Datum: 2 oktober 2015
Label 1 = De spiritueel-religieuze achtergrond Label 2 = De spirituele levenshouding
Label 3 = Spirituele betekenis Label 4 = Spirituele attitudes Label 5 = Spirituele ervaringen Label 6 = Spirituele gedragingen
Li: Wat betekent spiritualiteit voor jou?
Lo: Spiritualiteit betekent voor mij mezelf zijn. Het volgen van mijn eigen weg binnen mijn eigen spiritualiteit. Mijn spiritualiteit is heel breed – in de grootste zin van het woord. Spiritualiteit staat in de Van Dale als ‘zinsrijk’ en betekent doordacht. Dus in mijn onderkenning zijn vele mensen spiritueel, maar ik zie het als boeddhisme. De meeste mensen zijn niet wakker, dus spiritualiteit zou aangewakkerd mogen worden. Maar waarom de meeste mensen niet spiritueel zijn, is omdat de maatschappij niet wil dat je verder kijkt dan dat je neus lang is. Dat is mijn mening. Li: Waar komt de interesse voor spiritualiteit vandaan?
Lo: Ik denk dat het gekomen is door mijn opvoeding, maar ik ben daarin vrij gelaten uiteindelijk. Mijn vader was gelovig opgevoed, protestants, maar niet-praktiserend. Ik heb wel op een christelijke school gezeten, maar thuis was het gewoon vrij.
Li: Hoe heb je tijdens je opvoeding te maken gehad met religie of spiritualiteit?
Lo: Mijn vader is Indisch en mijn moeder is Hollands. Er hing een soort magie over. Je hebt de zwarte/witte kunst en daar werd eigenlijk niet heel veel over gepraat. Er hing een soort sluier overheen. Het maakte mij altijd nieuwsgierig: ‘‘wat is er?’’ en ‘‘wat is er nog meer?’’. Spiritualiteit is ook de ongeziene dingen, uiteindelijk.
Li: Bovennatuurlijk? Onverklaarbaar?
Lo: Ja, wat het uiteindelijk niet is, want het is juist iets natuurlijks. Het is terug te vinden in de natuur, alleen hebben we er niet het geduld om er lang genoeg naar te kijken.
Li: Hoe komt dat denk je?
Lo: Omdat de maatschappij ons ritme opjaagt, waardoor we geen tijd hebben om erover na te denken. Dus onze mind wordt volledig geoccupied.
122 Li: Hoe staat het werken aan jezelf centraal bij je spirituele ontwikkeling?
Lo: Ja, dat is net zoals het leerproces, dus het staat nooit stil. Je bent er nooit. Spiritueel gezien mag je nooit van jezelf een goeroe maken, want die goeroe ben je op een bepaalde manier zelf. Dus de goddelijke vonk, wat dat ook is, van welke geloofsovertuiging, is in jezelf aanwezig. Hoe werk je daaraan? Je bent onderweg en de één is verder dan de ander. Dus ja, het is gewoon een proces die gelijk staat aan
infinity. Je bent er nooit, net zoals het leren oneindig is.
Li: Hoe maakt spiritualiteit een wezenlijk onderdeel uit van je (dagelijkse) leven? Lo: Ik beoefen elke dag meditatie en yoga oefeningen uit om terug te gaan naar mijn zijn. Ik wissel af en op deze manier probeer ik al mijn rituelen te onderhouden. Mijn hele dag is eigenlijk een heel groot spiritueel. Ik zou absoluut niet zonder mijn spiritualiteit kunnen, omdat het een wezenlijk deel uitmaakt van mijn leven. Dan ga ik mezelf heel erg oppervlakkig vinden en dat is voor mij geen leven. Geen leven zonder spiritualiteit voor mij.
Li: Hoe identificeer je jezelf als een spiritueel mens/persoon/wezen?
Lo: Ik identificeer mezelf zeer zeker als een spiritueel mens, omdat spiritualiteit mijn levenswijze is. Het vormt mijn identiteit. Het is dus wie ik ben, hier in het nu, als in de toekomst.
Li: Hoe raakt jouw spiritualiteit de kern van je bestaan; wie je bent als persoon? Lo: Het raakt de kern van mijn bestaan. Spiritualiteit is een onderdeel van mijn totale wezen. Het zit in zijn totaliteit volledig in mijn hart en daardoor ben ik wie ik ben. Op deze manier kom ik bij mijn diepste, innerlijke wezen.
Li: Hoe heb je spiritualiteit nodig om zin te geven aan je leven?
Lo: Als je zingeving bekijkt vanuit spiritualiteit, betekent dat dat je je zesde zintuig enorm verbeterd. Je krijgt andere waarschuwingen. Het kan alleen maar je leven verbeteren, want spiritualiteit brengt je dichterbij je innerlijke stem. Het is gewoon een innerlijke gids of leiding die het beter voor heeft met het verloop van je eigen leven.
Li: Hoe zorgt spiritualiteit voor betekenis in en aan je leven?
Lo: Het geeft richting. Spiritualiteit zorgt ervoor dat je dichter bij jezelf komt met betrekking tot de bewustwording van wereldvrede.
Li: Wanneer wordt de spiritualiteit gebruikt?
Lo: Ik begin nu een beetje te kijken in hoeverre ik me daar voor wil openstellen. Als ik met mensen aan het werken ben, is het erg belangrijk. Maar naast de spiritualiteit
123 en het beoefenen ervan heeft het leven ook uitersten. Dus je kan ook doorslaan in het dagelijks leven, wat één groot ritueel is eigenlijk. Het dagelijks leven heeft meer dingen dan… het is genieten. Denk aan liefde en vriendschap. Want anders kan je op een bepaalde manier heel solitude gaan leven. Heel erg op jezelf, waar totaal ook niks mis mee is. Maar wat je daar van kan leren, in die afscheiding, is dat je wel heel dicht bij jezelf komt.
Li: Wanneer put je hoop, kracht, liefde en steun uit je spiritualiteit?
Lo: Het is altijd teruggaan naar jezelf, en eigenlijk is de beste manier om dat te doen om in contact te treden met de natuur. Teruggaan naar de natuur. De natuur is een groot onderdeel, de grootste krachtbron, van spiritualiteit. Dus als je in de natuur bent sta je het dichtst bij jezelf. Dan sta je centraal in je spiritualiteit. Door de natuur aan te raken. Door een boom aan te raken grond je volledig. Bijvoorbeeld als je dus heel erg in je emoties zit, dan ben je niet spiritueel, niet verbonden met de aarde. Door bijvoorbeeld een bakje met aarde te nemen, je zet je voeten erin, en na een paar minuten zal je merken dat je totaal teruggekeerd bent naar je zelf. Dan zie je alles weer rationeel.
Li: Wanneer heb je de neiging om naar het "waarom" te vragen en op zoek te gaan naar fundamentele antwoorden op zingevings-, levens-, ideniteitsvraagstukken?
Lo: Het is altijd handig om naar oorzaken-gevolgen te zoeken. Maar eigenlijk is het leven in grote lijnen bepaald. Maar toch heb je verschillende lagen van je leven die ineengevouwen zijn als een soort matrix, waar je toch alle kanten op kan. Dus toch je keuzes ook kan veranderen. Vanuit de boeddhistische kant kun je je karma inlossen door goed te doen en te zijn. Het heeft te maken met het vrede brengen in jezelf en in je omgeving.
Li: Zou je nog wat meer over die lotsbestemming kunnen vertellen?
Lo: Lotsbestemming is de vrijheid en de keuzes hebben om je gezichtsveld te veranderen. En je gezicht veranderen in van positief naar negatief. Dus eigenlijk kan je alles omdraaien, omkeren. Dus ook je lot. Het is vrij eenvoudig en simpel, maar simpel is vaak complex voor de mensen. Dat heeft te maken met discipline. Dat is wat de meeste mensen die hebben. Als je discipline leert, kun je je lot veranderen.
Li: Ga je bij het maken van (belangrijke) keuzes vaak op je gevoel/intuïtie af?
Lo: Bij alles zou je je hart moeten volgen en komt eigenlijk alle informatie via je hart binnen. En dan pas naar je hersenen. En alles wat het eerste in je opkomt is het juiste. Li: Een voorgevoel? Een ingeving misschien ook wel?
124 Lo: Duidelijk. Spiritualiteit heeft te maken met een universele waarheid en die waarheid kent alleen je hart. Dat kan je volgens sommige mensen verklaren dat God alleen de waarheid weet. Je bent een eigen regisseur over je eigen leven. Zolang je dat bent, dan is dat weer het lot, dan heb je de regie over je eigen leven. Dat is iets veranderen.
Li: Heb je het idee dat je deel uitmaakt van een groter geheel?
Lo: Als je spiritualiteit naleeft, dan ben je daar een onderdeel van. We zijn allemaal onderdeel van onze aanwezigheid. Onze manifestatie is onderdeel van spiritualiteit. Dat is een verlichting. Wij zijn tijdsgenoten, deelgenoten. Dus ja, duidelijk.
Li: Denk je vaak na over hoe mens, natuur, kosmos verbonden is?
Lo: Alles is verbonden met elkaar en het is heel sterk verbonden. Alleen de grote hamvraag is waarom de wetenschap niet maar buiten brengt waarom we lichtwezens zijn? Wij zijn wezens van licht. In de oude culturen praten ze over chakra’s. Terwijl de rest van de wereld gemanipuleerd wordt door hun denken, weten ze wel allemaal dat defensie daar wel allemaal gebruik van maakt. En zij zien ook de bepaalde processen. Als zij hier in dit huis inscannen, dan kunnen zij hier individuen zien zitten, en dat doen ze op basis van het feit dat wij licht en warmte uitstralen. De temperaturen, nota bene. We worden alleen niet geleerd om zelf te leren denken. We worden geleerd op school hoe we moeten denken. Dat is dus een basisprincipe tegen spiritualiteit. Behalve de vrije scholen. Die werken daar prima aan mee.
Li: Denk je vaak na over hoe alles met elkaar verbonden is?
Lo: We zijn allemaal met elkaar verbonden doormiddel van connectie van het hart. Alles wordt ook geregistreerd in het hart, maar ook het denken. De levensprocessen in de mensen en in het zelf worden op een andere manier opgeslagen. Daardoor brengen geuren op een bepaalde manier een bepaalde herinnering op. En geluiden, we registeren altijd wat een ander zegt en niet wat we zelf zeggen. Ik denk dat het binnen spiritualiteit belangrijk is dat we leren wat we zelf denken. Alles is een ongoing proces van manifestie.
Li: Heb je weleens een spirituele ervaring gehad?
Lo: Toen ik een jaar of 18 was had ik een relatie met een meisje die aura’s zag. En ik vond mezelf ook op een bepaalde manier heel spiritueel en ik wilde dat ook. Maar wat er dan misgaat is dat spiritualiteit niks te maken heeft met afdwingen en dingen willen zien. Als het komt, dan ontwikkelt het vanzelf wel. Maar ik had op een bepaalde manier zo geroepen, naar het universum in, dat ik wilde zien. Toen ik lag te slapen,
125 voelde ik dat er naar mij gekeken werd. En ik deed mijn ogen open en toen was er op een gegeven moment iets heel groots, iets lichts in de kamer: een engel. En ik was eigenlijk verlamd van angst. En toen was ik er uiteindelijk heel erg bang van geworden en toen heb ik het weggestuurd. En dat was mijn eerste hele grote, mooie ervaring met spiritualiteit. Deze ervaring staat centraal in leven. Achteraf gezien was het nodig dat ik dan mocht ervaren op een bepaalde manier. Het is toch wel een teken dat ik bijzonder ben. Niet iedereen die heel spiritueel is, krijgt dit soort visuele beelden.
Li: Dit is een kracht of macht?
Lo: Een natuurlijke kracht die van boven is gekomen. Het is een soort beschermengel in mijn leven. Dat is de reden dat ik hier nog kan zitten, uiteindelijk. Het heeft mij gehouden en mijn lot bepaald dat ik nog wat andere dingen te doen heb.
Li: Een missie volbrengen?
Lo: Een missie volbrengen op wereldniveau.
Li: Denk je ook dat mensen op de wereld zijn gezet met een bepaald doel?
Lo: Sommige wel. Als ik een voorbeeld zie van een persoon zoals Jasmin. Jasmin is een breatharian. Zij leeft op lucht en water. En dat soort mensen zijn hier met een hoger doel. Maar er zijn meerdere mensen waar de rest van de wereld niks van af weet. Die op een bepaalde manier de wereld in balans houden. Alleen die mensen werken om stilte. Ze zoeken geen aandacht. Ze hebben wel een boodschap, omdat er een aantal gevaren aan kleven. Zij is naar voren gekomen om het ‘halleluja’ gevoel er vanaf te brengen en zij heeft laten zien dat er spirituele voorbereiding nodig is. Je kan niet zomaar stoppen met eten. Er zijn levenslange levensprocessen aan vooraf gegaan. Li: Is ze gezond?
Lo: Ja, ze leeft heel erg gezond. Dat zijn geheimen uit het leven. Geheimen die uit de natuur te halen zijn, waar spiritualiteit het hoogste is. Prana is een vorm van ademhaling en ademhalen is een vorm van energie leren binnen halen. Meditatie is de hoogste vorm van yoga tevens. En het gaat ook om ademhaling. Ademhaling is het contact hebben met jezelf en met je hogere zelf. Het is leren om energie binnen te halen via de kundalini. De mensen die verlicht zijn bezitten deze gaven. Dat zijn niet alleen de yoga-mensen, maar ook de qicong masters. Je kan bijvoorbeeld ernstige ziektes genezen door sungazing. Maar daar is discipline voor nodig.
Li: Hoe denk je over bijgeloof?
126 Li: Hoe denk je na over karma?
Lo: Karma is vaak een bitch. Het leven heb je zelf in de hand, dus dan zou je het ook in de hand moeten nemen. Dus als jij het niet in de hand hebt, betekent dat dat je het in je hand gaat hebben. Dat betekent dat je een onafhankelijkheid gaat opzoeken, maar omdat onze relationele begrippen het prettig vinden om ons afhankelijk te maken. Dat is een tegenstelling, waarvan je in de war kan raken. De waarheid kan niet geleerd worden, omdat de waarheid niet achterhaald word. Mooie woorden zijn niet waar en ware woorden zijn niet mooi.
Li: Hoe denk je over energieën?
Lo: Mensen hebben op een bepaalde manier lichaamsenergie. Mensen zijn energiesystemen. Je lichaamsenergie is ook op een bepaalde manier je lichaamskracht. Als je eigenwaarde laag is, dan geef je teveel lichaamsenergie weg. Dan geef je je macht over je eigen energie weg. Doe je dat niet, dan betekent dat je je leven in je hand kan nemen. Dan kan je een spiritueel leven kan leiden. En je wensen, aspiraties en dromen kan naleven.
Li: Hoe denk je over reïncarnatie?
Lo: Ik heb een onderdeel gevolgd van het boeddhisme. Ik heb een onderzoekende geest. Ik leer niet echt uit de boeken, maar vanuit het leven zelf. Ik heb het pad van de Nichirin-boeddhisme, maar ook daar vond ik me niet helemaal in. Omdat het een lekenorganisatie was. Het is het boeddhisme wat Herbie Hancock en Tina Turner beoefent. Het is een soort lekeninterpretatie en gaat over oudere geschriften. Ik ben even de vraagstelling kwijt…
Li: Hoe denk je over reïncarnatie?
Lo: Reïncarnatie is duidelijk. Het is toegegeven dat onze geest op een bepaalde manier voortleeft. Als deze stelling wetenschappelijk wordt bepaald, dan betekent dat dat de ziel ergens naartoe gaat. Ik geloof er wel duidelijk in, maar ik geloof ook dat het groter is. Er zijn meerdere werelden waarbinnen je gereïncarneerd kan zijn.
Li: Welke spirituele gedragingen zijn van toepassing op jou? Je zei net al meditatie… Lo: Het is moeilijk om het allemaal uit te dragen en bij te houden. Lichamelijke beoefening. Een lenig lichaam levert ook ene lenige geest op.
Li: Wanneer mediteer je?
Lo: Een meditatie kan op verschillende soorten manieren zijn, ook in een flow, zoals in de yoga. Dan is je ademhaling constant. Alles moet met aandacht. Alles wat je met hele secure aandacht doet is een vorm van meditatie. Dus ook de mensen die zo
127 aandachtig aan het tuinieren zijn, kunnen ook al mediteren. Mensen mediteren ook onbewust. De bewustwording is wel heel belangrijk, want dan sta je centraal. Dan ben je je bewust van een boeddha-natuur en krijgen daarmee prana binnen. Dus ademhaling is het belangrijkste en wanneer ik dat? Via de yoga, sporten, thuis, mediterend, stil zijn, dus ook gewoon zitten met mijn ogen gesloten. Als het maar met aandacht is. Maar je hebt verschillende soorten meditaties. Aandacht is een mindset wat je leert tijdens mediteren. En het grootste doel van het bereik van meditatie is wereldvrede.
Li: Welke boeken/tijdschriften over spiritualiteit/de zin van het leven lees je?
Lo: Ik ben eigenlijk vrij onbelezen. Maar ik leer meer uit het leven dan uit boeken. Ik ben meer iemand die documentaires kijkt. Deze computertijdperk is geweldig, want er zijn een heleboel geweldige mooie dingen om te vinden.
Li: Welke thema’s vind je interessant? Lo: Krishnamurti.
Li: De spirituele wereldleider.
Lo: Hij heeft mijn ogen geopend dat kijken leren is. En mijn vader zei dat altijd, alleen dat begreep ik niet altijd zo goed. Ik had het woord aandacht nodig. Krishnamurti vertelde een verhaal van dat de aandacht van leerlingen soms weggaat. Dus als iemands kind naar buiten kijkt, dan kan hij dat kind terugbrengen. En vragen: ‘‘waar keek je naar?’’. Dan wordt duidelijk wat je wel of niet ziet. We kijken vaak helemaal niet goed, en daardoor kunnen we de toekomst ook niet goed zien. We hebben niet een helder beeld van wat er eigenlijk allemaal nog op deze wereld is. Met meditatie leer je beter focussen.
Li: Welke thema’s binnen spiritualiteit vind je interessant?
Lo: Ik zou mensen aanraden om yoga te beoefenen. Dan kunnen ze heel rijk leven hebben binnen hun lichaam, maar ook binnen hun leven. Je leert een bepaalde discipline, voor jezelf zorgen, en dan kan je mooi leven leiden. En daarmee inspireer je anderen.
Li: Wanneer voer je diepgaande gesprekken over spiritualiteit/de zin van het leven? Lo: Dit is altijd moeilijk geweest, maar je kan je ervoor openstellen. Dus ook om die vragen duidelijk in de wereld uit te roepen. Als je goed geaard bent, krijg je dat op je pad. Dus uiteindelijk neem ik de regie makkelijker in handen.
128 Lo: Er zijn verschillende plaatsen in de wereld die sterke energiepunten zijn. Bijvoorbeeld: Ibiza. Es Vedra, bestaande uit bijzondere edelstenen en mineralen, de rots, dat is een heel sterk punt.
Li: Wie wordt er in het spirituele proces betrokken?
Lo: Het zijn mijn vrienden en mijn kennissen. Mensen die daar voor open staan. Alleen ben ik wel opgehouden binnen met spiritualiteit om dat niet over te dragen in een soort overtuiging. Ik zou ook iedereen afraden om dat te willen doen. Spiritualiteit kan je niet aanhangen of uitdragen door een bepaald soort gedrag of code. Je draagt het uit door het te zijn. Je bent het. Het is het zijn.