A NDERE GRAFIEKEN

Natuurlijk zijn er nog vele andere grafieken welke niet in de verzameling zijn opgenomen, echter, zijn elk van deze grafieken niet hierin opgenomen om de volgende twee redenen;

 Het communiceert minder effectief dan de alternatieven welke in de verzameling zijn opgenomen.

 Het is te complex om op een dashboard te gebruiken.

Een taartgrafiek (Few 2006: 151)is waarschijnlijk één van de bekendste grafieken die niet in het overzicht is opgenomen, deze grafieken zijn ontwikkeld om een deel van het geheel te laten zien, zoals individuele producten welke tot een productcategorie behoren. Echter zoals al eerder is verteld, doet een staafgrafiek dit efficiënter weergeven, figuur 3-38 laat dit nogmaals zien.

Figuur 3-38. Een taartgrafiek en staatgrafiek met dezelfde informatie, echter is het in de staafgrafiek beter af te lezen (Few 2006: 151). Een staafgrafiek is makkelijker af te lezen omdat deze de kwantitatieve waarde weergeeft door gebruik te maken van hoogte of lengte. Een taartgrafiek daarentegen laat het zien als 2-D stukken met hoeken vanuit het midden. Onze visuele waarneming heeft er meer moeite mee om deze hoeken uit te rekenen dan het ermee heeft om de hoogte of lengte van een staaf af te lezen. Het enige voordeel van een taartgrafiek is dat gebruikers weten dat het om een stuk van een geheel gaat als ze er één zien, een staafgrafiek kan voor meerdere doeleinde gebruikt worden waardoor het niet meteen duidelijk is wat het doel van de staafgrafiek is. Dit probleem is op te lossen door dit in de benaming van de staafgrafiek te vermelden.

Dashboard Design

Data visualisatie op de effectiefste manier

28

Een ander bekend type grafiek wat niet is opgenomen in het overzicht is een radargrafiek (Few 2006: 152), een ronde grafiek welke de kwantitatieve waarde weergeeft in een lijn die, hoe hoger de waarde, verder vanaf het middelpunt gaat. Voor deze grafieken geldt ook dat een staafgrafiek de waarde een stuk effectiever weergeeft, het is makkelijker om de waarde van een hoogte of lengte af te lezen dan vanaf de afstand welke de lijn heeft vanaf het middelpunt. In figuur 3-39 is een radargrafiek te zien welke dezelfde informatie weergeeft, merk op hoeveel makkelijker het is om de waarde uit de staafgrafiek op te lezen.

Figuur 3-39. Een radargrafiek en een staafgrafiek met dezelfde informatie, echter is de staafgrafiek makkelijker af te lezen (Few 2006: 152). Er is één uitzondering waarin een radargrafiek makkelijk af te lezen is, dit is wanneer er gebruik word gemaakt van een kwantitatieve waarde welke per uur word gemeten, hierdoor kan de vorm van een klok gebruikt zodat de waarde makkelijk af te lezen is.

De laatste grafiek welke niet in het overzicht opgenomen is, is de cockpitgrafiek. Cockpit grafieken (snelheidsmeters) worden in de meeste dashboards gebruikt om een enkele waarde te tonen, soms vergeleken met een andere waarde zoals een target. Een cockpit grafiek is van origine een vorm van visualisatie welke word gebruikt in een dashboard van een auto waar we een real time waarde laten zien, zoals de snelheid, toerental of niveau van de benzinetank.

Figuur 3-40. Een cockpit grafiek (Few 2006: 54).

Een dashboard is bedoeld om veel informatie in één enkele oogopslag te laten zien, het nadeel van cockpit grafieken is echter dat ze veel (waardevolle) ruimte van het dashboard innemen om één waarde te laten zien. Wanneer we naar figuur 3-40 kijken zien we meerdere cockpit grafieken, deze nemen erg veel ruimte van het dashboard in. Echter doen de eerder behandelde bullet grafieken het werk op een effectievere manier welke minder ruimte op het dashboard inneemt.

3.2.2P

Pictogrammen zijn simpele illustraties welke op een duidelijke manier met de gebruiker communiceren en een waarde vaak een extra dimensie meegeven qua bewustwording. We maken voor deze categorie onderscheid in drie verschillende soorten voor de verzameling (Few 2006: 153);

Dashboard Design Data visualisatie op de effectiefste manier 29  Alarm pictogrammen

 Omhoog / omlaag pictogrammen



3.2.2.1ALARM PICTOGRAMMEN

Vaak is het in een dashboard nodig om de aandacht naar een bepaald deel van het dashboard te trekken. Dit zal voornamelijk nodig zijn wanneer er ergens iets fout gaat en de attentie van de gebruiker nodig heeft. In dat geval ben je op zoek naar een middel welke tegen de gebruiker zegt “Kijk hier!”. In deze gevallen werkt een pictogram uitstekend, deze zijn simpel en opvallend genoeg om de aandacht te trekken. Om het simpel te houden moet je niet tien verschillende pictogrammen (Few 2006: 153-154) gaan gebruiken om de aandacht te trekken van de gebruiker, probeer dit te verkleinen tot slechtst maximaal twee pictogrammen, of nog idealer één pictogram. Een enkele pictogram met een enkele betekenis trekt veel sneller de aandacht dan een dashboard vol pictogrammen met verschillende betekenissen.

Een veel voorkomend kleur schema gebruikt op een dashboard zijn de kleuren van een stoplicht, groen – oranje – rood. Waarbij groen vaak word gebruikt als het goed gaat, echter dienen we onszelf af te vragen waarom we deze kleur gebruiken, als alles goed gaat, willen we toch helemaal de aandacht daar niet naar toe trekken. Dit leid alleen maar af van de echte problemen, aangeraden word dus om alleen pictogrammen te gebruiken op de plaatsen waar het fout gaat, en de aandacht van de gebruiker nodig is.

Het gebruik van een simpele vorm, zoals een rondje of vierkant, doet het werk vaak het effectiefste. Wanneer er gebruik gemaakt moet worden van verschillende niveaus van alarmen, probeer dan dezelfde vorm aan te houden en de niveaus aan te duiden met verschillende kleuren. Denk er tevens aan om niet alleen kleuren te gebruiken maar ook verschillende tinten, dit maakt het dashboard ook toegankelijk voor de kleurenblinden. Figuur 3-41 toont aan hoe een kleurenblinde de kleuren groen, oranje en rood ziet wanneer er geen gebruik gemaakt word van verschillende tinten.

Figuur 3-41. Alarmpictogrammen en kleurenblindheid. De linkerkant toont de gebruikte kleuren, de rechterkant toont hoe een kleurenblinde deze kleuren ziet (Few 2006: 153).

Zoals te zien is in figuur 3-41, ziet een kleurenblinde de kleuren groen en rood, de belangrijkste kleuren van het dashboard, als dezelfde kleur. Meer hierover is te vinden in hoofdstuk 4 over het gebruik van kleuren in een dashboard.