7.1 Benutzte Archive
1. Documentatiecentrum Nederlandse Politieke Partijen (DNPP) in Groningen (Universitätsbibliothek)
2. Staten-Generaal Digitaal. Parlementaire documenten uit de periode 1814-1995: Handelingen (Kamerverslagen, Kamerstukken en Kamervragen). http://
http://www.statengeneraaldigitaal.nl/
Brief van de Minister van Buitenlandse Zaken. In: Kamerstuk Tweede Kamer 1989-1990, Kamerstuknummer 21300 V, ordernummer 21, 22. November 1990, 1-2.
Kamerstuk Tweede Kamer 1989-1990, Kamerstuknummer 21300 V, ordernummer 21, 22. November 1990 1-5.
Regeringsverklaring, Handelingen Tweede Kamer 1989-1990, 27. November 1989, 14-303-305.
Regeringsverklaring, Handelingen Tweede Kamer 1989-1990, 28. November 1989, 15-342-360.
Europese Raad, Handelingen Tweede Kamer 1989-1990, 12. Dezember 1989, 21-689-714. Buitenlandse Zaken/NAVO, Handelingen Tweede Kamer 1989-1990, 23. Januar 1990, 30-1452-1486.
De algemene politieke beschouwingen over de rijksbegroting voor het jaar 1990 (21300), Handelingen Eerste Kamer 1989-1990, 24. Januar 1990, 10-311-353.
Buitenlandse Zaken/NAVO, Handelingen Tweede Kamer 1989-1990, 25. Januar 1990, 32-1581- 1627.
Duitse eenwording. Brief van de Minister van Buitenlandse Zaken. In: Kamerstuk Tweede Kamer 1989-1990, Kamerstuknummer 21460, nr.1, 1-8.
Duitse eenwording. Brief van de Minister van Buitenlandse Zaken. In: Kamerstuk Tweede Kamer 1989-1990, Kamerstuknummer 21460, nr. 2, 1-2.
Duits-duitse eenwording. Handelingen Tweede Kamer 1989-1990, 22. Februar 1990, 44-2642 -2676.
51
7.2 Monografien
Boterman, Frits: Duitsland als Nederlands probleem. De Nederlands-Duitse betrekkingen tussen openheid en eigenheid. Amsterdam, 1999.
Boterman, Frits: Moderne geschiedenis van Duitsland 1800-heden. Amsterdam: De Arbeiderspers, 2005.
Brandsma, Margriet; Uitzinger, Marjolijn: Na de Muur. Oog in oog met het nieuwe Duitsland. Amsterdam: Balans, 2009.
Genscher, Hans-Dietrich: Erinnerungen. Berlin: Siedler, 1995.
Hanhimäki, Jussi M.; Westad, Odd Arne: The cold war. A history in documents and eyewitness accounts. Oxford: Oxford University Press, 2003.
Kaiser, Karl: Deutschlands Vereinigung. Die internationalen Aspekte. Mit den wichtigen Dokumenten. Schriften des Forschungsinstituts der deutschen Gesellschaft für auswärtige Politik E.V. Bonn. Bergisch Gladbach: Gustav Lübbe Verlag, 1991.
Kohl, Helmut; Diekmann, Kai; Reuth, Ralf Georg: Helmut Kohl: Ich wollte Deutschlands Einheit. Berlin: Propyläen, 1996.
Helmut Kohl: Erinnerungen 1982-1990. München: Droemer, 2005.
Lehmann, Ines: Die deutsche Wiedervereinigung von außen gesehen. Angst, Bedenken und Erwartungen in der ausländischen Presse. Band II: Die Presse Dänemarks, der Niederlande, Belgiens, Luxemburgs, Österreichs, der Schweiz, Italiens, Portugals und Spaniens und jüdische Reaktionen. Berlin: Peter Lang Verlag, 1997.
Melching, Willem; Stuivinga, Marcel: Ooggetuigen van de Koude Oorlog, in meer dan 100 reportages. Amsterdam: Bakker, 2007.
Thatcher, Margaret: The Downing Street years. Londen: HarperCollins, 1993. Veltmeijer, Ruud: Het wonder van de Duitse eenwording. Amsterdam: Boom, 2000.
Verheyen, Dirk; Soe, Christian: The Germans and their Neighbors. Oxford: Westview Press, 1993.
Wielenga, Friso: Van vijand tot bondgenoot. Nederland en Duitsland na 1945. Amsterdam: Boom, 1999.
52
7.3 Artikel und Aufsätze
Bik, J.M.: Kohl blaast angst voor Duitse gigant aan. In: NRC Handelsblad, 5 maart 1990. Bik, J.M.: Lubbers wil de kritiek van bondskanselier Kohl uitdrukkelijk weerspreken: “ik was vanaf het begin voorstander van de Duitse hereniging”. In: NRC Handelsblad, 22 augustus 1997, 6.
Bitterlich, Joachim : Anfangs frostig, später Europäisch. Ein Dokument: Wie die deutsche Einheit die Geburt des Euro beschleunigte. In: Zeit Online, 7. Mai 1998,
http://www.zeit.de/1998/20/Anfangs_frostig_spaeter_europaeisch, 1-9.
Brink, Rinke van den: Ontwikkelingen bron van vreugde of reden tot bezorgdheid? In: Voorwaarts, 1 december 1989, 8-11.
Brink, Rinke van den: De ondenkbare mogelijkheden van een verenigd Duitsland. In: Voorwaarts, 15 maart 1990, 8-10.
Brinks, J.H.: Wiedervereinigung geeft nationalisme vrij baan. In: NRC Handelsblad, 30 januari 1990.
Colijn, Ko; Rusman, Paul: Lubbers: ‘Kohl wilde op zijn eentje Mister Europe zijn’: Bij het afscheid van Helmut Kohl. In: Vrij Nederland, 31 oktober 1998, vol. 59, afl. 44, 26-28. Dekker, W; Tichelaar, B: “Ik zou mijn hart vasthouden als Duitsland geen lid was van de NAVO en de EEG”: SGP-kamerlid C.N. van Dis over de Duitse hereniging. In: Ons contact: verenigingsblad, mei 1990, afl. 2, 14-15.
Dijksman, Daan; Spiering, Hendrik: ‚Kohl, wil jij je grote bek wel eens houden?’ Vier ex-ministers van Defensie over het antwoord op de chaos “drüben”. In: HP: Haagse Post, 16 december 1989, 15, 18-20.
Gortzak, Wouter: De onvermijdelijke Duitse hereniging. In: Het Parool, 16 december 1989. Goseling, Carel; Vries, Peter de: “Het gaat erom de Duitsers als Europeanen te behouden.” In: Nieuwsblad van het Noorden, 22 december 1989, 9.
Goudriaan, Huib: Duitse eenheid maakt nog geen rimpeltje in Nederlandse vijver. In: Trouw, 16 februari 1990.
Heldring, J.H.: Duitse volk is al herenigd. In: NRC Handelsblad, 14 november 1989. Hoedeman, Jan: Anti-Duitse gevoelens in de Tweede Kamer. In: Elsevier, 7 april 1990. Jansen, Jaap: Een voetnoot bij de geschiedenis. In: Elsevier, 28 juli 1990, 24-27. Louter, Dirk: Hereniging van de twee Duitslanden is onvermijdelijk. In: CDA-actueel: periodiek van het CDA, 15 november 1989, 19.
53
Lowe, J.: ‘De tegenstelling Lubbers – Van den Broek is er niet en mag er ook niet zijn’: Buitenlandse Zaken worden steeds binnenlandser. In: De Groene Amsterdammer: weekblad voor Nederland, 26 juni 1991, vol. 115, afl. 16, 4-5.
Luijten, Jan: Na Bismarck maakt Kohl Duitsland ‘af’. In: De Volkskrant, 19 juli 1990. Lubbers, Ruud: Welk Europa staat ons voor ogen? Toespraak van de Minister-president, drs. R.F.M. Lubbers, aan de Katholieke Universiteit Brabant te Tilburg op 15 januari 1990. Tilburg: Katholieke Universiteit Brabant, 1990.
Lubbers, Ruud: De Duitse eenwording en Europa. Een persoonlijke terugblik. In: Patrick Dassen (red.): Gedeelde geschiedenis. Duitsland en Europa 1945-2000. CSE-congres op 18 september 1999. Duitsland Instituut Amsterdam, in samenwerking met de Universiteit van Amsterdam: DIA, 1999.
Lubbers, Ruud: Waarom het misging tussen mij en Kohl. In: De Volkskrant, 18 september 1999, 19.
Luns, Joseph: ‘In onze straten wordt niet gedanst om de hereniging’. In: Ons Contact, mei 1990.
Meines, Rob: ‘Duitse gevaar’ is geen argument tegen Duitse eenwording. In: NRC Handelsblad, 23 januari 1990.
Mok, Phillip: Ein Deutschland. In: Elsevier, 17 februari 1990, 55.
Nijhuis, Ton: Een nieuw Duitsland – een nieuwe buitenlandse politiek? In: Patrick Dassen, Barend Verheijen en Friso Wielenga (red.): Gedeeld verleden. Duitsland na 1945.
Amsterdam: Uitgeverij Bert Bakker, 1999, 205-230.
Poelman, A.H.: De Duitse hereniging: “Traum” of trauma? In: Ons burgerschap: nationaal-gereformeerd staatskundig tijdschrift, 20 januari 1990, vol.43, afl. 1, 1-5.
Smeets, Hubertus: : Ronde-tafeldiscussie over de hereniging: de heimelijke angst voor Duitsland. In: NRC Handelsblad, 24 februari 1990, Zaterdagsbijvoegsel, 1-2.
Stemerdink, A.: Aan de deling van Duitsland moet niet worden getornd. In: de Volkskrant, 23 februari 1985.
Wielenga, Friso: Kein schwieriger Abschied von der deutschen Teilung. Die niederländische Haltung zur Wiedervereinigung 1989-1990. In: Deutschland Archiv. Zeitschrift für das vereinigte Deutschland, 33, 2000, Nr. 2, 224-234.
Wielenga, Friso: Sensibilität und Verwundbarkeit. Die Niederlande und die Deutsche Frage. In: Fremdling, Rainer; Lodder, Hans; Wagenaar Robert; Wielenga Friso (Hrsg.): Die
überwundene Angst? Die neun Nachbarländer und die Deutsche Einheit. Groningen: Egbert Forsten, 1994, 9-30.