• No results found

LIJST VAN PAARDEN, TWEE EN EEN SPANNIGE VRAGT WAGENS IN WAGENINGEN IN 1815

Anton C. Zeven, lidnr. 1, Dassenboslaan 6, 6705 BT Wageningen, e-mail:

anton.zeven@hetnet.nl

Onder deze vreemde titel vinden wij een archiefstuk in het Gemeentearchief van Wageningen. Bedoeld wordt: het aantal paarden, karren door éen en karren door twee paarden getrokken. Ik heb niet nagegaan waarom deze lijst is samengesteld, maar veronderstel dat dit gebeurd is op last van hogerhand.

In geval van nood konden de eigenaren met hun paarden en karren opgeroepen worden.

Mijn bedoeling van publicatie van deze lijst is alleen een bron openbaar te maken.

Naamen getal getal der getal der

der tweespannige eenspanni-paarden wagens ge wagens

B. van Zadelhoff 1 - 1

H. Jacobs 1 - 1

F.J. Beek 3 1 1

P. Gerrite 1 - 1

G. Jordens 1 - 1

Jan Meulekamp 1 - 1

Jan Lijsen 2 1

-Wm.G. van Rijn 2 - 2

M.A. van Ommeren 1 - 1

J. van Ommeren 1 - 1

H. van der Ward 1 - 1

Wynand Wynen 4 1 2

Hk Lijsen 1 - 1

Jacob van de Peppel 1 - 1

Jan Troost 1 - 1

Jan Goosen 1 - 1

R. Caspers 1 - 1

Jelis de Vrind 1 - 1

G. Zonnebergh 1 - 1

Jan Meurs 1 - 1

Lynde van Hemmen 1 - 1

A. Hermsen 2 - 1

H. van Rennes 2 - 1

Klaas Ridders 1 - 1

Gt Bongers 1 - 1

Huybert Hendriks 1 1 1

H. van den Wis 3 - 1

Steven Agterbergh 1 - 1

Geurt Salomons 1 - 1

Gt Wesboock 1 - 1

Hk Brouwer 1 - 1

J.H. Holtus 2 - 2

E.G. van de Peppel 1 - 1

Steve Wanders 1 - 1

Geurt Tymens 1 - 1

J.W. van Rooyen 1 - 1

Jan Daniels 1 - 1

Johs Mulders 1 - 1

Salomon Everts 1 - 1

Wouter Salomons 1 - 1

Jan Klaasen 1 - 1

Gt K. van den Brink 1 - 1

Gt Mynders 1 - 1

Gt E. van de Peppel 1 - 1

Cornelis Vonk 4 1 1

Jan Breunisse 1 - 1

P. van Laar 1 - 1

Breunis Breunisse 1 - 1

Wm A. Smit 1 - 1

E. Gysb. Peppel 1 - 1

Brand Brandse 1 - 1

Jan Geurtse 1 - 1

Geurt Geurtse 1 - 1

Lubbert Tymense 1 - 1

Evert Schouten 2 - 1

Gysbert Jansen 1 - 1

Hk Buijs 1 - 1

Klaas Jansen 1 - 1

Jan van Eck 2 1

-Jacob Jansen 2 - 2

Hk Hermsen 1 - 1

Lubbert Jansen 2 1 1

Egbert Wynen 1 - 1

Jan Wynen 1 - 1

Jan Wegenaar 1 - 1

Wouter Lubberts 1 - 1

Hk Jacobusse 1 - 1

Abraham Jansen 1 - 1

Gt Vonk 4 2

-wede Ouland 4 2

-C. Gerritse 1 -

-A.W. Rutgers 4 1

-Johs Daniels 4 1 1

Evert van de Peppel 1 - 1

E.G. van den Born 4 1 1

Gt van de Poll 1 - 1

Jan Gerritse 1 - 1

Totaal 109 14 75

Boven een vijfde kolom staat Aanmerkingen, maar aangezien niets is inge-vuld, heb ik deze kolom weggelaten.

Er zijn 77 eigenaren van paarden. Wanneer alle karren in bedrijf waren, dan waren er 14x2 en 75x1 = 103 paarden ingespannen. Dus 6 paarden bleven over. Misschien werden sommige paarden ook als rijpaard gebruikt. Omdat C.

Gerritse geen kar bezit, was misschien zijn paard een rijpaard. Of had hij tijdelijk geen kar, waardoor hij zich aan verplichte ‘spandiensten’kon onttrekken? Is hij identiek aan de landbouwer (1) Cornelis Geurtsen?

Sommigen eigenaren van vier paarden zullen wel grote boeren geweest zijn.

Johannes Daniels was dat zeker. Daarentegen was A(rnoldus) W(ijnand) Rutgers stalhouder; F(ranciscus) J(ohannes) Beek grondeigenaar; en de wed.

Michiel Hendrik van Ouwland, in 1832 in Den Haag wonende, rentenierster(1).

Was haar kar een door twee paarden getrokken koets?

Uit bovenstaand inventaris blijkt ook dat het grootste deel van de Wage-nin-gers geen paard bezaten.

Bron: GAWageningen, Oud-Archief 1255: Ingekomen stukken, 1815.

(1) Kadastrale Atlas Gelderland 1832. Arnhem. 1991.

---BIJSTER

21-4-1743: 'dat die soldaet in de herberge Arnhem een kan bier en een glas genever geeijst (=besteld) en haar eens toegebracht heeft, dog dat hij niet gewoon sijnde genever te drinken daer van bijster geworden en overgegeven hadde.'

Bron: Coll. Muschart, CBG, 's-Gravenhage: Criminele dossier van het Hof van Gelderland. Rijksarchief in Gelderland, Arnhem.

A.C. Zeven.

KWARTIERSTAAT KLAAS HENDRIK VAN DEN BELD L. Konink, lidnr. 595, Papyruslaan 11, 6866 CB Heelsum.

I

1. Klaas Hendriks van den Beld, geb. Loenen 14-02-1870, landbouwer, sleper, overl. Loenen 23-04-1947, tr. Apeldoorn 5-10-1901 Gerritje Konink.

II

2. Hendrikus van den Beld, geb. Loenen 21-01-1838, tr. Apeldoorn 8-03-1862

3. Josina Vredenberg, geb. Loenen 7-03-1835.

III

4. Arent van den Beld, geb. Loenen 26-01-1813, boerenknecht, tr.

Apeldoorn 20-02-1835

5. Jacomijna Wilbrink, geb. Loenen 7-06-1796, overl. Loenen 20-01-1860.

6. Klaas Berend Vredenberg, geb. Loenen 16-06-1799, ontvanger, overl.

Loenen 23-10-1857, tr. Apeldoorn 25-05-1827 7. Hendrika Johanna Capel, geb. Loenen 4-09-1806.

IV

8. Hendrik Jochems Gielens, geb./ged. Apeldoorn 7/8-06-1777, overl.

Loenen 1-10-1834, tr. Loenen 29-04-1804

9. Garretjen Aarts, geb./ged. Beekbergen 20/24-10-1773.

10. Cent Wilbrink, geb./ged. Loenen 11/16-7-1758, landman, timmerman, overl. Loenen 25-06-1833, tr. Loenen 29-01-1792

11. Hendrina Hendriks, geb. Beekbergen 4-12-1763.

12. Arend Willems Vredenberg, overl. Loenen 17-06-1800, tr. Loenen 14-11-1790

13. Stijne Klaassen, ged. Loenen 25-03-1764; tr. 2. Loenen 26-04-1801 Marten Peters, ged. Beekbergen 11-08-1765, kuiper, overl. Apeldoorn 31-03-1822.

14. Hendrik Capel, geb. Loenen 27-05-1783, winkelier-caféhouder in Den Eikenboom, overl. Loenen 9-08-1855, tr. Loenen 17-12-1778

15. Johanna van Heelsum, geb. Loenen 22-12-1778.

V

16. Michiel Gerrits, ged. Apeldoorn 29-06-1732, overl. Apeldoorn 2-11-1747 aan de roode loop, tr.

17. Derkje Lucas, ged. Apeldoorn 26-08-1742; tr. 2. Apeldoorn 30-01-1795 Marten Pasman, weduwn.v. Regina Thomas onder Beekbergen.

18. Aart Aarts, ged. Beekbergen, tr. Beekbergen 7-04-1769

19. Aaltje Gerrits Put, ged. Loenen 8-02-1733, overl. Beekbergen 23-05-1799. Bij haar huw. heeft ze al een dochter: Mechteld, ged. Loenen

8-01-1764.

20. Hendrik Wilbrennik (Wilbrink), ged. Zelhem 18-02-1728; tr. 2. Loenen 20-07-1788 Aaltjen Mulders, j.d. van Loenen; tr. 1. Loenen 26-03-1752 21. Jantje Cornelis, ged. Oosterbeek 19-11-1713, overl. voor 1788; tr. 1.

Roelof Deemshof.

22. Hendrik Willems, tr. ca. 1763

23. Jacomina Everts Sprenkelaar, ged. Beekbergen 21-08-1729.

26. Klaas Berends, ged. Loenen 13-06-1734, tr. Loenen 16-02-1755

27. Willemijna Willems Modderkolk, geb. Loenen 29-11-1719, overl. Loenen 5-06-1800, tr. 1. Jan Jansen Box.

28. Hendrik Capel Sweerz., ged. Loenen 23-03-1749, Mr. papiermaker op de Horsterkampmolen, overl. Loenen 15-10-1795. In 1778 heeft hij de Bovenste Molen I van zijn vader gepacht, na overl. van zijn vader in 1785 erfde hij de molen, de waarde werd gesteld op 3000 gld. Hij tr. Loenen 21-11-1779

29. Johanna Limphers Hilberink, ged. Apeldoorn 10-12-1759.

30. Frank van Heelsum, ged. Heelsum 30-03-1738, bel. Hall 20-09-1757, papiermaker, ca. 1770-1781 mede-eigenaar van de Onderste Schoon-mansmolen; in 1767 koopt hij nog 1/9 part in deze molen, in 1770 is hij snuifmolenaar op de Kleine Slatsmolen in Loenen, overl. Loenen ca.

1786. Notitie in Trouwboek van Loenen: den 31 mrt. met att. van Hall ingetekend Frank van Heelsum van Renkum, z.v. Jan Krimp en Willemina Willems met Hendriksken Bloemink, d.v. Carel Bloemink en Mechteld Willems, van Loenen, beiden won. tot Eerbeek. Hij tr. Loenen 22-04-1770

31. Hendersjen Bloemink, ged. Loenen 29-08-1745; tr. 2. Loenen 31-10-1790 Lubbertus Cornelissen, z.v. Cornelis Lubberts en Catharina Krijgsman, geb. Loenen 11-09-1759, dorpsbakker op de Burggraaf in Loenen.

(wordt vervolgd) Bronnen:

Overwegend RA Arnhem de diverse DTB- en BS-bestanden.

De kwartierstatenboeken van de Ver. Veluwse Geslachten, delen 1 t/m 5.

In de boeken Papiermolens in Gelderland, Overijsel en Limburg van H. Voorn en Koornmullenaers, Pampiermaekers en Coperslaghers van R. Hardonk werd veel aanvullende informatie gevonden.

Opmerking:

De familienaam Van den Beld is door kwartier 8 te Loenen aangenomen (dat.

van akte 19-11-1812). In Apeldoorn komt de naam Op den Belt en Van den Belt in 1749 reeds voor (ook Van den Beld en Van den Beldt),

zie publ. 20 van Ver. VG. Ik heb nog geen kans gezien een verbinding te leggen tussen een van de genoemden en kw.nr. 8.

Van de redactie:

Michiel of Giel Gerrits, ged. Apeldoorn 29-06-1732. Zijn vader wordt in 1722 vermeld als won. op de Beld in de buurschap Beemte. Overl. Apeldoorn 2-11-1747 Gerrit Jans op de Belt (aan de Rode Loop).

Vragen:

Wie kan mij verder helpen met de voorouders van de volgende kwartieren:

kwartier 12 Arend Willems Vredenberg.

Van de redactie:

Wel gevonden in Loenen zijn zuster. Ged. 6-11-1763 Antonia Hendrika, d.v.

Willem Gerrits Vredenberg en Jenneken Krijsman. Dus wij weten nu wie de ouders zijn, maar niet waar de vader vandaan kwam en waar de ouders gehuwd zijn. Jenneken Krijsman is ged. Hall 28-06-1722. Voor haar verdere kwartieren: zie VG 1981, pag. 226/227.

Kwartier 18 Aart Aarts. Er zijn in Beekbergen veel mannen met patroniem Aarts die een naam aannemen. Ik daartussen mijn Aart Aarts niet kunnen vinden. Aarts werd Voshuijsen, van het Hekke en van den Enk.

---WAGENINGERS EN ANDEREN 'TEGEN RUSLAND GEDIEND HEBBEN,