Methodologie richtlijnontwikkeling
Cyclus 1-6: C AUC6, P 175mg/m 2 , placebo (start in cyclus 2) q3w
1 ten minste één systematische review (A) of twee onafhankelijk van elkaar uitgevoerde onderzoeken
van niveau A1 of A2;
2 ten minste twee onafhankelijk van elkaar uitgevoerde onderzoeken van niveau B; 3 ten minste één onderzoek van niveau A2, B of C;
4 mening van deskundigen, bijvoorbeeld de werkgroepleden.
Indeling van bewijs
Uniforme indeling van de literatuur naar mate van bewijs en bepaling van het niveau van het advies:
A1 Meta-analyses die ten minste enkele gerandomiseerde onderzoeken van A2-niveau betreffen, waarbij de resultaten van afzonderlijke onderzoeken consistent zijn.
A2 Gerandomiseerd vergelijkend klinisch onderzoek van goede kwaliteit (gerandomiseerde, dubbelblind gecontroleerde trials) van voldoende omvang en consistentie.
B Gerandomiseerde klinische trials van matige kwaliteit of onvoldoende omvang of ander vergelijkend onderzoek (niet-gerandomiseerd, cohortstudies, case-controlstudies).
C Niet-vergelijkend onderzoek.
D De mening van de deskundigen.
Tabel 1b: Mate van bewijs bij diagnostische tests
A1
Onderzoek naar effecten van diagnostiek op klinische uitkomsten bij een prospectief gevolgde goedgedefinieerde patientengroep met een tevoren gedefinieerd beleid op grond van te onderzoeken testuitslagen, of besliskundig onderzoek naar de effecten van diagnostiek op klinische uitkomsten, waarbij resultaten van onderzoek van A2-niveau als basis wordt gebruikt en voldoende rekening wordt gehouden met onderlinge afhankelijkheid van diagnostische tests.
A2
Onderzoek ten opzichte van een referentietest, waarbij vooraf criteria zijn gedefinieerd voor de te onderzoeken test en voor een referentietest, met een goede beschrijving van de test en de
onderzochte klinische populatie: het moet een voldoende grote serie van opeenvolgende patienten betreffen, er moet gebruik gemaakt zijn van tevoren gedefinieerde afkapwaarden, en de resultaten van de test en de gouden standaard moeten onafhankelijk zijn beoordeeld. Bij situaties waarbij multipele diagnostische tests een rol spelen is er in principe een onderlinge afhankelijkheid en dient de analyse hierop te zijn aangepast, bijvoorbeeld met logistische regressie.
B Vergelijking met een referentietest, beschrijving van de onderzochte test en van de onderzochte populatie, maar niet de kenmerken die verder onder niveau A staan genoemd.
C Niet-vergelijkend onderzoek.
D De mening van de deskundigen.
Tabel 1c: Niveau en formulering van conclusies
Niveau Niveau van onderzoek moet minstens zijn Voorbeeld conclusie (C) en
advies (A)
1 Ondersteund door ten minste twee onafhankelijk van elkaar
uitgevoerde onderzoeken van niveau A.
C: het is aangetoond dat“ A: men dient“
2 Ondersteund door ten minste twee onafhankelijk van elkaar
uitgevoerde onderzoeken van niveau B.
C: het is aannemelijk“ A: men zou “moeten“
3 Niet ondersteund door voldoende onderzoek van niveau A of B C: er zijn aanwijzingen dat“
A: men kan“
4 Advies op grond van de mening van de werkgroepleden, niveau D C, A: de werkgroep is van
mening dat“ Tabel 2: Literatuurclassificatie
Zoekvolgorde van artikelen:
1 meta-analyse van prospectieve RCT s 2 prospectief onderzoek in RCT
3 prospectief opgezette cohort a: multicenter-dataverzameling b: monocenter-dataverzameling case control studies
4 retrospectieve case pooling a: multicenter
b: monocenter
case reports (en kleine aantallen patienten) expert opinion
Voor artikelen betreffende interventie (preventie of therapie)
A1
systematische reviews die ten minste enkele onderzoeken van A2-niveau betreffen, waarbij de resultaten van afzonderlijke onderzoeken consistent zijn
A2
gerandomiseerd, vergelijkend, klinisch onderzoek van goede kwaliteit (gerandomiseerde, dubbelblind gecontroleerde trials) van voldoende omvang en consistentie
B
gerandomiseerde, klinische trials van matige kwaliteit of onvoldoende omvang of ander vergelijkend onderzoek (niet-gerandomiseerd, vergelijkend cohortonderzoek, patiënt-controle-onderzoek
C niet-vergelijkend onderzoek
D mening van deskundigen, bijvoorbeeld de werkgroepleden
Voor artikelen betreffende diagnostiek
A1
onderzoek naar de effecten van diagnostiek op klinische uitkomsten bij een prospectief gevolgde, goed gedefinieerde patiëntengroep met een tevoren gedefinieerd beleid op grond van de te onderzoeken testuitslagen, of besliskundig onderzoek naar de effecten van diagnostiek op klinische
uitkomsten, waarbij resultaten van onderzoek van A2-niveau als basis worden gebruikt en voldoende rekening wordt gehouden met onderlinge afhankelijkheid van diagnostische tests
A2
onderzoek ten opzichte van een referentietest, waarbij van tevoren criteria zijn gedefinieerd voor de te onderzoeken test en voor een referentietest, met een goede beschrijving van de test en de onderzochte klinische populatie; het moet een voldoende grote serie van opeenvolgende patiënten betreffen, er moet gebruikgemaakt zijn van tevoren gedefinieerde afkapwaarden en de resultaten van de test en de 'gouden standaard' moeten onafhankelijk zijn beoordeeld. Bij situaties waarbij multipele, diagnostische tests een rol spelen, is er in principe een onderlinge afhankelijkheid en dient de analyse hierop te zijn aangepast, bijvoorbeeld met logistische regressie
B vergelijking met een referentietest, beschrijving van de onderzochte test en
populatie, maar niet de kenmerken die verder onder niveau A staan genoemd
C niet-vergelijkend onderzoek
D mening van deskundigen, bijvoorbeeld de werkgroepleden
Niveau van bewijs van de conclusies
1 tenminste één systematische review (A1) of twee onafhankelijk van elkaar uitgevoerde onderzoeken van niveau A1 of A2
2 tenminste twee onafhankelijk van elkaar uitgevoerde onderzoeken van niveau B 3 tenminste één onderzoek van niveau A2, B of C
Indeling van methodologische kwaliteit van individuele studies
Interventie Diagnostisch accuratesse
onderzoek
Schade of bijwerkingen, etiologie, prognose* A1 Systematische review van tenminste twee onafhankelijk van elkaar uitgevoerde
onderzoeken van A2-niveau
A2 Gerandomiseerd
dubbelblind
ver−gelijkend klinisch onderzoek van goede kwaliteit van voldoende omvang
Onderzoek ten opzichte van een referentietest (een ‘gouden standaard') met tevoren
gedefinieerde afkapwaarden en onafhankelijke beoordeling van de resultaten van test en gouden standaard, betreffende een voldoende grote serie van opeenvolgende patiënten die allen de index- en referentietest hebben gehad
Prospectief cohort
onderzoek van voldoende omvang en follow-up, waarbij adequaat gecontroleerd is voor ‘confounding' en selectieve follow-up voldoende is uitgesloten. B Vergelijkend onderzoek,
maar niet met alle kenmerken als genoemd onder A2 (hieronder valt ook patiëntcontrole onderzoek,
cohort-onderzoek)
Onderzoek ten opzichte van een referentietest, maar niet met alle kenmerken die onder A2 zijn genoemd
Prospectief cohort onderzoek, maar niet met alle kenmerken als genoemd onder A2 of retrospectief cohort onderzoek of
patiëntcontrole onderzoek
C Niet-vergelijkend onderzoek
D Mening van deskundigen
* Deze classificatie is alleen van toepassing in situaties waarin om ethische of andere redenen
gecontroleerde trials niet mogelijk zijn. Zijn die wel mogelijk dan geldt de classificatie voor interventies.
Conclusie gebaseerd op
1 Onderzoek van niveau A1 of tenminste 2 onafhankelijk van elkaar uitgevoerde onderzoeken van niveau A2, met consistent resultaat
2 1 onderzoek van niveau A2 of tenminste 2 onafhankelijk van elkaar uitgevoerde onderzoeken van niveau B
3 1 onderzoek van niveau B of C