• No results found

7 Resultaten systematisch literatuuronderzoek 1 Resultaten zoekactie

7.3 Kenmerken en risk of bias geïncludeerde studies

Hieronder volgt een beschrijving van de kenmerken (zie ook bijlage 6), de kwaliteitsbeoordeling en beoordeling van risk of bias van de geïncludeerde RCT’s staan in bijlage 7, respectievelijk bijlage 8.

7.3.1 Kenmerken IMPACT-studie

De Europese IMPACT-studie (Bolinder et al. 2016)45 is een multicenter prospectieve,

gerandomiseerde, niet-geblindeerde studie om het voorkomen van hypoglykemie van de FGM ten opzichte van SMBG middels vingerprikken te vergelijken bij patiënten met diabetes mellitus type 1. Het betrof volwassen (> 18 jaar) patiënten met goed gereguleerde (HbA1c < 58 mmol/mol [7,5%]) diabetes type 1 met een meerdaags insulineschema (MDI) en continuous subcutaneous insulin infusion via insulin pumps (CSII), die door de onderzoeker in staat werden geacht om de technologie van FGM te gebruiken.46 Voor randomisatie werd gedurende 14 dagen

bij alle patiënten een sensor aangebracht en kregen patiënten instructies om in de geblindeerde modus elke 8 uur metingen uit te voeren. Patiënten met tenminste 50% sensor data of tenminste 650 individuele sensor readings werden in de verhouding 1:1 gerandomiseerd toegewezen aan de interventie- (n=119) of controle-arm (n=120). In de interventie-arm werd FGM ongeblindeerd, en in de controle-arm gingen patiënten verder met SMBG via vingerprikken.

De primaire uitkomst van dit onderzoek is de tijd in hypoglykemie (<3,9 mmol/L (<70 mg/dL)). Follow-up metingen werden uitgevoerd in de laatste 14 dagen voor het eind van 3 maanden en voor het eind van 6 maanden. Deze werd in beide armen gemeten met FGM. In de controlegroep droegen de patiënten in de laatste 14 dagen wederom een sensor en werden ze geïnstrueerd om iedere 8 uur te scannen in de geblindeerde modus. Secundaire uitkomsten van dit onderzoek zijn o.a. HbA1c, de frequentie vingerprikken en sensor scans per dag gedurende de studieperiode, aantal, duur van perioden in hypoglykemie en tijd binnen de normaalwaarden (3,9–10,0 mmol/L (70–180 mg/dL)). Additionele uitkomsten zijn onder andere ziektespecifieke kwaliteit van leven, bijwerkingen en symptomen van de sensor-insertie-site en aantal ernstige hypoglykemie-episodes, waarvoor assistentie door derden nodig was.

Bij aanvang van de studie was de gemiddelde HbA1c 6,7% (SD 0,5); 50,1 mmol/L

45 Bolinder J, Antuna R, Geelhoed-Duijvestijn P, Kröger J, Weitgasser R. Novel glucose-sensing technology and hypoglycaemia in type 1 diabetes: a multicentre, non-masked, randomised controlled trial. Lancet. 2016 Nov 5;388(10057):2254-2263. doi: 10.1016/S0140-6736(16)31535-5. Epub 2016 Sep 12.

46 Individuen kwamen in aanmerking om deel te nemen als ze goed-gecontroleerde type 1-diabetes hadden (gediagnosticeerd voor ≥ 5 jaar) met een HbA1c ≤ 58 mmol / mol [7,5%], MDI-therapie gebruikten en op hun huidige insuline-regime zaten voor ≥3 maanden, hun bloedglucose controleerden op een regelmatige basis (gelijk aan ≥3 maal / dag) gedurende ≥ 2 maanden en technisch in staat werden geacht om de FGM glucose technologie te gebruiken.

(SD 5,7) in de FGM groep en 6,7% (SD 0,6); 50,2 mmol/L (SD 6,5) in de controle- arm. Deze uitgangssituatie is niet verschillend. De studie is gesponsord door Abbott Diabetes Care. Abbott Diabetes Care heeft invloed gehad op het design van de studie en publicatie van de data, maar niet in de interpretatie van de resultaten of het schrijven van het manuscript. Twee auteurs zijn als consultant werkzaam bij één of meerdere fabrikanten, zoals Abbott en Astra Zenica.

Oskarsson et al. (2018) beschrijft de resultaten van een vooraf gedefinieerde

subgroepanalyse van de IMPACT studie47, te weten de groep patiënten met (alleen)

MDI (FGM, n = 81; vingerprikken n = 79). In deze studie is gekeken naar de verandering in tijd in hypoglykemie(<3,9 mmol/L) tussen baseline en 6 maanden.

7.3.2 Kenmerken REPLACE-studie

De Europese REPLACE-studie (Haak et al. 2017)48 is een open-label multicenter

prospectieve, gerandomiseerde studie om de effectiviteit en veiligheid van de FGM te onderzoeken en de plaats ten opzichte van vingerprikken in de behandeling van DM te bepalen. Het betrof volwassen (> 18 jaar) patiënten met zowel goed als niet goed gereguleerde (HbA1c >58-108 mmol/mol (7,5-12%)) diabetes type 2 - met een intensief insulineschema - die door de onderzoeker in staat werden geacht om de technologie van FGM te gebruiken49.

Voor randomisatie werd gedurende 14 dagen bij alle patiënten een sensor aangebracht en kregen patiënten instructies om in de geblindeerde modus elke 8 uur metingen uit te voeren. Patiënten met tenminste 50% sensor data of tenminste 650 individuele sensor readings werden in de verhouding 2:1 gerandomiseerd toegewezen aan de interventie- (n=149) of controle-arm (n=75). In de interventie- arm werd FGM ongeblindeerd, en in de controle-arm gingen patiënten verder met SMBG via vingerprikken.

De primaire uitkomst van dit onderzoek is het verschil in HbA1c-waarden tussen baseline en op zes maanden. Bij aanvang van de studie was de gemiddelde HbA1c 8,65% (SD 1,01); 71,0 mmol/L (SD 11,1) in de FGM groep en 8,75% (SD 0,98); 72,1 mmol/L (SD 10,7) in de vingerprik-groep. Deze uitgangssituatie is niet

verschillend. Secundaire uitkomstmaten zijn tijd in hypoglykemie, effect van leeftijd en patiënttevredenheid. In beide armen werd de tijd in gemeten met FGM. In de controlegroep droegen de patiënten daarom in de laatste 14 dagen wederom een sensor en werden ze geïnstrueerd om iedere 8 uur te scannen in de geblindeerde modus.

De studie is gesponsord door Abbott Diabetes Care. Abbott Diabetes Care heeft invloed gehad op het design van de studie en publicatie van de data, maar niet in de interpretatie van de resultaten of het schrijven van het manuscript. Auteurs zijn als consultant werkzaam bij één of meerdere fabrikanten, zoals Abbott en Medtronic.

7.3.3 Kenmerken RCT Yaron et al., 2019

De Israëlische studie is een open-label prospectief gerandomiseerde studie

47 Oskarsson P, Antuna R, Geelhoed-Duijvestijn P, Krӧger J, Weitgasser R, Bolinder J. Impact of flash glucose monitoring on hypoglycaemia in adults with type 1 diabetes managed with multiple daily injection therapy: a pre- specified subgroup analysis of the IMPACT randomised controlled trial. Diabetologia. 2018 Mar;61(3):539-550. doi: 10.1007/s00125-017-4527-5. Epub 2017 Dec 23.

48 Haak T, Hanaire H, Ajjan R, et al. Flash Glucose-Sensing Technology as a replacement for blood glucose monitoring for the management of insulin-treated type 2 diabetes: a multicenter, open-label randomized controlled trial. Diabetes Ther 2016. Doi 10.117/s13300-016-0223-6.

49 Individuen kwamen in aanmerking om deel te nemen als ze niet goed-gecontroleerde diabetes type 2 hadden met een HbA1c 58-108 mmol / mol [7,5-12,0%], die MDI-therapie gebruikten voor tenminste 6 maanden en op hun huidige insuline-regime zaten gedurende ≥3 maanden, zelf hun bloedglucose controleerden op een regelmatige basis (gelijk aan ≥ 10maal /week) gedurende ≥ 2 maanden en technisch in staat werden geacht om de FGM-glucose technologie te gebruiken.

uitgevoerd in twee centra om de tevredenheid en diabetes controle van de FGM- gebruik te onderzoeken ten opzichte van vingerprikken. Het betrof volwassen (30- 80 jaar) patiënten met diabetes type 2 - met een intensief insulineschema.

Patiënten werden in deze studie gerandomiseerd voor de FGM (n = 53) of SMBG via vingerprikken (n = 48).

De primaire uitkomst van dit onderzoek is het verschil in tevredenheid na tien weken FGM-gebruik. Secundaire uitkomsten zijn de verandering in HbA1c, kwaliteit van leven, percentage patiënten dat behandeldoel op HbA1c bereikt en

veranderingen in hypoglykemie episodes.

Bij aanvang van de studie was de gemiddelde HbA1c 8,68% (SD 0,87) in de FGM- arm en 8,34% (SD 0,74) in de controle-arm. Deze uitgangssituatie is verschillend. Hier is in de analyses voor gecorrigeerd. De studie is gesponsord en gefinancierd door Abbott. Negen van de 12 auteurs geven regelmatig consulten aan patiënten van het Diabetes Medical center, waarvan Geffen Medical Ltd., FSL distributeur, gedeeltelijk eigenaar is.

7.3.4 Kenmerken observationele studie van Tyndall et al. 2019

In deze niet gerandomiseerde vergelijkende studie is het effect van FGM onderzocht in een groep patiënten die FGM gebruiken50 (n = 565) vergeleken met een groep

patiënten die FGM niet gebruiken (n = 518). Het betrof een dynamisch cohort met volwassen (> 18 jaar) patiënten met diabetes type 1 - met een intensief

insulineschema, die een trainingssessie, om de technologie van FGM te leren gebruiken, hadden bijgewoond. De primaire uitkomst van dit onderzoek is het verschil in HbA1c-waarden tussen baseline en de eerste meting na de

trainingssessie; mediane duur was 245 dagen (IQR 182 tot 330 dagen). Secundaire uitkomstmaten zijn o.a. veranderingen in hypoglykemie, kwaliteit van leven, flash monitoring data en ziekenhuis opnamen. Twee auteurs zijn als consultant werkzaam bij één of meerdere fabrikanten, zoals Abbott en Dexcom. De resultaten van deze observationele studie zijn opgenomen in de voetnoot van tabel 7.1.