Natuur, landschap, water, visserij en landbouw Huidige situatie

4.3 Natuur, landschap, water, visserij en landbouw Huidige situatie

Eeuwenlang hebben bewoners gestreden tegen en geprofiteerd van het water in deze regio. Een strijd die nadrukkelijk zijn sporen heeft achtergelaten in het landschap van het

Hoogeland dat onlosmakelijk deel uitmaakt van het internationale Waddengebied met ongeëvenaarde natuurgebieden.

In 2008 kende Groningen 48 havengebonden visserijbedrijven en 5 bedrijven voor het binnenwater. De vissersvloot, die als thuisbasis de haven van Lauwersoog heeft, bestaat uit circa 60 kotters, wat het aantal vissers in dit gebied op ongeveer 200 mensen brengt. De werkgelegenheid in deze sector ligt vooral in de haven, de visafslag, de handel, het transport en de verwerking. Ook de toeleveranciers als scheepwerven en de Coöperatieve In- en verkoopvereniging Lauwersoog (CIV) zorgen voor werkgelegenheid.

De landbouw is van oudsher de belangrijkste grondgebruiker in het Hoogeland. Het Hoogeland volgt in deze sector de landelijke trend van toenemende schaalvergroting. De sterke punten van de landbouw in Noord-Groningen zijn vooral de fysieke ruimte om te ondernemen en de kwaliteit van de grond. In het noordelijke deel van het gebied overheersen de akkerbouwbedrijven, in het zuidelijke deel zijn overwegend melkveehouderijen gevestigd. In de gemeenten Eemsmond, Loppersum en De Marne bevinden zich tuinbouwbedrijven. De belangrijkste gewassen zijn (poot)aardappelen, granen en suikerbieten.

Ontwikkelrichting

• Integraal perspectief voor natuur, landschap en water

De aaneengesloten natte natuurgebieden, zoals het Eems-Dollardgebied, Nationaal Park Lauwersmeer en Werelderfgoed Waddenzee, en de cultuurlandschappen het Fries-Groningse terpen- en wierdengebied met Nationaal Landschap Middag-Humsterland bieden geweldige ontwikkelingskansen. Het aanwijzen van de Waddenzee als UNESCO Werelderfgoed heeft internationale betekenis. Het vermarkten van de gehele Waddenregio biedt ook voor het Hoogeland veel perspectief.

We voldoen nog niet overal aan de Kaderrichtlijn Water. Op dat vlak moet er nog het een en ander gebeuren. Daarvoor zijn en gaan wij in gesprek met de stakeholders. Er wordt dan gekeken naar de

kosten/baten-analyse, maar zeker ook naar wat het meeste draagvlak heeft bij onze gesprekspartners. Zo is ook de aanleg van natuurvriendelijke oevers tot stand gekomen. Het Waterschap ziet binnen haar opdracht ook de maatschappelijke rol en pakt deze ook in samenwerking met gebiedspartners.

Johannes Lindenberg

Een integraal perspectief voor het Hoogeland moet gebaseerd zijn op het versterken van de kwaliteit van het landschap en de natuur en de daarbij behorende milieu- en watercondities. Zo kan waterbeheer ingezet worden als instrument voor meer rendement van natuur- en landschapsbeheer. Het is belangrijk om vanuit dit perspectief:

 de natuurwaarden in het gebied te behouden en waar mogelijk te versterken;

en uitgangspunten;

 de natuur ten behoeve van recreatie, toerisme en woongenot op een verantwoorde

manier toegankelijk te maken;

Kiek over diek

Nergens is het landschap in al zijn facetten beter te beleven dan vanaf de zeedijk. Echter er zijn weinig mogelijkheden om de dijk te bereiken

en deze zijn dikwijls zo onopvallend dat alleen kenners ze weten te vinden. Kiek over Diek, een samenwerking tussen de provincie Groningen en haar gebiedspartners waaronder waterschap Noorderzijlvest, wil daar verandering in brengen. Het ontsluit de schatten van het Groninger kustgebied door de ontwikkeling van een doorgaande route langs en over de hele Groningse Waddenzeedijk, een route van 90 kilometer van Lauwersoog tot Nieuw Statenzijl.

 natuurvriendelijke oevers aan te leggen;

 doelstellingen van de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) en het water- en

dijkbeheer te verbinden met landschappelijke en natuurwaarden, recreatie en toerisme, et cetera.

• Samenwerking en afstemming in en rond de visserij

De regionale visserij heeft een grote behoefte aan samenwerking en afstemming tussen de regio’s en eenduidigheid binnen het visserijbeleid.

Eén platform voor de Waddenzeevisserij zou mooi zijn. Desnoods met een verdeling naar Nederlandse en Duitse partijen, maar op de Nederlandse schaal zou dat veel voordelen bieden.

Barbara Holierhoek

Deze samenwerking zou bij voorkeur op de schaal van de Waddenzee moeten plaatsvinden rond thema’s als natuur, innovatie, imago en toerisme en recreatie. Naast kennis- en ervaringsuitwisseling leidt dit mogelijk tot innovatieve vormen van samenwerking waaruit vernieuwende producten kunnen ontstaan. De visserij is een belangrijke economische activiteit in de regio die waar mogelijk gesteund moet worden om haar imago te verbeteren, te

innoveren en te ‘vergroenen’. • Landbouw in beweging

De schaalvergroting en specialisatie binnen de landbouw zetten onverminderd door op het Hoogeland. Daarnaast biedt ook de verbrede landbouw kansen voor het versterken van de

milieuorganisaties en LTO-Noord hiervoor een voorzet door afspraken te maken over:

 de realisatie van de EHS;

 verbetering van de landbouwstructuur;

 effectiviteit van het beheer van natuur buiten de EHS;

 het verbeteren van gebiedsprocessen;

 benutting van kansen op het gebied van klimaat, energie en natuurcompensatie,

KRW/WB21-opgaven en hervorming Gemeenschappelijk Landbouw Beleid;

 inzet van private middelen.

Daarnaast kan ‘regionale voedselvoorziening’ als thema gebruikt worden om de relatie stad-platteland en de regionale identiteit verder uit te werken, aan te sluiten bij het streven naar healthy aging en het landschap en de cultuurhistorie te versterken. Zeker voor het Hoogeland geldt dat een krachtige landbouwsector een belangrijke drijvende kracht is.

Streekproducten… uut Grunnen

Het programma Streekproducten…uut Grunnen, een initiatief van de organisaties van streekproducenten in Groningen, bestaat uit een aantal

overkoepelende projecten en

activiteiten, zoals de

Week van de Smaak, kennis en ervaringsuitwisseling en projecten die specifiek toegesneden zijn op de activiteiten en wensen van de deelnemende organisaties. Juist door dit op provinciebrede schaal op te zetten worden de effecten geoptimaliseerd en krijgen locale initiatieven een bredere doorwerking.

4.4 Cultuur, identiteit en onderwijs