MDA model ( didactische analyse van Gelder) en DI ( directe instructie model volgens Ebbens)
Doelgroep: 5 VWO , 25 leerlingen, 16 meisjes en 9 jongens Lestijd: 50 minuten
Beginsituatie: De leerlingen beschikken niet over veel leeservaring in het Duits. Met tekstanalyse in het Nederlands zijn ze meer vertrouwd maar
specifieke leesstrategieën zijn nog niet aanwezig.
Leerdoelen /doelstellingen voor de leerlingen:
Leerlingen moeten de verschillende soorten signaalwoorden kennen
Leerlingen moeten per signaalwoordsoort minimaal 3 voorbeelden kunnen geven Leerlingen moeten de signaalwoorden kunnen herkennen
Leerlingen moeten de signaalwoorden inhoudelijk kunnen toepassen bij het analyseren van een tekst
Leerdoelen van de docent:
Ik wil dat de leerlingen zelfstandig werken en inzicht krijgen in de effectiviteit van signaalwoorden bij tekstanalyses Ik wil dat dat de leerlingen meer zelfvertrouwen krijgen bij het lezen van een Duitse tekst.
Tijdplan 10 minuten* 20 minuten Lesfasen Ebbens instructie zelfstandigwerken
Korte omschrijving van de vak/lesinhoud.
De leerlingen leren de signaalwoorden kennen en herkennen.
Zie voor de betekenis van signaalwoorden het theoretisch kader van dit onderzoek. Leerling leeractiviteiten Leerlingen lezen mee met de docent. Vertalen van de
Docent activiteiten ( rol van de docent)
Docent leest voor en legt uit.
De docent loopt rond en
Leerbronnen/materialen
Leerboek en een werkschrift. De docent gebruikt het bord.
10 minuten *de lesplannen geven alleen de activiteit m.b.t. het onderzoek weer. De les zelf is groter dan de leeractiviteit voor het onderzoek. afsluiting De leerlingen nemen de Duitse zinnen door per groep soort signaalwoord
(expertgroeps). Ze vertalen de zin en schrijven de zin over ZONDER het
signaalwoord. Met deze zin verzamelen ze in groepjes en wisselen elkaars zin uit. Nu is het zaak om het
ontbrekende signaalwoord in te vullen. Uiteraard eerst zonder boek.
Samen lezen van de tekst nadat de voorkennis van de leerlingen over het
onderwerp van de tekst (Wer bracht schon Privatsphäre? Op pagina 34 van Tribitour 5 VWO, Noordhoff Uitgevers, Groningen)
zinnen van Duits naar Nederlands. Signaalwoorden weglaten en invullen in Duitse zinnen. De leerlingen lezen de tekst mee in stilte terwijl de docent voorleest. De leerlingen onderstrepen de signaalwoorden.
stimuleert en helpt met het vertalen van de zinnen. De docent structureert het leerproces.
De docent leest voor en verheft zijn stem als er een signaalwoord voorbij komt.
Idem
Bijvoorbeeld de lesopening. Dan doe ik vaak iets uit de fonetiek.
Evaluatie en feedback op de lesplannen 1 t/m 4 /serie/interventie
Aangezien mijn werkplekbegeleider actief deelneemt aan dit onderzoek, omdat zij de controlegroep van deze effectstudie lesgeeft, hebben we regelmatig contact gehad en het onderzoeksplan besproken. Dikwijls in de wandelgangen gaf zij aan in hoeverre mijn plan zich liet voegen in het schoollesplan voor het vak Duits en heeft ze me geholpen bij het formuleren van de werkhypothese. Met name vakdidactisch heb ik veel gehad aan haar commentaar en heb ik mijn ontwerpnotitie aangescherpt en praktisch uitvoerbaar kunnen maken.
Tevens heeft ze het lesplanoverzicht nog eens goed doorgenomen en het volgende commentaar gegeven:
Mijn feedback over de lessenserie:
o Om welke tekst gaat het in de lessenserie?
o Les 1 is mij niet helemaal duidelijk. Hebben de leerlingen een gatentekst of moeten zij de signaalwoorden zelf uit de tekst laten? Waarom dan later nog eens onderstrepen?
o Les 2: ga je nu pas de voorkennis activeren? De tekst kennen zij toch al van les 1?
Moet de tekst helemaal vertaald worden? Woord voor woord? Wat is het doel ervan?
o Les 3: Jij maakt een mindmap op het bord en de leerlingen een andere? Ik denk ze zullen jouw voorbeeld volgen en er zal weinig variatie zijn. Hoe kun je dat stimuleren?
o Les 4: Welke begripsvragen ga je behandelen?
Zijn de leerlingen na 1 (geleide) mindmap in staat om dit de volgende keer zelfstandig op te kunnen doen? Denk jij dat er na deze interventie met 1 tekst een significant verschil te meten zal zijn?
Het commentaar van mijn WBL’er heb ik verwerkt in de lessenserie en de methodische vragen neem ik mij bij de bespreking van mijn onderzoek.
Lesvoorbereidingsplan 2:
Doelgroep: 5 VWO , 25 leerlingen, 16 meisjes en 9 jongens Lestijd: 50 minuten
specifieke leesstrategieën zijn nog niet aanwezig.
Leerdoelen /doelstellingen voor de leerlingen:
Leerlingen moeten de verschillende soorten signaalwoorden kennen Leerlingen moeten de signaalwoorden kunnen herkennen
Leerlingen moeten de signaalwoorden inhoudelijk kunnen toepassen bij het analyseren van een tekst
Leerlingen moeten de signaalwoorden kunnen toepassen bij het mondeling weergeven van de inhoud van de tekst
Leerdoelen van de docent:
Ik wil dat de leerlingen zelfstandig werken en inzicht krijgen in de effectiviteit van signaalwoorden bij tekstanalyses Ik wil dat de leerlingen ervaren dat ze d.m.v. het hanteren van signaalwoorden de tekst sneller kunnen doorgronden. Ik wil dat dat de leerlingen meer zelfvertrouwen krijgen bij het lezen van een Duitse tekst.
Tijdplan 5 minuten 5 minuten 20 minuten Lesfasen Ebbens instructie Zelfstandig werken zelfstandigwerken
Korte omschrijving van de vak/lesinhoud.
Opnieuw voorkennis m.b.t. de tekst activeren maar nu met de kennis van de inhoud van de tekst uit les 1. Focussen op grotere verbanden en kritische houding van de leerlingen. De tekst van les 1 wordt opnieuw bestudeerd.
Het thematisch doorgronden
Leerling leeractiviteiten Opschrijven welke kennis de leerling beschikt m.b.t. het onderwerp van de tekst De leerling leest de tekst eerst zelfstandig door en onderstreept de woorden/zinnen die hij of zij niet begrijpt.
De leerlingen
Docent activiteiten ( rol van de docent)
De docent stelt vragen en leidt de discussie nadat de leerlingen de tijd hebben gehad om iets op te schrijven.
De docent bewaakt de stilte en deelt de woordenboeken uit. (telefoons zijn verboden).
De docent loopt rond en gaat in op vragen en helpt
Leerbronnen/materialen
Tekstboek en werkschrift
Tekst en werkboek + werkschrift en woordenboek.
Hierna is er nog een klassengesprek over het thema van de tekst + een discussie tussen voor- en tegenstanders.
van de Duitse tekst. vertalen de Duitse tekst en focussen zich daarbij op de signaalwoorden.
bij de vertaling. Hij schrijft woorden met vertaling op het bord.
Evaluatie en reflectie van de les.
Evaluatie van de les: richt je vooral op de leer doelen en leeropbrengst van leerlingen Reflectie op de les n.a.v. de leerdoelen die jij als docent voor jezelf hebt opgesteld
Doelgroep: 5 VWO , 25 leerlingen, 16 meisjes en 9 jongens Lestijd: 50 minuten
Beginsituatie: De leerlingen beschikken niet over veel leeservaring in het Duits. Met tekstanalyse in het Nederlands zijn ze meer vertrouwd maar
specifieke leesstrategieën zijn nog niet aanwezig.
Leerdoelen /doelstellingen voor de leerlingen:
Leerlingen moeten de signaalwoorden inhoudelijk kunnen toepassen bij het analyseren van een tekst
Leerlingen moeten de signaalwoorden kunnen toepassen bij het mondeling weergeven van de inhoud van de tekst Leerlingen moeten de tekst kunnen samenvatten in een mindmap
Leerdoelen van de docent:
Ik wil dat de leerlingen zelfstandig werken en inzicht krijgen in de effectiviteit van signaalwoorden bij tekstanalyses. Ik wil dat de leerlingen een tekst kunnen samenvatten in de vorm van een mindmap.
Ik wil dat dat de leerlingen meer zelfvertrouwen krijgen bij het lezen van een Duitse tekst.
Tijdplan 10 minuten 30 minuten Lesfasen Ebbens instructie Zelfstandig werken
Korte omschrijving van de vak/lesinhoud.
Leerlingen maken kennis met de techniek van het
mindmappen (zie theorie van oplossingen in het
onderzoeksversslag)
De leerlingen maken
zelfstandig een mindmap op een A3 blad terwijl de leraar een mindmap maakt op het bord (modeling).
Leerling leeractiviteiten
De leerling luistert en kijkt mee met het bord. De leerling maakt aantekeningen in zijn of haar schrift. De leerlingen maken een mindmap en dienen hiervoor de tekst nog een
Docent activiteiten ( rol van de docent)
De docent legt uit en gebruikt het bord.
De docent maakt een mindmap op het bord en bewaakt de stilte en geeft aanwijzingen indien nodig.
Leerbronnen/materialen
Werkschrift en schrijfgerei
A3 papier, tekstboek en
keer goed te lezen en terug te pakken uit de eerdere lessen.
Evaluatie en reflectie van de les.
Evaluatie van de les: richt je vooral op de leer doelen en leeropbrengst van leerlingen Reflectie op de les n.a.v. de leerdoelen die jij als docent voor jezelf hebt opgesteld
Lesvoorbereidingsplan 4:
Doelgroep: 5 VWO , 25 leerlingen, 16 meisjes en 9 jongens Lestijd: 50 minuten
Beginsituatie: De leerlingen beschikken niet over veel leeservaring in het Duits. Met tekstanalyse in het Nederlands zijn ze meer vertrouwd maar
specifieke leesstrategieën zijn nog niet aanwezig.
Leerdoelen /doelstellingen voor de leerlingen:
Leerlingen moeten de signaalwoorden inhoudelijk kunnen toepassen bij het analyseren van een tekst
Leerlingen moeten de signaalwoorden kunnen toepassen bij het mondeling weergeven van de inhoud van de tekst Leerlingen leren gebruik te maken van hun mindmap bij het beantwoorden van tekst verklarende vragen.
Leerlingen kunnen snel en goed begripsvragen beantwoorden over een leestekst in het Duits.
Leerdoelen van de docent:
Ik wil dat de leerlingen begripsvragen over een Duitse leestekst snel en goed kunnen beantwoorden. Ik wil dat dat de leerlingen meer zelfvertrouwen krijgen bij het lezen van een Duitse tekst.
Tijdplan 10 minuten 20 minuten Hierna is er nog een reflectie op het eigen proces bij het beantwoorden van de begripsvragen. Lesfasen Ebbens instructie zelfstandigwerken
Korte omschrijving van de vak/lesinhoud.
Leerlingen krijgen uitleg over verschillende soorten begripsvragen zoals o.a. open en gesloten vragen en hoe daarmee strategisch om te gaan.
De tekst uit de voorafgegane lessen.
Leerling leeractiviteiten
Leerlingen luisteren en lezen mee in het boek.
De leerlingen maken de begripsvragen over de tekst uit het boek en maken daarbij gebruik van de mindmap die ze gemaakt hebben.
Docent activiteiten ( rol van de docent)
De docent legt uit en schrijft mee op het bord.
De docent bewaakt de stilte en stuurt het leerproces. Aan het einde neemt hij de vragen door.
Leerbronnen/materialen
Tekst- en werkboek