Naast bovenstaande beperkingen volgen in deze paragraaf mogelijkheden voor vervolgonderzoek. De gebruikte disclosure index in dit onderzoek is sterk gebaseerd op de
verslaggevingsstandaard RJ 610. Een andere invulling als basis voor de disclosure index zou kunnen leiden tot andere resultaten met alternatieve conclusies.
Daarnaast zijn er wellicht andere stakeholders die ook invloed uitoefenen op de kwaliteit van risicoverslaggeving van pensioenfondsen. Hierbij kan gedacht worden aan bijvoorbeeld
toezichthouders. Deze zijn buiten beschouwing gebleven in dit onderzoek echter bieden de
onderzoeksresultaten en het literatuuronderzoek aanleiding voor onderzoek naar de invloed van andere stakeholders. Als laatste kan het onderzoek worden uitgevoerd met gegevens uit een het
verslaggevingsjaar 2015, ik verwacht door de aanhoudende media-aandacht dat de invloed van stakeholders groter wordt.
33 REFERENTIES
Publicaties
COSO (Committee of Sponsoring Organizations of the Treadway Commission), 1992. Internal Control – Integrated Framework. Jersey, NY.
COSO (Committee of Sponsoring Organizations of the Treadway Commission), 2004. Enterprise Risk Management – Integrated Framework. Jersey, NY:
Deloitte, 2015. Handreiking Jaarverslaggeving Pensioenfondsen 2014: Een praktische handreiking voor de externe verslaggeving door pensioenfondsen. Herleid uit
http://www2.deloitte.com/content/dam/Deloitte/nl/Documents/financial-services/deloitte-nl-handreiking-jaarverslaggeving-pensioenfondsen-2014.pdf
De Pensioenfederatie, 2013. Code pensioenfondsen. Herleid uit
http://www.pensioenfederatie.nl/Document/Pensioenfederatie/Code_Pensioenfondsen.pdf De Pensioenfederatie, 2014. Herleid uit
http://www.pensioenfederatie.nl/Document/Nieuws/Overzicht_Indexaties_fondsen_2014.pdf DNB, 2006. Financial behaviour of Dutch pension funds: a disaggregated approach. Herleid uit
http://www.dnb.nl/binaries/Working%20Paper%20No%20108-2006_tcm46-146765.pdf NRC, 2016. ‘Korten pensioenen schaadt consumentenvertrouwen’. Herleid uit
http://www.nrc.nl/next/2016/03/24/korten-pensioenen-schaadt-consumentenvertrouwen- 1601251
FD, 2015. Pensioenfondsen werken hard aan reputatie, maar zonder veel succes. Herleid uit http://fd.nl/economie-politiek/1115007/pensioenfondsen-werken-hard-aan-reputatie-maar -zonder-veel-succes%20
Frijns et al., 2010. Pensioen: ‘Onzekere zekerheid’. Commissie Beleggingsbeleid en Risicobeheer. Herleid uit http://www.pensioenfederatie.nl/Document/Themas/Rapport_Commissie_Frijns_ Onzekere_zekerheid_19jan2010.pdf
KPMG, 2015. Voorbeeldjaarrekening Pensioenfondsen model 2014. Herleid uit
https://www.kpmg.com/NL/nl/IssuesAndInsights/ArticlesPublications/Documents/PDF/Insuran ce-en-Pensions/Voorbeeldjaarrekening-Pensioenfondsen-2014.pdf
Monitoringcommissie Code Pensioenfondsen, 2016. Rapportage Naleving Code Pensioenfondsen over 2014. Herleid uit http://mcpf.nl/wp-content/uploads/2016/01/Rapport_naleving_
code_pensioenfondsen_over_2014.pdf
NRC, 2016. ‘Korten pensioenen schaadt consumentenvertrouwen’. Herleid uit
http://www.nrc.nl/next/2016/03/24/korten-pensioenen-schaadt-consumentenvertrouwen- 1601251
34 Wetenschappelijke literatuur
Abraham, S. & Cox, P., 2007. Analysing the determinants of narrative risk information in UK FTSE 100 annual reports, The British Accounting Review, 39, 227-248.
Ahmed, K. & Courtis, J.K. 1993. Associations between corporate characteristics and disclosure levels in annual reports: A meta-analysis. British Accounting Reviws, 31(1): 35-61.
Amran A., Bin, A.M.R., & Hassan, B.C.H.M., 2008."Risk reporting", Managerial Auditing Journal, 24(1), 39-57.
Barakat, A. & Hussainey, K. 2013. Bank governance, regulation, supervision, and risk reporting: Evidence from operational risk disclosures in European banks, International Review of Financial Analysis, 30, 254-273.
Beasley, M.S., Clune, R., & Hermanson, D.R. 2005. Enterprise risk management: an empirical analysis of factors associated with the extent of implementation. Journal of Accounting and Public Policy, 24(6), 521–531.
Beattie, V., Mc Innes, B. & Fearnley, S. 2004. A methodology for analyzing and evaluating narratives in annual reports: a comprehensive descriptive profile and metrics for disclosure quality attributes, Accounting Forum, Vol. 28, 205-235.
Beretta, S. en Bozzolan, S. 2004. A framework for the analysis of firm risk communication, The International Journal of Accounting, Vol. 39, 265-88.
Bikker, J.A. & Dreu de, J., 2009. Operating costs of pension funds: the impact of scale governance and plan design, Cambridge University Press, 8(1), 63-89.
Chiu, K.T. & Wang, Y.H. 2015. Determinants of Social Disclosure Quality in Taiwan: An pplication of Stakeholder Theory, Journal of Business Ethics, Vol. 129(2), 379-398. Dalen, van, H., & Henkens, C. J. I. M. 2015. Vertrouwen in de pensioensector: Trends en determinanten. TPE Digitaal, 9(1), 1-20.
Debreceny, R., en Rahman, A. 2005. Firm-specific determinants of continuous corporate disclosures. The international journal of accounting, 40(3), 249-278.
Deumes, R. & Knechel, W.R., 2008. Economic Incentives for Voluntary Reporting on Internal Risk Management and Control Systems. Auditing: a journal of practice & theory 27(1), 35-66. Dobler, M., 2008. Incentives for risk reporting: A discretionary disclosure and cheap talk approach.
The International Journal of Accounting 43, 184-206.
Dobler, M., Lajili, K., & Zéghal, D. 2011. Attributes of corporate risk disclosure: An international investigation in the manufacturing sector. Journal of International Accounting Research, 10(2), 1–22
Dunn, KA., & Mayhew, B.W. 2004. Audit Firm Industry and client Disclosure Quality. Review of accounting studies, 9: 35-58.
Francis, J.R., Yu, M.D. 2008. The joint effect of investor protection and BIG 4 audit on earning quality around the world, Contemporary Accounting research, 25: 157-191.
35 Gibbins, M., Richardson, A., & Waterhouse, J. 1990. The management of corporate financial
disclosure: opportism, ritualism, policies and processes. Journal of accounting research, 121-143.
Hassan, O.A.G. & Marston, C., 2010. Disclosure Measurement in the Empirical Accounting Literature, A Review Article. Working paper,
Healy, P.M., & Palepu, K.G. 2001. Information asymmetry, corpororate disclosure, and the capital markets: A review of the empirical disclosure literature. Journal of accounting and economics, 31(1), 405-440.
Hoeven, R.L. ter & Laning, A., 2010. Het echec van de international
pensioenverslaggevingsstandaard (IAS 19) in Nederland verklaard. Maandblad voor Accountancy en Bedrijfseconomie, 84(1), 649-657.
Hoogendoorn, M.N. & Mertens, G.M.H., 2001. Kwaliteit van de financiële verslaggeving in Nederland. Maandblad voor Accountancy en Bedrijfseconomie. 75(10), 406-420.
Hoyt, R.E., Liebenberg, A.P., 2011. The value of Enterprise Risk Managemnt. The journal of Risk and Insurance, 78(4), 795-822.
Jensen, M., Meckling, W., 1976. Theory of the firm; managerial behaviour, agency costs and ownership structure. Journal of Financial Economics, 17, 41-68.
Lajili, K., & Zéghal, D. 2005. A content analysis of risk management disclosures in Canadian annual reports, Canadian Journal of Administrative Sciences, 22(2), 125–142.
Laning, A., Langendijk, H. & Grobbe, R. 2012. Nederlandse Pensioenfondsen Transparantie over de uitvoeringskosten. Maandblad voor accountancy en bedrijfseconomie, 62,556-571.
Linsley, P. M., & Lawrence, M. J. 2007. Risk reporting by the largest UK companies: Readability and lack of obfuscation. Accounting, Auditing & Accountability Journal, 20(4), 620–627. Linsley, P.M., Shrives, P.J. 2005. "Transparency and the disclosure of risk information in the banking
sector", Journal of Financial Regulation and Compliance, 13(3), 205–21.
Linsley, P.M., Shrives, P.J. 2006. Risk reporting: A study of risk disclosures in the annual reports of UK companies, The British Accounting Review, 38(4), 387-404.
Marston, C.L., Shrives, P.J. 1991. The use of disclosure indices in accounting research: a review article. The British Accounting Review. 23, 195-210.
Miihkinen, A. 2012. What drives quality of firm risk disclosure? The impact of a national disclosure standard and reporting incentives under IFRS, The international journal of accounting, 47, 437-468.
Mikes, A., 2009. Risk management and calculative cultures. Management Accounting Research, 20, 18-40.
Oliveira, J., Rodrigues, L. L., & Craig, R. 2011b. Voluntary risk reporting to enhance institutional and organizational legitimacy: Evidence from Portuguese banks. Journal of Financial Regulation and Compliance, 19(3), 271–289.
36 NIVRA, 2010. Onderzoek naar de risicoparagraaf in de jaarverslagen 2009 van Nederlandse
beusrsfondsen.
Petrovits C. M., Shakespeare, C. and Shih, A. 2011. The Causes and Consequences of Internal Control Problems in Nonprofit Organizations. The Accounting Review, 86, 325-357. Solomon, J.F., Solomon, A., Norotn, S.D., Joseph, N.L., 2000. A conceptual framework for
corporate risk disclosure emerging from the agenda for corporate governance reform. The British Accounting Review, 32 (4), 337-478.
Wallace, R. N. O. & Naser, K. 1995. Firm-Specific determinants of Comprehensiveness of mandatory Disclosure in the Corporate Annual Reports of Firms on the Stock Exchange of Hong Kong, Journal of accounting and public Policy, 14: 311-368.
Literatuur
Blumberg, B., Cooper; D.R. en Schindler, P.S., 2005. Business Research Methods. McGrawHill Education: Berkshire.
Borsjé, P. et al., 2014. Het excellente pensioenfonds: governance, rollen en taken professioneel ingevuld. Deventer: Kluwer, Wolters Kluwer business.
Field, A., 2009. Discovering Statistics Using SPSS. 3rd Revised Edition. Scott, W.R., 2012. Financial Accounting Theory. Toronto: Pearson Canada.
Walker, P.L., Shenkir, W.G., Barton, T.L., 2002. Enterprise Risk Management: Putting it all together. Institute of Internal Auditors Research Foundation, Altamonte Springs, Florida.
37