenlijk meer een soort van aan de taak van de vlieger hoe hoog is vliegvaardigheid om daar mee om te gaan. Je hebt de optie om GPS uit te zetten, de ondersteuning van de GPS, en dan op dat moment negeert de drone de GPS signalen, maar dan moet je hem op de hand vliegen. Kijk een beetje geoefende piloot kan dat, kijk ik heb daar totaal geen moeite meer zoals je misschien zou begrijpen. Kijk ik vlieg dan ook wat langer dan een paar jaar. Dus op zich is dat helemaal geen gekke situatie dat soms heb je van die dagen dat het echt heel hoog is die zonneactiviteit.
Melissa
Hoe zit dat precies met die zonnestraling
Tim
Nou nee het is niet de zonnestraling. Het is echt een effect op de achtergrond. Het is ook echt een natuur verschijnsel wat het Noorderlicht veroorzaakt. Het zijn echt elektromagnetische deeltjes die vanaf de zon als een soort storm worden wegspuwd het helal in. En op het moment dat ze langs de aarde komen dan zien we dus een Noorderlicht in de dampkring, ja merken wij er verder niks maar. Maar de satelieten van de GPS systemen hangen buiten de dampkring en die signalen worden dan verstoord. En de GPS signalen werken onder andere, dat kun je ook gewoon vinden, die werken onder andere met een de tijd correctie in de GPS signalen en die tijdcorrectie die wordt dat heel moeilijk uit te rekenen omdat dat eigenlijk, ja er zit een soort fase verschuiving in de signalen en daardoor ontvangt de drone nog wel steeds de signalen van de GPS maar daardoor weet niet meer exact wat zijn positie is. Dat loopt niet meer gelijk en daardoor kan die gewoon een kant op vliegen.
Melissa
En is het dan binnen in geschreven, een programmatje, van als dat gebeurd dan moet je terug naar je take-off spot.
Tim
Nee, nee want dat die dan ook niet meer. Hij weet gewoon niet meer waar die exact aan het vliegen is. In het verleden was daar veel, waren daar veel meer problemen mee. Toen was er alleen maar ondersteuning van GPS en tegenwoordig hebben we ook Glonas, dat is een russische variant op GPS. En daardoor is het aantal satelieten wat je verbindt gewoon veel groter. Ja alleen GPS geeft die zo door op maximaal elf satelieten en daar heb je er minimaal 7 nodig voor een goede locatie fix. Dus als je vijf corrupte signalen hebt, dan wordt het al heel moeilijk voor de drone om te kijken van wat is nou, wat zijn nou de goede signalen en welke niet. En dan
waren die zo geheette fly-aways, zoals het op zijn engels heet, die waren vaak groot. Dan zie je gewoon je drone wegvliegen eigenlijk. Maar tegenwoordig met Glonas zitten we doorgaans gewoon zo rond de vijftien en twintig satelieten en daardoor denk ik, dat is dus een aanname, dat het voor de drone een stukje robuster is om eventuele foute signalen te negeren. Ik heb sindsdien ook op dagen gevlogen waarop de activiteit, die de signalen zou kunnen verstoren erg hoog was, zonder daar echt hele duidelijke zichtbare invloeden van te zien in het vlieggedrag van de drone. Dus normaal gesproken vlieg je eigenlijk altijd met GPS ondersteuning en dan zie je echt heel duidelijk dat de drone echt ontzettend gestabilisseerd vliegt. En ja ook op die dagen zag ik dat die nog steeds deed wat die moest doen.
Melissa
En waarom is het door die GPS dan zoveel stabieler?
Tim
Nouja kij, die drone die kan dus zijn positie bepalen van links naar rechts en van voor naar achter en als ja elke invloed van buitenaf wil die drone eigenlijk van zijn positie afbrengen. Met name wind is daar een hele grote factor in en met GPS kan die dat dus, kan die die fouten erkennen en die fouten dus ook corrigeren.
Melissa
En je had het nu over dat dit kastje nu communiceert met de mobiel, maar is het ook mogelijk van de mobiel om te communiceren met het kastje? Dat die bepaalde acties geeft?
Tim
Ja je kan acties geven ja. Je kan hele globale commandos geven eigenlijk. Je kan zeggen van take-off, dus dat is eigenlijk een hele bassale actie die je dan ingeeft. Er zit dan ook een beveiliging op. Je kan ook op de knop klikken op je mobiel, maar dan moet je nog wel een slider naar rechts in het beeld schuiven om die actie ook echt te activeren.
Melissa
Ja ok, want ik zit nu te denken om inderdaad, wat mijn probleem is, wat er dus laatst op Schiphol is gebeurd, dat dus een drone over een priv´e terrein is gekomen. En dan ik ben nu met VnJ gesproken en zij willen dus inderdaad een systeem bedenken dat dus gewoon al die drones gewoon een soort van kan tracken en dan als het fout gaat dat ze dus gewoon een soort van terug kunnen sturen van je moet nu omkeren of blijven staan, maar je mag in ieder geval niet verder. Ik ben nu heel erg opzoek naar hoe je dan in dat communicatie kanaal komt. Want hier kan je niet in en op de drone zelf kan sowieso niet. Dus dan zit ik te denken misschien is het mogelijk met een tweede app ofzo en die laten verbinden met de native app die er nu al bij zit.
Tim
Ja, ok dan wil je eigenlijk zeg maar een soort van via de draadloze communicatie van mobiele apparaten wil je eigenlijk de tablet of de smartphone van die gebruiker dan zeg maar daar wil je dan een soort van inbreken zeg maar.
Melissa
Ja, of gewoon overnemen dat inderdaad als eerste een bericht van he je gaat nu op verboden gebied en als er dan niet zelf handelen dat er dan automatisch een soort van signaal wordt gestuurd van je moet inderdaad dat die terug gaat naar take-off.
Tim
Nouja, wat bij deze drones wel zo is, en dat hangt, dat hoeft niet bij elke drone zo te zijn, is dat in de software van de drone zijn zegmaar gewoon bepaalde gebieden
aangekaart als zijnde van daar mag je niet vliegen.
Melissa
Ja, dat geo-fencing
Tim
Geo-fencing ja. Of je krijgt een waarschuwing van te voren. En dan zal die wel starten en dan kun je ook vliegen maar dan krijg je wel continue waarschuwing ALS
DIT NU DOORGESTUURD WORDT NAAR DE APPen op sommige gebieden zal
die echt helemaal niet starten. Dan zal die drone gewoon niet de lucht in gaan. En als je buiten zo’n gebied start en je vliegt naar dat gebied toe dan stopt die op de rand van dat gebied.
Melissa
Dus toch wel? Want dat hebben ze dus ook getest op Schiphol en toen bleek dat bij heel veel drones gewoon ook nog steeds niet werkt.
Tim
Ja, ook bij deze en dat komt eigenlijk omdat het gebied wat door de fabrikant is gemarkeerd als zijnde het foute gebied, daar dat het is eigenlijk een soort cirkel rondom het hart van het vliegveld en in dit geval schiphol bijvoorbeeld. Maar die cirkel is veel te klein. Die diameter, die radius van die cirkel, die dient veel groter te zijn om de incidenten die we in de laatste maanden hebben gehad om die echt te voorkomen. Ja de incidenten die van de laatse maanden bevonden zich allebei in het verlengde van de nadering van bijvoorbeeld Zwanenburgbaan en dat is echt gewoon eigenlijk letterlijk boven het plaatsje Zwanenburg. En als je de afstand kijkt van het plaatsje Zwanenburg naar het hart van Schiphol. Ja dat is echt gewoon zeker een kilometer of vijf en ik geloof dat de cirkel die zij gebruiken maar ieder van drie kilometer is ofzo. Dus ja daar zie je al dat het gewoon fout gaat en dat zo’n cirkel gewoon veel groter zou moeten zijn.
Melissa
Maar dat geldt nu dus inderdaad voor gebieden die vastgezet zijn. Maar stel bijvoorbeeld bij Blijburg, daar hebben ze een heel strand. Daar zou je in principe nu mogen vliegen. Maar eens in de zoveel tijd is er ook een festival en dan mag je er weer niet vliegen. Dan staat het er niet in zegmaar.
Tim
Nee klopt, met bepaalde tijdelijke evenementen is het ook gewoon mogelijk voor de fabrikant om daar een aanduiding te maken en er zijn een aantal van die dingen. Onder andere dodenherdenking is al door DJI ingevoerd in het systeem, inclusief de locatie. Voor zover ik weet, dat zeg ik nu wel, ja er zijn een aantal van dat soort dingen die zijn wel geactiveerd. Maar nogmaal, ja weet je. Het is voor een fabrikant van een product wat wereldwijd wordt verkocht onmogelijk om bij te houden wanneer er risicovolle evenementen plaatsvinden, inclusief hun locatie en dat allemaal weer door te voeren naar de drone zelf. Want het kan pas in die drone komen als je een