Voor de lange termijn (<5 jaar)

In een transitie van tijdperk is vijf jaar best lang, wie weet wat er allemaal weer verandert is tegen die tijd. Het is als ondernemer goed om continue te reflecteren of de bedrijfsactiviteiten nog bij de kernwaarden passen, als dit niet zo is hoe dit dat dan verandert kan worden. Wellicht is het mogelijk om te gaan samenwerken met andere partijen op basis van gedeelde waarden. Het continue blijven praten en discussiëren over de vervolgstappen in de samenwerking maken het tot een duurzame samenwerking gericht op de toekomst. Het is belangrijk om de andere partijen in de waarde te laten. Betreft de ontwikkeling van het vak CMP zouden vooral ook alumni moeten worden betrokken, juist over een aantal jaren de studenten die in de tijden van transitie zijn afgestudeerd. Het idee dat iedere student 8 van die 10 Aeres competenties moet beheersen op niveau 3 is echt niet meer passend.

Het is een uitdaging om met het thema competenties en de ontwikkeling van personen/bedrijven aan de gang te gaan. Maar het is wel heel interessant om te onderzoeken wat de transitie naar een circulaire agri- en foodbusiness met alle O's doet. Overheid, Onderwijs, Ondernemers en Omgeving omdat we er allemaal middenin zitten, maar hoe ziet dat er dan over vijf jaar uit?

36 Het tweede mogelijke vervolgonderzoek gericht op de langere termijn is naar aanleiding van

onderstaande figuur. Dit figuur is geschetst in de discussie als een alternatief om

kernwaardengedreven businessmodellen weer te geven, naar aanleiding van de kernwaarden wordt de organisatie ingericht en vervolgens gepositioneerd. Een verdienmodel passend bij de genoemde elementen hoort natuurlijk bij de onderneming, anders heeft de onderneming geen bestaansrecht. Het is interessant om te onderzoeken of dit model passend is bij het ondernemen vanuit

37

Bibliografie

Aeres Hogeschool Dronten. (2019). Onderwijs. Dronten: Aeres Hogeschool Dronten. Clark, T. (2012). Business model you. Vakmedianet Management B.V. .

De afstudeerconsultant. (2018, Oktober 19). Casestudie onderzoek. Opgehaald van De afstudeerconsultant:

https://deafstudeerconsultant.nl/afstudeertips/onderzoeksmethoden/casestudie- onderzoek/

Jongenelen, S. (2014, September 8). Mens, wat ben jij mooi als je lief hebt. Amsterdam, Noord- Holland, Nederland.

Jonker, J., Kothman, I., Faber, N., & Montenegro Navarro, N. (2018). Circulair Organiseren. Kernerman Nederlands Leerderswoordenboek. (2019, Maart 29). Opgehaald van Woorden.org:

http://www.woorden.org/woord/cluster

Kortstee, H., van der Wel, M., Schaafsma, S., Wesselink, R., Visschers, M., Benerink, R., . . . de Jong, R. (2009). Van onbewust onbekwaam naar onbewust bekwaam. Den Haag: LEI Wagening UR. KvK. (2019, Maart 21). Organisatievernieuwing. Opgehaald van KvK - advies en informatie:

https://www.kvk.nl/advies-en-informatie/innovatie/organisatievernieuwing/business- model-canvas/?gclid=EAIaIQobChMIgq-R7K-T4QIVSuR3Ch1w3gRlEAAYASAAEgKJd_D_BwE# Laarhoven, S., Oosterhoff, W., Selles, N., & de Vlieger, R. (2019). Ondernemen. Dronten: Aeres

Hogeschool Dronten.

Lans, T., Bergevoet, R., Mulder, M., & Van Woerkum, C. (2005). Identification and measurement of competences of entrepreneurs in agribusiness. Enschede, Overijssel, Nederland.

LenW, & EZK. (2018, Januari 15). Transitie agenda biomassa en voedsel. Opgehaald van RVO: https://www.rijksoverheid.nl/documenten/rapporten/2018/01/15/bijlage-5-

transitieagenda-biomassa-en-voedsel

LNV, Ministerie. (2018, September). Landbouw, natuur en voedsel. Den Haag, Nederland. Marsman, J. (2018, Oktober 29). Videoportret Jan Rotmans. Opgehaald van Maatschapwij:

https://maatschapwij.nu/videoportret/jan-rotmans/

Oosterhoff, W. (2019, April 17). Visie Leven-Lang-Leren-Ondernemerschap. (D. de Witte, Interviewer)

Osterwalder, A., & Pigneur, Y. (2009). Business Model Generation. Amsterdam: Modderman Drukwerk.

Peters, V. (2019). Case Study Onderzoek. Nijmegen: samenspraak advies.

Plan Bureau van Leefomgeving. (2018). Naar een wenkend perspectief voor de Nederlandse

Landbouw. Voorwaarden voor verandering. Den Haag: Uitgeverij PBL.

Posthuma, A. (2015, Februari 22). Nederland kantelt. Opgehaald van VPRO Tegenlicht: https://www.vpro.nl/programmas/tegenlicht/lees/bijlagen/2014-2015/nederland- kantelt/kantelonderzoek.html

38 PWC. (2019, Maart 26). Demografie. Opgehaald van Megatrends:

https://www.pwc.nl/nl/themas/megatrends/demografie.html PWC. (2019, Maart 26). Duurzaamheid. Opgehaald van Megatrends:

https://www.pwc.nl/nl/themas/megatrends/duurzaamheid.html PWC. (2019, Maart 26). Economie. Opgehaald van Megatrends:

https://www.pwc.nl/nl/themas/megatrends/economie.html PWC. (2019, Maart 26). Technologie. Opgehaald van Megatrends:

https://www.pwc.nl/nl/themas/megatrends/technologie.html PWC. (2019, Maart 26). Urbanisatie. Opgehaald van Megatrends:

https://www.pwc.nl/nl/themas/megatrends/urbanisatie.html Rijksoverheid. (2018, september 8). Nieuws. Opgehaald van Rijksoverheid:

https://www.rijksoverheid.nl/actueel/nieuws/2018/09/08/minister-schouten-wil-omslag- naar-kringlooplandbouw-nu-inzetten

Rijksoverheid. (2019, Maart 26). Onderwerpen. Opgehaald van Klimaatverandering: https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/klimaatverandering/klimaatbeleid

Rood, T., & Kishna, M. (2019, Januari 11 ). Publicatie circulaire economie in kaart. Opgehaald van Planbureau voor de Leefomgeving: https://www.pbl.nl/publicaties/circulaire-economie-in- kaart

Rood, T., Kishna, M., Dassen, T., Dignum, M., Hanemaaijer, A., Prins, A. G., & Reudink, M. (2019).

Circulaire economie in kaart. Den Haag: Planbureau voor de Leefomgeving.

Rotmans, J. (2017). Omwenteling van mensen, organisaties en samenleving. Amsterdam: Uitgeverij De Arbeiderspers.

RVO. (2019, Februari 6). Over het klimaatakkoord. Opgehaald van Klimaatakkoord:

https://www.klimaatakkoord.nl/klimaatakkoord/vraag-en-antwoord/wat-is-het-doel-van- het-klimaatakkoord

Scholten, M. (2018, Juli 5). Technische briefing kringlooplandbouw. Nederland.

Stichting Maatschappij en Onderneming. (2014). Ondernemen in transitie. Meppel: Ten Brink B.V. van Balgooi, F. (2018, Juni 20). Circulaire Economie. Opgehaald van MVO Nederland:

https://mvonederland.nl/dossier/wat-de-circulaire-economie-0

van der Tak, T., Prevaas, B., & Cremer, H. (2019, Maart 21). Program Canvas, samen naar de kern van

je programma! Opgehaald van Program Canvas:

http://programcanvas.overmanagement.net/

van der Wel, M., & Schuring, F. (2009). Welk spoor kiest U? Waarderingskader voor het bevorderen

van ondernemerschap. Den Haag: LEI Wageningen UR.

Verstegen, J., & Lans, T. (2006). De kunst van het zien en het realiseren. Den Haag: LEI. Verstegen, J., & Lans, T. (2006). De kunst van het zien en het realiseren. Den Haag: LEI.

39