Hoe aantrekkelijkheid op de cover wordt weergegeven heeft ook te maken met het genre van het tijdschrift. Het verschijnsel aantrekkelijkheid heeft voor een glossy die gaat over mode een hele andere invulling dan een opinieblad als De Groene Amsterdammer of Elsevier. Op een cover van een glossy als Cosmopolitan of Grazia zullen sneller aantrekkelijke vrouwen staan, die verleidelijk kijken en in verleidelijke en mooie kleren te zien zijn. Met andere woorden, op deze covers is vaker het ‘perfecte’ beeld te zien. McCracken (1993) deed onderzoek naar tijdschriften voor vrouwen en stelt dat perfecte beelden gemeenschappelijk hebben dat deze beelden func-tioneren als een geïdealiseerd spiegelbeeld van de vrouw die kijkt naar de lezer. Naar mijn men-ing zijn de bevindmen-ingen die McCracken deed op het gebied van tijdschriften voor vrouwen ook breder te trekken naar andere bladen. Tijdens het kijken en lezen van een tijdschrift, participeert de lezer in de constructie van het geïdealiseerde plaatje. Berger (1972) noemt dit geïdealiseerde plaatje: ‘ways of seeing’. Een foto of beeld is een selectieve kijk op de werkelijkheid, een verslag van hoe y wordt gezien door x (in McCracken, 1993:14).
Hierbij moet wel worden opgemerkt dat het ene tijdschrift sterker gebruik maakt van dit geïdeali-seerde plaatje dan het andere tijdschrift. Neem bijvoorbeeld de covers van De Groene
Amster-dammer en Privé. De keuze voor de natuurlijke context van de afbeelding door deze tijdschriften
is wellicht te herleiden naar het soort tijdschrift, oftewel het genre. Voor een opinieblad zou het heel raar zijn als de cover wordt gesierd door een aantrekkelijke vrouw, om de voornaamste reden dat een opinieblad doorgaans niet schrijft over onderwerpen als mode, relaties en seks, maar over politiek, de Nederlandse samenleving of hypotheken. De invloed van genre op de cover van het tijdschrift is ook terug te zien bij de context van het beeld, waar het in §7.3 al over ging. Neem bijvoorbeeld de covers van De Groene Amsterdammer en Privé. De keuze voor de natuurlijke context van de afbeelding door deze tijdschriften is wellicht te herleiden naar het soort tijdschrift, oftewel het genre. Dit is met zekerheid te zeggen voor Privé die juist ook beelden gebruikt van de straat van mensen in hun natuurlijke context. Wanneer op het beeld een bekende Nederlander te zien is met wallen, versterkt dit beeld de covertekst waarin het gaat over bijvoorbeeld verdriet. De Groene Amsterdammer ziet zichzelf als een journalistiek opinieblad met inhoud zoals het is. Daarbij passen naar mijn mening beelden in hun natuurlijke context. Echter, niet elk coverbeeld van De Groene Amsterdammer maakt gebruik van een natuurlijke context.
op de cover van Autoweek, Knipmode, VT Wonen en Vorsten.
§ 7.5.2 Adjectieven op de cover
In wervende teksten wordt veel gebruik gemaakt van adjectieven. Aan de hand van een stukje tekst over de Alfa Romeo 155 waarin de volgende adjectieven worden gebruikt: ‘briljante’, ‘sub-lieme’, ‘weergaloze’, ‘stijlvolle’ en ‘complete’, laten Hoeken, et al (2009) zien dat deze woorden een positieve connotatie hebben en dat ze daarmee een positief gevoel oproepen (Hoeken, et al., 2009:172). In hoofdstuk vijf werd gekeken naar de structurering van coverteksten en daarbij werd al gezegd dat coverteksten een ander soort teksten zijn omdat het kleine stukjes tekst zijn. Toch is het gebruik van adjectieven in die kleine stukjes tekst voor een cover ook niet vreemd. Adjectieven spelen een belangrijke rol binnen het journalistieke en beeldende schrijven: door te specificeren met adjectieven kan de lezer zich een betere voorstelling van het beschrevene maken (Hamacher, 2011). Hierdoor wordt de boodschap aantrekkelijker. Hieronder wordt be-schreven hoe adjectieven worden gebruikt op de covers uit de dataset.
1: Het prototype adjectief
Het prototype van een adjectief komt voor op de covers uit de dataset. Een aantal voorbeelden zijn hieronder weergegeven, waarbij de adjectieven steeds cursief en dikgedrukt zijn.
‘De mooiste tassen en schoenen van dit ‘Kleurrijke romantiek’
seizoen’ ‘Nieuwe najaarstrends’
Elegance, april 2012 ‘Topstukken van leer’
Knipmode, nr 9, september 2011
‘Macho John Williams’ ‘In simpele stappen naar sixpackspieren’
Linda. nr. 86, oktober 2011 Men’s Health, nr.3, april 2012
‘Ervaren, zelfverzekerd, sexy. Uma Thurman ‘Onbeschaamde vragen aan een
vrouwe-is het helemaal’. lijke gigolo’
Red, nr. 4, april 2012 Viva, nr 31, 27/07 t/m 02/08 2011. ‘De grenzeloze ambitie van Diederik Samsom’ ‘Snel stylen met rozen.
Vrij Nederland, jaargang 73, 24/03/2012 ‘Gastvrije vakantievilla, dijkhuis met baar design, stoomschip vol slimme
ideeën’
VT Wonen, juni 2011
Naast het gebruik van adjectieven, worden coverteksten ook op een aantal andere manieren aantrekkelijk gemaakt. Hieronder volgt een kort overzicht van deze andere manieren. Naar mijn mening is het belangrijk om deze variaties ook te noemen, omdat deze variaties laten zien dat op de cover niet alleen de perifere cues van adjectieven en illustraties worden gebruikt.
2. Accentuering van woorden
‘Dé hakken, dé jurken, en dé lipsticks’ ‘Meer energie, mooiere huid én zin in sex’
Cosmopolitan, maart 2012 Ésta, nr. 8, 2012
‘Baby-bemoeizucht Néé ik vernoem ‘m niet! ‘Justitie én criminelen jagen op Endstra-(En ik hoef die oude wieg niet)’ erfenis;
Jij & je Kinderen, nr. 6, 2012 Vrij Nederland, jaargang 73, 24/03/2012
Op de covers zijn ook woorden te zien die worden geaccentueerd door het gebruik van een trema. Bij de Cosmopolitan, Esta en Vrij Nederland lijkt deze accentuering aangebracht te zijn doordat het om een opsomming gaat.
3. Het noemen van aantallen
359x ‘23 pagina’s woonshopping
Dé hakken, dé jurk, en dé lipsticks’ voor huis, tuin & terras
Cosmopolitan, maart 2012 VT Wonen, juni 2011
‘Vet verbranden in 20 minuten’ 16 pagina’s Groene vingers kweken ‘13 stappenplan Reken af met al je angsten -(pa)radijsjes in de achtertuin Zie de resultaten al binnen 2 weken’ -oogsten van eigen balkon
-rubberlaarzen en
‘Eet dit, niet dat -zeefaccesoires 48 basics voor je: Ésta, nr. 8, 2012
...Stemming ...Libido ...Spierkracht
Men’s Healt, nr. 3. april 2012
Het noemen van aantallen op covers heeft veelal te maken met het aantal pagina’s wat het blad besteedt aan een bepaald onderwerp. Het noemen van aantallen kan ervoor zorgen dat mensen zich kunnen verheugen op niet één, niet twee, maar veel meer pagina’s woonshopping of pa-gina’s met schoenen, jurken, et cetera. Het lijkt een manier om te vertellen dat de makers van het tijdschrift veel tijd hebben gemaakt en geïnvesteerd om de lezer alles te vertellen over dat ene onderwerp.
4. Gebruik van uitroeptekens
‘Flirty Fashion Season! ‘Stop Europa!
359x De groeiende invloed van de sceptici Dé hakken, dé jurken, en dé lipsticks’ in het europarlement’
Cosmopolitan, maart 2012 Elsevier, jaargang 67, nr. 45
‘Baby-geluk! ‘In sumpele stappen naar sixpack-Nicolette van Dam en baby Lola-Lily’ spieren!
Grazia, nr. 7, 2012 Men’s Health, nr. 3, april 2012
‘De man voor wie Barbara Streisland naar Nederland komt!’
‘Liz Snoijink: ‘Mijn minnaar bleek top-crimineel! ‘De foto’s: Rafael zet ex Sylvie buiten spel!’
Privé, week 14, 10 april 2013
Een uitroepteken wordt gebruikt om een uitroep te markeren. Op de covers komen ook met regelmaat uitroeptekens voor. Het accentueert een covertekst die moet opvallen doordat de tekst iets belangrijks zegt.
HOOFDSTUK 7 pagina 60
HOOFDSTUK 7 pagina 59
5. Gebruik van vraagtekens
‘Oude Duitse Diesels: KLassiekers of ‘Durf jij het aan? milieuvervuilers? Je talent laten zien
Autoweek, 18-04 - 25-04, 2012. Je droom volgen;
Flair, 06/04 - 12/04, 2012. ‘Scheiden of blijven? ‘Woont oma nu op een wolk? Wanneer ga je? Ingewikkelde kindervragen’
Elegance, april 2012. ‘I mama
Of is ie fan van papa?
Jij & je Kinderen, nr. 6, 2012. ‘Wat een verdriet: ‘Blust de brandweer ook tijdens Hoe moet Mabel 30 april doorkomen?’ onweer?
Privé, week 14, 10 april 2013. En meer vraag & antwoord vanaf
pagina 58’
Is de economische dip een peilloze afgrond?
Quest, november 2011.
In de voorbeelden van coverteksten waar alleen een vraag wordt gesteld is een missende link tussen oude en nieuwe informatie. Dit werd al opgemerkt in hoofdstuk vijf waar het ging over de koppeling van oude en nieuwe informatie. Daarbij werd gezegd dat de oude informatie zorgt voor een plausibel startpunt voor de lezer om in te stappen. Deze oude informatie mist in boven-staande gevallen. Er staat alleen een vraag op de cover. Het is een manier om de lezer aan te spreken of om de lezer uit te nodigen het antwoord op de vraag op te zoeken in het tijdschrift zelf. Neem het voorbeeld van de covertekst: “Oude Duitse Diesels: Klassiekers of milieuvervuil-ers?” op de cover van Autoweek. De lezer zal door het lezen van dit nummer het antwoord vin-den of die Duitse Diesels klassiekers of milieuvervuilers zijn. Wanneer de lezer wordt aangespro-ken doordat de vraag ook leeft bij de lezer of als de lezer ook benieuwd is of de brandweer tijdens onweer blust, dan zal de kans groot zijn dat hij het blad koopt. Een vraag kan dus dienen als trigger.
6. Gebruik van citaten
‘Mijn worsteling met dat eeuwige gejojo’ Eva van Wijdeven
Flair, 06/04 - 12/04, 2012 ‘Al dat bindingsangst-gezeik heb ik ook’ Jan, nr. 10, oktober 2011.
Xander de Buisonjé: In vertrouwen
‘Rock ‘n roll is laat thuiskomen >>Ik stal van mijn vriendinnen<< en vroeg weer op voor de jongens’ Marie Claire, December 2011. Jij & je Kinderen, nr. 6, 2012
Thuisblijfmoeders Gereformeerd & lesbisch ‘Mijn zoon wordt geen crimineel’. ‘Mijn ouders vinden het smerig’
Linda., nr. 86, oktober 2011. Viva, nr. 31, 27/07 t/m 02/08 2011.
Op covers wordt veel gebruik gemaakt van citaten. Kussendrager en van der Lugt (2007) stel-len dat een citaat een verhaal aantrekkelijker maakt (2007:136). Voor de cover geldt dit net zo. Het maakt de cover aantrekkelijk, omdat het de lezer nieuwsgierig maakt naar de rest van het verhaal. Het is een manier om een klein kijkje te geven in een interview, reportage, waargebeurd verhaal, et cetera. ‘Een goed citaat is verrassend, onthullend, meeslepend of aangrijpend’ (Schil-der, 2009:23).
In hoofdstuk vijf werd ook al kort ingegaan op het gebruik van een citaat als nieuwe informatie, die wordt gekoppeld aan oude informatie. Een citaat wordt vaak geplaatst bij interviews met personen, zoals het voorbeeld van Eva van de Wijdeven, Xander de Buisonjé en de thuisblijf-moeders. In de eerste twee gevallen (Jan en Jij & je Kinderen) gaat het om een bekend persoon. Zoals verondersteld in hoofdstuk vijf vormen de personen dan de oude informatie en wordt de nieuwe informatie toegevoegd door het citaat. Het citaat is dan de interessante informatie die nieuwsgierig maakt.
Citaten worden ook alleen gebruikt, zoals te zien is bij het voorbeeld van Flair. Het woord ‘mijn’ in de zin “mijn worsteling met dat eeuwige gejojo” maakt de lezer nieuwsgierig naar welke per-soon hoort bij het woord ‘mijn’.
Volgens Schilder (2009) is het belangrijk om een veelzeggend citaat te kiezen. “Zomaar de bron iets laten roepen, prikkelt de lezer niet. Een goed citaat is verrassend, onthullend, meeslepend of aangrijpend” (Schilder, 2009:23).
7. Gratis!, Win!, Extra!
Extra Extra!
Bedrijfsauto’s Shopping-gids met alle lente looks’
Autoweek, jaargang 23, 18-04 -25-04 2012. Cosmopolitan, maart 2012.
‘Gratis naar de film All Stars 2? ‘Uniek!
Zie pag. 77’ Win
Jan, nr. 10., oktober 2011 Een reis met Doutzen voor Dance4Life’ Marie-Claire, December 2011
‘+ Extra
De dag in 16 plaatjes Overzicht voor je peuter’
Ouders van nu, nr. 6, juni 2012.
Woorden als gratis, extra en win komen regelmatig voor op de cover uit de dataset. Een extra en bovendien gratis shoppinggids of iets om te winnen, lijken extra middelen te zijn om de lezer over de streep te trekken om het blad echt te kopen. Het zijn extraatjes bovenop de inhoud van het blad. Volgens Rob van Vuure is het elk jaar hetzelfde marketingliedje. “Als het maar extra is of gratis, als het maar blinkt of glimt dan wordt de ekster in ons wakker”(Rob van Vuure, 2010:138).
8. Formulering van zinnen
Best Budget Buys Seals losse handjes: zijn ex Hele nieuwe look voor honderd piek: waarschuwt Heidi Klum.
kan best.
Verliefd op een niksnut Kim is eenzamer dan ooit. Gevaarlijk charmant: de klaploper -Geen dates meer
Elle, oktober 2011 -Mama Kris bepaald alles
- vrienden geschokt
Grazia, nr. 7, 15/02 - 21-/02 2012 Nog snel even cashen Wat een verdriet:
Vrouwen van dictators. Hoe moet Mabel 30 april doorkomen?
Opzij, jaargang 39, 06/06/2011 Privé, 2013
De bovenstaande voorbeelden van coverteksten zijn een greep uit de vele teksten die op de covers staan, die onderdeel zijn van het onderzoeksmateriaal. Een deel van bovenstaande tek-sten vallen op door hun taalgebruik en manier van schrijven. De covertektek-sten van Elle en Opzij vallen op door woorden als: ‘honderd piek’, ‘de klaploper’ en ‘cashen’. “Het is de taal van de tegenwoordige doelgroep en het zijn woorden die opvallen en intrigeren”, aldus Rob van Vuure (Rob van Vuure in: de Jong & van der Zwan, 2013).
Een ander soort tekst en een andere formulering zijn de coverteksten van Privé en Grazia. De covertekst van Privé valt op door de roddelsfeer, dit als gevolg van het genre waarbinnen dit blad past: het roddelblad. Grazia echter is geen roddelblad. Toch zijn de coverteksten wel in deze sfeer op de cover gezet. Met name het suggestieve van beide voorbeelden kan de lezer nieuwsgierig maken naar het bijbehorende artikel in het blad.
9. Het gebruik van metaforen
Celebrities Hoe het buitenland omgaat met zijn Seals losse handjes: zijn ex waarschuwt zwarte canon.
Heidi Klum. De Groene Amsterdammer, nr. 12,
jaar-Grazia, nr. 7, 15 t/m 21 feb 2012. gang 136.
‘woont oma nu op een wolk?’ De nieuwe Bismarck? Ingewikkelde kindervragen. Merkel gaat de euro redden
Jij & je Kinderen, 06-2012, 1 mei t/m 28 mei.
Door de wetenschap bewezen:
Pamperen van wieg tot graf wérkt. Maarten!, nummer 1 januari/februari
2012.
Gespot! ‘Ik ben een nerd in feestverpakking’
De munttheemoeder
‘Ik houd gewoon niet zo van werken’ Annejet van der Zijl,
Opzij, jaargang 39, 06/06/2011. Vrij Nederland, 24 maart 2012, jaargang
73.
Een metafoor is een vorm van beeldspraak waarbij figuurlijk taalgebruik centraal staat. Door het gebruik van een metafoor wordt er een bepaald beeld geschept. Dit beeld heeft een overeen-komst met wat er werkelijk bedoeld wordt. De coverteksten die hierboven te lezen zijn, hebben ieder op zich een vorm van figuurlijk taalgebruik.
§ 7.6 Conclusie
In eerdere hoofdstukken werden diverse persuasieve strategieën beschreven die als doel heb-ben om de cover te verkopen. Dit hoofdstuk gaf een laatste aanvulling op deze al besproken strategieën, door naar de cover te kijken aan de hand van de persuasieve communicatietheorie. Ik heb gekeken naar vuistregels en perifere cues die invloed kunnen uitoefenen op de informa-tieverwerking van de lezer.
Vuistregels
Hoeken, et al. (2009) noemen een aantal vuistregels, waarvan de geloofwaardigheid- en aantrek-kelijkheidsvuistregel zijn gebruikt in dit hoofdstuk. Bij geloofwaardigheid is gekeken naar deskundigheid, expertise en de typische consument. Bij aantrekkelijkheid werd gekeken naar hoe aantrekkelijkheid wordt getoond en de rol van de bekende persoon op de cover.
Het patroon dat ik zie op de covers uit de dataset in combinatie met deze vuistregels, is dat geloofwaardigheid nauwelijks expliciet wordt genoemd op de cover. Het punt dat werd gemaakt in dit hoofdstuk is dat de persoon die wordt afgebeeld vast heel deskundig is, maar waar blijkt dat nu uit? In veel gevallen wordt de expert, de deskundige of de typische consument helemaal niet getoond of wordt dit niet met zoveel woorden gezegd. Het lijkt erop dat op basis van voor-kennis over een persoon die staat afgebeeld, geloofwaardigheid kan worden toegedicht. Wan-neer de lezer weet dat Ronald Koeman een man is met veel voetbalervaring, kan die deskundig-heid hem worden toegedicht. Met andere woorden: we weten veel dingen maar dat zie je niet altijd terug op de cover.
Er is een aantal covers die een uitzondering op deze regel vormen. Op deze covers wordt ervar-ing getoond (cover Quest) of genoemd (cover Margriet).
Het patroon dat ik zie op de covers in mijn data als het gaat om de aantrekkelijkheidsvuistregel is dat de mannelijke glossy en vrouwelijke glossy’s gebruik maken van het ‘gemaakte beeld’. Het beeld is ‘gemaakt’ door beeldbewerking en bestaat niet uit de natuurlijke context. Aantrekkeli-jkheid wordt niet benoemd, maar vooral getoond. Ook hier lijkt de aantrekkeliAantrekkeli-jkheid te worden toegedicht op basis van algemene kennis wat aantrekkelijk is en wat niet.