Mate van non-discriminatie

omvang en de kenmerken van de poststukken waarvoor postvervoerbedrijven toegang wensen tot het netwerk van TNT Post kunnen postvervoerbedrijven alle benodigde informatie vinden in de openbare tarievenboekjes. Het college constateert hierbij dat TNT Post in 2009 haar transparantieverplichting op eenzelfde wijze invult als onder de Postwet 2000. Destijds achtte het college die invulling in lijn met de uitgangspunten van de Postwet 2000. Aangezien die uitgangspunten aansluiten bij de huidige

interpretatie van het begrip transparantie, acht het college de transparantie in termen van artikel 9 voldoende volledig. De invulling van de transparantieverplichting kan wijzigen mocht in de toekomst blijken dat postvervoerbedrijven wel grotere volumes afnemen bij TNT Post, daar dan inzicht moet worden gegeven in de hoogte van bepaalde kortingen en voorwaarden.

Conclusie mate van transparantie

Concluderend stelt het college dat TNT Post in 2009 haar tarieven en voorwaarden voor toegang van postvervoerbedrijven tot haar netwerk vooralsnog voldoende transparant maakt via haar

tarievenboekjes en via haar website. Op grond van de beschikbare informatie oordeelt het college dat TNT Post in beginsel een duidelijke tariefstructuur hanteert, waarbij kortingen en voorwaarden afhangen van de omzet, het volume, het afgenomen product en de type aanlevering. De

tarievenboekjes zijn complex, maar voor postvervoerbedrijven die regelmatig gebruik maken van TNT Post lijkt het gebruikersgemak voldoende. De tarievenboekjes lijken op grond van de beschikbare informatie aan te sluiten bij de informatiebehoefte, met correcte en actuele informatie. Gelet op de reikwijdte van artikel 9, eerste lid (alleen transparantie jegens postvervoerbedrijven) is de informatie van TNT Post ook voldoende volledig.

4.1.2 Mate van non-discriminatie

Uit paragraaf 2.2 blijkt dat TNT Post prikkels heeft tot discriminatie tussen klanten en

postvervoerbedrijven. In paragraaf 2.1.3 kwam het onderscheid tussen discriminatie en differentiatie naar voren. In bepaalde mate mag TNT Post differentiëren tussen verschillende klanten. Alleen ongewenste vormen van differentiatie worden als discriminatie aangemerkt. Voorbeelden van differentiatie die toegestaan zijn, zijn onder andere volume en omzetgerelateerde kortingen en gestapelde kortingen. Er zijn echter ook vormen van differentiatie die in principe wel in strijd zijn met het non-discriminatie beginsel van artikel 9. Dit zijn:

• Loyaliteitskortingen

• Het toestaan van het gebruik van de naam en het beeldmerk van TNT Post door haar groepsmaatschappijen

• Selectieve prijsonderbieding

Op basis van deze indeling wordt in deze paragraaf ingegaan op de vraag of en in hoeverre TNT Post in 2009 voldoet aan de verplichting tot non-discriminatie. Hierbij maakt het college gebruik van de beschikbare informatie van TNT Post en de ervaringen die marktpartijen hebben gemeld in reactie op de vragenlijst voor deze evaluatie.

Huidige situatie

In de huidige marktsituatie geeft TNT Post invulling aan haar verplichting tot non-discriminatie door een uniforme tariefstructuur te hanteren voor zowel klanten als postvervoerbedrijven. TNT Post geeft aan dezelfde voorwaarden en tariefstructuren te hanteren voor alle klanten en postvervoerbedrijven die gebruik willen maken van de diensten die TNT Post biedt. TNT Post geeft aan dat zij

postvervoerbedrijven die gebruik willen maken van het netwerk van TNT Post als klanten ziet. TNT Post geeft aan dat zij in die zin geen discriminerende voorwaarden tussen klanten en

postvervoerbedrijven hanteert.⁵⁶

In het algemeen geven postvervoerbedrijven aan dat ze non-discriminatie vooral belangrijk vinden voor de tarieven en kortingen die TNT Post hanteert. In mindere mate hechten ze er belang aan dat bezorgdagen en doorlooptijden voor iedereen gelijk zijn. Het grootste gedeelte van de ondervraagde postvervoerbedrijven (58%) geeft aan niet te kunnen beoordelen of de tarieven en voorwaarden die TNT Post hanteert non-discriminatoir zijn. 17% (2 postvervoerbedrijven) geeft aan de tarieven en voorwaarden non-discriminatoir te vinden. Daarentegen ervaart 25% (3 postvervoerbedrijven) de tarieven en voorwaarden wel als discriminerend.

Postvervoerbedrijven noemen de volgende vormen van mogelijke discriminatie door TNT Post: • Loyaliteitskortingen

o TNT Post geeft klanten kortingen op basis van hun historisch aankoopgedrag o TNT Post biedt kortingen aan gekoppeld aan de contractduur.

o Het toestaan van het gebruik van de naam en het beeldmerk van TNT Post door haar groepsmaatschappijen

o TNT Post staat mogelijk ondernemingen die binnen dezelfde groepsmaatschappij vallen toe om haar beeldmerk (het TNT Port Betaald logo) te gebruiken.

• TNT Post verstrekt ondernemingen binnen dezelfde groepsmaatschappij informatie over de producten die klanten en postvervoerbedrijven afnemen bij TNT Post, waardoor deze ondernemingen een concurrentievoordeel hebben ten opzichte van andere

postvervoerbedrijven

• Selectieve prijsonderbieding

o TNT Post hanteert andere voorwaarden en tarieven voor haar klanten dan voor postvervoerbedrijven van dezelfde omvang

o De tariefsverschillen die TNT Post hanteert voor klanten zijn niet gebaseerd op objectieve criteria.

o TNT Post geeft aan specifieke klanten hogere extra kortingen die niet vermeld staan in de tarievenboekjes.

o TNT Post voert een proactief kortingsbeleid voor klanten die aangeven over te willen stappen naar concurrenten.

56

In de vertrouwelijke versie van de evaluatie heeft het college een beschrijving opgenomen over de specifieke tariefstructuur die TNT Post hanteert voor klanten die in aanmerking komen voor extra omzetgerelateerde en andere kortingen.

o Kruissubsidiëring tussen Netwerk VSP Geadresseerd B.V.: door lage prijzen in de markt te zetten zou Netwerk VSP Geadresseerd B.V. verlies leiden door het hoge toegangstarief dat zij moeten betalen aan TNT Post. TNT Post kan als

groepsmaatschappij deze verliezen compenseren (kruissubsidiëring).

De meeste van deze signalen vallen niet binnen de sfeer van artikel 9. Bij navraag welke tarieven en voorwaarden postvervoerbedrijven discriminerend vinden, komt namelijk naar voren dat

postvervoerbedrijven voornamelijk de tarieven die TNT Post hanteert jegens grote klanten als

discriminatoir ervaren. Uit de signalen komt geen beeld naar voren van discriminatie tussen klanten en postvervoerbedrijven. De signalen hebben geen betrekking op de tarieven en voorwaarden waartegen TNT Post aan postvervoerbedrijven toegang verleent tot haar netwerk. In hoofdstuk 5 gaat het college verder in op deze vormen van discriminatie, wat betreft de effecten op concurrentie.

De signalen dat TNT Post een onderneming binnen dezelfde groepsmaatschappij toestaat om haar beeldmerk te gebruiken valt wel binnen de sfeer van artikel 9. Op grond van artikel 9, eerste lid, mag Netwerk VSP Geadresseerd B.V. het beeldmerk van TNT Post gebruiken. Met het oog op non-discriminatie zou TNT Post andere postvervoerbedrijven dan ook moeten toestaan het beeldmerk te gebruiken. Indien TNT Post dat niet toestaat, zou dat in strijd kunnen zijn met de verplichting tot non-discriminatie opgenomen in artikel 9, eerste lid.

Wat betreft het signaal over kruissubsidiëring tussen TNT Post en Netwerk VSP B.V. merkt het college op dat interne kruissubsidiëring binnen een groepsmaatschappij op grond van bestaande wetgeving is toegestaan. Tegelijkertijd moet Netwerk VSP B.V. op basis van artikel 9, eerste lid, dezelfde tarieven betalen voor toegang tot het netwerk van TNT Post, als andere

postvervoerbedrijven. Wanneer TNT Post via andere activiteiten/kasstromen Netwerk VSP B.V. zou compenseren, kan mogelijk worden gesteld dat Netwerk VSP B.V. hierdoor (ondanks formeel non-discriminatoire tarieven) de facto lagere toegangstarieven betaalt dan andere postvervoerbedrijven. Het college komt niet toe aan de vraag of in dat geval sprake is van overtreding van artikel 9, eerste lid. Netwerk VSP B.V. hanteert namelijk een gescheiden boekhouding ten opzichte van TNT Post, waaruit vooralsnog geen aanwijzingen naar voren komen van kruissubsidiëring tussen TNT Post en Netwerk VSP B.V. In aanvulling hierop merkt het college op dat op basis van de beschikbare gegevens Netwerk VSP BV winst blijkt te maken. Dit vermindert de noodzaak tot kruissubsidiëring vanuit TNT Post. Weliswaar maakt het relevante onderdeel van Netwerk VSP B.V. verlies (Netwerk VSP Geadresseerd B.V.), maar dit verlies kan binnen Netwerk VSP B.V. worden vereffend door winsten uit het andere onderdeel (Hi Respons bv).

Het college heeft overigens geen directe klachten ontvangen over de tarieven die postvervoerbedrijven zelf betalen, of een verzoek tot handhaving van artikel 9.

Conclusie mate van non-discriminatie

Op basis van bovenstaande constateert het college dat veel signalen vanuit de markt over discriminatie door TNT Post in 2009 niet binnen de sfeer van artikel 9, eerste lid, lijken te vallen,

omdat ze betrekking hebben op retailklanten en niet op postvervoerbedrijven. De signalen over gebruik door Netwerk VSP Geadresseerd B.V. van het beeldmerk van TNT Post vallen wel binnen de sfeer van artikel 9, eerste lid. In het kader van de evaluatie heeft het college deze signalen niet nader onderzocht. Mogelijk vormen zij een aanknooppunt voor nader onderzoek in het kader van

handhaving van artikel 9, eerste lid. Er zijn overigens geen signalen dat TNT Post tariefdiscriminatie toepast in strijd met artikel 9, eerste lid.

4.1.3 Wat zijn de effecten van artikel 9 op transparantie en non-discriminatie in de