Jongeren met jeugdzorg (ZIN) G32 gemeenten 2011 – 2016

De in paragraaf 4.4 geconstateerde ‘dip’ in 2014 zien we ook bij onderstaande selectie van een aantal G32 Gemeenten.

Grafiek: Jongeren met jeugdzorg in % tot 23 jaar per periode. Bron: CBS

Gemeente Zwolle heeft in de jaarrekeningen van een aantal G32 Gemeenten de kosten jeugdzorg met eenzelfde definitie als die in Zwolle gevonden. Daarmee hebben wij de gemiddelde kosten per jongere kunnen berekenen. Na die analyse viel ons de gemeenten Groningen en Zoetermeer op.

Uit de data jeugdzorg (ZIN) van CBS blijkt dat het aandeel jongeren met jeugdhulp in 2016 in vergelijking tot 2011 in Zwolle min of meer gelijk blijft, in Groningen daalt en in Zoetermeer stijgt.

Grafiek: Jongeren met jeugdzorg in % tot 23 jaar per periode. Bron: CBS Wijzigingen per 17 mei 2017, Cijfers 2016 zijn voorlopig

26

5.1 Kosten jeugdzorg per jongere

In Zoetermeer zijn de werkelijk gemiddelde kosten per jongere met jeugdzorg veel lager, in Groningen veel hoger dan in Zwolle. Het gaat hierbij om de werkelijk kosten jeugdzorg (incl. uitvoering. Innovatie) per jeugdige

Grafiek – kosten in euro’s per jongere met jeugdzorg 2016. Bron Gemeente Zwolle

5.2 Bevolkingsontwikkeling.

De toename van jeugdzorg in Zoetermeer en afname in Groningen is niet direct te verklaren door de bevolkingsontwikkeling: Het aantal jongeren tot 23 jaar groeit in Zwolle met ruim 750 jongeren of 2% in 2016 meer dan in 2011 tot 33104. In Groningen groeit het aantal inwoners tot 23 jaar ook met 5% in vergelijking tot 2011. In Zoetermeer neemt dit aantal in die periode juist met 3% af. Het aantal jongeren met jeugdzorg neemt in 2016 in Zoetermeer met 380 jongeren toe in vergelijking tot 2015.

27 Grafiek – ontwikkeling aantal inwoners tot 23 jaar. Bron CBS, wijzigingen per 26 april 2017 - Status van de cijfers is definitief

5.3 Trajecten Jeugdzorg per verwijzer

Een overzicht van de trajecten jeugdzorg per verwijzer van deze gemeenten, toont vier bijzonderheden:

 In Groningen en Zoetermeer is het aandeel verwijzingen in 2016 door gecertificeerde instellingen hoger (respectievelijk 13% en 12%) dan in Zwolle (8%).

 Het aandeel verwijzingen onbekend is in Zoetermeer lager (2%) dan in Groningen (12%) en Zwolle (9%).

 Het aandeel verwijzing jeugdhulp door de huisarts is in Zoetermeer in 2016 gelijk aan het landelijk gemiddelde (39%) en lager dan in Groningen (48%) en Zwolle (50%)

 Het aandeel verwijzingen jeugdhulp door de medisch specialist naar jeugdhulp is in Zoetermeer veel hoger (15%) dan in Groningen (3%) Zwolle (4%) en Nederland (4%). In 2015 was dit aandeel in Zoetermeer nog hoger (22%) Ik kan dit hoger aandeel op dit moment niet verklaren door bevolkingsgroei als gevolg van bijvoorbeeld specifieke opvang van asielzoekers met kinderen met een geestelijke of lichamelijke beperking. Maar er kan heel goed een verklaring voor zijn.

28 Grafieken - trajecten per verwijzer Groningen, Zoetermeer en Zwolle. Bron: CBS

5.4 Perspectief bij verwijzing

Het perspectief bij verwijzing tussen de 3 gemeenten laat min of meer hetzelfde beeld zien. Wel valt op dat:

 het aandeel ‘behandeling’ in Zoetermeer in 2015 hoger is (84%) dan bij de andere twee gemeenten (lager dan 80%). In Zoetermeer was dit aandeel in 2015 zelfs 91%. Dit kan verklaard worden door het veel hoger aandeel verwijzing door de medisch specialist in Zoetermeer in combinatie tot het aandeel verwijzing door de huisarts (opgeteld in 2016 54%, in 2015 55%). Om nog meer gevoel te krijgen: Het absoluut aantal verwijzingen naar jeugdhulp door een medisch specialist is in 2015 in Zoetermeer 1290, in Groningen 135 en in Zwolle 115. De cijfers jeugdzorg 2015 zijn definitief.

 Stabilisatie van een crisissituatie komt in Groningen relatief iets vaker voor (5%) dan in Zoetermeer (3%) en Zwolle (2%).

 In alle drie gemeenten is het aandeel ‘begeleiding’ in 2016 lager dan in 2015 en het aandeel ‘behandeling’ hoger.

Grafieken - Perspectief bij verwijzing Groningen, Zoetermeer en Zwolle. Bron: CBS

5.5 Conclusie

 Het hoog aandeel perspectief ‘behandelen’ in Zoetermeer in relatie tot de lagere gemiddelde kosten per jeugdige in Zoetermeer roept de vraag op of

29 meer begeleiding en minder behandeling leidt tot lagere gemiddelde kosten jeugdzorg per jeugdige.

 In Groningen is het aandeel ‘begeleiding’ in 2016 relatief het hoogst (18%), in Zoetermeer het laagst (11%) in vergelijking tot Zwolle (15%). Deze positie zien we ook terug bij de gemiddelde kosten jeugdzorg per jongere: Groningen de hoogste gemiddelde kosten, Zoetermeer de laagste en Zwolle daar tussen in.

30

6 Jeugdbescherming 2011 – 2016

In 2016 zijn volgens de voorlopige cijfers 2016 van het CBS in Zwolle 365 jongeren tot 23 jaar met jeugdbescherming. In 2015 waren dat er 370.

De jeugdbeschermingstrajecten 2016 in Zwolle zijn te onderscheiden in 315 ondertoezichtstellingen en 85 voogdij. In 2015 ging het om 325 trajecten ondertoezichtstelling en 75 voogdij.

De relatieve ontwikkeling van het aantal jeugdbeschermingstrajecten ten opzichte van het aantal jongeren tot 23 jaar per jaar toont een daling in Zwolle, Deventer, Kampen en Nederland vanaf 2013.

Grafiek - Jeugdbescherming - uniek aantal jongeren tot 23 jaar in % van het aandeel jongeren tot 23 jaar per periode. Bron CBS: 2016: Wijzigingen per 28 april 2017; 2015: Wijzigingen per 31 januari 2017;

2011 – 2014: Wijzigingen per 26 april 2017

6.1 Duur van beeindigde jeugdbeschermingstrajecten

Het CBS heeft de cijfers van beeindigde trajecten naar duur van het traject afgerond op vijftallen. Om het risico op onthulling van individuen te voorkomen zijn de waarden 0 tot en met 7 weergegeven als geheim. Hierdoor kan het voorkomen, dat de som van de detailgegevens afwijkt van het totaal. Door het lage aantal beeindigde trajecten in bijvoorbeeld Kampen (40 in 2016) en de vele categorien van duur is geen betrouwbaar beeld te schetsen voor Kampen. Datzelde geldt voor Deventer.

0,0%

31 Tabel - Jeugdbescherming - uniek aantal jongeren tot 23 jaar en totaal (beeindigde) trajecten. Bron CBS:

Wijzigingen per 28 april 2017.

Bovendien merken wij op dat de duur van de jeugdbeschermingstrajecten alleen bekend is van de beëindigde trajecten. Van de lopende trajecten weten we niets. Het is dus mogelijk dat korter dan 3 maanden of twee tot drie jaar in werkelijkheid veel hoger is.

Grafiek - Duur van beëindigde jeugdbeschermingstrajecten. Bron: CBS - Uniek aantal jongeren met jeugdbescherming 2015: wijzigingen per 20 januari 2017; 2016: Wijzigingen per 23 juni 2017.

Jeugdbeschermingstrajecten naar duur 2015 en 2016: Wijzigingen per 28 april 2017.

2015 2016* 2015 2016*

Jongeren met jeugdbescherming - uniek 370 365 41950 39595 Jeugdbeschermingstrajecten 400 400 44965 43025 Totaal beëindigde trajecten 110 120 13990 12780

0 tot 3 maanden 18% 17% 11% 13%

32

7 Jeugdreclassering 2011 - 2016

Jeugdreclassering is een combinatie van begeleiding en controle voor jongeren vanaf 12 jaar, die voor hun 18e verjaardag met de politie in aanraking zijn geweest en een proces-verbaal hebben gekregen. Indien de persoonlijkheid van de dader of de omstandigheden waaronder het misdrijf is begaan daartoe aanleiding geven, bijvoorbeeld bij jongvolwassenen met een verstandelijke beperking, kan het

jeugdstrafrecht eveneens worden toegepast op jongvolwassenen in de leeftijd 18 tot en met 22 jaar. De jongere krijgt op maat gesneden begeleiding van een

jeugdreclasseringswerker om te voorkomen dat hij of zij opnieuw de fout ingaat.

Jeugdreclassering kan worden opgelegd door de kinderrechter of de officier van Justitie. Jeugdreclassering kan ook op initiatief van de Raad voor de

Kinderbescherming in het vrijwillige kader worden opgestart. Bij de vraag tot welke leeftijd de begeleiding kan doorlopen, is de leeftijd ten tijde van het plegen van het delict leidend. Wordt b.v. het delict gepleegd als de dader 22 jaar is, dan kunnen toezicht en begeleiding door de jeugdreclassering afhankelijk van de duur van de proeftijd (meestal 2 jaar, kan met 1 jaar worden verlengd) doorlopen tot na het 23ste jaar.

In 2016 hebben net zoals in 2015 in Zwolle 105 jongeren vanaf 12 tot 23 jaar een maatregel jeugdreclassering.

Grafiek – Jeugdreclassering in % van het aantal jongeren 12 tot 23 jaar. Bron: CBS - Jeugdreclassering - uniek aantal jongeren 12 tot 23 jaar in % van het aandeel jongeren 12 tot 23 jaar per periode. Bron CBS:

2016: Wijzigingen per 28 april 2017; 2015: Wijzigingen per 31 januari 2017; 2011 – 2014: Wijzigingen per 26 april 2017

Zowel in Nederland als in Overijssel is rond de 60 % van de jeugdreclasseringstrajecten korter dan een jaar. Het overig aandeel jeugdreclasseringtrajecten duurt langer. Er is geen data over duur van jeugdreclasseringstrajecten regio IJsselland gepubliceerd.

0,0%