Leveranciersmodel en capaciteitstarief

Een laatste belangrijke ontwikkeling in de markt is de manier waarop de kosten voor het transport worden afgerekend. Momenteel gebeurt dit nog op basis van het getransporteerde verbruik van de klant. Enerzijds kan de netbeheerder dit doen door rechtstreeks een factuur aan de klant te versturen, deze methode wordt het netbeheerdersmodel genoemd. Anderzijds kan ervoor worden gekozen de kosten via de factuur van de leverancier te verrekenen met de klant, het leveranciersmodel.

De minister van Economische Zaken wil dit echter veranderen, ook met het oog op de splitsing van leverancier en netbeheerder. De twee facturatiemethoden worden nu naast elkaar gebruikt en leveren een complexe structuur op voor de klant. Er is voor de klant namelijk meer dan één aanspreekpunt indien iets fout gaat in de facturatie. Ter vereenvoudiging van de processen in de markt is het invoeren van het leveranciersmodel als enige afrekenmodel een eerste stap. De afhankelijkheden die deze methode met zicht brengt zijn uiteengezet in Figuur 22.

Figuur 22 Afhankelijkheden voor het leveranciersmodel zonder capaciteitstarief (B ‘Con, 2006)

Het leveranciersmodel zorgt echter niet voor een vereenvoudiging van de afhankelijkheden tussen de partijen in de markt. Netbeheerders en leveranciers blijven afhankelijk van de meetgegevens. De invoering van het capaciteitstarief kan hierin uitkomst bieden. Het capaciteitstarief houdt in dat de netbeheerder per type aansluiting, gebaseerd op de capaciteit van de aansluiting, een vast tarief ontvangt voor de geleverde diensten. De gevolgen van de invoering van het leveranciersmodel met capaciteitstarief voor de afhankelijkheden zijn weergegeven in Figuur 23.

Figuur 23 Afhankelijkheden voor het leveranciersmodel met capaciteitstarief (B’Con, 2006)

De netbeheerders blijven echter wel afhankelijk van de meetdata voor het reconciliatieproces. De afhankelijkheden voor meetdata die in Paragraaf 5.3.4 zijn geschetst veranderen niet door deze ontwikkeling.

5.3.6 Samenvatting en conclusie

Een aantal van de ontwikkelingen in de elektriciteitsmarkt is puur organisatorisch van aard. Deze veranderingen, de splitsingswet en de introductie van het leveranciersmodel als enige afrekenmodel, hebben geen invloed op de afhankelijkheden tussen de partijen.

De ontwikkelingen op het gebied van de centralisering van de registers, voor de aansluitingen en meters, en de indeling van de metermarkt hebben wel gevolgen op de onderlinge afhankelijkheden. De meetverantwoordelijkheid, die is ondergebracht in een losse partij, verdwijnt, aangenomen dat de ontwikkelingen zich doorzetten. Als alle ontwikkelingen worden doorgezet, ziet de elektriciteitsmarkt er voor wat de afhankelijkheden in de toekomst uit zoals in Figuur 26.

In Hoofdstuk 2.4 zijn vier afhankelijkheden geïdentificeerd. De afhankelijkheden voor de onbalansinformatie en de overige gegevensverzamelingen veranderen niet door de ontwikkelingen. In Paragraaf 5.3.2 en Paragraaf 5.3.4 is vastgesteld dat de afhankelijkheden voor het aansluitingenregister, waarvan het meterregister onderdeel uit gaat maken, en de meetdata veranderen. De netbeheerders en de leveranciers moeten deze informatie in de toekomst aan een centrale partij, vermoedelijk het Energie Clearing House, leveren. De centrale partij is dus afhankelijk van de netbeheerders en leveranciers voor de betrouwbaarheid van de informatie. Het ECH voorziet vervolgens de regionale en landelijke netbeheerders, de programmaverantwoordelijke partijen en de leveranciers van de informatie die zij beheren.

Figuur 24 Totaalbeeld van de afhankelijkheden in de elektriciteitsmarkt, met inachtneming van de verwachte ontwikkelingen

Op het eerste gezicht ziet het er misschien niet zo uit, maar het aantal afhankelijkheden in de elektriciteitsmarkt zal afnemen. Het ECH, waarvan ik dus aanneem dat het verantwoordelijk wordt voor het beheer van de centrale registers, krijgt een belangrijkere rol in de elektriciteitsmarkt. Vrijwel alle voor de marktpartijen essentiële informatie komt hier samen. Het is belangrijk dat alle partijen verplicht zijn aan de centrale registers mee te werken. De

partijen die afhankelijk zijn van de informatie uit een centraal register zijn in de toekomst nog maar afhankelijk van één onderneming. Een leverancier is in de huidige situatie afhankelijk van een groot aantal netbeheerders om alle meetdata te verzamelen. De introductie van de centrale registers zorgt ervoor dat een partij als de leverancier niet meer afhankelijk is van alle netbeheerders voor informatie, maar slechts van één partij. Dit is weergegeven in Figuur 25.

InfraMosane Essent NRE Delta ONS Westland ENECO Continuon CONET RENDO Cogas ONS Nutsmaas Nuon NRE Intergas Greenchoice Essent Eneco Electrabel Delta Westland Statkraft Rendo Oxxio BP Netbeheerders Leveranciers InfraMosane Essent NRE Delta ONS Westland ENECO Continuon CONET RENDO Cogas ONS Nutsmaas Nuon NRE Intergas Greenchoice Essent Eneco Electrabel Delta Westland Statkraft Rendo Oxxio BP

Netbeheerders Centraal register Leveranciers

ECH

VOOR NA

Figuur 25 Transitie van het type afhankeli jkheid door introductie van centrale registers

5.4 Impact

In de huidige elektriciteitsmarkt is wettelijk weinig geregeld op het gebied van het afleggen van verantwoording over betrouwbaarheid. Er ontbreken veel maatregelen om volledige betrouwbaarheid van processen en informatie te waarborgen. Gezien het belang van de meetdata, de onbalansinformatie, het aansluitingenregister, het meterregister en de bedragen die gemoeid zijn met het transporteren en leveren van elektriciteit, is het opmerkelijk dat de getroffen beheersingsmaatregelen intern gericht zijn. De partijen moeten maatregelen moeten treffen die gericht zijn op de partners in de keten.

De initiatieven die momenteel worden ontplooid om meer zekerheid te kunnen bieden, geven aan dat de marktpartijen zich bewust worden van de noodzaak om betrouwbaarheid te waarborgen. De verwachte ontwikkelingen in de elektriciteitsmarkt zorgen ervoor dat de afhankelijkheden afnemen. De meetverantwoordelijke partij verdwijnt waarschijnlijk en het ECH gaat zorg dragen voor de centrale registers voor aansluitingen, meters en meetdata. Deze ontwikkelingen bieden de partijen in de elektriciteitsmarkt de gelegenheid om nog eens goed te kijken naar de huidige maatregelen die zij getroffen hebben om zekerheid te bieden over de betrouwbaarheid van processen en informatie.

De zekerheid over de betrouwbaarheid van het berichtenverkeer via het ECH kan worden vergroot door de SAS 70 Type 2-verklaring te verkrijgen. Hiermee wordt de zekerheid geboden

dat de interne beheersingsmaatregelen, die het ECH heeft getroffen voor het transporteren van berichten ook daadwerkelijk goed functioneren.

Het ECH is voor het opstellen van de centrale registers afhankelijk van informatie van de netbeheerders en de leveranciers. De leveranciers kunnen met behulp van een ISO 9001-certificering verantwoorden dat de interne beheersingsmaatregelen, die getroffen zijn voor het meetdatacollectieproces, betrouwbare meetdata waarborgen. De redelijke mate van zekerheid kan geboden worden door het normenkader voor meetbedrijven, dat door EnergieNed is ontwikkeld, te gebruiken als criteria voor de onderzoeken die ten grondslag liggen aan de ISO 9001-certificering. Het ECH kan er dan vanuit gaan dat de meetdata, die wordt gecommuniceerd, betrouwbaar is. De netbeheerders moeten het ECH zekerheid kunnen bieden dat de informatie over de aansluitingen en meters betrouwbaar is. Het normenkader dat door EnergieNed wordt ontwikkeld kan hierbij ingezet worden. Met een SAS 70-verklaring Type 2-verklaring kunnen de netbeheerders de zekerheid bieden dat de informatie betrouwbaar is.