62 | VAN HELDER NAAR TROEBEL... EN WEER TERUG
H5
EXTERNE BELASTING VERSUS INTERNE BELASTING
In figuur 5.1 wordt in principe eerst gekeken naar de externe belasting, deze wordt getoetst aan de kritische belasting. De reden hiervoor is dat eerst de externe belasting moet voldoen alvorens het zinvol is aan de interne belasting (nalevering vanuit de bodem) te sleutelen. Wanneer de externe belasting te hoog is, zal de bodem namelijk opladen. Bij de uitein-delijke toetsing moet echter de externe belasting samen met de interne belasting worden meegenomen. De interne belasting kan een erfenis uit het verleden zijn, die toekomstig herstel in de weg kan staan, of een gevolg van de inwerking van het type inlaatwater op de (veen)bodem. Dit laatste is in feite ook een erfenis uit het verleden, zij het langer geleden.
In hoeverre de bodem een probleem is, kan worden vastgesteld door te onderzoeken of er sprake is van een evenwicht tussen de externe belasting en nalevering vanuit de wa-terbodem (zie paragraaf 3.4). Een andere methode is door te kijken naar de ontwikkeling van fosfaat in meetwaarden. Bij een sterke nalevering van fosfaat door de bodem kan vaak gedurende de zomer een plotselinge stijging van het P-gehalte in de waterfase worden waargenomen. Dit wijst op nalevering door de bodem en kan worden uitgedrukt in een belasting in gramP/m2.
#JKWJTJTEFTBNFOIBOHUVTTFOEFBSFBBMCFEFLLJOHWBOPFWFSWFHFUBUJFFOEFTB NFOTUFMMJOH WBO EF WJTHFNFFOTDIBQ SFFET NFFSNBMFO BBOHFUPPOE PB (SJNN ,MJOHF FUBM 1FUS 0FWFSJOSJDIUJOHHFMEUEBBSPNJOWFFMHFWBMMFO BMTHFFOTQJKUNBBUSFHFM
&FOBOEFSFNBBUSFHFMXBBSNFFFDPMPHJTDIFXJOTULBOXPSEFOCFIBBME JTEFBBO MFH WBO WJTQBTTBHFT XBBSNFF NJHSBUJFCBSSJoSFT XPSEFO PQHFIFWFO .BBS JO IFU HFWBMWBOWJTTUBOECFIFFSBMTNBBUSFHFMLBOJTPMBUJFKVJTU UJKEFMJKLHFXFOTU[JKO
ANDERE OVERWEGINGEN BIJ DE KEUZE VAN MAATREGELEN
&S[JKOPPLBOEFSFPWFSXFHJOHFOPNNBBUSFHFMFOBMEBOOJFUUFOFNFO0OEFS TUBBOEXPSEFOFSFOLFMFHFOPFNE
)FUWPPSLPNFOWBOQSPCMFNFOPWFSMBTU
7PPSCFFMEFO[JKOEPPSTQPFMFOPGCFMVDIUFOUFSCFTUSJKEJOHWBOCMBVXBMHFOCMPFJ FONBBJFOWBOXBUFSQMBOUFOUFOCFIPFWFWBOEFSFDSFBUJF
VAN HELDER NAAR TROEBEL... EN WEER TERUG | 65 Kader 5.2 s OVERZICHT MAATREGELEN 5ZQFNBBUSFHFMFOJOSFMBUJFUPUEFOVUSJqOUFOCFMBTUJOHFOLSJUJTDIFHSFO[FO %FESJFUZQFONBBUSFHFMFOIFCCFOFFOFTTFOUJFFMBOEFSXFSLJOHTQSJODJQF CSPONBBUSFHFMFO * WFSNJOEFSFO EF OVUSJqOUFOCFMBTUJOH )FU [JKO NBBUSFHFMFO EJFEFCFMBTUJOHOBBSLSJUJTDIFHSFO[FOCSFOHFO TZTUFFNNBBUSFHFMFO **WFSHSPUFOEFESBBHLSBDIU)FU[JKONBBUSFHFMFOEJFEF LSJUJTDIFHSFO[FOOBBSEFCFMBTUJOHCSFOHFO JOUFSOFNBBUSFHFMFO ***HSJKQFOJOJOIFUWPFETFMXFC)FU[JKONBBUSFHFMFOEJF FFOPNTMBHWBOUSPFCFMOBBSIFMEFSCFXFSLTUFMMJHFO Overige maatregelen 0OEFS[JKOEFNBBUSFHFMFOBBOCPEHFXFFTUEJFTBNFOIBOHFONFUEF´TUPG GFOµ%BBSCJKHJOHIFUWPPSBMPNEFOVUSJqOUFOCFMBTUJOHFOPNEFWFSUBMJOHWBO OVUSJqOUFOJOCJPNBTTBWJBIFUWPFETFMXFC7PPSTUJMTUBBOEFXBUFSFO[JKONBBUSF HFMFOEJFIJFSPQJOHSJKQFOJOIFUBMHFNFFOBMTFFSTUFJOCFFMECJKFDPMPHJTDIIFS TUFM%BBSCJKMJHUEFGPDVTFDIUFSPQIFSTUFMWBOIFUPQFOXBUFS*OWFFMHFWBMMFOJT FSPPLWFFMFDPMPHJTDIFXJOTUUFIBMFOEPPSJOUFHSJKQFOPQEF´TUSVDUVSFOµ BMEBO OJFUHFDPNCJOFFSENFUCFIFFS&FOWPPSCFFMEIJFSWBOJTEFJOSJDIUJOHWBOPFWFST 7PPSWJTFONBDSPGBVOBGVODUJPOFSFOEF[FTUSVDUVSFOBMTIBCJUBUFOQBBJQMBBUT 0FWFSJOSJDIUJOHLBO[FMGTPOEFSWPFETFMSJKLFPNTUBOEJHIFEFOFFOQPTJUJFGFGGFDU IFCCFOPQEFFDPMPHJF NJUTIFUFFOWPMEPFOEFBSFBBMCFTMBBU
64 | VAN HELDER NAAR TROEBEL... EN WEER TERUG Fig 5.1 s s s 5.1.2 HELDER TROEBEL I BRONMAATREGEL Reductie nutriëntenbelasting KRW: fysische chemie
III INTERNE MAATREGEL
Ingreep voedselweb KRW: biologie
II SYSTEEMMAATREGEL
Vergroten draagkracht KRW: hydromorfologie
TMFDIUVJUQBLLFO JOEJFOFFOPOEFSMJHHFOEFFSGFOJTXPSEUCMPPUHFMFHE1FSHFWBM EJFOUEJUEVTPOEFS[PDIUUFXPSEFO )FUBBOQBLLFOWBOEFXBUFSCPEFN %JUPNWBUJOGFJUFFFOIFMFSFFLTBBONBBUSFHFMFOEJFJOCFFMELPNFOWPPSXBUF SFONFUFFOWPMEPFOEFMBHFFYUFSOFCFMBTUJOH NBBSXBBSCJKEFJOUFSOFCFMBTUJOH WBOVJUEFCPEFNCFQFSLFOEJT#BHHFSFOJODPNCJOBUJFNFUUPFEJFOJOHWBOJK[FS PGBMVNJOJVNJTNPHFMJKLLBOTSJKL.FFSWFSHBBOEJTIFUBGEFLLFOWBOEFCPEFN NFU[BOE
TYPE II: systeemmaatregelen
%F[FNBBUSFHFMFONBLFOIFUXBUFSTZTUFFNSPCVVTUFSWPPSEFFGGFDUFOWBOOV USJqOUFOCFMBTUJOHFOWFSTDIVJWFOEFLSJUJTDIFCFMBTUJOHFOOBBSSFDIUT
-PLBBMWFSEJFQFOUFOCFIPFWFWBOTMJCWBOH
%PPSEFBBOMFHWBOEJFQFQVUUFOLBO[XFWFOENBUFSJBBMCF[JOLFOFOIFUXBUFS IFMEFSEFS XPSEFO *O POEJFQF QVUUFO OJFUTUSBUJ¾DFSFOE CMJKGU IFU NBUFSJBBM QMVTWPFEJOHTTUPGGFOFDIUFSOPHCFTDIJLCBBSWPPSIFUWPFETFMXFCPGLBOIFUXPS EFOPQHFXFSWFME"MMFFOJOIFUHFWBMWBOTUSBUJ¾DFSFOEFQVUUFOWFSEXJKOUJOEF [PNFSQFSJPEFIFUNBUFSJBBM QMVTOVUSJqOUFOPPLFDIUVJUEFXBUFSLPMPN JOIFU OBKBBSLVOOFOWPFEJOHTTUPGGFOTPNTEPPSNFOHJOHXFFSXPSEFOOBHFMFWFSE -PLBBMWFSPOEJFQFOWBONFSFOFOQMBTTFO
%JU NBBLU [F FFSEFS HFTDIJLU WPPS TVCNFSTF WFHFUBUJF IPF POEJFQFS IPF NFFS MJDIUFSEPPSESJOHUPQEFCPEFNFOIPFHSPUFSIFUQPUFOUJqMFBSFBBMBBOTVCNFSTF WFHFUBUJFCJKFFOHFMJKLFIFMEFSIFJE
.PFSBTPOUXJLLFMJOH
"MTNPFSBTTFOLVOOFOXPSEFOPOUXJLLFMEEJFGVODUJPOFFMWFSCPOEFO[JKONFUIFU XBUFSTZTUFFN LBOEFSPCVVTUIFJEWBOIFUXBUFSTZTUFFNXPSEFOWFSHSPPU%PPS EF BBOMFH WBO NPFSBTTFO LBO IFU TZTUFFN NFFS OVUSJqOUFO WFSXFSLFO #FMBOH SJKLF QSPDFTTFO IJFSCJK [JKO EFOJUSJ¾DBUJF PQOBNF WBO OVUSJqOUFO EPPS QMBOUFO FOCF[JOLJOHWBO[XFWFOEFEFFMUKFT7PPSFFOGVODUJPOFFMNPFSBTNPFUNJOJNBBM XPSEFOHFEBDIUBBOFFOBSFBBMWBODJSDBWJKGQSPDFOUWBOIFUNFFSPQQFSWMBL%BBS CJKHFMEUEBUIFUQMBTXBUFSIJFSNFFJOUFOTJFGJODPOUBDUNPFUTUBBO%JULBOEPPS JOVOEBUJFPGIFUXBUFSFSEPPSIFFOUFMFJEFO
VAN HELDER NAAR TROEBEL... EN WEER TERUG | 67 s 5.3.2 s s s "GXFOUFMJOH #FMBTUJOHSFEVDUJFLBOHFXFOTU[JKONFUIFUPPHPQIFUWPPSLPNFOWBOBGXFOUFMJOH PQBOEFSFXBUFSMJDIBNFO PPLBMTIFUOJFUMFJEUUPUFFOPNTMBHWBOUSPFCFMOBBS IFMEFS
&FO TZTUFFN LBO PPL JO FFO HPFEF UPFTUBOE XPSEFO HFIPVEFO EPPS CFIFFS CJK WPPSCFFMEEPPSQFSJPEJFLWJTTUBOECFIFFS*OEJFONPHFMJKLIFFGUFFOCSPOBBOQBL VJUFSBBSEEFWPPSLFVS
DE MEEST KANSRIJK GEACHTE MAATREGELEN VOOR ECOLOGISCH HERSTEL
8FMLF NBBUSFHFMFO EF NFFTUF LBOT WBO TMBHFO IFCCFO JT VJUFSBBSE BGIBOLFMJKL WBOEFLFONFSLFOWBOIFUCFUSFGGFOEFXBUFSTZTUFFN0QWPPSIBOE[JKOFSFDIUFS XFMFOLFMFLBOTSJKLFNBBUSFHFMFOUFOPFNFOEJFUPUPQIFEFO UFXFJOJH[JKOCF OVUPGWFSLFOE
TYPE I: bronmaatregelen
0Q IFU HFCJFE WBO FYUFSOF CFMBTUJOHSFEVDUJF NBH WPPSBM SFTVMUBBU XPSEFO WFS XBDIUWBOTUSBUFHJTDIXBUFSLXBOUJUFJUTCFIFFS
#FQFSLFOJOMBBUEPPSUPFTUBBOQFJM¿VDUVBUJF
%PPS IFU PQUJNBMJTFSFO WBO QFJMCFIFFS LBO EF JOMBBU WBO HFCJFETWSFFNE XBUFS TUFSLXPSEFOWFSNJOEFSE/VLBOIFUHFCFVSFOEBUXBUFSEBUEFFOFEBHXPSEU VJUHFNBMFO FFOQBBSEBHFOMBUFSXFFSNPFUXPSEFOJOHFMBUFO)FUUPFTUBBOWBO QFJM¿VDUVBUJFIFFGUTPNTBMFGGFDUCJKFOLFMFDFOUJNFUFSTNFFSQFJMWFSTDIJM 0NMFJEFOXBUFSTUSPNFO
&FO NPHFMJKLF NBBUSFHFM JT IFU BGLPQQFMFO WBO OVUSJqOUSJKLF XBUFSTUSPNFO #JK WPPSCFFMEIFUBGLPQQFMFOWBOQPMEFSTWBONFSFOFOQMBTTFO %FWFSXBDIUJOHJTEBUCJKEFIVJEJHFUSFOEWBOBGOFNFOEFFYUFSOFCFMBTUJOH EF BBOQBLWBOEFCPEFNBMTJOUFSOFOVUSJqOUFOCSPONFFSFONFFSTVDDFT[BMIFCCFO %FFYUFSOFCFMBTUJOHWBOWFFMNFSFOFOQMBTTFOJTTJOETEFKBSFO[FWFOUJHWBOEF WPSJHFFFVXTUFSLBGHFOPNFO8BUSFTUJTFFOFSGFOJTVJUIFUWFSMFEFOEJF[JDIJOEF CPEFNIFFGUPQHFIPPQU)FUWFSXJKEFSFOWBOEF[FFSGFOJTEPPSIFUCBHHFSFOWBO EFUPQMBBHLBOFFOQPTJUJFGFGGFDUIFCCFO)FULBOJOCFQBBMEFHFWBMMFOFDIUFSPPL
66 | VAN HELDER NAAR TROEBEL... EN WEER TERUG s s 5.3 5.3.1 s s
0OEFSOBUVVSMJKLFPNTUBOEJHIFEFOJTQFSJPEJFLFESPPHWBMWBO EFMFOWBOXBUF SFOHFXPPOFOTQFFMUEJUFFOCFMBOHSJKLFSPMJOIFUFDPMPHJTDIGVODUJPOFSFO#JK UJKEFMJKLFESPPHWBM[JKOUXFFTDFOBSJPTNPHFMJKL OBNFMJKL ¿FYJCFMQFJMCFIFFS UPFTUBBOPG UJKEFMJKLIFMFNBBMESPPH[FUUFOWBOIFUXBUFS Overige maatregelen 0FWFSJOSJDIUJOH
0FWFSJOSJDIUJOH CJFEU LBOTFO WPPS PFWFSQMBOUFO FO TUSVDUVVS WPPS NBDSPGBVOB FOWJT JOUSJOTJFLFXBBSEF)JFSHBBUIFUWPPSBMPNEFXJOTUEJFJTUFIBMFOWJB TUSVDUVVSWBSJBUJF EJF WPPSBM TUVSFOE JT WPPS EF TBNFOTUFMMJOH WBO EF MFWFOTHF NFFOTDIBQ%PPSIFUOBUVVSMJKLFSJOSJDIUFOWBOPFWFSTLBOIFUTZTUFFNPPLNFFS OVUSJqOUFO WFSXFSLFO #FMBOHSJKLF QSPDFTTFO IJFSCJK [JKO EFOJUSJ¾DBUJF PQOBNF WBOOVUSJqOUFOEPPSQMBOUFOFOCF[JOLJOHWBO[XFWFOEFEFFMUKFT%F[FNBBUSF HFMFOIFCCFOQBTFFONFSLCBBSFGGFDUXBOOFFSIFUPNTVCTUBOUJqMFBSFBMFOBBO PFWFSWFHFUBUJFHBBU5FSJOEJDBUJFNFFSEBOQSPDFOUWBOIFUNFFSPQQFSWMBL;F LPNFOEVTWPPSBMJOCFFMEWPPSEFLMFJOFSFXBUFSFO)FUJTFDIUFS[FFSCFMBOHSJKL WPPSBGUFNFUFOJOIPFWFSSFFSKVJTUFYUSBNPCJMJTBUJFWBOOVUSJqOUFOLBOQMBBUT WJOEFO%JUJTWPPSBMWBOCFMBOHCJKWPPSNBMJHFMBOECPVXHSPOEFO 0QIFGGFONJHSBUJFCBSSJoSFT
%PPS EF BBOMFH WBO WPPS WJT QBTTFFSCBSF LVOTUXFSLFO PG WJTQBTTBHFT LBO EF WJT NJHSFSFOUVTTFOEFWFSTDIJMMFOEFEFMFOWBOIFUXBUFSTZTUFFN#FMBOHSJKLFPOEFS EFMFO[JKOEFPOEJFQFEFMFOJOEFQPMEFSTEJFJOIFUWPPSKBBSEJFOFOBMTQBBJQMBBUTFO WPPS WFFM WJTTFO *O EF [PNFS [JKO EF QPMEFST PPL FFO CFMBOHSJKL PQHSPFJHFCJFE WPPSKPOHFWJT*OIFUOBKBBSUSFLUEFWJTXFFSOBBSHSPUFSFXBUFSFO5JKEFOTEF[F NJHSBUJF LPNU EF WJT WFFM CBSSJoSFT [PBMT QPMEFSHFNBMFO UFHFO EJF WBBL GBUBBM [JKO )FU QBTTFFSCBBS NBLFO WBO EF[F XFSLFO LBO JO QPUFOUJF WFFM FDPMPHJTDIF XJOTUPQMFWFSFO%FNBBUSFHFMFOWPPSWJTNJHSBUJFEJFOFOCJKWPPSLFVSPQFFOIPHFS TDIBBMOJWFBV TUSPPNHFCJFEUFXPSEFOCFLFLFO
EFFECTIVITEIT VAN MAATREGELEN
%FFGGFDUJWJUFJUWBONBBUSFHFMFOWPPSIFSTUFMXPSEUCFQBBMEEPPSEFTJUVBUJFOBIFU VJWPFSFOWBONBBUSFHFMFOUFUPFUTFOBBOEFEJBHOPTUJTDIFUPPMTFOUPFUTXBBSEFO VJUQBSBHSBBG )JFSWJOEUEVTEF UFSVHLPQQFMJOHQMBBUT[PBMTJO¾HVVS JT BBOHFHFWFO
VAN HELDER NAAR TROEBEL... EN WEER TERUG | 69 5.3.4 s s 5.4 %F[FNBBUSFHFMLBOFSHFGGFDUJFG[JKOXBOOFFSEFIVJEJHFCFMBTUJOHUFIPPHJT&FO WPPSCFFMEJTFFOQMBTNFUFFOWPFETFMSJKLFCPEFNEJFJTPQHFMBEFOEPPSFFOIPHF CFMBTUJOHVJUIFUWFSMFEFO%PPSIFUTZTUFFNEPPSUFTQPFMFONFUXBUFSWBOFFO CFUFSFLXBMJUFJULBOEFUPUBMFCFMBTUJOHXFMMJDIUHFMJKL[JKO [PXFMFYUFSOBMTJOUFSO NBBSLBOIFUTZTUFFNPPLNFFSOVUSJqOUFOWFSXFSLFOEPPSEBUEFWFSCMJKGUJKELPSUFS JT%FCPEFN[BMPOEFSJOWMPFEWBOEPPSTQPFMFOWFSBSNFO [PEBUPQUFSNJKOIFU CFIFFSXFMMJDIULBOXPSEFOBBOHFQBTUFOEPPSTQPFMFOBDIUFSXFHFLBOCMJKWFO