Landbouw en visserij

De agrarische sector is onlosmakelijk met Nederland verbonden. Goed opgeleide (!) vakmensen en bedrijven in deze technologisch hoogwaardige bedrijfstakken leveren wereldklasse. Tegelijk zorgen ontwikkelingen voor zware druk. Boeren voelen zich klemgezet door steeds knellender wetgeving. Vissers voelen zich in hun bestaan bedreigd. Wij willen landbouw en visserij behouden en versterken, robuust duurzaam en met oog voor dierenwelzijn. Boeren en vissers verdienen waar-dering en respect.

Voedsel is en blijft een wereldmarkt. Agrarische pro-ducten van Nederlandse herkomst worden in bijna alle landen ter wereld verkocht en geconsumeerd. In een aantal sectoren zal productie voor nabijgelegen ten belangrijker zijn dan die voor verafgelegen mark-ten. Tegelijk is er internationaal een sterk toenemende vraag naar voedsel, zaden en pootgoed, sierteelt pro- ducten en genetica. In toenemende mate spitst de pro- ductie van levensmiddelen zich daarbij toe op kwaliteit in plaats van kwantiteit. Agrarisch ondernemen in de 21e eeuw vraagt om aansluiting bij deze ontwikkeling.

Door het stikstofdossier, het klimaatakkoord en am-bities op het vlak van biodiversiteit staan sommige agrarische verdienmodellen onder druk. Agrarische on-dernemers willen graag innoveren, maar dat vergt tijd, inzicht, financiering en begeleiding. Uiteindelijk dient de hele keten (dus ook de consument) verantwoorde-lijkheid te nemen.

Het inkomen van ondernemers wordt bepaald door het verschil tussen opbrengsten en kosten. Dat geldt ook voor agrariërs. Aan de opbrengsten kan een overheid

weinig doen, behalve sturen met subsidies. Aan de kant van de kosten valt er een wereld te winnen. Doordachte regelgeving met oog voor eenvoudige uitvoerbaarheid en beheersbare kosten, bijvoorbeeld ten aanzien van fosfaat, maakt het verschil tussen winst of verlies. JA21 is er voorstander van dat de overheid innovatie stimu-leert, onder meer door groen licht, mét respect voor soortgrenzen, voor de introductie van moderne inno-vatieve technieken van plantveredeling zoals CRISPR-Cas, een methode waarmee erfelijk materiaal met ongekende precisie kan worden gemodificeerd. Het stimuleren van weidevogels kan beter worden gesti-muleerd door boeren en terreinbeheerders te betalen dan door adviseurs in te huren en projecten te draaien.

Trouwens, het beschermen van weidevogels vraagt om het onder controle houden van het aantal predatoren.

De landbouwsubsidie van de EU is in feite een soort compensatie voor buitengewoon strenge EU-regelgeving voor de agrarische sector ten opzichte van niet EU-lidstaten. Het subsidiebeleid verandert steeds meer in een sturingsinstrument om politieke wensen in de landbouw door te drukken. JA21 streeft naar een vermindering van de EU-regelgeving. Dring door bureaucraten bedachte landbouwsystemen terug. Laat de markt binnen maatschappelijk aanvaarde kaders zijn werk doen zonder dwang door marktverstorende sturing en regelgeving. Niet alleen in Brussel valt nog veel te verbeteren wat betreft knellende regelgeving.

Hetzelfde geldt voor Den Haag. Zo is een herijking van het Natura 2000-beleid nodig.

Voor de agrarische sector is het belang van een

zorgvuldige omgang met de omgeving, ook bij gebruik van diergeneesmiddelen, gewasbeschermingsmiddelen en andere chemicaliën, een belang dat zorgvuldig in de bedrijfsvoering dient te zijn ingebed. Standaarden voor dierenwelzijn in Nederland zijn hoog. Misstanden moe-ten sneller worden opgespoord en aangepakt. Van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) mag worden verwacht dat deze de focus bij de kerntaken toezicht en handhaving legt en deze efficiënt en kos-tenbewust uitvoert. Regelgeving die een verbetering in dierenwelzijn of milieuvriendelijke innovatie tegen-houdt, dient wat JA21 betreft te worden aangepast.

De koe in de wei is al eeuwen een belangrijk kenmerk van het Nederlandse landschap. Versterk de kansen voor de weidende koe in het landschap en geef boe-ren die robuust duurzaam produceboe-ren de ruimte. Deze robuust grondgebonden veehouders die in geschikte jaargetijden onder passende weersomstandigheden voor weidegang gaan, dienen in de optiek van JA21 met minder strenge mestwetgeving en regelgeving te ma-ken te krijgen dan niet grondgebonden veehouders, die om hen moverende redenen een andere keuze maken en het hele jaar door stalling geven.

Van een zorgvuldige weidegang is in natuurgebieden bepaald geen sprake. De afgelopen jaren zijn er veel-vuldig situaties ontstaan bij natuurbeherende organi-saties waarbij zogenaamde grote grazers werden (en nog steeds worden) ingezet bij het beheer van gebie-den. Dat heeft tot schrijnende toestanden geleid. Een scherpere controle op het dierenwelzijn is nodig. Het opzetten van een team vrijwilligers die ondersteund door professionals regelmatig toezicht houden op het welzijn van de grote grazers in natuurgebieden, maakt

verbetering van het beheer en het niveau van dieren-welzijn van deze grote grazers mogelijk.

Na de uitspraak van de Raad van State in 2019 over het toepassen van de stikstofwetgeving dreigde heel Nederland op slot te gaan. De bouw lag plat, de snel-heid op snelwegen werd overdag begrensd en boeren kwamen in de knel. Op een kwart van de gebieden is de norm zelfs zo streng dat deze nog zou worden over-schreden als alle menselijke activiteit in ons land zou worden gestopt, omdat de stikstofnorm daar strenger is dan de achtergrondwaarde. Op het stikstofdossier wil JA21 een nuchter, redelijk en proportioneel beleid waarin alle relevante belangen evenwichtig worden afgewogen.

Onbekommerd naar visgronden varen is er voor onze vissers niet bij. Met name het EU-beleid is schadelijk voor onze vissers. Keer op keer wordt hen de voet dwars gezet, zoals in het dossier over de pulskorvis-serij pijnlijk blijkt. De EU houdt vast aan achterhaalde, traditionele brandstof verslindende en zeebodem-aan-tastende vangstmethoden. Dit komt omdat met name Frankrijk en de zuidelijke EU-lidstaten niet willen investeren in innovatie en voortschrijdende kennis in-zake milieu en betere vangstmethoden negeren. Zaken waarin Nederland en de Nederlandse visserij juist vooroplopen. De EU staat nieuwe en voor het milieu betere vangstmethoden niet toe. JA21 wil bijvoorbeeld pulskorvisserij echter niet alleen toestaan, maar juist aanmoedigen in de hele sector. Het streven moet erop gericht zijn dat buitenlandse vissersschepen die vissen in het Nederlandse deel van de Noordzee verplicht gebruik maken van een pulskortuig.

Ontwikkelingen in de verkeerde richting maken het ver-leggen van de koers volgens JA21 noodzakelijk. De aan-landplicht, die vissers dwingt ongewenste bijvangsten en ondermaatse vissen aan land te brengen terwijl die nog een overlevingskans hebben als ze tijdig overboord worden gezet, moet worden afgeschaft. Visquota moe-ten zijn gebaseerd op wemoe-tenschappelijk vastgestelde reële duurzaamheid, waarop alle EU-landen zich dienen vast te leggen. De schelpdiervisserij in de Zeeuwse Delta en garnalenvisserij langs de Nederlandse kust en de Waddenzee is een traditioneel Nederlandse bedrijvigheid die eerlijke, lokale Nederlandse produc-ten levert. Bij infrastructurele projecproduc-ten moeproduc-ten ook de gevolgen voor de lokale schelpdier- en garnalen-vissers worden meegenomen. Onze garnalen-vissers worden verder klemgezet doordat grote windturbineparken op de visgronden worden aangelegd. Visgronden trekken zich niets aan van menselijke planning. Door de indus-trialisatie van de Noordzee worden vissers gedwongen om steeds verder te gaan en steeds meer te vissen in kleinere, onrendabele visgebiedjes met lokale overbe-vissing tot gevolg.

Eerlijke, werkbare en rechtvaardige afspraken in EU-verband zijn cruciaal om perspectief te bieden aan de sector. Dit is zeker het geval in het licht van de brexit, die onze vissers honderden miljoenen euro’s gaat kosten vanwege de overgang van een kwart van de EU-vangstrechten naar het Verenigd Koninkrijk.

Na de overgangsperiode van 5,5 jaar vanaf 1 januari 2021 zal opnieuw moeten worden onderhandeld over visgronden en quota. Omdat onze regering in Brussel halfbakken onderhandelt, wordt onze vissers ernstig te kort gedaan. Om het tij te keren, zal Nederland harder moeten opkomen voor de belangen van de visserij,

waarbij de sector als het aan JA21 ligt onder meer een zwaarder belang wordt toegekend bij de ruimtelijke ordening van de Noordzee.

JA21 wil

6 De verantwoordelijkheid voor het inkomen van boe-ren tuinders en de ontwikkeling van bijbehoboe-rende bij de gehele keten neerleggen, in plaats van deze eenzijdig bij de primaire agrarische sector neer te leggen.

6 Innovatie stimuleren, onder meer door groen licht, mét respect voor soortgrenzen, voor de intro-ductie van moderne innovatieve technieken van plantveredeling.

6 Snellere en meer controle op dierenwelzijn gecombineerd met zware sancties bij gebleken overtredingen van regelgeving terzake.

6 De markt binnen maatschappelijk aanvaarde kaders zijn werk laten doen zonder dwang door EU-regelgeving en sturing die door bureaucraten bedachte landbouwsystemen willen opdringen.

6 Een herijking van het Natura 2000-beleid.

6 Koeien in de wei en regelgeving die boeren die zich inzetten voor weidegang faciliteert in plaats van beperkt.

6 Pulskorvisserij niet alleen toetaan maar juist/zelfs?

stimuleren in de hele sector, evenals anders inno-vaties in de visserij die nu met oneigenlijke voor-wendselen op weerstand stuiten in Brussel.

6 Visquota baseren op wetenschappelijk vastgestel-de reële duurzaamheid, waarop alle EU-lanvastgestel-den zich dienen vast te leggen.

6 Een gedegen voorbereiding en lobby om de on-derhandelingen met het Verenigd Koninkrijk na de overgangsperiode van 5,5 jaar vanaf 1 januari 2021 over visgronden en quota geen drama te laten wor-den voor onze vissers.

4.2 EU en euro

De Europese Unie wil een federale staat worden, met een EU-regering, EU-belastingen en een eigen leger.

Veel beleidsterreinen kwamen sluipenderwijs in Brussel terecht. Nederland, wat betreft het aantal inwoners de zevende van de 27 EU-lidstaten en in omvang de vijfde van de EU-economieën, heeft daar steeds minder over te zeggen. JA21 wil deze trend keren.

De Europese Unie moet dus terug naar de teken-tafel. JA21 staat een afgeslankte, meer flexibele

samenwerking voor ogen met een focus op vooral economische samenwerking. In plaats van machtscon-centratie bij de EU dient de koers te worden verlegd naar een lossere Gemeenschap van Europese Staten waarin soevereiniteit behouden blijft. Dat is beter voor Nederland als soeverein handelsland. Van een politieke unie onder Frans-Duitse leiding, het opengrenzenbeleid en de euro als eenheidsmunt die ongelijke economieën in een wurggreep houdt, moeten we af. Een land mag zelf beslissen of en wanneer grenzen worden geopend