tot Slot
Wanneer ik nu alles op een rijtje zet, kom ik erachter dat er eigenlijk een soort handleiding is ontstaan om het ideale prentenboek te maken (of te analyseren). dus wil je gaan illustreren of word je prentenboeken- maker, dan is dit onderzoek ideaal geweest.
het belangrijkste gegeven bij het uitgeven van een prentenboek is toch de uitgeverij. Zij bepalen of je boek wel of niet gedrukt en uitgegeven gaat worden, zij moeten tenslotte ook alles bekostigen. Je zult ze dus moeten overtuigen met je illustraties of met je verhaal. Wat ook 2 belangrijke factoren zijn die goed op elkaar afgestemd moeten worden. de uitgeverij heeft persoonlijk liever 2 ‘losse personen’, maar ik denk wanneer je in prentenboeken gaat beginnen dat je een totaal product moet kunnen aanleveren. dat is enige manier, waarop je zeker kan zijn dat het boek uitgegeven wordt zoals jij dat bedoeld had. nu is het wel het geval, dat het eerste prentenboek van theo van hoytema ook niet zelf geschreven! dat is waarschijnlijk ook de reden dat dit prentenboek, alleen bekend is vanwege het feit dat het de eerste in zijn soort is.
Wanneer je kijkt naar personen zoals dick bruna en max Velthuijs is het van belang geweest dat ze een prentenboek konden aanleveren en niet alleen illustraties. neem bijvoorbeeld Sanne te loo,
beginnend prentenboekmaker, zij heeft goed en leuke verhalen, prachtige illustraties, maar de uiteindelijke vormgeving wordt door iemand anders gedaan. en toch zie je dat aan prentenboeken. het is overduidelijk dat ze ook rekening houdt met de plaatsing van
teksten bij haar illustraties, maar ik denk persoonlijk dat wanneer je wilt dat je boeken decennia lang
meegaan, zoals bijvoorbeeld nijntje of kikker, dat het meer een grafisch geheel moet vormen. de
vormgeving is natuurlijk niet de enige reden dat nijntje en kikker nog bestaan. ook de illustraties zijn vrij uniek in hun soort en dat spreekt toch ook mensen aan.
ik denk dat een illustrator zoals Sanne te loo nog hele goede en populaire boeken gaat maken, maar ik vraag me af of ze over, pakweg, 0 jaar nog steeds uitgegeven worden. illustrators uit het begin van de vorige eeuw, zoals rie Cramer, worden zo af en toe nog uitgegeven, maar veel van haar tijdsgenoten horen we nu nog weinig van.
ik wil absoluut niet beweren dat je als illustrator nu ineens een cursus of opleiding vormgeving moet gaan doen, want daar ligt je interesse ook niet. misschien is een goede samenwerking met een ontwerper
belangrijk. Sara Fanelli werkt in veel van haar boeken samen met een ontwerper om zo de teksten zo goed mogelijk en zoals bedoeld te plaatsen. deze
samenwerking is goed af te lezen in haar boeken, het vormt ook 1 geheel.
Schreef of schreefloos? het blijft nog steeds een discussie punt. dick bruna kiest voor een schreefloze letter, omdat dit volgens hem de ‘grootste eenvoud’ is. Schreefloze letters zijn voor kinderen sneller herken- baar en heeft als gevolg dat ze ook sneller leren woorden herkennen en dus ook lezen. daarnaast kiezen volwassenen eerder voor een prentenboek met een schreefletter, want dit vinden zij beter lezen. Ze zijn tenslotte wel degenen die de boeken moeten voor- lezen. ik denk persoonlijk dat niet zoveel uitmaakt of je een schreef- of schreefloze letter uitkiest, het gaat om het totale beeld. interlinie, witruimtes en marges van het boek zijn allemaal belangrijke factoren die meespelen. Wanneer de vormgeving goed is aange- pakt, dan moet het soort lettertype er niet te doen! het prentenboek is dus ooit ontstaan als boek van een kunstenaar, als kunstwerk. het is ook goed dat er een aantal prentenboekenmakers zijn, die deze artistieke lijn doorzetten. Wel moet je in de gaten houden dat een prentenboek ook bedoeld is voor vermaak. het plezieren van de lezer is het hoogste doel!
4 interVieWS
dick bruna / Utrecht petra gerritsen / Utrecht ans meens / Utrecht Sanne te loo / Utrecht Janetta de With / rotterdam
dieuwke Siema / den haag / eigenaar van
Kinderboekhandel Alice in Wonderland
boeken
Prentenboeken ideologie en illustratie, 1890-1950 /
Saskia de bodt en Jeroen kapelle
Dick Bruna / Joke linders / koosje Sierman / ivo de
Wijs / truusje Vrooland-löb
het paradijs in pictogram Het werk van Dick Bruna /
Samengesteld door kees nieuwenhuijzen en ella reitsma
Ik bof dat ik een kikker ben Leven en werk van Max
Velthuijs / Joke linders
Getekend: Fiep Westendorp / met o.a. een bijdrage van
truusje Vrooland-löb
Over typografie Wie de regels van de typografie wil
overtreden moet ze eerst kennen / david Jury Letters – een bloemlezing over typografie / diverse
auteurs
artikelen
Grafisch Ontwerpen: Waar is het goed voor? / alice
twemlow
De invloed van De Stijl / alston W. purvis en Cees W.
de Jong WebSiteS
www.kidstype.org www.cpnb.nl
www.levenlang.nl / radio-interview max Velthuijs www.kunstbus.nl / arts and Crafts
www.lemniscaat.nl www.fiepwestendorp.nl
geraadpleegde SCriptieS
Hoerenjongen en weeskinderen typografie in prentenboeken 2003 / mirjam riemens
Over Grafisch Ontwerpen en Dogma 2003 / adriaan
mellegers
ColoFon
lettertype Caslon / akzidenz grotesque MiJn speCiAle DAnK AAn mark Schalken, Janetta de With, ans meens, petra gerritsen, dick bruna, Sanne te loo, dieuwke Siema en inge van Wijgerden