Masteropleidingen in relatie tot belonings en loopbaanbeleid

Het belonings- en loopbaanbeleid kunnen een prikkel zijn voor docenten om een masteropleiding te gaan volgen. Het langere termijnperspectief op de loopbaan is ook van belang. De afstemming die docenten hebben met leidinggevenden over de wijze waarop hun functie/takenpakket zou kunnen veranderen na het succesvol afronden van de masteropleiding kan een stimulans zijn.

Docenten

Van de docenten is 51% het eens met de stelling “Mijn school vindt het belangrijk dat er meer masteropgeleide docenten komen” en 52% met de stelling “Mijn school stimuleert docenten om een masteropleiding te volgen”. Tegelijkertijd vindt 56% van de docenten dat de eigen school meer zou moeten doen om docenten succesvol te laten zijn in een master, en is 43% het eens met de stelling “Mijn school voert totaal geen beleid voor meer masteropgeleide docenten”. Docenten zijn daarmee niet geheel overtuigd van het beleid dat door de school wordt gevoerd ten aanzien van de

masterambitie.

Het kunnen inzetten van de nieuw verworven competenties en kennis is belangrijk voor docenten die een masteropleiding succesvol hebben afgerond: het is niet alleen een erkenning van de verworven competenties door de schoolorganisatie, maar betekent ook dat de gepleegde

tijdsinvestering ‘niet voor niets’ is geweest. Uit de open antwoorden van docenten komt een aantal maal naar voren dat het ontbreken van een dergelijke opvolging reden is om geen masteropleiding te doen, in combinatie met de benodigde tijdsinvestering om een masteropleiding succesvol af te ronden.

Een meerderheid van de docenten die een master heeft gevolgd, geeft aan dat het vervullen van nieuwe taken op team/schoolniveau en het vergroten van de kans op promotie, redenen zijn geweest om een master naast het werk te volgen. De groep die een master buiten het

onderwijsdomein heeft gevolgd, wil de kansen op een carrièrestap buiten het onderwijs vergroten (zie Figuur 5.1).

Figuur 5.1 Welke redenen speelden een rol om een master naast uw werk te volgen, naar domein (% leraren die een masteropleiding naast hun werk hebben gevolgd, met of zonder diploma, n=226)

Bron: Enquête docenten Ecorys/MOOZ. Binnen onderwijsdomein is: onderwijsgerelateerde masteropleiding (vakmasters of masters als SEN en Leren & Innoveren, maar niet onderwijskunde of jeugdpsychologie).

Met het oog op (S)HRM en het functioneren van de teams, is afstemming over het volgen van (master-)opleidingen echter wel relevant. Dit lijkt echter niet vanzelfsprekend te zijn. Een

substantieel deel van de docenten zegt de keuze voor een masteropleiding zelfstandig te nemen, zonder afstemming met de leidinggevende. 41% van de vwo/havo docenten geeft aan geen gesprek te hebben gehad met hun leidinggevende over inhoud van de master en/of overige eisen. Vmbo/lwoo/pro-docenten stemmen vaker af met hun leidinggevende: van hen geeft 27% aan geen afstemming te hebben gehad met de eigen leidinggevende over de masteropleiding.

Als het gaat om de wijze waarop de nieuw verkregen kennis en competenties ingezet kunnen worden na succesvolle afronding van de master, geeft 57% van de docenten die een

masteropleiding hebben afgerond of momenteel volgen aan dat ze daarover geen overleg hebben gevoerd met de leidinggevende. Verder heeft 35 procent van deze groep wel de mogelijkheden besproken, maar geen afspraken daarover vastgelegd. Slechts 8% geeft aan dat er wel expliciete afspraken over zijn gemaakt en vastgelegd.

Slechts 12% van de docenten vindt dat de school masteropgeleide docenten een helder

loopbaanperspectief biedt. Gelet op het feit dat loopbaanaspecten een belangrijke rol spelen voor docenten om een masteropleiding te gaan volgen, is dit een belangrijke omissie in het (S)HRM- beleid. 25% 30% 35% 47% 67% 71% 24% 25% 55% 33% 64% 53% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Verkrijgen managementtaken

Vergroting kans op grotere/vaste aanstelling Vergroting kans op carrièrestap buiten onderwijs Verkrijgen andere taken dan management Vergroting kans op promotie schaal Vervullen nieuwe taken team-/schoolniveau

Schoolleiders

Bijna 100% van de schoolleiders vindt bij- en nascholing van het lerarenteam nodig: het gaat dan om alle vormen van opleidingen. 81% geeft aan dat ze leraren op de school stimuleren om een hbo- of wo-master te (gaan) volgen (Onderwijs Werkt!). Schoolleiders geven in overgrote meerderheid aan dat ze leraren op school actief stimuleren om een hbo- of wo-master te (gaan) volgen (91%). In de toelichting bij deze vraag geven sommige schoolleiders wel aan dat een master geen doel op zich is: het gaat om excellent leraarschap.

Figuur 5.2 Wat doet uw school om masteropgeleide docenten aan te trekken en te behouden? (n=188)

Bron: Enquête schoolleiders Ecorys/MOOZ.

Van de schoolleiders uit de Onderwijs Werkt-enquête is 37% het eens met de stelling “Onze school heeft een visie ontwikkeld met betrekking tot de inzet en het behouden van hbo/wo-

masteropgeleiden in het team”. 49% zegt actief beleid te voeren op het aantrekken en behouden van hbo/wo-masteropgeleiden in het team. Uit de enquête van Ecorys/Mooz blijkt dat 35% van de schoolleiders bij voorkeur masteropgeleide leraren selecteert voor nieuwe vacatures.

In tegenstelling tot de leraren, geven schoolleiders aan docenten met een masteropleiding wel in te zetten op hun opgedane kennis en competenties (74%). Minder schoolleiders geven aan dat na het succesvol afronden van een masteropleiding de docent vervolgens wordt beloond met een

promotie of salarisverhoging (42%).

35% 41%

85%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% We selecteren bij voorkeur masteropgeleide

leraren voor nieuwe vacatures Meer masteropgeleide docenten is een van de

speerpunten van ons personeelsbeleid We motiveren zittende docenten om een

Figuur 5.3 Wat doet uw school om masteropgeleide docenten aan te trekken en te behouden? (n=188)

Bron: Enquête schoolleiders Ecorys/MOOZ.

De functiemix die enkele jaren geleden is ingevoerd, heeft een relatie met masteropgeleide leraren. Bij veel scholen is een masteropleiding is een voorwaarde om toe te kunnen treden tot de hoogste LD-schaal. Echter is het volgen van een masteropleiding niet bij elke school een garantie om promotie te maken naar een hogere salarisschaal, vooral niet nu de entreerecht28 is komen te vervallen. Daarnaast zijn er ook scholen die de functiemix als een beperking zien om

masteropgeleide docenten te belonen.

“We streven ernaar in ieder geval alle LC docenten een masteropleiding behaald te laten hebben.”

“In ons promotiebeleid is duidelijk geformuleerd dat een promotie naar LD alleen mogelijk is met een eerstegraads bevoegdheid. Hierbij maken we geen onderscheid tussen een hbo-master of/[?]en wo- master.”

“Masteropleidingen worden gepromoot, maar leiden niet automatisch tot een hogere inschaling/beloning. Intrinsieke motivatie om te ontwikkelen is belangrijk(er) met het oog op kwaliteit van onderwijs. Uiteindelijk zijn Masteropgeleide docenten veelal wel beter in staat om invulling te geven aan bijvoorbeeld LC- en LD- functies, maar dit is dus niet altijd afhankelijk van de gevolgde opleidingen.”

“De school en stichting stimuleren docenten zoveel mogelijk om een master te volgen. Helaas, door de functiemix, is het op het moment niet mogelijk om dit op een goede manier te koppelen aan

promoties/salarisschalen (functiemix was kwantitatief maar zeer zeker geen kwalitatieve impuls en heeft financiële mogelijkheden beperkt). Dit wordt als een groot gemis ervaren door de school.”