De mogelijkheid van contact tussen een gedetineerde ouder en zijn kind

Deze paragraaf zal toezien op de uitwerking van het recht op contact en omgang in de nationale wet- en regelgevingen. Welke overeenkomsten en verschillen komen hieruit en heeft de nationale wet- en regelgeving voldoende uitleg aan deze rechtsregels gegeven. Vervolgens zal worden gekeken of de praktische werkwijze van HMP Parc betreft de familiebenadering en de familie interventies past binnen de nationale uitwerking.

1.1.1 Internationaal / nationaal Wales

De internationale wet- en regelgeving kent de mogelijk tot contact met een kind toe, indien er sprake is van een Family Life. Hiervoor moet er sprake zijn van een nauwe persoonlijke betrekking en moet het contact in het belang zijn van het kind. Deze term is de Welsh nationale wet- en regelgeving enigszins beperkt uitgelegd. In Wales komt de mogelijkheid tot Family Life namelijk terug in de ‘contact order’. De artikelen die hierover gaan benoemen niet de term ‘nauwe persoonlijke betrekking’, maar bepalen zelf wie dit zijn. Hierdoor wordt de mogelijkheid voor de rechter om de term te interpreteren en af te wegen tegen de situatie van de betrokkene, beperkt. Daarnaast komt de mogelijkheid tot Family Life ook terug in de term parental responsibility, maar is deze nog beperkter uitgelegd dan de ‘contact order’. Deze richt zich immers enkel op de ‘juridische ouders’ van het kind. Dit betekent niet dat Wales geen mogelijkheid biedt, maar enkel dat de mogelijkheid beperkter is dan hoe hij wordt uitgelegd in de internationale wet- en regelgeving. Verder bepaalt internationale wet- en regelgeving dat iedere gedetineerde in beginsel zo vaak als mogelijk is, per brief, telefoon of andere vormen van communicatie, contact met hun families en andere personen mogen onderhouden. Dit kan ook zijn in de vorm van bezoek. Wales heeft bepaald dat zoveel als mogelijk beperkt wordt tot twee, vier of zes uur bezoek per vier weken indien het gaat om een veroordeelde gedetineerde. Het recht voor een voorlopige gehechte gedetineerde is niet beperkt uitgelegd, daar wordt is de mogelijkheid vergelijkbaar met de internationale wet- en regelgeving.

1.1.2 Internationaal / Nationaal Nederland

Het recht op contact en omgang is in Nederland uitgelegd in titel 15 van het BW als omgang en informatie. Dit artikel benoemt dat het kind het recht heeft op contact en omgang met de persoon tot wie hij in nauwe persoonlijke betrekking staat. Het wordt niet uitgelegd zoals in het EVRM dat een ieder recht heeft op respect voor zijn gezinsleven. Het recht wordt hier toegekend aan het kind. Bij de nationale rechter zal het dus in een zaak anders moeten worden beargumenteerd, meer uit het recht vanuit het kind, dan vanuit de gedetineerde, maar zal dit geen andere gevolgen met zich meebrengen dan als er wordt gekeken vanuit het belang van de betrokken gedetineerde. Er wordt immers altijd afgewogen in het belang van het kind. De internationale wet- en regelgeving heeft een ruimte geboden waarbinnen de nationale wetgever het recht van de gedetineerde op contact met de buitenwereld (lees: gezin/kind) in kan uitzetten. Nederland heeft bepaald dat zoveel als mogelijk, ,genoemd in de internationale wet- en regelgeving, beperkt wordt tot vier uur of indien een plusprogramma tot acht uren per bezoek per vier weken. Dit geldt alleem voor de veroordeelde

gedetineerden. Dit recht wordt nog verder ingeperkt voor de voorlopige gehechte gedetineerden. Zij kunnen slechts aanspraak maken op vier uur bezoek per vier weken. Een veroordeelde gedetineerde heeft dus meer mogelijkheden op contact met de buitenwereld (lees gezin/kind) dan een voorlopig gehechte gedetineerde.

1.1.3 Uitvoer HMP Parc / Nationaal Wales / Nationaal NL

De werkwijze van HMP Parc heeft betrekking op de Family interventies die in HMP Parc worden aangeboden. HMP Parc biedt in zijn Family Interventions Fathers Inside en Family Man de gedetineerde twee extra uren boven op zijn reguliere recht, rechtstreeks contact met zijn familie in de vorm van een ‘Family Day’. Daarnaast een extra uur per maand voor de Learning Together Club, een uur per week extra voor een periode van tien weken voor Language and Play en twee uren per week extra voor een periode van drie weken voor Bathing Babies. Totaal biedt dit de gedetineerde negentien uren extra rechtstreeks contact met zijn kind.

Wales

De wet- en regelgeving omtrent contact met de buitenwereld (lees: gezin) biedt deze ruimte in ieder geval voor de voorlopig gehechte gedetineerde doordat hij ‘zoveel als mogelijk is’ uren recht heeft op contact. De veroordeelde gedetineerde is in deze constructie ingewikkelder omdat de nationale wet- en regelgeving niets geregeld heeft omtrent extra uren. De nationale wet- en regelgeving biedt enkel een minimaal recht van de gedetineerde. Het lijkt er daarom op dat voor zowel de voorlopig gehechte gedetineerde als de veroordeelde gedetineerde geen problemen zijn met betrekking tot deze werkwijze op grond van de nationale wet- en regelgeving omtrent contact met de buitenwereld.

Daarnaast vindt er bij deze interventies zoals aangegeven rechtstreeks contact plaats. Gedetineerden worden enkel toegelaten tot de interventies als er recht bestaat op contact, dat wil zeggen dat indien er sprake is van een wettelijk geldig contact verbod, de gedetineerde niet mee doet aan deze interventies. De in de nationale en internationale wet- en regelgeving wordt een richtlijn geboden en daar hoeft enkel een beroep op gedaan te worden indien de verzorgers/ouders van het kind geen toestemming verlenen. HMP Parc loopt dus niet tegen wettechnische problemen aan omtrent hun werkwijze.

Nederland

Nederland heeft net zo als dit in Wales is geregeld, minimale mogelijkheden gegeven voor de gedetineerde voor de omgang en het contact met zijn kinderen. Een verbod op uitbreiding van deze rechten wordt niet genoemd in de nationale regelgevingen. Ondanks het feit dat een Nederlandse gedetineerde in beginsel een lager minimum heeft dan de veroordeelde gedetineerde maakt dit niet een verschil door de wijze waarop de wetgeving is geformuleerd. Dit betekent dus dat er geen beperking ligt voor Nederland om de werkwijze van HMP Parc op het gebied van Family Interventies geheel over te nemen.

Ter controle van deze uitspraak zal er nog gekeken worden naar de Nederlandse uitleg van het algemene recht op contact en omgang uit het Burgerlijk Wetboek. Daarin wordt vermeld dat een kind die in nauwe persoonlijke betrekking staat naar de rechter kan stappen indien contact door een ouder/verzorger wordt ontzegt. Pas als de gedetineerde niet in nauwe persoonlijke betrekking staat tot een kind kan hij niet meedoen aan Family Interventies waar rechtstreeks contact een vereiste voor is. In beginsel kan de PI Leeuwarden dus de werkwijze van HMP Parc omtrent Family Interventies in zijn geheel overnemen. Er zijn geen problemen op het gebied van omgang en contact uit het BW, maar ook niet uit de wetgeving omtrent de rechten van een gedetineerde op contact met de buitenwereld (Lees: gezin).